Αν και η φετινή χρονιά φαίνεται να έχει πληγεί από τις ζημιές της άνοιξης, οι παραγωγοί τονίζουν ότι στις περιοχές που ξεκίνησε η συγκομιδή οι τιμές είναι ικανοποιητικές. Ωστόσο, μας εξηγούν ότι είναι ακόμα πολύ νωρίς, προκειμένου να βγουν συμπεράσματα. Επιπλέον, καθοριστικής σημασίας, όπως μας μεταφέρουν εκπρόσωποι των καλλιεργητών, φαίνεται ότι θα είναι η φετινή παραγωγή των ανταγωνιστριών χωρών, όπως είναι η Ισπανία και η Ιταλία, όπου επίσης σημειώθηκαν ζημιές.
Στρατηγική αντεπίθεσης στην Αρκαδία
Αντεπίθεση για την αναβάθμιση του βύσσινου Τεγέας (Αρκαδίας), αλλά και του κερασιού, τόσο στην εσωτερική αγορά όσο και στην εξωτερική, σχεδιάζει ο Αγροτικός Κτηνοτροφικός Συνεταιρισμός Αρκαδίας, προκειμένου αυτά τα προϊόντα να αποτελέσουν μία οικονομική λύση για τους παραγωγούς. Ο γραμματέας του συνεταιρισμού, Γιώργος Γκάνιος, κάνοντας μια αναδρομή στο παρελθόν, ανέφερε ότι «στη δεκαετία του 1980, το βύσσινο είχε μεγάλη ανάπτυξη, αφού είχε προηγηθεί η δεκαετία του 1970 που οι εξαγωγές βρίσκονταν στο ζενίθ, κυρίως στη Γερμανία. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, εμφανίστηκε στη Λάρισα μια θυγατρική εταιρεία ενός γερμανικού οίκου, η οποία άρχισε να εμπορεύεται βύσσινο, δεσμεύοντας στο ξεκίνημά της δέκα εταιρείες, που εμπορεύονταν και αυτές βύσσινο με ποινικές ρήτρες, που στο τέλος μοιραία τις οδήγησαν στο κλείσιμο.
Τότε, για μία δεκαετία η ΕΛΒΑΚ μονοπώλησε την αγορά και η τιμή του βύσσινου έπεσε πολύ χαμηλά. Το αποτέλεσμα ήταν να υπάρξουν κινητοποιήσεις. Μπροστά στο αδιέξοδο, το 1984, το κράτος στήριξε συνεταιρισμούς που πήραν βύσσινο –και αυτό έγινε στην Αργολίδα, στην Αρκαδία και στη Λακωνία– για να σωθεί το προϊόν. Στη συνέχεια, η ΕΛΒΑΚ απέσυρε το ενδιαφέρον της από την Αρκαδία και προσπάθησε να καλλιεργήσει βυσσινιές στη Θεσσαλία, τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των οποίων, όμως, ήταν πολύ κατώτερα από το βύσσινο Αρκαδίας. Την ίδια εποχή, επιδοτήθηκε το ξερίζωμα της βυσσινιάς από την ΕΕ, με αποτέλεσμα να ξεριζωθούν πάρα πολλά στρέμματα. Παρά τις επιδοτήσεις, πολλοί Αρκάδες επέμειναν στην καλλιέργεια. Μέσα από αυτήν τη διαδρομή, φτάσαμε στη δεκαετία του 2000, που το βύσσινο στη νωπή αγορά είχε αγοραστική αξία». Τα χρόνια της κρίσης, όμως, έφεραν τη μείωση στην κατανάλωση και τα προβλήματα με παράλληλη μείωση της παραγωγής. Στην παράλληλη πορεία, βρίσκεται και το κεράσι Αρκαδίας, που αποτελούσε μία, επίσης, προσοδοφόρα καλλιέργεια, αλλά κινδύνεψε από παιχνίδια εμπόρων. Απέναντι σε αυτά τα προβλήματα που απείλησαν το βύσσινο, το λευκό κεράσι, αλλά και το κανονικό κεράσι, ο συνεταιρισμός μπήκε δυναμικά στο παιχνίδι και άρχισε να χαράσσει στρατηγική στήριξης των προϊόντων. Ο Γιώργος Γκάνιος αναφέρει ότι «ο συνεταιρισμός, αφού έψαξε την αγορά, έκανε συγκέντρωση βύσσινου, διοχέτευσε 150 τόνους στη Βιομηχανία Χριστοδούλου και το υπόλοιπο στην αγορά. Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που έχει το βύσσινο Τεγέας (Αρκαδίας) είναι τέτοια που μας οδηγούν στο να κινηθούμε να αναγνωριστεί ως προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), ώστε να αποκτήσει υπεραξία. Παράλληλα, έχουν αρχίσει οι επαφές με αγορές του εξωτερικού».
Επένδυση σε εξοπλισμό
Το σημαντικότερο όλων είναι η απόφαση για επένδυση σε μηχανολογικό εξοπλισμό, ώστε το προϊόν να έχει όλες τις προδιαγραφές για να βγει στη νωπή αγορά. Αυτό ισχύει και για το νωπό κεράσι που ήδη μπαίνει και στην αγορά των μεγάλων σούπερ μάρκετ. Όπως δήλωσε ο Γιώργος Γκάνιος, «η ολοκλήρωση όλων των ενεργειών για το βύσσινο και το κεράσι θα φέρει την οικονομική στήριξη στους παραγωγούς, αλλά και την αύξηση της καλλιέργειας». Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι στην Αρκαδία καλλιεργούνται 1.686 στρέμματα κεράσια και 661 στρέμματα βύσσινο.
Στα 2 ευρώ οι πρώιμες ποικιλίες σε Ανατολική Μακεδονία – Θράκη
Αρκετά καλή χαρακτηρίζει τη μέχρι τώρα παραγωγή κερασιού ο επιχειρηματίας Λεβέντ Σαδίκ Αχμέτ, πρόεδρος της YAKA IKE, μιας υπερσύγχρονης μονάδας διαλογής και συσκευασίας κερασιού που δημιουργήθηκε πρόσφατα στη Δύμη Ροδόπης. «Οι παραγωγοί μεταφέρουν ότι τα δέντρα ήταν φορτωμένα με φρούτα, αλλά η πρόσφατη χαλαζόπτωση προκάλεσε πολύ μεγάλη ζημιά σε χωριά της Ροδόπης. Ειδικά στα Σύμβολα και στα Θάμνα, η καταστροφή φτάνει το 100%».
Από την αρχή του Μάη η εταιρεία παραλαμβάνει κεράσια από τη Ροδόπη, την Αγιά Λάρισας και από όλες τις περιοχές της Μακεδονίας, την Έδεσσα, τη Βέροια, μέχρι το Καϊμακτσαλάν, δίνοντας 2 ευρώ για τα μεγάλα κεράσια. «Παραλαμβάνουμε από όλες τις περιοχές που έχουν κεράσι και δουλεύουμε ασταμάτητα δύο βάρδιες. Μετά από πάρα πολλά χρόνια, ανοίξαμε την αγορά με 2 ευρώ για τις πρώιμες ποικιλίες». Επιπλέον, κράτησαν τις τιμές σταθερές επί δέκα ημέρες, παρόλο που το κεράσι λειτουργεί ως χρηματιστηριακό προϊόν και οι τιμές διαμορφώνονται ανάλογα με τη ζήτηση. Τις επόμενες μέρες, θα διαμορφωθούν ανάλογα με τις αγορές. Οι παραγωγοί είναι ικανοποιημένοι από την τιμή και, σύμφωνα με τον Σαδίκ Αχμέτ, προβλέπεται ότι θα γίνουν τουλάχιστον 25.000 νέες φυτεύσεις.
Αξιολογώντας τη φετινή παραγωγή στις περιοχές από όπου συγκεντρώνουν κεράσι μεταφέρει ότι αυτή φαίνεται καλή. Προβλήματα, ωστόσο, εντοπίζονται στη Μακεδονία λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών που μείωσαν την παραγωγή, για παράδειγμα στην Άγρα. «Σε ορισμένες περιοχές, έχουν έως και 70% λιγότερα κεράσια», σημειώνει.
Εξαγωγές
Η εταιρεία YAKA IKE ξεκίνησε τις εξαγωγές στην Ευρώπη και έχει προετοιμαστεί για να ταξιδέψει το ελληνικό κεράσι μέχρι την Ασία. «Το γεγονός ότι έχουμε λάβει οκτώ πιστοποιήσεις και στη δυσκολότερη λάβαμε 2 Α+, που δεν διαθέτει κανένα διαλογητήριο στην Ελλάδα και την Τουρκία, και σε επίπεδο Ευρώπης είμαστε στους πρώτους τρεις, μας ενθαρρύνει πολύ», αναφέρει σχετικά με την προσπάθειά τους να προσδώσουν προστιθέμενη αξία στο προϊόν.
Στοχεύοντας στην ενημέρωση των παραγωγών, προκειμένου να πετύχουν καλύτερη ποιότητα και μέγεθος, είχαν τη συνδρομή του ΕΛΓΑ. «Ενημέρωσαν τους παραγωγούς στη μονάδα μας για τα αντιχαλαζικά δίχτυα προστασίας και τις επιδοτήσεις», εξηγεί, ευχαριστώντας για τη συμβολή τους. Να σημειωθεί ότι η χαλαζόπτωση της 9ης Μαΐου έπληξε τα χωριά Θάμνα, Σύμβολα, Φωλιά, Δύμη και Κάλχα και η ανταπόκριση του ΕΛΓΑ ήταν άμεση.
Μειωμένη η παραγωγή σε Κεντρική και Δυτική Μακεδονία
Μειωμένη θα είναι η φετινή παραγωγή κερασιών σε περιοχές της Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας, καθώς ο τελευταίος παγετός προκάλεσε σημαντικές ζημιές, κυρίως στην περιοχή της Έδεσσας, καθώς και σε ορεινές περιοχές της Κοζάνης και της Φλώρινας, που επηρέασαν κυρίως τις πρώιμες ποικιλίες των κερασιών. Στη Δυτική Μακεδονία, στην περιοχή των Πύργων, όπου, ως επί το πλείστον καλλιεργούνται κεράσια, η αναμενόμενη παραγωγή είναι 3.000 τόνοι, αλλά υπάρχουν ζημιές που το ποσοστό, αυτήν τη στιγμή, δεν είναι δυνατόν να εκτιμηθεί. Οι ζημιές επηρέασαν, κυρίως, τις πρώιμες ποικιλίες των κερασιών, οι οποίες ξεπερνούν, σε κάποιες περιοχές, το 80% της παραγωγής. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Πύργων, η φετινή παραγωγή θα είναι κατά πολύ μειωμένη, ενώ σε κάποιες περιοχές δεν θα υπάρχει καθόλου παραγωγή. Ακόμη, όπως είπε χαρακτηριστικά, «και από τα κεράσια που έμειναν στα δέντρα, δεν γνωρίζουμε ποια θα αντέξουν, τελικά».
Απευθείας πώληση
Λόγω των προβλημάτων που έχουν δημιουργηθεί με τον καιρό και της μικρής παραγωγής, ούτε φέτος, αλλά ούτε και πέρσι έγινε συγκέντρωση από τον συνεταιρισμό, αφού κάθε παραγωγός προτίμησε να πουλήσει τα κεράσια του απευθείας από το χωράφι στον έμπορο.
Παρόμοια είναι η κατάσταση που επικρατεί και στην Έδεσσα, όπου σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συνεταιρισμού Κερασοπαραγωγών Κερασιάς Βόρας Έδεσσας, Χρήστο Γεώργου, η φετινή παραγωγή θα είναι μειωμένη κατά 50% σε σχέση με την περσινή, καθώς από τα 900 μέτρα και πάνω υπήρχε παγετός, ενώ προβλήματα αντιμετωπίζουν και τα χωράφια που βρίσκονται δίπλα στα ποτάμια. Σε ό,τι αφορά το σύνολο της παραγωγής, ο κ. Γεώργου τόνισε πως, επειδή οι αγρότες πωλούν απευθείας σε εμπόρους, η ποσότητα παραγωγής είναι δύσκολο να εκτιμηθεί. Διαφοροποιημένη είναι η κατάσταση στην Πιερία.
Σύμφωνα με τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Ράχης Πιερίας «Ο Άγιος Λουκάς» και τον πρόεδρό του, Δημήτρη Ντούρο, η φετινή παραγωγή εξελίσσεται ικανοποιητικά και χωρίς προβλήματα, σε αντίθεση με πέρσι που η παραγωγή ήταν μειωμένη κατά 80%, λόγω καιρικών συνθηκών. «Η περσινή παραγωγή έφτασε μόλις τους 300 τόνους από τους 1.500 που παράγουμε ετησίως, ενώ φέτος αναμένουμε 1.200 με 1.500 τόνους», είπε ο κ. Ντούρος. Ο συνεταιρισμός έχει 240 μέλη κερασοπαραγωγούς από τις περιοχές, κυρίως, της Ράχης και των δημοτικών ενοτήτων Πέτρας και Δίου. Οι καλλιεργούμενες εκτάσεις φτάνουν τα 2.500 στρέμματα, ενώ ο συνεταιρισμός παραλαμβάνει, επεξεργάζεται, τυποποιεί και εξάγει τα προϊόντα του σε Πολωνία, Σλοβενία, Λιθουανία και σε χώρες της Κεντρικής και Δυτικής Ευρώπης. Τέλος, σχετικά με την τιμή του κερασιού, ο πρόεδρος του συνεταιρισμού είπε πως συναρτάται με τη δυναμική της αγοράς και πως είναι νωρίς ακόμη για να βγουν κάποια συμπεράσματα.
Ικανοποίηση για τιμές, ανησυχία για τις ζημιές στην Αγιά
Ανάμεικτα είναι τα συναισθήματα των Αγιωτών κερασοπαραγωγών, καθώς στην πόλη σημειώθηκαν μεγάλες ζημιές από τον παγετό του Ιανουαρίου, ενώ στα παράλια και στα ορεινά της επαρχίας η παραγωγή κρίνεται ικανοποιητική. Ήδη, κλείστηκαν οι πρώτες συμφωνίες από τις πρώιμες ποικιλίες, είτε από τον Αγροτικό Συνεταιρισμό «Κίσσαβος», είτε μεμονωμένα από τους ίδιους τους παραγωγούς με εμπόρους, με τις τιμές να διαμορφώνονται στα 1,80-2,20 ευρώ/κιλό για τα καλά μεγέθη, ενώ για τα μέτρια η τιμή μειώνεται κατά 50-70 λεπτά. Σύμφωνα με τον Θωμά Σιμούλη από τον τοπικό συνεταιρισμό, «οι τιμές θα μπορούσαν να είναι καλύτερες, αν ο παγετός του Μαρτίου δεν καθυστερούσε την οψίμηση του προϊόντος. Συνήθως, βγάζαμε παραγωγή πριν από τη Βόρεια Ελλάδα και αυτή την πρωιμότητα την εκμεταλλευόμασταν στις συμφωνίες που κάναμε στην αγορά. Φέτος, συμπέσαμε με τη Μακεδονία και χάσαμε αυτό το πλεονέκτημα. Ένα 30%-40% της παραγωγής εξάγεται στα Βαλκάνια (κυρίως στη Σερβία και από εκεί στη Ρωσία) και το υπόλοιπο κομμάτι δίνεται σε εμπόρους ή πωλείται απευθείας στη λαϊκή αγορά (πρόσφατη τιμή καταναλωτή σε πάγκους αγορών τα 2,70-3 ευρώ). Η μέση στρεμματική απόδοση στην επαρχία κυμαίνεται από 2-2,5 τόνους, ενώ η παραγωγή και η διάθεση του προϊόντος θα συνεχιστεί μέχρι και το τέλος Ιουνίου.
Ανοίγει τον δρόμο η Στερεά
Οι πρώτες κοπές κερασιού έλαβαν χώρα στα τέλη Απριλίου στην περιοχή του Γοργοποτάμου στη Φθιώτιδα. Στην περιοχή του Σπερχειού, συλλέγεται η πιο πρώιμη παραγωγή σε όλη την Ελλάδα. Στα τέλη της εβδομάδας, κλείνει ο κύκλος των πρώιμων κερασιών και ξεκινούν οι όψιμες ποικιλίες έως τις αρχές Ιουνίου, όπου και θα κλείσει ο κύκλος της συγκομιδής. Οι τιμές ξεκινούν από 0,80 ευρώ για τη χαμηλή ποιότητα και φτάνουν έως και 2,60 ευρώ το κιλό για την πρώτη κατηγορία. Ο παραγωγός κερασιού από τον Φραντζή Φθιώτιδας, Κώστας Σουβαλιώτης, εκτιμά ότι η φετινή παραγωγή θα είναι εξαιρετική: «Μας ευνόησαν οι εξαγωγές που έγιναν σε Ρωσία (κι ας ισχύει το εμπάργκο), Ρουμανία, Βουλγαρία και Ιταλία. Η εσωτερική αγορά δεν απορρόφησε μεγάλες ποσότητες.
Η φετινή χρονιά είναι μία από τις καλύτερες της δεκαετίας. Λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών του χειμώνα, η ανθοφορία ήταν καλή και οι ελάχιστες βροχοπτώσεις στην περίοδο της καρποφορίας δεν ευνόησαν προσβολές στον καρπό. Στην περιοχή μας, η καλλιέργεια του κερασιού συνεχώς ανεβαίνει με νέες φυτεύσεις και τεχνικές με καλύτερες αποδόσεις. Αυτό που απουσιάζει είναι η ταυτότητα των προϊόντων της περιοχής μας, ώστε τα προϊόντα μας να πάρουν προστιθέμενη αξία».
Γιώργος Αργυρίου, Μαρία Αμπατζή, Αφροδίτη Χρυσοχόου, Γιώργος Ρούστας, Γιάννης Σάρρος
