Μεγάλες αλλαγές αναμένεται να δουν στα χρήματα που θα λαμβάνουν ως άμεσες ενισχύσεις οι παραγωγοί της χώρας από το 2023 και μετά, με δεδομένο ότι το συνολικό ποσό της Βασικής Ενίσχυσης πρόκειται να είναι μειωμένο κατά 18% σε σχέση με σήμερα. Η εφαρμογή των Οικολογικών Σχημάτων, της Αναδιανεμητικής και της Ενίσχυσης των Γεωργών Νεαρής Ηλικίας, αλλά κυρίως ο αυξημένος προϋπολογισμός για τις Συνδεδεμένες Ενισχύσεις (19 ενισχυμένα Καθεστώτα) έρχονται από το 2023 να απορροφήσουν σημαντικά κονδύλια από τη Βασική Ενίσχυση.
Αυτό, σε συνδυασμό με την εφαρμογή της Εσωτερικής Σύγκλισης, ουσιαστικά με τη σταδιακή κατάργηση των ιστορικών δικαιωμάτων έως το 2026, ανατρέπουν όλα όσα γνώριζαν μέχρι σήμερα οι Έλληνες παραγωγοί, όσον αφορά την εισοδηματική τους στήριξη.
Η «ΥΧ» έχει εξασφαλίσει πραγματικά παραδείγματα εκμεταλλεύσεων, όπως αυτά έχουν υπολογιστεί από τους συμβούλους του ΥΠΑΑΤ και τα οποία, με βάση το οικονομικό και εκτατικό τους μέγεθος, αλλά και την παραγωγική τους κατεύθυνση, αναμένεται να επηρεαστούν θετικά ή και αρνητικά κατά τη νέα προγραμματική περίοδο.
Για να γίνουν πιο κατανοητά τα παραδείγματα, είναι σημαντικό πρώτα να επισημανθεί ότι από το έτος 2023 η Βασική Ενίσχυση θα ανέρχεται στα 866.420.560 ευρώ/έτος (δηλαδή στο 82% του 1.060.508.659 ευρώ, όπως θα κατανέμονται έως και το έτος ενίσχυσης 2022). Το ποσό προκύπτει μετά τις τελευταίες αλλαγές του ΥΠΑΑΤ στην πρόταση για το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο και τη διατήρηση των 19 Συνδεδεμένων Ενισχύσεων.
Εσωτερική Σύγκλιση
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «ΥΧ», το έτος 2022 θα εφαρμοστεί το μοντέλο της Εσωτερικής Σύγκλισης σύμφωνα με το παλιό σύστημα (πλαφόν 30%), το οποίο εξαιρέθηκε για τα έτη 2020 και 2021. Με τον τρόπο αυτόν, από το έτος 2023 ξεκινά η Εσωτερική Σύγκλιση, με ρυθμό 25% ανά έτος. Με την εφαρμογή της, η Μέση Περιφερειακή Αξία Δικαιώματος το 2026 υπολογίζεται ανά Αγρονομική Περιφέρεια στα:
✱ 224,05 ευρώ/εκτάριο για τις ετήσιες καλλιέργειες.
✱ 183,58 ευρώ/εκτάριο για τους βοσκοτόπους.
✱ 282,50 ευρώ/εκτάριο για τις μόνιμες καλλιέργειες.
Αναδιανεμητική Ενίσχυση
Η ανακατανομή των πόρων από τις μεγαλύτερες σε μικρότερες ή μεσαίες γεωργικές εκμεταλλεύσεις θα γίνει με βάση τις τρεις αγρονομικές περιφέρειες της χώρας, με τα κατώτατα και ανώτατα όρια να έχουν οριστεί αντίστοιχα:
✱ Για τις αροτραίες καλλιέργειες στα 2 και 11 εκτάρια/εκμετάλλευση (114,48 ευρώ ανά δικαίωμα).
✱ Για τις δενδρώδεις καλλιέργειες στα 1 και 4 εκτάρια/εκμετάλλευση (108,47 ευρώ ανά δικαίωμα).
✱ Για τους βοσκότοπους στα 1 και 17 εκτάρια/εκμετάλλευση (96 ευρώ ανά δικαίωμα).
Παραδείγματα
Στα παραδείγματα που ακολουθούν σημειώνεται ότι δεν συνυπολογίζονται τα έσοδα του παραγωγού εφόσον εφαρμόζει το νέο «Πρασίνισμα», δηλαδή τα Οικολογικά Σχήματα, τα οποία, να θυμίσουμε, είναι το νέο καθεστώς που θα απορροφά το 25% των πόρων του Α’ Πυλώνα. Επίσης, τα ακόλουθα παραδείγματα δεν αφορούν νέους έως 41 ετών, με δεδομένο ότι δεν αφορά Νέους Αγρότες.
Παράδειγμα 1
Εκμετάλλευση σε περιοχή με φυσικά μειονεκτήματα 12,5 εκταρίων, όπου καλλιεργείται κριθάρι (ετήσια καλλιέργεια).
Το 2022 για τη συγκεκριμένη εκμετάλλευση ο παραγωγός λαμβάνει ποσό ύψους 1.373,43 ευρώ ως Βασική Ενίσχυση (δεν λαμβάνει Συνδεδεμένη). Επίσης, από τον Β΄ Πυλώνα δικαιούται και 1.012,50 ευρώ ως Εξισωτική Αποζημίωση.
Το 2023, ο παραγωγός θα δει μεγάλες διαφορές για την ίδια εκμετάλλευση: Η Βασική του Ενίσχυση θα ανέλθει σε 1.122,07 ευρώ, πλέον θα λαμβάνει Συνδεδεμένη, η οποία θα ανέρχεται σε 1.250 ευρώ, ενώ ανήκει στους ωφελημένους της Αναδιανεμητικής με συν 1.431 ευρώ. Εάν συνυπολογίσουμε και την Εξισωτική Αποζημίωση, το έτος 2023 η ίδια εκμετάλλευση θα αντιστοιχεί σε 4.900,57 ευρώ για τον παραγωγό!
Με την Εσωτερική Σύγκλιση να ολοκληρώνεται το 2026, ο εν λόγω παραγωγός θα δικαιούται 5.647 ευρώ (Βασική, Συνδεδεμένη, Αναδιανεμητική και Εξισωτική).
Παράδειγμα 2
Εκμετάλλευση που ανήκει σε δύο Αγρονομικές Περιφέρειες (βοσκότοπος 42,93 εκταρίων με 180 αιγοπρόβατα + μόνιμη καλλιέργεια 7,82 εκταρίων) σε περιοχή με φυσικά ή ειδικά μειονεκτήματα.
Το έτος 2022 ο παραγωγός θα λάβει Βασική Ενίσχυση ύψους 15.817,7 ευρώ (βοσκότοπο) και 2.703,66 ευρώ (μόνιμη καλλιέργεια). Επίσης, λαμβάνει και Συνδεδεμένη Ενίσχυση (αιγοπρόβατα) ύψους 1.620 ευρώ, και δικαιούται Εξισωτικής Αποζημίωσης. Συνολικά το 2022 ο παραγωγός αυτός θα λάβει 22.288 ευρώ.
Το έτος 2023 όμως, με την αρχή της Εσωτερικής Σύγκλισης, αλλά και την εφαρμογή της Αναδιανεμητικής, τα ποσά της Βασικής Ενίσχυσης του παραγωγού μειώνονται στα 12.922,90 ευρώ και 2,208,85 ευρώ αντίστοιχα. Όχι όμως και η Συνδεδεμένη του, η οποία θα αυξηθεί στα 2.160 ευρώ.
Σημειωτέον ότι το 2026 θα φτάσει να παίρνει σχεδόν τα μισά χρήματα της Βασικής Ενίσχυσης για τον βοσκότοπο, δηλαδή 7.880,97 ευρώ!
Εάν συνυπολογίσουμε και την Εξισωτική που δικαιούται από τον Β’ Πυλώνα, ο εν λόγω παραγωγός το 2023 θα λάβει 19.438 ευρώ και το 2026 14.397 ευρώ.
Παράδειγμα 3
Και αυτό το παράδειγμα αφορά δύο αγρονομικές περιφέρειες: Ελαιοκομική εκμετάλλευση 1,13 εκταρίων, με οικονομικό μέγεθος που κυμαίνεται από τα 2.000 έως 8.000 ευρώ, και καλλιέργεια σκληρού σιταριού (ετήσια), 0,40 εκτάρια. Το 2022, ο παραγωγός θα λάβει ως Βασική Ενίσχυση 360,51 ευρώ (Ετήσια Καλλιέργεια) και 956,40 ευρώ (Μόνιμη Καλλιέργεια) και μόλις 18,40 ευρώ Συνδεδεμένη (σκληρό σιτάρι). Σύνολο, δηλαδή, 1.335,31 ευρώ. Από την επόμενη χρονιά και μετά, τα χρήματα όλο και θα μειώνονται.
Ήδη, από το 2023 και παρά το γεγονός ότι η Συνδεδεμένη αυξάνεται στα 40 ευρώ και ο παραγωγός δικαιούται 122,57 ευρώ Αναδιανεμητική (από τη Μόνιμη καλλιέργεια), οι διαφοροποιήσεις στη Βασική είναι τέτοιες, που το σύνολο των χρημάτων εκείνη τη χρονιά φτάνει στα 1.163 ευρώ, για να φτάσει το έτος 2026 να λαμβάνει συνολικά 571 ευρώ!
Παράδειγμα 4
Εκμετάλλευση με ελιές 2,24 εκταρίων (οικονομικό μέγεθος 2.000 – 8.000 ευρώ). Το 2022, η Βασική Ενίσχυση θα είναι 580,30 ευρώ. Το 2023, η Βασική θα πέσει στα 474,10 ευρώ, αλλά ο παραγωγός θα δικαιούται επιπλέον 242,97 ευρώ Αναδιανεμητική Ενίσχυση. Σύνολο, δηλαδή, 717,07 ευρώ. Το 2026, τα χρήματα του παραγωγού για την ίδια εκμετάλλευση θα αυξηθούν στα 876 ευρώ (η κατάργηση των ιστορικών δικαιωμάτων αυξάνει το ποσό της Βασικής στα 632,80 ευρώ).
Παράδειγμα 5
Εκμετάλλευση 31,42 εκταρίων, στην οποία καλλιεργείται βαμβάκι (οικονομικό μέγεθος 50.000 – 100.000 ευρώ). Το έτος 2022, για τη συγκεκριμένη εκμετάλλευση ο παραγωγός θα λάβει 13.419,73 ευρώ Βασική Ενίσχυση συν 2.199,40 ευρώ για την Ειδική Ενίσχυση Βάμβακος. Σύνολο: 15.619,13 ευρώ. Το έτος 2023, όμως, τα δεδομένα αρχίζουν να αλλάζουν. Για την ίδια εκμετάλλευση, λοιπόν, η Βασική θα ανέλθει στα 10.963,73 ευρώ, ενώ η Ειδική Ενίσχυση Βάμβακος θα παραμείνει ίδια. Το έτος 2026 η Βασική Ενίσχυση θα έχει μειωθεί ακόμη περισσότερο και θα ανέλθει στα 7.039,78 ευρώ. Εκείνη τη χρονιά, λοιπόν, για την εκμετάλλευση θα αντιστοιχούν συνολικά 9.239 ευρώ (με την Ενίσχυση Βάμβακος).
Παράδειγμα 6
Εκμετάλλευση 53 εκταρίων, σε ορεινή περιοχή, όπου καλλιεργούνται δημητριακά (οικονομικό μέγεθος 25.000 – 50.000 ευρώ). Το 2022, για την εκμετάλλευση αυτή, η Βασική Ενίσχυση θα ανέρχεται σε 10.663,03 ευρώ. Ο παραγωγός θα πάρει και Συνδεδεμένη, ύψους 2.438 ευρώ. Εάν συνυπολογίσουμε και την Εξισωτική που δικαιούται, το συνολικό ποσό για το έτος 2022 φθάνει τα 15.247,53 ευρώ.
Το 2023, όμως, η Βασική Ενίσχυση θα μειωθεί στα 8.711,55 ευρώ, αλλά η Συνδεδεμένη Ενίσχυση θα είναι αυξημένη στα 5.300 ευρώ, συν την Εξισωτική, το ποσό εκείνη τη χρονιά θα φτάνει τα 16.158 ευρώ.
Το 2026 και με την κατάργηση των ιστορικών δικαιωμάτων, η Βασική Ενίσχυση για την εν λόγω εκμετάλλευση θα φτάσει τα 11.874,86 ευρώ. Σύνολο (με Συνδεδεμένη και Εξισωτική) 19.321 ευρώ.
Παράδειγμα 7
Βοσκότοπος 10,26 εκταρίων με 52 πρόβατα, σε περιοχή με φυσικά μειονεκτήματα (οικονομικού μεγέθους από 8.000 έως 25.000 ευρώ).
Το έτος 2022 η Βασική Ενίσχυση του παραγωγού με την παραπάνω εκμετάλλευση θα ανέλθει σε 2.049,62 ευρώ. Επίσης, λαμβάνει Συνδεδεμένη Ενίσχυση, ύψους 468 ευρώ, ενώ δικαιούται και Εξισωτική από τον Β’ Πυλώνα. Συνολικά, θα του χορηγηθούν 3.348,68 ευρώ. Το 2023, ο ίδιος παραγωγός μπορεί να δει τη Βασική του Ενίσχυση μειωμένη (1.674,51 ευρώ), αλλά θα λάβει επιπλέον 984,96 ευρώ Αναδιανεμητική Ενίσχυση, συν την αυξημένη Συνδεδεμένη (624 ευρώ) και, φυσικά, την Εξισωτική Αποζημίωση, τα χρήματα συνολικά θα ανέλθουν στα 4.155 ευρώ. Το έτος 2026, το συνολικό ποσό θα ανέλθει στα 4.324 ευρώ, με δεδομένο ότι η Βασική Ενίσχυση θα φτάσει εκείνη τη χρονιά στα 1.883,50 ευρώ.
