Μάκης Βορίδης: Μερικά στοιχειώδη για την ενίσχυση της αιγοπροβατοτροφίας

Η ανάγκη ενισχύσεως κλάδων της πρωτογενούς παραγωγής ευλόγως δημιουργεί συζήτηση. Και λογικό και επιθυμητό είναι οι παραγωγικοί φορείς να συμμετέχουν σε αυτήν, αλλά και η αντιπολίτευση να καταθέτει άποψη. Καθώς αλλάζει το τοπίο σε ρυθμιστικό επίπεδο με την εισαγωγή προσωρινών ευρωπαϊκών κανονισμών, ως ένα σημείο είναι εύλογο να μην υπάρχει και επαρκής γνώση και κατανόηση των μηχανισμών. Ούτως ή άλλως, αντιμετωπίζουμε μια πρωτόγνωρη κατάσταση με καινούργια εργαλεία. Με αφορμή την ενίσχυση του κλάδου της αιγοπροβατοτροφίας θα εξηγήσω για ακόμα μια φορά τη μεθοδολογία που ακολουθούμε στο ΥΠΑΑΤ για τον καθορισμό της:

1.Οι κρατικές ενισχύσεις κατ’ αρχήν εξακολουθούν να απαγορεύονται, και ορθώς, γιατί νοθεύουν τον ανταγωνισμό.

2.Κατ’ εξαίρεση επετράπησαν για την αντιμετώπιση των δυσμενών οικονομικών συνεπειών, λόγω των μέτρων που ελήφθησαν για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού. Εξ αυτού προκύπτει ότι οι ενισχύσεις επιτρέπονται μόνο για κλάδους, οι οποίοι έχουν υποστεί συνέπειες εξαιτίας του κορωνοϊού, όχι όμως για την αντιμετώπιση άλλων διαρθρωτικών ή εμπορικών προβλημάτων. Άρα, η κυβέρνηση αποφάσισε να ενισχύσει την αιγοπροβατοτροφία, γιατί επλήγη κατά τη διάρκεια του Πάσχα εξαιτίας του περιορισμού των μετακινήσεων.

3.Προκειμένου να επιτραπεί η ενίσχυση, οι νομικοί περιορισμοί θα πρέπει να έχουν δημιουργήσει διαταραχή στην συγκεκριμένη αγορά, η δε διαταραχή θα πρέπει να είναι σημαντική και να τεκμηριώνεται. Όσοι πετάνε ποσά στο τραπέζι (έχω ακούσει από 120 εκατομμύρια μέχρι 41 εκατομμύρια, πρόσφατα είδα και τον υπουργό κ. Αποστόλου του ΣΥΡΙΖΑ να αξιώνει 72 εκατομμύρια) έχουν μπει στον κόπο να κάνουν κάποιον συγκεκριμένο λογαριασμό που να εδράζεται σε συγκεκριμένα στοιχεία; Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης τεκμηριώνει τη μείωση της ζήτησης συγκρίνοντας στοιχεία σφαγών, και εξαιτίας της μειωμένης ζήτησης τεκμηριώνει και τη μείωση της τιμής.

Συγκεκριμένα, λάβαμε υπόψη τις σφαγές 2019 συν τις εξαγωγές 2019 επί τιμή ανά κιλό 2019 και μας προέκυψε ο κύκλος εργασιών του 2019. Αντίστοιχα, προκύπτει ο κύκλος εργασιών του 2020 και, εν συνεχεία, η διαταραχή στον κύκλο εργασιών. Αυτήν τη διαταραχή αποκαθιστούμε και με αυτόν τον τρόπο καθορίζεται το ποσό της ενίσχυσης και αυτή είναι μια σαφής και υπερασπίσιμη μεθοδολογία. Οποιεσδήποτε άλλες προσεγγίσεις στηρίζονται σε σενάρια και εκτιμήσεις και όχι σε επίσημα στοιχεία. Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έχει εργαστεί μόνο με στοιχεία.

Περαιτέρω, το ποσό των ενισχύσεων δεν είναι de minimis, είναι κρατική ενίσχυση. Το de minimis είναι θεσμική εξαίρεση από τον κανόνα των απαγορευμένων κρατικών ενισχύσεων και επιτρέπεται, διότι ακριβώς θεωρείται ήσσονος σημασίας παρέμβαση που δεν διαταράσσει τον ανταγωνισμό στην ενιαία αγορά. Άρα, η σύγκριση του μηχανισμού de minimis με τον μηχανισμό κρατικών ενισχύσεων είναι άστοχη και άκυρη, γιατί α) εξυπηρετούν διαφορετικό σκοπό και β) έχουν τελείως διαφορετικές προϋποθέσεις.

Η σύγκριση, που αποτολμάται με την de minimis ενίσχυση του ΣΥΡΙΖΑ, είναι κουτοπόνηρη: Με την ενίσχυση που κάνουμε, δεν ενισχύουμε γενικά και αφηρημένα το εισόδημα των αιγοπροβατοτρόφων, αλλά αποκαθιστούμε τη συγκεκριμένη διαταραχή που επήλθε λόγω κορωνοϊού και αυτή μόνον και μόνο αυτό επιτρέπεται να κάνουμε. Ο πρώην γενικός γραμματέας, κ. Κασίμης, που τα ξέρει αυτά, προτείνει να δοθούν ενισχύσεις με τον μηχανισμό de minimis. Μόνο που το υπολειπόμενο ποσό de minimis είναι πολύ μικρότερο από το ποσό που δίνουμε για ενίσχυση.

Άρα, οι άλλοι αριθμοί που ακούγονται έχουν πολιτικά χαρακτηριστικά και είναι αυθαίρετοι. Οι ‘‘ειδήμονες’’ περί των αγροτικών δεν επιτρέπεται να παραπλανούν τους κτηνοτρόφους, ούτε και να λένε ότι δήθεν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χαλάρωσε. Η Ισπανία, που χρησιμοποιείται ως παράδειγμα, αντιλαμβανόμενη τη δυσκολία, έδωσε 10 εκατ. ευρώ de minimis και αυτό ήταν όλο.

Η μεθοδολογία της κατανομής

Ως προς τη μεθοδολογία κατανομής, ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός ορίζει ότι δεν μπορεί να ληφθούν υπόψη οι ποσότητες και οι τιμές. Και αυτό σωστά, διότι το αντίθετο θα παραβίαζε τον εσωτερικό ανταγωνισμό. Άρα, χρειαζόμαστε ένα κριτήριο ενιαίο, αδιάβλητο και διαφανές. Για αυτό και η σκέψη είναι η κατανομή να γίνει ανά θηλυκό, που όμως έχει παραδώσει γάλα, για να αποκλειστούν όσα δεν γέννησαν και, επομένως, αυτοί οι κτηνοτρόφοι δεν υπέστησαν ζημία. Κανένα σύστημα με οριζόντια χαρακτηριστικά δεν είναι απολύτως δίκαιο. Ο μηχανισμός, όμως, του προσδιορισμού του συνολικού ύψους της διαταραχής είναι εύλογος και δίκαιος, το δε σύστημα κατανομής έχει ξαναχρησιμοποιηθεί.

Προσωπικά, θέλω να ευχαριστήσω τους εκπροσώπους των κτηνοτρόφων για τις δημιουργικές προτάσεις και τη συμβολή τους. Να ευχαριστήσω και τις κριτικές φωνές, γιατί πάντα βοηθούν να βελτιωθούμε. Και να διαβεβαιώσω ότι συνεχίζουμε να εργαζόμαστε για την επίλυση των πολλών προβλημάτων της πρωτογενούς παραγωγής.