Μήλα Zagorin: Άριστη γεύση και υψηλές προδιαγραφές ποιότητας με χρήση καινοτόμων τεχνικών

Με ολοκληρωμένη διαχείριση παραγωγής για την ασφάλεια των παραγωγών, των καταναλωτών και του περιβάλλοντος

O Αγροτικός Συνεταιρισμός Ζαγοράς Πηλίου, ευρύτερα γνωστός από το εμπορικό σήμα ZAGORIN, λειτουργεί αδιάλειπτα από το 1916, αντιπροσωπεύοντας το 99% των καλλιεργητών της Δημοτικής Ενότητας Ζαγοράς. Όλες οι καλλιεργητικές φροντίδες, όπως και η φυτοπροστασία, που εφαρμόζουν οι αγρότες-μέλη του συνεταιρισμού, καθορίζονται και συντονίζονται από το γεωτεχνικό τμήμα της οργάνωσης.

Τα προϊόντα των μελών του συνεταιρισμού, τα οποία σε ποσοστό 95% περίπου είναι τα φημισμένα ΠΟΠ μήλα Ζαγοράς Πηλίου, παράγονται αποκλειστικά με τη μέθοδο Ολοκληρωμένης Διαχείρισης της γεωργικής παραγωγής. Οι εφαρμογές φυτοπροστασίας στην περιοχή βαίνουν διαρκώς μειούμενες, καθώς γίνονται με γνώμονα την ασφάλεια παραγωγών και καταναλωτών, αλλά και τη διατήρηση του ευρύτερου φυσικού περιβάλλοντος, που αποτελεί παράγοντα αειφόρου ανάπτυξης.

Μία βασική παρέμβαση του συνεταιρισμού ως προς την εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας με χρήση σύγχρονων ψηφιακών τεχνολογιών είναι η διαρκής ανάπτυξη δικτύου μετεωρολογικών σταθμών σε όλη την καλλιεργητική περιφέρεια του συνεταιρισμού. Οι εγκατεστημένοι σταθμοί καταγράφουν τις κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν (στην περιοχή), με στόχο την έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπιση του φουζικλαδίου (Venturia inaequalis), που αποτελεί τη βασική μυκητολογική ασθένεια, η οποία δύναται να επηρεάσει αρνητικά την παραγωγή ή το τελικό προϊόν.

Καθ’ όλη την καλλιεργητική περίοδο, το γεωτεχνικό τμήμα λαμβάνει τα δεδομένα από τους σταθμούς, τα οποία με τη βοήθεια κατάλληλης εφαρμογής μεταφράζονται σε καμπύλες εμφάνισης κινδύνου από πιθανή ανάπτυξη του μύκητα και, κατ’ επέκταση, σε πρόταση κατάλληλης εφαρμογής φυτοπροστασίας για την αντιμετώπισή του.

Άλλη μία, επίσης βασική, καλλιεργητική τεχνική που εφαρμόζουν τα μέλη του συνεταιρισμού στο πλαίσιο της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης είναι η καθολική κάλυψη της περιοχής με σύστημα φερομονικών εξατμιστήρων, προκειμένου να παρεμποδιστεί η σύζευξη της καρπόκαψας. Η καρπόψα αποτελεί τον σημαντικότερο εντομολογικό εχθρό των μήλων.

Η κάθε συσκευή του δικτύου εκχέει σε συγκεκριμένη ώρα της ημέρας μια φερομόνη, που προσομοιάζει σε αυτήν που διαθέτουν εκ φύσεως τα θηλυκά ακμαία άτομα της καρπόκαψας για προσέλκυση αρσενικών, με στόχο τη σύζευξή τους. Έτσι, δημιουργείται σύγχυση και δεν είναι δυνατή η σύζευξη μεταξύ αρσενικών και θηλυκών ακμαίων, ώστε να αναπαραχθούν. Με την εφαρμογή της μεθόδου της παρεμπόδισης σύζευξης της καρπόκαψας της μηλιάς, επιτεύχθηκε μείωση των εφαρμογών φυτοπροστασίας ήδη από την πρώτη περίοδο εφαρμογής του έργου.

Το έργο αυτό εντάχθηκε πρόσφατα ως υποδειγματική γεωργοπεριβαλλοντική πρακτική στο Εθνικό Αγροτικό Δίκτυο, αλλά και στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Ανάπτυξης της Υπαίθρου, που αποτελεί φορέα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (European Network of Rurtal Development). Η καθοδήγηση των παραγωγών, όσον αφορά τους ψεκασμούς, γίνεται με τη χρήση πλατφόρμας μαζικών γραπτών μηνυμάτων (sms) με στοχευμένες οδηγίες, οι οποίες προσδιορίζουν με ακρίβεια τον χρόνο εφαρμογής, μειώνοντας ουσιαστικά στο ελάχιστο τα χημικά φυτοπροστατευτικά.

Το σύστημα ειδοποίησης μέσω γραπτών μηνυμάτων εφαρμόζεται συστηματικά και για διάφορα άλλα ζητήματα που αφορούν τα μέλη της αιωνόβιας συνεταιριστικής οργάνωσης, ώστε να ενημερώνονται μαζικά και έγκαιρα.

Με την εφαρμογή των ανωτέρω παρεμβάσεων φυτοπροστασίας επετεύχθησαν:

 Σταδιακή ανάκαμψη των πληθυσμών της άγριας χλωρίδας και πανίδας του οπωρώνα.

Μείωση της έκθεσης των παραγωγών σε φυτοπροστατευτικά προϊόντα.

Αύξηση διαθέσιμου χρόνου για άλλες αγροτικές εργασίες και βελτιστοποίηση των καλλιεργητικών διαδικασιών.

Ενίσχυση του στόχου για μείωση ή/και μηδενισμό των υπολειμμάτων δραστικών φυτοπροστατευτικών προϊόντων.

Ανάπτυξη των δράσεων του γεωτεχνικού τομέα του συνεταιρισμού με την αύξηση των διαθέσιμων θέσεων εργασίας.

Πέραν των παραπάνω, ο συνεταιρισμός πρόκειται να ξεκινήσει πιλοτικά, σε έκταση περίπου 300 στρεμμάτων, εξαπόλυση ωφέλιμων αρπακτικών, με σκοπό τον έλεγχο του κίτρινου τετράνυχου (tetranychus urticae) δίχως χημικά, που τα τελευταία χρόνια έχει κάνει την επανεμφάνισή του στις μηλοκαλλιέργειες της περιοχής, προκαλώντας υποβάθμιση και, εντέλει, απόρριψη της παραγωγής.

Όλες οι παραπάνω δράσεις, αν εξεταστούν μεμονωμένα, δεν αποτελούν τεχνικές που εφαρμόζει αποκλειστικά ο συνεταιρισμός. Το συγκριτικό πλεονέκτημα της επιχείρησης αποκτάται με τη συνδυαστική εφαρμογή τους σε καθολικό επίπεδο, από όλα τα μέλη. Έτσι, η γενικότερη στρατηγική φυτοπροστασίας, που είναι απολύτως συνυφασμένη με το επίπεδο ποιότητας που απολαμβάνουν οι καταναλωτές, καθίσταται πρότυπη για τα ελληνικά δεδομένα, ενώ είναι διακριτή και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.