Κορωνοϊος: Τα προγράμματα κρατικών ενισχύσεων υπέρ του αγροδιατροφικού τομέα

Διαφορετικές στρατηγικές στήριξης του αγροδιατροφικού τομέα από τις συνέπειες της κρίσης εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού έχουν ακολουθήσει μέχρι σήμερα τα κράτη-μέλη, κάνοντας χρήση της αυξημένης ευελιξίας που προβλέπουν οι κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις. Ιταλία και Ολλανδία αποτελούν δύο από τα κράτη-μέλη που έδωσαν προτεραιότητα στον αγροδιατροφικό τομέα κατά τους προηγούμενες μήνες, διοχετεύοντας ρευστότητα και παρέχοντας διευκολύνσεις στους πληττόμενους παραγωγούς. Αντίθετα, άλλα κράτη επέλεξαν τον δρόμο της οριζόντιας στήριξης επιχειρήσεων και εργαζομένων σε όλους τους τομείς της οικονομίας.

Ελλάδα

Η Ελλάδα, μέχρι στιγμής, έχει πάρει το πράσινο φως από την Κομισιόν δύο φορές, όσον αφορά την ενίσχυση του αγροδιατροφικού τομέα. Στις 30 Απριλίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε την τροποποίηση καθεστώτος εγγυήσεων, με σκοπό τη στήριξη εταιρειών που πλήττονται από την έξαρση του κορωνοϊού, το οποίο είχε εγκριθεί ήδη από τις 3 Απριλίου. Με την τροποποίηση επεκτάθηκε το πεδίο εφαρμογής του μέτρου σε αυτοαπασχολούμενους και επιχειρήσεις του τομέα της υδατοκαλλιέργειας και της γεωργίας και αυξήθηκε ο προϋπολογισμός στα 2,25 δισ. ευρώ.

Υπεύθυνο για την εφαρμογή του μέτρου ορίστηκε το νεοσύστατο «Ταμείο Εγγυοδοσίας» για την αντιμετώπιση της νόσου COVID-19 της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας. Το μέτρο αφορά άμεσες επιχορηγήσεις, εισφορές μετοχικού κεφαλαίου, επιλεκτικά φορολογικά πλεονεκτήματα και προκαταβολές ύψους έως και 100.000 ευρώ σε εταιρεία που δραστηριοποιείται στον πρωτογενή γεωργικό τομέα και 120.000 ευρώ σε εταιρεία που δραστηριοποιείται στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας κ.ά.

Η δεύτερη έγκριση ήρθε στις 5 Μαΐου και αφορά το καθεστώς κρατικών ενισχύσεων ύψους 10 εκατ. ευρώ για τη στήριξη του ανθοκομικού τομέα πρωτογενούς παραγωγής.

Ιταλία

Πώς κινήθηκαν, όμως, τα άλλα κράτη-μέλη; Η πληγείσα Ιταλία κινήθηκε γρήγορα, με την Κομισιόν να εγκρίνει ήδη από τις 21 Απριλίου καθεστώς κρατικών ενισχύσεων ύψους 100 εκατ. ευρώ για τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στους τομείς της γεωργίας, της δασοκομίας, της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας (κρατικές εγγυήσεις για δάνεια επενδύσεων και κεφαλαίου κίνησης κ.ά.). Ακολούθησε τροποποίηση στις 11 Μαΐου, με τον προϋπολογισμό να αυξάνεται κατά 50 εκατ. ευρώ.

Στις 21 Απριλίου, η Κομισιόν ενέκρινε και καθεστώς στήριξης 50 εκατ. ευρώ για τους παραγωγούς και αλιείας της περιοχής Friuli Venezia Giulia (η στήριξη αφορά τη χορήγηση δανείων με ευνοϊκό επιτόκιο κ.ά.). Στις 4 Μαΐου, εγκρίθηκε άλλο ένα καθεστώς 30 εκατ. ευρώ για τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στους τομείς της γεωργίας και της αλιείας, προκειμένου να έχουν πρόσβαση σε χρηματοοικονομικά μέσα που χρειάζονται για να καλύψουν τις άμεσες ανάγκες τους σε κεφάλαιο κίνησης.

Στις 19 Μαΐου εγκρίθηκε πρόγραμμα ύψους 70 εκατ. ευρώ για τη στήριξη εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τομέα της γεωργίας και της αλιείας στην περιοχή της Καμπανίας, ενώ στις 28 του μηνός εγκρίθηκε πρόγραμμα ύψους 12 εκατ. ευρώ επίσης για τις επιχειρήσεις του πρωτογενούς τομέα (άμεσες επιχορηγήσεις).

Ολλανδία

Στις 8 Μαΐου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το ολλανδικό πρόγραμμα αποζημιώσεων, ύψους 600 εκατ. ευρώ, για ανθοπαραγωγούς και εμπόρους στον τομέα της ανθοκομίας και σε εταιρείες ειδικών κηπευτικών και 50 εκατ. ευρώ σε πατατοπαραγωγούς.

Ουγγαρία

Για την Ουγγαρία, η Κομισιόν ενέκρινε στις 7 Μαΐου ένα πρόγραμμα στήριξης της αλυσίδας τροφίμων, το οποίο αναμένεται να κινητοποιήσει τουλάχιστον 314 εκατ. ευρώ περίπου. Στόχος του μέτρου είναι να παράσχει οικονομικά μέσα για να καλύψουν οι επιχειρήσεις τις άμεσες ανάγκες τους σε κεφάλαιο κίνησης και επενδύσεις.

Επίσης, στις 19 Μαΐου εγκρίθηκε πρόγραμμα 99 εκατ. ευρώ για τη στήριξη των τομέων της γεωργίας, υδατοκαλλιέργειας και δασοκομίας. Στόχος η αντιμετώπιση της ρευστότητας.

Λιθουανία

Η Λιθουανία κινήθηκε αργότερα και μέσα στον Ιούνιο έλαβε δύο εγκρίσεις από την Κομισιόν: Για πρόγραμμα ύψους 30,5 εκατ. ευρώ για τη στήριξη των παραγωγών βοοειδών και γάλακτος με τη μορφή άμεσων επιχορηγήσεων και καθεστώς 59 εκατ. ευρώ για τη στήριξη εταιρειών που δραστηριοποιούνται στους τομείς της γεωργίας, των τροφίμων, της δασοκομίας και της αλιείας με τη μορφή άμεσων επιχορηγήσεων και εγγυήσεων για δάνεια. 

Κύπρος

Στις 16 Ιουνίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε για την Κύπρο πρόγραμμα ύψους 1,8 εκατ. ευρώ για τη στήριξη με τη μορφή άμεσων επιχορηγήσεων σε εκμεταλλεύσεις που δραστηριοποιούνται στην πρωτογενή γεωργική παραγωγή φρέσκων λαχανικών, φραουλών και βοτάνων, πορτοκαλιών της ποικιλίας Βαλένθια, στον τομέα της ανθοκομίας, αλλά και σε ιδιοκτήτες ή διαχειριστές γεωργικών εκμεταλλεύσεων χωρίς πρόσβαση σε άρδευση, ή που συμμετέχουν στις αγορές αγροτών.

Φινλανδία

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε δύο φινλανδικά καθεστώτα, με συνολικό προϋπολογισμό 40 εκατ. ευρώ (30 εκατ. ευρώ για τη γεωργία και 10 εκατ. ευρώ για την αλιεία και την υδατοκαλλιέργεια). Η στήριξη έχει τη μορφή άμεσων επιχορηγήσεων.

Πολωνία

Στις 12 Ιουνίου εγκρίθηκε το πολωνικό πρόγραμμα, ύψους 9 εκατ. ευρώ, για τη στήριξη εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον πρωτογενή τομέα με τη μορφή επιδοτήσεων επιτοκίου.