Κωνσταντίνα Σπυροπούλου: Η νεοεκλεγείσα πρόεδρος της ΕΔΟΑΟ µιλά στην «ΥΧ»

«Είναι απαραίτητο το στρατηγικό σχέδιο για την αμπελουργία»
Αμπέλι και εξαγωγές οι δύο πυλώνες της νέας διοίκησης

Την πρώτη της συνέντευξη ως νέα πρόεδρος της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Αμπέλου και Οίνου (ΕΔΟΑΟ) παραχώρησε στην «ΥΧ» η Κωνσταντίνα Σπυροπούλου. Η πρόεδρος της πιο επιτυχημένης ίσως Διεπαγγελματικής Οργάνωσης αναφέρεται στις προτεραιότητες της νέας διοίκησης και στις δράσεις που σχεδιάζονται για την περαιτέρω ενίσχυση της θέσης του αμπελοοινικού τομέα στην εγχώρια και στη διεθνή αγορά.

συνέντευξη στους Νίκο Λάππα, Τάνια Γεωργιοπούλου

Συγχαρητήρια για την εκλογή σας. Η Διεπαγγελματική Αμπέλου και Οίνου θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι η πιο επιτυχημένη Διεπαγγελματική της Ελλάδας. Είναι χαρά μας να φιλοξενούμε την πρώτη συνέντευξη που δίνετε ως νέα πρόεδρος.

Σας ευχαριστώ πολύ. Η Διεπαγγελματική Αμπέλου και Οίνου έχει πλέον 23 χρόνια ιστορία και έχει να επιδείξει έργο για το ελληνικό κρασί. Έχει κάνει τη διαφορά, επιδεικνύοντας συνέχεια και συνέπεια. 

Επίσης, είστε 2ης γενιάς οινοποιός, αλλά παράλληλα είστε και η 2η γενιά στη Διεπαγγελματική…

Ο πατέρας μου ήταν από τους ιδρυτές της Διεπαγγελματικής. Ήταν στο Διοικητικό Συμβούλιο του Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ), όταν πρωτοδημιουργήθηκε ο θεσμός των Διεπαγγελματικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση και, άρα, έπρεπε να γίνει και στην Ελλάδα. 

Κωνσταντίνα Σπυροπούλου: Πρόεδρος της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Αμπέλου και Οίνου

Ποια θα λέγατε ότι είναι τα βασικά επιτεύγματα της Διεπαγγελματικής στη μέχρι τώρα πορεία της;

Είναι το στρατηγικό σχέδιο για την εξωστρέφεια του κρασιού, το οποίο δημιουργήθηκε πριν από χρόνια, δουλεύτηκε πολύ, με πολλούς και σοβαρούς εταίρους και έδωσε τις κατευθυντήριες γραμμές για το πώς πρέπει να βγει το ελληνικό κρασί στο εξωτερικό. Υπάρχουν πολλές ελληνικές ποικιλίες, κάτι που κατά βάση είναι πολύ καλό, γιατί, εκτός των άλλων, προσφέρει μια εναλλακτική και διαφοροποιημένη πρόταση στις αγορές του εξωτερικού. Δημιουργεί, όμως, μια επιπλέον δυσκολία στις εξαγωγές, γιατί οι ποικιλίες δεν ήταν γνωστές και, άρα, έπρεπε να τις συστήσουμε εμείς στο κοινό του εξωτερικού. 

Χρησιμοποιήσαμε, λοιπόν, τέσσερις ποικιλίες ως πρεσβευτές, πάνω στις οποίες στήθηκε η εξωστρέφεια του ελληνικού κρασιού: Αγιωργίτικο, Ασύρτικο, Μοσχοφίλερο και Ξινόμαυρο. Τώρα, πλέον, αρχίζουμε και βλέπουμε πολύ σημαντικά αποτελέσματα.

Eπικρατεί μια μπερδεμένη κατάσταση που αποβαίνει σε βάρος επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται με σταθερότητα και επιμονή στον τομέα. Στην Ελλάδα, οι οινοποιητικές επιχειρήσεις δεν είναι πολύ μεγάλες και πολλές καλλιεργούν αμπέλια

Υπάρχει, ωστόσο, και ο αντίλογος, που λέει ότι τα αποτελέσματα δεν είναι αντίστοιχα των χρημάτων που επενδύθηκαν σε αυτή την εκστρατεία.

Να πούμε ότι σαφώς στην αρχή έγιναν κάποια λάθη. Δεν υπήρχε ορθή στοχοποίηση, δηλαδή σε ποιες αγορές πηγαίνουμε και με ποιους μιλάμε, καθώς απουσίαζε η εμπειρία. Θεωρώ, όμως, ότι το αποτέλεσμα, τελικά, είναι θετικό και το βλέπουμε τώρα πια που το ελληνικό κρασί είναι το πιο «hot» νέο στην παγκόσμια αγορά κρασιού. 

Παλαιότερα, υπήρχε η άποψη ότι πρέπει να δίνονται στρέμματα στους αμπελουργούς, έτσι ώστε να καταφέρουν να είναι βιώσιμοι…

Αυτό που συμβαίνει, πάντως, είναι ότι επικρατεί μια μπερδεμένη κατάσταση που τελικά αποβαίνει σε βάρος επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται με σταθερότητα και επιμονή στον τομέα. Στην Ελλάδα, πρέπει να σημειώσουμε ότι οι οινοποιητικές επιχειρήσεις δεν είναι πολύ μεγάλες και πολλές καλλιεργούν αμπέλια.

Ας πάρουμε για παράδειγμα τη δική μου επιχείρηση, που καλλιεργούμε και 100% βιολογικά. Καλλιεργούμε περίπου 500 στρέμματα και δεν μπορούμε να πάρουμε άλλα. Επειδή χρειαζόμαστε πρώτη ύλη, συνεργαζόμαστε με παραγωγούς, αλλά δεν θέλουν να κάνουν βιολογικά.

Έχουμε φτάσει, λοιπόν, σε ένα σημείο που, ενώ έχουμε δυνατότητες να αναπτυχθούμε επιχειρηματικά στον βιολογικό προσανατολισμό, δεν έχουμε αμπελουργούς που να θέλουν να ακολουθήσουν αυτή την κατεύθυνση. Φτάνεις, λοιπόν, σε αδιέξοδο. 

Αυτό το αδιέξοδο το έχετε επικοινωνήσει με κάποιον τρόπο με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης; Σας έχουν δώσει κάποια απάντηση;

Το πρόβλημα με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης είναι ότι οι πολιτικές αλλάζουν συχνά, γιατί αλλάζουν συχνά και οι υπουργοί. Πρόκειται για το υπουργείο που έχει τις πιο συχνές αλλαγές πολιτικής ηγεσίας. Σήμερα λέμε κάτι, που την επόμενη μέρα δεν ισχύει. Επομένως, είναι δύσκολο να χαραχτεί μια συγκεκριμένη αγροτική πολιτική και μέτρα, τα οποία θα έχουν κλιμάκωση.

Ελπίζουμε, πάντως, ότι κάποια στιγμή οι υπουργοί θα εμπιστευτούν πιο πολύ τους υπηρεσιακούς, οι οποίοι έχουν πολύ υψηλό επίπεδο και γνωρίζουν καλά το αντικείμενό τους. Όσοι υπουργοί τους έχουν εμπιστευτεί, έχουν κάνει τη διαφορά.

Υπάρχει όμως και εγκατάλειψη από την πλευρά των αμπελουργών, έτσι δεν είναι;

Ναι, βέβαια, και αυτό είναι κάτι που πρέπει εμείς, ως Διεπαγγελματική, να δουλέψουμε. Είναι ένας από τους βασικούς στόχους που έχουμε θέσει ως Διεπαγγελματική μαζί με τον Κώστα Ευσταθίου, ο οποίος είναι αντιπρόεδρος. Στόχος μας είναι μέσα στα επόμενα δύο χρόνια να μπορέσουμε να υλοποιήσουμε ένα στρατηγικό σχέδιο για τον αμπελουργικό τομέα, γιατί δεν υπάρχει ένα σχέδιο στην Ελλάδα που να κατευθύνει και να βοηθά τους αμπελουργούς. 

Είναι κρίσιμο, ειδικά τώρα με την κλιματική αλλαγή. Ας μην ξεχνάμε ότι το 2023 ήταν μια καταστροφική χρονιά για τα αμπέλια, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε όλες τις χώρες της Νότιας Ευρώπης. Θα πρέπει να γίνει ένα στρατηγικό σχέδιο για τον αμπελώνα. 

Άδειες φύτευσης

Την ίδια στιγμή, όμως, ο ελληνικός αμπελώνας συρρικνώνεται…

Αυτό δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο, είναι αποτέλεσμα των ευρωπαϊκών πολιτικών. Για να φυτέψεις αμπέλια, πρέπει να πάρεις δικαιώματα μέσα από μια συγκεκριμένη διαδικασία, η οποία, έτσι όπως είναι οργανωμένη, αποκλείει πολλούς επαγγελματίες παραγωγούς. Εγώ, για παράδειγμα, ως εταιρεία, δεν μπορώ να φυτέψω αμπέλια και όποτε ζητάω δικαιώματα, δεν μπορώ να τα πάρω. Υπάρχουν παρά πολλοί οινοποιοί στην Ελλάδα που θέλουν να φυτέψουν αμπέλια και δεν μπορούν. 

Από την άλλη πλευρά, και οι άδειες που, τελικά, δίνονται δεν αξιοποιούνται.

Στη διαδικασία μοιράσματος των δικαιωμάτων, το υπουργείο δίνει προτεραιότητα στους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, χωρίς όμως να υπάρχει ακόμα σαφές πλαίσιο. Πολλές φορές πάλι δίνονται άδειες σε ανθρώπους που έχουν λίγα στρέμματα, αντί να πάνε σε άλλες μονάδες. 

Πολλές φορές, οι τιμές που λαμβάνουν οι αμπελουργοί για την πρώτη ύλη είναι πολύ χαμηλές, με αποτέλεσμα να μην καλύπτουν ούτε τα έξοδά τους. Αυτό δεν είναι ένα επιπλέον αντικίνητρο για τη συνέχιση της καλλιέργειας;

Το ύψος των τιμών είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων. Ωστόσο, η καλή λειτουργία των ΔΑΟΚ σε τοπικό επίπεδο επηρεάζει και τον τρόπο λειτουργίας της αγοράς και κατ’ επέκταση των τιμών για τους αμπελουργούς. Είναι σημαντικό οι ελεγκτικοί μηχανισμοί να λειτουργούν αποδοτικά, καθώς αυτό βοηθά στην καλή συνεργασία όλων. Το κράτος βάζει τους κανόνες, αλλά πρέπει να εξασφαλίζει ότι τηρούνται κιόλας.

Ποια θα λέγατε ότι είναι τα θέματα στα οποία θα δώσετε προτεραιότητα ως νέα διοίκηση; 

Ακριβώς αυτό που συζητήσαμε: Την κατάρτιση του στρατηγικού σχεδίου για τον αμπελώνα. Ειδικά μετά τη φετινή παραγωγή, η οποία ήταν καταστροφική λόγω της κλιματικής αλλαγής, το στρατηγικό σχέδιο για την αμπελουργία είναι πιο επείγον από ποτέ. Η Διεπαγγελματική χρειάζεται να βρει ένα ποσό κοντά στα 300.000 ευρώ περίπου για να γίνει ένα σοβαρό σχέδιο για την αμπελουργία.

Eίναι εξαιρετικά επείγον, ειδικά με την κλιματική αλλαγή, διότι με βάση τις νέες συνθήκες πρέπει να δούμε τις ποικιλίες, κυρίως τα υποκείμενα πάνω στις ποικιλίες, τις επεμβάσεις που γίνονται, πότε γίνονται και πότε πρέπει να γίνονται, αλλά και πώς πρέπει να κινηθεί κάθε αμπελουργική περιοχή στην Ελλάδα, για να βοηθήσουμε τους αμπελουργούς να πάνε παρακάτω.

Ποιοι θα εκπονήσουν αυτό το σχέδιο;

Σε ένα τέτοιο σχέδιο χρειάζονται στατιστικά δεδομένα και καταγραφές των ελληνικών ποικιλιών που μπορούν να γίνουν από τα πανεπιστήμια. Χρειάζεται, επίσης, και κάποια οικονομοτεχνική μελέτη, για την οποία ίσως χρειαστεί να απευθυνθούμε σε κάποιους ειδικούς στο εξωτερικό. Προέχει, όμως, η εξεύρεση των κονδυλίων για να υπάρξει η χρηματοδότηση και να γίνει όλο αυτό με συνεκτική μορφή και σφιχτό χρονοδιάγραμμα. Ήδη, έχουν γίνει συζητήσεις σχετικά με το υπουργείο.

Και πώς θα φτάσει αυτό το σχέδιο στους αμπελουργούς;

Θεωρώ ότι η Διεπαγγελματική, εφόσον αυτό προχωρήσει, θα πρέπει να βγει σε όλες τις αμπελουργικές περιοχές και να συζητήσει με τους αμπελουργούς, να κάνει ημερίδες και τα αποτελέσματα που θα προκύψουν να ενσωματωθούν στο στρατηγικό σχέδιο.

Ως δεύτερη προτεραιότητα; 

Θέλουμε ασφαλώς να συνεχίσουμε τα προγράμματα προώθησης στις αγορές. Αυτήν τη στιγμή, το μεγάλο στοίχημα είναι ο Καναδάς. Θα συνεχίσουμε να δουλεύουμε και στις άλλες αγορές, αλλά αυτήν τη στιγμή υπάρχει ένα σημαντικό momentum για το ελληνικό κρασί στις αγορές του Καναδά και εκεί θα δώσουμε βάρος.

Toν Οκτώβριο έγιναν τα εγκαίνια ενός δεύτερου καταστήματος, που είναι επικεντρωμένο στο ελληνικό κρασί και πήγε παρά πολύ καλά. Το ελληνικό κρασί θα πετύχει όταν καταφέρουμε να βρίσκεται στους καταλόγους των εστιατορίων όλου του κόσμου. Υπάρχουν βέβαια και άλλα πράγματα που πρέπει να γίνουν.

Θα θέλατε να αναφερθείτε συγκεκριμένα; 

Να δουλέψουμε λίγο στο lobbying, που είναι η κατεξοχήν δουλειά της Διεπαγγελματικής, την οποία μέχρι τώρα δεν την έχουμε προωθήσει. Θα πρέπει να πάμε σε όλους τους βουλευτές, όμως, των αμπελουργικών περιοχών και στους ευρωβουλευτές και να τους μιλήσουμε για το ελληνικό κρασί και τη δουλειά που κάνουν οι οινοποιοί σε κάθε περιφέρεια. 

Σας ευχαριστούμε και σας ευχόμαστε καλή θητεία και πολλές επιτυχίες προς όφελος των παραγωγών όλου του κλάδου.

Τα οινοποιεία σε αριθμούς

Ο αριθμός των οινοποιείων στην Ελλάδα έχει αυξηθεί πολύ τα τελευταία χρόνια. Πώς το κρίνετε αυτό; 

Έχουμε φτάσει πλέον τα 1.300, γιατί υπάρχουν πολλά μικρά οινοποιεία. Αυτά που έχουν εξαγωγική δράση δεν ξεπερνούν τα 200, και ίσως να λέω πολλά. Υπάρχουν, όμως, πολλά μικρά κτήματα, κάτι που είναι σημαντικό, γιατί κάνουν δουλειά σε τοπικό επίπεδο. Στον οινοτουρισμό, κάθε επιχείρηση βάζει ένα λιθαράκι στο ελληνικό κρασί, αρκεί οι ενέργειες να γίνονται συντεταγμένα και με κανόνες κοινούς για όλους.