Ελληνική καινοτομία: Μιξ φυτοφαρμάκων κατά τριών ασθενειών

«Έξυπνα» ψεκαστικά

«Εξετάζουμε τη δημιουργία νέων μείξεων φυτοφαρμάκων για τον περονόσπορο στο αμπέλι, το φουζικλάδιο στις μηλιές και την αλτερνάρια στα καρότα.»

Μία καινοτόμος ιδέα, με γενέτειρα την Ελλάδα, έχει αρχίσει να γίνεται πράξη σε διάφορες χώρες της Ευρώπης, δίνοντας στους παραγωγούς την ευκαιρία να προσθέσουν στην εργαλειοθήκη τους νέες μείξεις φυτοφαρμάκων, συνδυάζοντας χημικά και βιολογικά σκευάσματα, τα οποία μέσω «έξυπνων» ψεκαστικών μηχανημάτων θα ψεκάζονται ακριβώς στο σημείο που βρίσκεται η ασθένεια, αφήνοντας άθικτο το υπόλοιπο φυτό. Απώτερος σκοπός είναι να γίνεται ορθή χρήση των φυτοφαρμάκων, αλλά και να μειωθεί ο περιβαλλοντικός αντίκτυπος.

Ο Θάνος Μπαλαφούτης, ερευνητής στο Ινστιτούτο βιοοικονομίας και αγροτεχνολογίας του ΕΚΕΤΑ και ο ένας εκ των εμπνευστών της ιδέας αναφέρει στην «ΥΧ» ότι «η παραπάνω πρακτική έχει αρχίσει να μπαίνει σε εφαρμογή μέσω του ευρωπαϊκού προγράμματος “Optima”». Δεκαπέντε εταίροι από διάφορες χώρες της Ευρώπης εστιάζουν την προσοχή τους σε τρεις διαφορετικές ασθένειες που προσβάλλουν τρεις διαφορετικές καλλιέργειες. «Εξετάζουμε τη δημιουργία νέων μείξεων φυτοφαρμάκων για τον περονόσπορο στο αμπέλι, το φουζικλάδιο στις μηλιές και την αλτερνάρια στα καρότα. Ο σκοπός του έργου είναι διττός. Το πρώτο σκέλος είναι να φτιάξουμε τη βέλτιστη μείξη φαρμάκων μεταξύ συνθετικών φαρμάκων, χημικών δηλαδή και βιολογικών σκευασμάτων που τα τελευταία χρόνια έχουν πολύ άνοδο και από μεγάλες εταιρείες, έτσι ώστε να μειώσουμε το φορτίο χημικών που εφαρμόζεται στον αγρό», τονίζει ο Θ. Μπαλαφούτης.

Εταίρος στο έργο είναι και ο Ευρωπαϊκός Σύνδεσμος Φυτοπροστασίας (ECPA), ο οποίος θα δώσει μία λίστα με σκευάσματα τόσο χημικά όσο και βιολογικά, εκ των οποίων οι φυτοπαθολόγοι που συμμετέχουν θα κάνουν δοκιμές με όσα θεωρούν αυτοί καλύτερα.

«Έξυπνα» ψεκαστικά

Το δεύτερο μέρος του έργου, όμως, από το οποίο προήλθε και η ιδέα, όπως αναφέρει ο Θ. Μπαλαφούτης, είναι «ότι τα περισσότερα φυτοφάρμακα τόσο συνθετικά όσο και βιολογικά έχουν πολύ καλές δυνατότητες να σκοτώσουν την ασθένεια, αλλά στην πραγματικότητα δεν εφαρμόζονται σωστά στο χωράφι, με αποτέλεσμα να μην καλύπτονται οι ανάγκες της καλλιέργειας. Για αυτόν τον λόγο, στόχος του έργου είναι η δημιουργία τριών ψεκαστικών για τις τρεις επιλεγμένες καλλιέργειες, τα οποία θα ψεκάζουν μόνο εκεί που εντοπίζεται η ασθένεια και όχι σε όλο τον αγρό».

Όπως μας εξηγεί ο ερευνητής του ΕΚΕΤΑ, «αρχικά θα φτιαχτεί ένα μοντέλο πρόβλεψης ασθενειών, το οποίο θα ενταχθεί σε ένα σύστημα αποφάσεων που θα δίνει συμβουλές στον αγρότη, όπως πότε να πάει στον αγρό και σε ποιο σημείο να εφαρμόσει τα φυτοφάρμακα. Στο ίδιο μηχάνημα, θα φτιάξουμε μία συσκευή στο μπροστινό μέρος του ελκυστήρα που θα είναι ένα σύστημα ανίχνευσης, το οποίο θα έχει μία υπερφασματική ή πολυφασματική κάμερα που θα εντοπίζει την ασθένεια όπου βρίσκεται επί της φυτοκόμης και θα δίνει εντολή σε έναν ενεργοποιητή στο ψεκαστικό μηχάνημα, έτσι ώστε να ψεκάζει κάποιο μέρος και όχι όλο το εύρος του μηχανήματος».

Με την ολοκλήρωση των δύο μερών του έργου θα πραγματοποιηθούν πιλοτικές εφαρμογές, ώστε να γίνει σύγκριση ανάμεσα στη συμβατική πρακτική και στη νέα που θα ακολουθεί τα αποτελέσματα του OPTIMA σχετικά με την απόδοση της καλλιέργειας, το κόστος και τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο. Ο Θάνος Μπαλαφούτης ανέφερε: «Θα πάρουμε δειγματοληψίες από τις τρεις πιλοτικές εφαρμογές και θα κάνουμε κάποιες αναλύσεις. Θα εξαχθεί ένα ποσοστό κατά πόσο θα επηρέαζε την ανθρωπότητα η χρήση της παραδοσιακής τεχνικής και πόσο θα την επηρεάσει αν κάνουμε την καινούργια τεχνική και σε ενεργειακό, οικονομικό και περιβαλλοντικό επίπεδο. Για να δούμε αν, τελικά, αυτό που κάνουμε έχει θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία. Τελικός στόχος του έργου είναι να γίνουν οι δοκιμές και έπειτα μέσω των εταιρειών που συμμετέχουν να γίνουν εμπορικά προϊόντα», τονίζει ο Θ. Μπαλαφούτης.

Συντονιστής του έργου είναι το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και ο αναπληρωτής καθηγητής Σπύρος Φουντάς, ο οποίος ήταν ο κύριος εμπνευστής της ιδέας. Ο Θ. Μπαλαφούτης καταλήγει ότι «το ενδιαφέρον της ΕΕ για το έργο είναι μεγάλο, καθώς μας έχουν προσεγγίσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ώστε να παρακολουθούν την εξέλιξη του έργου και τα αποτελέσματά του».