Μονόδρομος η αξιοποίηση των εργαλείων της νέας ΚΑΠ για τη μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων στην ύπαιθρο

Τo Στρατηγικό Σχέδιο πρέπει να συνοδεύεται από επενδύσεις σε υποδομές και παροχή υπηρεσιών, σημειώνουν μελετητές

Στην πλήρη και στοχευμένη αξιοποίηση όλων των μέσων και των δυνατοτήτων που θα παρέχει η νέα ΚΑΠ, μέσω των δύο Πυλώνων της καλεί τα κράτη-μέλη κατά την κατάρτιση των Στρατηγικών τους Σχεδίων ομάδα Ευρωπαίων ερευνητών, μετά την ολοκλήρωση της μελέτης αξιολόγησης που πραγματοποίησαν, σχετικά με τον αντίκτυπο της ΚΑΠ στην εδαφική ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών σε όλη την ΕΕ.

Η πολυσέλιδη μελέτη, η οποία και διεξήχθη για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δείχνει ότι σχετικά με την εφαρμογή της ΚΑΠ, η αποτελεσματική στόχευση είναι υψίστης σημασίας για την αξιοποίηση των δυνατοτήτων των μέσων και μέτρων των δύο Πυλώνων.

Οι άμεσες ενισχύσεις, όπως εξηγούν οι ερευνητές, πρέπει να επικεντρώνονται όλο και περισσότερο σε περιοχές όπου τα εισοδήματα των αγροτών, σε σύγκριση με ολόκληρη την οικονομία, και η ποιότητα ζωής τους υστερούν σε σχέση με εκείνα των αγροτών που ζουν σε άλλες περιοχές ή/και εντός της ίδιας περιφέρειας. Ομοίως, θα πρέπει να εστιάζουν περισσότερο σε εκείνες τις κλίμακες και τους τύπους αγροκτημάτων που πλήττονται από δύσκολες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες.

Τα μέτρα του Β’ Πυλώνα που στοχεύουν άμεσα στην ισορροπημένη εδαφική ανάπτυξη (Μέτρα 19, 6, 7 και 16) πρέπει να λάβουν υψηλότερο μερίδιο χρηματοδότησης και τους κατάλληλους κανόνες εφαρμογής κατά την επόμενη περίοδο προγραμματισμού. Αυτό ισχύει και για τα εργαλεία που παρέχει η ΚΟΑ, τα οποία είναι σημαντικά όσον αφορά τη βελτίωση της θέσης των αγροτών στην αλυσίδα εφοδιασμού και την ενίσχυση της συνεργασίας τους με τον μεταποιητικό τομέα.

Όπως εξηγούν οι ερευνητές, η χρηματοδότηση θα πρέπει να είναι πιο στοχευμένη, ώστε να διασφαλιστεί ότι όλα τα μέσα που σχετίζονται άμεσα με την ισορροπημένη εδαφική ανάπτυξη μπορούν να χρησιμοποιηθούν πιο αποτελεσματικά, για να επιτευχθεί μεγαλύτερος αντίκτυπος στις κοινωνικοοικονομικές ανάγκες στις αγροτικές περιοχές. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται και για τα Μέτρα 1 (Μεταφορά γνώσεων), 2 (Συμβουλευτικές Υπηρεσίες) και 4 (Επενδύσεις), τα οποία πρέπει να επικεντρώνονται στις φτωχότερες αγροτικές περιοχές του Στρατηγικού Σχεδίου του κάθε κράτους-μέλους.

Η ΚΑΠ θα πρέπει να βελτιώσει την αποτελεσματικότητά της στην προώθηση των νέων τεχνολογιών στις αγροτικές περιοχές με τη διεύρυνση και την καλύτερη ενσωμάτωση πηγών χρηματοδότησης.

Από αυτή την άποψη, σημειώνεται στη μελέτη, η ενίσχυση και η εμβάθυνση της εταιρικής σχέσης, πέρα από το LEADER, πρέπει να είναι ένας από τους βασικούς μοχλούς της μελλοντικής πολιτικής.

Διαχειριστικές αρχές

Στο πλαίσιο αυτό, οι ερευνητές εξηγούν ότι σημαντικό ρόλο στην αποτελεσματικότητα των μέτρων διαδραματίζουν και οι εκάστοτε διαχειριστικές αρχές των κρατών-μελών. Από τη μελέτη προκύπτει ότι σε πολλά κράτη-μέλη η εφαρμογή των κανόνων που διέπουν τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης, και κατά συνέπεια τη χρηματοδότηση των μέτρων, είναι πολύπλοκη, με αποτέλεσμα οι διοικητικές διαδικασίες να αποδεικνύονται δύσκολες και χρονοβόρες για τους ενδιαφερόμενους παραγωγούς.

Οι αρνητικές επιπτώσεις αυτού του γραφειοκρατικού και δυσκίνητου μηχανισμού πλήττουν κατά κύριο λόγο τους δικαιούχους που ανήκουν σε κοινωνικά και οικονομικά μειονεκτούσες ομάδες, όπως για παράδειγμα οι μικροί καλλιεργητές της ΕΕ.

Τέλος, αν και η μελέτη δείχνει ότι η ΚΑΠ υποστηρίζει την ισορροπημένη εδαφική ανάπτυξη της υπαίθρου και παρέχει προστιθέμενη αξία σε απομακρυσμένες και πολύ περιθωριακές αγροτικές περιοχές της ΕΕ, εντούτοις η χρηματοδότηση δεν επαρκεί για την επίλυση των προβλημάτων μακροπρόθεσμα, καθώς απαιτούνται παράλληλα επιπλέον επενδύσεις σε υποδομές και στην παροχή υπηρεσιών.