«Καμένη γη» έχουν αφήσει τα αλλεπάλληλα χτυπήματα του καιρού, με τον πρόσφατο παγετό και το χαλάζι που ακολούθησε, σε ορισμένες περιοχές της Β. Ελλάδας, να ξεκληρίζουν, μέσα σε λίγους μήνες, την παραγωγή των πυρηνόκαρπων σε Κεντρική Μακεδονία και Θεσσαλία.
Η πλειονότητα των παραγωγών δηλώνει κατηγορηματικά ότι οι ζημιές ξεπερνούν το 70% στα ροδάκινα και στα νεκταρίνια (περί τα 190.000 στρέμματα), ενώ σε ορισμένες περιοχές φτάνουν ακόμα και το 100%, θυμίζοντας μέρες του 2003. Στις αρχές της εβδομάδας, η Διεπαγγελματική Πυρηνόκαρπων εξέδωσε ανακοίνωση με αιτήματά της για άμεση έκτακτη ενίσχυση σε αγρότες, συνεταιρισμούς και επιχειρήσεις.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ήδη συζητείται το ενδεχόμενο άντλησης ποσοτήτων ροδάκινων που παραδοσιακά κατευθύνονταν στη μεταποίηση για νωπή χρήση. Έτσι, η διαφαινόμενη έλλειψη προϊόντος για επιτραπέζια κατανάλωση θέτει όλη την αλυσίδα αντιμέτωπη με μια πρωτόγνωρη διαδικασία, που προκαλεί αβεβαιότητα.
Διεπαγγελματική Πυρηνόκαρπων: «Απαιτείται πολυεπίπεδη στήριξη, ολική η καταστροφή»
Την Τρίτη 20/4 πραγματοποιήθηκε σύσκεψη του Διοικητικού Συμβουλίου της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Πυρηνόκαρπων, με σκοπό να δημιουργηθεί το πλαίσιο των αιτημάτων στήριξης του συνόλου της αλυσίδας των προϊόντων που έχουν πληγεί με σφοδρότητα από τα καιρικά φαινόμενα.
Να σημειωθεί ότι αυτές τις ημέρες έγιναν αλλεπάλληλες συσκέψεις και διαβουλεύσεις, μεταξύ άλλων σε Bέροια, Γιαννιτσά και Κατερίνη (με τη συμμετοχή του ΑΣΕΠΟΠ Βελβεντού), Τύρναβο και Αμύνταιο. Παρόντες στις συσκέψεις ήταν και εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης. Όπως δήλωσε στην «ΥΧ» ο πρόεδρος της ΕΔΟΠ, Χρήστος Γιαννακάκης, «διαμορφώθηκε η δέσμη αιτημάτων στήριξης που χρειάζονται άμεσα όλοι οι κρίκοι της παραγωγικής αλυσίδας των πυρηνόκαρπων (παραγωγοί, συνεταιρισμοί, επιχειρήσεις, εποχικό και μόνιμο εργατικό δυναμικό, μεταφορείς κ.ά.).
Οι παραγωγοί πρέπει να αποτελέσουν προτεραιότητα για την πολιτεία. Έχουν άμεση ανάγκη οικονομικής ενίσχυσης, καθώς μεσοσταθμικά οι απώλειες της παραγωγής, σε ροδάκινα και νεκταρίνια εκτιμώνται σε 70%. Μην ξεχνάμε, επίσης, ότι πέρυσι υπήρξαν σημαντικές ζημιές στην καλλιέργεια από βροχοπτώσεις που δεν αποζημιώθηκαν στον βαθμό που θα έπρεπε. Σε ό,τι αφορά τα εργοστάσια, θα υπολειτουργήσουν, ενώ ορισμένα ενδέχεται να μη λειτουργήσουν καθόλου. Οι προτάσεις βρίσκονται αναλυτικά σε κείμενο που δημοσιεύθηκε και εν συνεχεία θα κοινοποιηθούν στο ΥΠΑΑΤ, μέσω της ΕΘΕΑΣ».
Ο πρόεδρος της Διεπαγγελματικής Πυρηνόκαρπων τόνισε ότι θα πρέπει να καταβληθεί προκαταβολή αποζημίωσης «τύπου Ιανού» στους παραγωγούς, ενώ θα ήταν πολύ σημαντικό να συντομεύσουν οι εκτιμητικές διαδικασίες, καθώς εάν δεν γίνει αυτό, θα κινδυνεύσει και η παραγωγή της επόμενης σεζόν, ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών. Συμπλήρωσε, επίσης, ότι θα πρέπει να δοθούν λύσεις ρευστότητας στους παραγωγούς, όπως, για παράδειγμα, επιδότηση επιτοκίων.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του ΑΣΕΠΟΠ Βελβεντού Κοζάνης, Νίκος Κουτλιάμπας, μίλησε για ολοκληρωτική καταστροφή που, αν δεν αντιμετωπιστεί από την πολιτεία σε πολλά και διαφορετικά επίπεδα, θα αφήσει βαθιά σημάδια και μη αναστρέψιμες καταστάσεις στον κοινωνικό ιστό των αγροτικών περιοχών που δραστηριοποιούνταν στα ροδάκινα και στα υπόλοιπα φρούτα: «Οι καταστροφές στην περιοχή μας είναι στο 100% και αγγίζουν πολλές πτυχές. Ενώ τα έσοδα από ένα καλό χωράφι υπολογίζονται σε πάνω από 2.000 ευρώ/στρέμμα, τα ποσά από τις αποζημιώσεις, σύμφωνα με τα ισχύοντα, φτάνουν τα 640 ευρώ, ή σε 760 ευρώ/στρέμμα, για όσους καταβάλλουν υψηλότερες εισφορές.
Ενισχύσεις σε αυτά τα επίπεδα δεν πρόκειται να καταστήσουν βιώσιμες τις εκμεταλλεύσεις σε καμία περίπτωση, ούτε να διασφαλίσουν τη συνέχεια της καλλιέργειας. Τα εργατικά που θα λείψουν από τη ματαίωση της συγκομιδής λόγω της καταστροφής του προϊόντος αποτελούν, για ορισμένες εκμεταλλεύσεις, ένα “οικογενειακό” έσοδο που θα χαθεί. Υπάρχουν σύζυγοι παραγωγών που εργάζονταν στα εργοστάσια τυποποίησης και με αυτόν τον τρόπο αποκτούσαν, πέραν του εισοδήματος, προνοιακά δικαιώματα. Αυτά επίσης θα χαθούν και θα πρέπει να βρεθεί κάποιος τρόπος να αναπληρωθούν».
Σε απόγνωση οι ροδακινοπαραγωγοί
Την εξαιρετικά δύσκολη οικονομική κατάσταση των παραγωγών ροδάκινων, νεκταρινιών, κερασιών και άλλων προϊόντων περιέγραψε στην «ΥΧ» γλαφυρά ο παραγωγός και μέλος του Αγροτικού Συλλόγου Γεωργών Βέροιας, Τάσος Χαλκίδης: «Το χαλάζι που ήρθε αυτή την εβδομάδα ήταν η χαριστική βολή για τα φρούτα μας. Υπάρχουν χωριά με χιλιάδες στρέμματα που καταστράφηκαν ολοσχερώς, δεν έχει μείνει τίποτα πάνω στα δέντρα. Οι αγρότες πνίγονται από τις οφειλές, ενώ έχουν ήδη μπει σε σημαντικά έξοδα για να καλλιεργήσουν. Η πρόσφατη καταβολή των de minimis φαντάζει πολύ λίγη και δεν ξέρουμε τι να πρωτοκαλύψουμε με αυτά τα χρήματα. Νερό, ενοίκια, καύσιμα, τι απ’ όλα;».
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο παραγωγός και αντιπρόεδρος του Συλλόγου, Γιάννης Βράνας: «Τα νεκταρίνια έχουν χαθεί. Στα ροδάκινα οι επιτραπέζιες ποικιλίες φαίνεται να έχουν ζημιές που φτάνουν έως και 90%. Στην Κουλούρα οι ροδακινιές δεν άνθισαν καν, καθώς είχαν χτυπηθεί από τη “Μήδεια”. Σαν να μην έφτανε αυτό, ήρθε ο παγετός της 25ης Μαρτίου. Εκεί χάθηκε άλλο ένα 30% της παραγωγής, ενώ η κακοκαιρία στις αρχές Απριλίου αλλά και το χαλάζι, πριν από λίγες μέρες, αποτελείωσε ό,τι είχε μείνει».
Εξίσου μεγάλες είναι οι απώλειες σε περιοχές της Θεσσαλίας, όπως ο Τύρναβος και η Ελασσόνα, όπου εκτός από ροδάκινα, επλήγησαν αμυγδαλιές, κερασιές και μηλιές, προσθέτοντας ακόμα ένα πλήγμα σε παραγωγούς που, εκτός των άλλων, σε ορισμένες περιπτώσεις χτυπήθηκαν από τους πρόσφατους σεισμούς. Όπως δήλωσε στην «ΥΧ» ο παραγωγός και πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Αργυροπουλίου και μέλος της ΕΟΑΣΛ, Κωνσταντίνος Χατζής: «Οι ζημιές σε ροδάκινα, νεκταρίνια, αλλά και αμύγδαλα, κεράσια και αχλάδια είναι, σε πολλές περιπτώσεις, καθολικές. Οι συνάδελφοί μας της Β. Ελλάδας έχουν επιπλέον και το χαλάζι, που τους αποτελείωσε. Διεκδικούμε δίκαιες προκαταβολές ενισχύσεων βάσει ΟΣΔΕ. Για εμάς, η αποζημίωση που θα καταβληθεί θα πρέπει να φτάνει το 100% της ζημιάς και όχι το μειωμένο ποσοστό που δίνεται με τα ισχύοντα δεδομένα σε περιπτώσεις παγετού. Επίσης, να συμψηφιστούν για φέτος οι οφειλές στον ΕΛΓΑ με την αποζημίωση».
IncoFruit Hellas: «Θα υπάρχουν ποσότητες, μη βγάλουμε μόνοι μας τα μάτια μας»
Δηλώσεις την «ΥΧ» για τη διαμορφωθείσα κατάσταση και τους κινδύνους που εγκυμονεί για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις, αλλά και τους παραγωγούς παραχώρησε στην «ΥΧ» ο ειδικός σύμβουλος του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής, Διακίνησης Φρούτων Λαχανικών και Χυμών Incofruit-Hellas, Γιώργος Πολυχρονάκης: «Οι ζημιές είναι εκτεταμένες και μια πρώτη εικόνα δείχνει ότι το ποσοστό τους ανέρχεται σε τουλάχιστον 50% σε ροδάκινα, νεκταρίνια, βερίκοκα και δαμάσκηνα. Ωστόσο, θα γνωρίζουμε επακριβώς το μέγεθος της απώλειας της παραγωγής στα τέλη του μήνα. Σημαντικές ζημιές υπάρχουν και στα κεράσια, αν και φαίνεται διαφοροποίηση ανάλογα με το αν οι καλλιέργειες ήταν στον κάμπο ή σε ημιορεινές και ορεινές περιοχές όπου οι ζημιές είναι λιγότερες. Θεωρούμε ότι οι ποσότητες των κερασιών που θα πάνε για εξαγωγή θα υπάρξουν σε ικανοποιητικό ποσοστό, δηλαδή οι μεσοπρώιμες ποικιλίες.
Τέλος, θεωρούμε ότι ούτε στα ακτινίδια, ούτε στα μήλα υπάρχουν ευρείας κλίμακας απώλειες, οι οποίες σε κάθε περίπτωση μπορούν να αναπληρωθούν και από τις αυξημένες αποδόσεις των νέων δενδρώνων. Θα ζητήσουμε ενίσχυση για παραγωγούς και επιχειρήσεις. Άλλωστε, σε άλλες χώρες με υψηλά ποσοστά καταστροφής, όπως είναι η Γαλλία που ανακοίνωσε τη δημιουργία Ταμείου Αλληλεγγύης για τους πληγέντες με πόρους, ύψους άνω του 1 δισ. ευρώ. Υπάρχουν μεγάλες ζημιές στα πυρηνόκαρπα όλων των μεσογειακών χωρών και θα έχουμε μια πρώτη εικόνα για το ακριβές μέγεθός τους εντός των επόμενων ολίγων ημερών».
Ο κ. Πολυχρονάκης εξέφρασε, τέλος, την πεποίθηση ότι θα βρεθούν ροδάκινα προς εξαγωγή με την αξιοποίηση και των ποικιλιών «διπλής κατεύθυνσης» που, υπό φυσιολογικές συνθήκες, θα διοχετεύονταν στη μεταποιητική βιομηχανία (κομπόστα). Τόνισε, τέλος, ότι θα πρέπει να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια από τους αρμόδιους φορείς και τους παραγωγούς, ώστε να μην ενταθούν φαινόμενα διακίνησης ατυποποίητων προϊόντων.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Υπαιθρος Χώρα»
που κυκλοφόρησε την Παρασκευή 23 Απριλίου 2021
