- Έρευνα ανοιχτή και ελεύθερη για χρήση από τις ενδιαφερόμενες χώρες
- Έτοιμη να καταθέσει αίτηση χρήσης των παρασίτων και η Ελλάδα
Ενα πλήρες ερευνητικό οπλοστάσιο για τη βιολογική αντιμετώπιση των βλαβερών εντόμων και ζιζανίων έχει αναπτύξει το Ευρωπαϊκό Ερευνητικό Εργαστήριο Βιολογικού Ελέγχου που εδρεύει στη γαλλική πόλη Μονπελιέ και αποτελεί υπηρεσία του Τμήματος Αγροτικής Έρευνας του αμερικανικού υπουργείου Γεωργίας (USDA ARS). Φέτος, συμπληρώνει έναν αιώνα ζωής και, με αφορμή τον εορτασμό του, υψηλόβαθμα στελέχη του υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ βρέθηκαν στη Θεσσαλονίκη και στην Αμερικανική Γεωργική Σχολή, όπου από το 1981 λειτουργεί παράρτημα του ευρωπαϊκού εργαστηρίου, το οποίο ειδικεύεται στην ανάπτυξη νέων τεχνικών για την αντιμετώπιση εντόμων υγειονομικής σημασίας.
Αυστηρώς προσηλωμένοι στον σκοπό της επίσκεψής τους δεν θέλησαν να απαντήσουν στους δημοσιογράφους σε ειδικότερες ερωτήσεις αγροτικής πολιτικής. Τόνισαν πως η συνεργασία μεταξύ των χωρών στον τομέα του βιολογικού ελέγχου είναι σημαντική, αφού η πρόκληση για την καταπολέμηση ασθενειών και παρασίτων είναι κοινή, όπως και η έρευνα, τα βλαβερά έντομα τείνουν να αλλάζουν και οι επιστήμονες πρέπει συνεχώς να αναζητούν νέα είδη που να ανταποκρίνονται σε αυτές τις αλλαγές.
Δάκος
Στην 100 χρόνων πορεία του, το EBCL έχει στο ενεργητικό του πολλά επιτυχημένα παραδείγματα από την εφαρμογή των ερευνητικών προγραμμάτων του για την αντιμετώπιση εχθρών, όπως το pink hibiscus mealybug (αλευρώδες ημίπτερο έντομο των θερμοκηπίων) ή τη χρήση φυσικών εχθρών (Psyttalia lunsburry και Psyttalia humulis) για την αντιμετώπιση του δάκου της ελιάς. Μάλιστα, όπως είπε ο κ. Javid Kashefi, εντομολόγος, ερευνητής του Ευρωπαϊκού Εργαστηρίου, μετά τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα της βιολογικής καταπολέμησης του δάκου στην Καλιφόρνια, το υπουργείο Γεωργίας της Γαλλίας συνεργάζεται με το Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Βιολογικής Καταπολέμησης για παραγωγή και απελευθέρωση των φυσικών εχθρών.
Το εργαστήριο στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον ερευνητή, βρίσκεται σε συνεργασία με το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο και είναι σε διαδικασία κατάθεσης αίτησης χρήσης των παρασίτων αυτών για την καταπολέμηση του δάκου και στην Ελλάδα. «Το έχουμε φέρει στην Ευρώπη και τώρα είμαστε σε επαφές με το Μπενάκειο για να κάνουμε αίτηση να επιτραπεί η χρήση του και στην Ελλάδα. Είναι μια διαδικασία που θα πάρει λίγο χρόνο, όμως γνωρίζω πως η χώρα είναι σε διαδικασία αναζήτησης τρόπων ελέγχου του δάκου της ελιάς, οπότε ψάχνει να βρει πώς θα φέρει αυτά τα παρασιτοειδή από τα εργαστήριά μας στη Γαλλία όπου παράγονται και να τα χρησιμοποιήσει», είπε ο κ. Kashefi.
Σχετικά με τον χρόνο για την ολοκλήρωση της διαδικασίας, σημείωσε ότι εξαρτάται από την Ελλάδα και πως εάν το ΥΠΑΑΤ ανάψει το πράσινο φως, η εφαρμογή μπορεί να γίνει πολύ γρήγορα, γιατί στο Ηράκλειο της Κρήτης υπάρχει το εντομοτροφείο του πανεπιστημίου, που μπορεί να παραγάγει τα παρασιτοειδή, αφού ειδικεύεται στον δάκο της ελιάς.
Σχετικά με την αποτελεσματικότητα της μεθόδου, σημείωσε πως τα παρασιτοειδή κάνουν καλή δουλειά και τα δύο είδη μπορούν να επιτεθούν στον δάκο, για τις μεγάλες και τις μικρότερου μεγέθους ελιές, βελτιώνοντας την ποιότητα. «Δεν μπορώ να αναφερθώ σε στατιστικά για την Ελλάδα, αλλά αν μειώσεις κατά 15%-20% τον πληθυσμό του δάκου, αυτό σημαίνει ότι αυξάνεις κατ’ αντιστοιχία το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο ή βελτιώνεις την ποιότητα των επιτραπέζιων ελιών στο ίδιο ποσοστό».
Γερμανός
Οι έρευνες του εργαστηρίου στράφηκαν και στο ζιζάνιο με την ελληνική ονομασία Γερμανός. Εικάζεται πως το ζιζάνιο έχει φτάσει στη χώρα μας με σιτηρά που περιείχαν τον σπόρο του ζιζανίου. Επειδή το φυτό είναι πολύ ανθεκτικό σε ξηρασία και πολύ ανταγωνιστικό, έφτασε στην Ευρώπη χωρίς τους φυσικούς του εχθρούς. Υπάρχει αύξηση του πληθυσμού του παντού στην Ελλάδα, από τα σύνορα της Βουλγαρίας μέχρι τα παράλια της Κρήτης.
Σύμφωνα με τον κ. Kashefi, όλες οι καλλιεργητικές φροντίδες του χωραφιού αποτελούν μέσο πολλαπλασιασμού και χειροτέρευσης του προβλήματος. Το ζιζάνιο αυτό είναι μεγάλο πρόβλημα σε Ελλάδα, Τουρκία, Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική σε όλες τις καλλιέργειες. Στην Ελλάδα, ειδικά σε αμπελώνες και ελαιώνες. Στη Νότια Αφρική μετά από πολυετές μελέτες και χρήση μερικών φυσικών εχθρών του ζιζανίου που είχαν εισαχθεί από τις ΗΠΑ, μπόρεσαν να μειώσουν δραματικά τον πληθυσμό του και να το κρατήσουν υπό έλεγχο. «Τα ερευνητικά κέντρα του υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ είναι έτοιμα να βοηθήσουν με ερευνητικά προγράμματα των χωρών της Μεσογείου που θέλουν να μελετήσουν τους φυσικούς εχθρούς του ζιζανίου αυτού», επισήμανε ο ερευνητής.
Τέλος, σημείωσε πως από τα μεγάλα προβλήματα είναι το κόστος των ερευνών και η χρηματοδότηση για τη βιολογική καταπολέμηση, ενώ τόνισε πως όλες οι πληροφορίες των ερευνών του εργαστηρίου είναι δημόσιες και ελεύθερες προς χρήση από οποιαδήποτε χώρα. Διευκρίνισε, πάντως, ότι απαιτούνται εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας για την παραγωγή φυσικών εχθρών και της απελευθέρωσής τους στο φυσικό περιβάλλον. «Για την Ελλάδα αυτό είναι μια δαπανηρή λειτουργία που απαιτεί επενδύσεις και, δυστυχώς, τη δεδομένη στιγμή δεν υπάρχει η δυνατότητα. Πολλές φορές είναι προτιμότερο να τα αγοράζεις και να είναι περισσότερο αποτελεσματικά, οικονομικά, από το να διεξάγεις έρευνα. Είναι, όμως, εφικτή και δυνατή να υλοποιηθεί και είμαστε σε θέση να βοηθήσουμε».
