Καταλύτης ο γεωργικός σύμβουλος στην ευφυή γεωργία

Τον νέο ρόλο του γεωργικού συμβούλου και τη σημαντική του συμβολή ως «μεταφραστή» των νέων τεχνολογιών και ως καταλύτη των δυνατοτήτων που προσφέρουν τα ψηφιακά εργαλεία στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις πραγματεύεται πρόσφατη μελέτη του ολλανδικού πανεπιστημίου Wageningen.

Η μελέτη, με τίτλο «Βγάζοντας νόημα μέσα στο σύννεφο: Οι υπηρεσίες γεωργικών συμβουλών σε ένα μέλλον ευφυούς γεωργίας», έχει στόχο να διερευνήσει τον ρόλο των υπηρεσιών γεωργικών συμβουλών στα νέα δεδομένα που έχει φέρει η ευφυής γεωργία, δίνοντας κατευθύνσεις στους παρόχους τεχνολογίας και στους αρμόδιους φορείς, ώστε να επιτευχθεί η βέλτιστη δυνατή ενσωμάτωση της καινοτομίας στο χωράφι.

Η σημασία της «υβριδικής γνώσης»

Η ολοένα αυξανόμενη χρήση των δεδομένων που φέρνουν οι ψηφιακές τεχνολογίες αποτελεί ταυτόχρονα μια ευκαιρία, αλλά και μια πρόκληση για τον παραγωγό, σύμφωνα με τη μελέτη. Ευκαιρία για «καλύτερη κατανόηση των συστημάτων καλλιέργειας, βελτιωμένη παραγωγικότητα, βιωσιμότητα, και στην περίπτωση των κτηνοτρόφων καλύτερες συνθήκες ευζωίας στα ζώα». Όπως περιγράφει η μελέτη, μέχρι σήμερα υπήρχε έλλειψη γνώσεων ως προς την αλληλεπίδραση συμβούλου/αγρότη και συμβούλου/ψηφιακών τεχνολογιών.

Όπως αναφέτεται στη μελέτη, «η αυξημένη χρήση εφαρμογών ευφυούς γεωργίας πιθανόν να οδηγήσει σε νέους τρόπους συνεργασίας παρόχων τεχνολογίας με τους γεωργικούς συμβούλους, οι οποίοι με τη σειρά τους θα πρέπει να είναι ενημερωμένοι και εκπαιδευμένοι στις διάφορες πτυχές της ευφυούς γεωργίας, όπως η χρήση αισθητήρων και η συλλογή και ανάλυση δεδομένων».

Η μελέτη αναφέρει ότι η πιθανή αλλαγή στον ρόλο των σύγχρονων γεωργικών συμβούλων έγκειται στο κατά πόσο μπορούν να υποστηρίξουν τον αγρότη, ώστε να αποκομίσει τη μέγιστη δυνατή αξία από τη χρήση υπηρεσιών και εφαρμογών ευφυούς γεωργίας.

Παίρνοντας συγκεκριμένα παραδείγματα εφαρμογών ευφυούς γεωργίας στο χωράφι, οι συντάκτες της μελέτης καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι ο ρόλος του γεωργικού συμβούλου ως μέσου μεταφοράς της γνώσης και υποστήριξης της εφαρμογής των ψηφιακών τεχνολογιών θα είναι από εδώ και πέρα καθοριστικός για τη βιωσιμότητα των εκμεταλλεύσεων.

Μελετώντας τη χρήση μιας εφαρμογής μέτρησης της υγρασίας του εδάφους σε γεωτεμάχια με καλλιέργειες δημητριακών, οι ερευνητές αναφέρουν τα εξής ευρήματα: «Ορισμένοι αγρότες που χρησιμοποίησαν το εν λόγω ψηφιακό εργαλείο διαπίστωσαν ότι η απεικόνιση των ψηφιακών δεδομένων σε μορφή διαγράμματος απαιτούσε επεξήγηση από τους συμβούλους ή να παρουσιαστεί σε μια απλούστερη μορφή. Από την πλευρά τους, οι σύμβουλοι συνδύασαν την επιστημονική τους εμπειρία από τα συστήματα καλλιέργειας με τα νέα αυτά ψηφιακά δεδομένα, αναπτύσσοντας έτσι μια νέα μορφή “υβριδικής γνώσης”. Λειτουργούσαν επίσης ως ενδιάμεσοι κρίκοι μεταξύ των παραγωγών και του ψηφιακού λογισμικού […].

Τα ευρήματά μας υποστηρίζουν ότι ένας νέος σημαντικός ρόλος αναδεικνύεται για τους παρόχους γεωργικών συμβουλών, οι οποίοι αναμειγνύουν τη γνώση τους για τα συστήματα καλλιεργειών και εκτροφών με την κατανόηση των εργαλείων ευφυούς γεωργίας, έτσι ώστε να βοηθήσουν τους παραγωγούς να αποκομίσουν το μεγαλύτερο δυνατό όφελος από τα εργαλεία αυτά».

Άρση αβεβαιότητας των εργαλείων ευφυούς γεωργίας

«Η αβεβαιότητα που σχετίζεται με την ενσωμάτωση καινοτομιών ευφυούς γεωργίας είναι πιθανόν να έχει επιπτώσεις στην πρόσληψή τους», αναφέρεται στη μελέτη, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι ένας επιπλέον παράγοντας που αποτελεί ταυτόχρονα πρόκληση αλλά και ευκαιρία για αγρότες και συμβούλους είναι η δυνατότητα των συμβούλων να «μεταφράσουν» τη χρησιμότητα των εργαλείων ευφυούς γεωργίας και της ενσωμάτωσης της καινοτομίας στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις. «Εδώ υπάρχει ρόλος και για τους παρόχους τεχνολογίας ώστε να ενδυναμώσουν τη συμβουλευτική τους υποστήριξη προς τους αγρότες. Οι πάροχοι τεχνολογίας έχουν αναγνωριστεί ως “μεταφραστές” γνώσης στα περιβάλλοντα εφαρμογών τεχνολογιών διαχείρισης των εκμεταλλεύσεων», προσθέτουν οι συντάκτες της μελέτης.

Εργαλεία που αλλάζουν τις υπηρεσίες συμβουλών

Ακόμα ένα σημαντικό σημείο, στο οποίο στέκεται το επιστημονικό άρθρο, είναι η επίδραση που θα επιφέρουν οι ψηφιακές τεχνολογίες στη μορφή παροχής υπηρεσιών συμβουλών. «Εφαρμογές ευφυούς γεωργίας, όπως η ανωτέρω, έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν δεδομένα για τη λήψη στρατηγικών αποφάσεων στη διαχείριση μιας εκμετάλλευσης, βασισμένες στα κλιματικά δεδομένα.

Επομένως, τέτοια ψηφιακά εργαλεία μπορούν να παρέχουν πληροφορίες στους παραγωγούς, τις οποίες προηγουμένως λάμβαναν από τους συμβούλους». Ωστόσο, όπως εξηγούν στη συνέχεια οι συντάκτες, «οι παραγωγοί θεωρούσαν απαραίτητα τα εκπαιδευτικά σεμινάρια και τα μαθήματα, ώστε να μπορέσουν να εκμεταλλευτούν πλήρως τα εργαλεία αυτά». Η μελέτη καταλήγει ότι αν και ορισμένα καθήκοντα των συμβούλων είναι πιθανόν να αντικατασταθούν από ψηφιακά εργαλεία, εντούτοις η χρησιμότητα των συμβούλων, ιδιαίτερα σε περιβαλλοντικά ζητήματα, θα αναδειχθεί ακόμα περισσότερο.

Η μελέτη καταλήγει στην πρόταση μιας νέας μορφής συμβουλευτικής, που από τον υποστηρικτικό ρόλο του συμβούλου στο γραφείο θα εξελιχθεί σε έναν βοηθό και οδηγό λήψης ορθών αποφάσεων στο χωράφι. Επιπλέον, «είναι απαραίτητες νέες μορφές συνεργασίας μεταξύ παρόχων συμβουλών (κρατικών και ιδιωτικών), καθώς τα ψηφιακά εργαλεία που περιλαμβάνουν τη συλλογή και ανάλυση δεδομένων σε ευρεία κλίμακα (π.χ. προβλέψεις για καιρό και βροχοπτώσεις) απαιτούν ολοκληρωμένα συστήματα υποστήριξης για την ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων από τους παραγωγούς», καταλήγουν οι ερευνητές του Wageningen.