Κλιματική κρίση και κρίση της αγοράς: Μπορεί η ΚΑΠ να κάνει περισσότερα;
ΚΑΠΧρόνο με τον χρόνο, η Ευρωπαϊκή Ένωση υποφέρει όλο και περισσότερο από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και δη από τις εναλλαγές περιόδων έντονης ξηρασίας και υπερβολικών βροχοπτώσεων, που έχουν αντίκτυπο στην ποσότητα και την ποιότητα των αγροτικών προϊόντων. Καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν εξαιρείται.
Στην αναθεώρηση του Dacian Ciolos το 2013, η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) πρότεινε στα κράτη-μέλη να χρησιμοποιήσουν κονδύλια της ΚΑΠ για την ανάπτυξη εργαλείων ασφάλισης για το κλίμα, καθώς και αμοιβαίων κεφαλαίων για τη σταθεροποίηση των περιθωρίων κέρδους των αγροτικών εκμεταλλεύσεων. Χρειάστηκαν αρκετά χρόνια για να αποφασίσουν τα κράτη-μέλη να επενδύσουν σημαντικά σε μέτρα/προϊόντα ασφαλιστικής προστασίας έναντι των κινδύνων που σχετίζονται με το κλίμα. Φαίνεται, ωστόσο, ότι δεν έχουμε καταφέρει ακόμη αρκετά σε αυτόν τον τομέα.
Αν και η Γαλλία και η Ιταλία, μετά την Ισπανία, είναι οι πιο προηγμένες χώρες όσον αφορά την ασφάλιση, υπάρχει ακόμα πρόοδος που πρέπει να γίνει για να διασφαλιστεί ότι οι αγρότες θα επιλέξουν το βέλτιστο επίπεδο κάλυψης.
Όσον αφορά την εξομάλυνση των επιπτώσεων από τις διακυμάνσεις της αγοράς στα περιθώρια κέρδους των αγροτικών εκμεταλλεύσεων, η κατάσταση βρίσκεται ακόμα σε αρχικό στάδιο. Οι περισσότεροι τομείς, που την έχουν μελετήσει, δεν έχουν καταφέρει να τα εφαρμόσουν, παρά την αποτελεσματικότητά της.
Οι συζητήσεις για το μέλλον της ΚΑΠ, που πρόκειται να ξεκινήσουν αυτό το φθινόπωρο, θα πρέπει να ασχοληθούν με το εν λόγω ζήτημα. Θα πρέπει, επίσης, να παρέχουν μια πρακτική απάντηση στη διαχείριση κρίσεων.
Ενώ η κλιματική ασφάλιση και τα αμοιβαία κεφάλαια είναι αποτελεσματικά στη διαχείριση των κινδύνων, πρέπει να θεσπιστούν κατάλληλα εργαλεία τα οποία θα ενεργοποιούνται όταν οι κίνδυνοι εξελίσσονται σε μεγάλες κρίσεις.
Χωρίς ένα συνεκτικό πακέτο που να περιλαμβάνει ιδιωτική κάλυψη κινδύνου (συγχρηματοδοτούμενη από την ΚΑΠ), με τις δημόσιες αρχές να αναλαμβάνουν δράση σε εξαιρετικές περιπτώσεις, το οικονομικό περιβάλλον δεν θα είναι αρκετά σταθερό ώστε να επιτρέψει στους αγρότες να επενδύσουν.
Το τρέχον αποθεματικό κρίσης της ΚΑΠ δεν αποτελεί λύση. Επιτρέπει την αποστολή περιορισμένων επιταγών στα κράτη-μέλη ως «ευρωπαϊκά μηνύματα υποστήριξης», χωρίς καμία οικονομική αποτελεσματικότητα.
Ίσως ήρθε η ώρα να θυμηθούμε τη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατά την τελευταία μεταρρύθμιση της ΚΑΠ το 2021: Να σχεδιάσουμε αυτό το αποθεματικό κρίσης ως ευρωπαϊκό εργαλείο αντασφάλισης των εργαλείων διαχείρισης κινδύνων (ασφάλιση καιρικών φαινομένων και αμοιβαία κεφάλαια) για να επιτρέψουμε σε όλους τους αγρότες σε όλες τις χώρες να έχουν πρόσβαση σε αυτό. Το υπολογιζόμενο κόστος ήταν λογικό: 1,8 δισ. ευρώ ετησίως από έναν προϋπολογισμό της ΚΑΠ ύψους 56 δισ. ευρώ.
