Σε αμοιβαίες υποχωρήσεις… εξπρές αρχίζουν να προχωρούν οι συννομοθέτες της νέας ΚΑΠ, πιεζόμενοι πλέον από τα ασφυκτικά χρονικά περιθώρια που έχουν απομείνει έως το τέλος του μήνα, προκειμένου να επιτύχουν μία τελική συμφωνία.
Μετά την 30ή Απριλίου, οπότε και πραγματοποιήθηκε ο δεύτερος υπερ-τρίλογος, φαίνεται ότι οι συνομιλίες διεξάγονται πλέον σε κλίμα μεγαλύτερης συναίνεσης, γεγονός που αντικατοπτρίζεται στα αποτελέσματα των τριμερών συζητήσεων της περασμένης Τρίτης 11 Μαΐου για τον Κανονισμό των Στρατηγικών Σχεδίων και, φυσικά, την Πράσινη Αρχιτεκτονική.
Αν και απομένουν ακόμα ζητήματα ανοιχτά και σε κάποιες περιπτώσεις απαιτούνται τεχνικές διεργασίες, το χάσμα που χωρίζει το Συμβούλιο με το Ευρωκοινοβούλιο αρχίζει σιγά σιγά να γεφυρώνεται σε κρίσιμα θέματα, όπως ο ορισμός του αγρότη και τα καθεστώτα των μικροκαλλιεργητών και των Συνδεδεμένων Ενισχύσεων.
Το βλέμμα όλων όμως είναι στραμμένο στον υπερ-τρίλογο της 25ης και 26ης Μαΐου, με τον επίτροπο Γεωργίας, Γιάνους Βοϊτσεχόφσκι, να ξεκαθαρίζει ότι «η επίτευξη ενός συνολικού συμβιβασμού στα τέλη Μαΐου παραμένει σταθερός στόχος».
Σημεία σύγκλισης
✱ Ενεργός αγρότης: Οι συννομοθέτες συμφώνησαν για τον υποχρεωτικό ορισμό του ενεργού αγρότη. Ο ορισμός αυτός θα γίνεται με βάση την προαιρετική εφαρμογή αρνητικής λίστας και όχι με βάση άλλες οικονομικές δραστηριότητες.
✱ Εισοδηματική στήριξη για γεωργούς νεαρής ηλικίας: Το Ευρωκοινοβούλιο εξέφρασε την άποψη ότι θα μπορούσε να υποχωρήσει και να δεχτεί ως ελάχιστο επίπεδο το 3% (από 4%) των ενισχύσεων που μπορεί να χορηγείται στους δικαιούχους και από τους δύο Πυλώνες της ΚΑΠ.
✱ Καθεστώς μικροκαλλιεργητών: Το Ευρωκοινοβούλιο συμφώνησε να καταργήσει το κατώτατο όριο των 1.250 ευρώ για τους μικροκαλλιεργητές, εφόσον αυτό αντικατασταθεί με το ελάχιστο όριο των 5 εκταρίων.
✱ Συνδεδεμένες Ενισχύσεις: Συμφωνήθηκε ο κατάλογος των προϊόντων (θα ακολουθήσει όμως τεχνικός έλεγχος), στον οποίο θα περιλαμβάνονται η επιτραπέζια ελιά, το μείγμα οσπρίων και αγρωστωδών, πατάτες για παραγωγή αμύλου και θα αποκλείονται τα προϊόντα μη διατροφικής χρήσης. Σημειώνεται σε αυτό το σημείο ότι η ειδική ενίσχυση βάμβακος δεν επηρεάζεται, καθώς δεν περιλαμβάνεται στο ίδιο άρθρο ή στο ίδιο καθεστώς.
✱ Μείωση οροφής ενισχύσεων, αναδιανεμητική, καθεστώς μικροκαλλιεργητών: Οι τρεις πλευρές συμφώνησαν να καθορίσουν ένα ποσοστό από τις ενισχύσεις που θα διανεμηθεί στις μικρομεσαίες εκμεταλλεύσεις, επιτρέποντας στα κράτη-μέλη να επιλέξουν ποιον από τους παραπάνω μηχανισμούς ή συνδυασμό αυτών θα εφαρμόσουν για να φτάσουν σε αυτό το ποσοστό. Η προεδρία πρότεινε ποσοστό 7,5%, ενώ Επιτροπή και Ευρωκοινοβούλιο 12%.
✱ Ευελιξία μεταξύ των πυλώνων: Και οι τρεις πλευρές συμφωνούν ότι η μεταφορά πόρων δεν πρέπει να μειώσει σε καμία περίπτωση τις περιβαλλοντικές φιλοδοξίες της ΚΑΠ. Γι’ αυτό και συμφώνησαν το λεγόμενο ring-fencing, στο πλαίσιο των οικολογικών σχημάτων, να εφαρμόζεται μετά. Υπό την προϋπόθεση αυτή, το Ευρωκοινοβούλιο θα μπορούσε να δεχθεί τη νέα πρόταση του Συμβουλίου για τα οικολογικά σχήματα (eco-schemes). Θυμίζουμε ότι η πρόταση αφορά:
● Κατά τα ημερολογιακά έτη 2023 και 2024, τουλάχιστον το 22% των κονδυλίων από τις άμεσες ενισχύσεις των κρατών-μελών θα κατευθύνεται αποκλειστικά στα οικολογικά σχήματα.
● Από το 2025 και μετά το ποσοστό θα ανέβει στο 25% των άμεσων ενισχύσεων.
Όμως, το Ευρωκοινοβούλιο έκανε ένα βήμα παραπάνω, συνδέοντας την ευελιξία με το θέμα της Εσωτερικής Σύγκλισης και ζητώντας να ανέλθει στο 100%, δηλαδή τα δικαιώματα ενίσχυσης να ευθυγραμμιστούν πλήρως έως το έτος υποβολής αιτήσεων 2026.
✱ Οικολογικά σχήματα: Ειδικότερα για τα οικολογικά σχήματα, φαίνεται ότι υπήρξε κατ’ αρχήν συμβιβασμός σχεδόν για όλο το άρθρο, με την επιφύλαξη περαιτέρω βελτίωσης του κειμένου σε τεχνικό επίπεδο. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Κομισιόν υπέβαλε χρήσιμες προτάσεις που συνέβαλαν στη γεφύρωση του χάσματος ανάμεσα σε Συμβούλιο και Ευρωκοινοβούλιο. Δεκτές έγιναν οι προτάσεις:
● Ένα οικολογικό σχήμα να περιλαμβάνει δύο τομείς δράσεων.
● Στήριξη για το σύνολο των στρεμμάτων γης στα οποία εφαρμόζεται το μέτρο.
Επιπλέον, συμφωνήθηκε η προσθήκη της καλής μεταχείρισης των ζώων στα οικολογικά συστήματα. Μάλιστα, έγινε δεκτό η Κομισιόν να διατυπώσει προτάσεις για τη δυνατότητα να συμπεριληφθεί και ένα στοιχείο κινήτρου στον υπολογισμό των πληρωμών για τα οικολογικά συστήματα. Όμως, το Ευρωκοινοβούλιο φαίνεται να μην πείθεται για την ανάγκη εφαρμογής πιλοτικής περιόδου που ζητούν τα κράτη-μέλη.
✱ ΚΓΠΚ: Σχετικά με τα πρότυπα για την Καλή Γεωργική και Περιβαλλοντική Κατάσταση της γης (ΚΓΠΚ) δεν υπήρξε καμία σύγκλιση απόψεων, και οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν σε πολιτικό και τεχνικό επίπεδο.
✱ Κοινωνικοί όροι: Οι συννομοθέτες εμφανίστηκαν πρόθυμοι να συνεργαστούν με την Επιτροπή, ώστε να ληφθεί υπόψη η κοινωνική διάσταση στην ΚΑΠ, χωρίς όμως να δημιουργηθεί υπερβολικό διοικητικό φορτίο στα κράτη-μέλη.
