Συνέντευξη στους Νίκο Λάππα και Γιάννη Τσατσάκη
Δεν συμβαίνει συχνά να ακούει κανείς τον επικεφαλής ενός εκ των μεγαλύτερων παικτών στον χώρο των αγροτικών εφοδίων παγκοσμίως να λέει ότι «η παραδοσιακή, συμβατική βιομηχανία λιπασμάτων μολύνει». Για τον Motti Levin, ωστόσο, διευθύνοντα σύμβουλο του Haifa Group, αυτό υποδεικνύει την ανάγκη ο κλάδος να ενσωματώσει την έννοια της βιωσιμότητας στην πρακτική και στη φιλοσοφία του, κάτι που η εταιρεία του, όπως τονίζει, έχει κάνει από τις πρώτες μέρες της ύπαρξής της, επενδύοντας στη στοχευμένη θρέψη και στη γεωργία ακριβείας. Στην αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στην «ΥΧ», ο κ. Levin αποκαλύπτει τα σχέδια της Haifa για το άμεσο μέλλον, τα νέα προϊόντα που βρίσκονται προ των πυλών, αλλά και τις ομοιότητες που βλέπει μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ, όσον αφορά το κομμάτι της αγροτικής παραγωγής.
Κύριε Levin, μας δίνετε μια εικόνα της Haifa σήμερα;
Επιτρέψτε μου πρώτα μια μικρή ιστορική αναδρομή. H ιστορία της Haifa ξεκινά ουσιαστικά στα μέσα της δεκαετίας του ’60. Εκείνη την εποχή, με την κυβέρνηση του Ισραήλ (ως γνωστόν, η οικονομία ήταν τότε κρατικά ελεγχόμενη) αναπτύχθηκε στο εργαστήριο μια μέθοδος εξαγωγής του νιτρικού καλίου από τον φώσφορο. Βέβαια, το νιτρικό κάλιο από μόνο του δεν ήταν τότε κάτι άγνωστο για τον κόσμο, πολλώ δε μάλλον κάτι καινούργιο. Η διαφορά, όμως, του νιτρικού καλίου της Haifa έχει να κάνει με το γεγονός ότι προέρχεται από αμμωνία, είναι το πλέον καθαρό και πλήρως υδατοδιαλυτό.
Αυτό, λοιπόν, που εδραίωσε τη φήμη και το όνομα της Haifa παγκοσμίως ήταν ότι προώθησε την αγροτική χρήση του νιτρικού καλίου. Πείσαμε τους αγρότες ότι η ποιότητα της θρέψης και η διαλυτότητα του προϊόντος, όταν συνδυαστούν με τη στάγδην άρδευση, δημιουργούν τεράστια προστιθέμενη αξία.
Από τότε, φυσικά, η εταιρεία έχει κάνει πολλά αναπτυξιακά βήματα. Κατ’ αρχάς, διεύρυνε την γκάμα των προϊόντων της. Πλέον, πάνω από το 50% του νιτρικού καλίου που παράγουμε είναι επί της ουσίας ένα «υλικό σε εξέλιξη». Παρασκευάζουμε από αυτό επιπλέον υλικά και, βεβαίως, συνεχίζουμε να επενδύουμε, γιατί δεν θέλουμε να περιοριστούμε μόνο σε αυτό.
Παράλληλα, επεκτάθηκε γεωγραφικά, με αποτέλεσμα να διευρύνει το πελατολόγιό της. Σήμερα, μπορεί να βρει κανείς προϊόντα Haifa σε περισσότερες από 100 χώρες. Και αυτό είναι κάτι που πετύχαμε μέσα από ένα μοναδικό σύστημα εφοδιασμού που οικοδομήθηκε στη διάρκεια των χρόνων.
Διαθέτουμε 16 θυγατρικές, από τη Βραζιλία, το Μεξικό, τον Καναδά και τις ΗΠΑ, μέχρι την Αυστραλία, την Κίνα, την Ταϊλάνδη και, πλέον, την Ινδία. Κάθε μία από τις θυγατρικές λειτουργεί ως hub, καλύπτοντας μια ευρύτερη περιοχή. Η Ηaifa Southeast Europe είναι μία από αυτές και ο Θανάσης (σ.σ. Ρώσογλου), ο οποίος βρίσκεται στο τιμόνι της, έχει υπό την ευθύνη του όλα τα Βαλκάνια, μέχρι πριν λίγα χρόνια και την Τουρκία, η οποία πλέον καλύπτεται από τοπική θυγατρική.
Σε όλη αυτήν τη διαδρομή, αποκτήσαμε ένα σπουδαίο γεωπονικό know how. Εξειδικευθήκαμε στο να δίνουμε λύσεις, οι οποίες καλύπτουν όλες τις ανάγκες του φυτού και, παράλληλα, το βοηθούν να ανταποκρίνεται στο στρες που δημιουργούν π.χ. οι κλιματικές συνθήκες. Αυτή η τεχνογνωσία αντλείται μέσα από το τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης (R&D), το δίκτυο των θυγατρικών μας, αλλά και από την άμεση επαφή με τους παραγωγούς.
Σεβόμαστε πολύ τη θέση των διανομέων και των γεωπονικών καταστημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα. Προσωπικά, κάθε φορά που βρίσκομαι στην Ελλάδα, φροντίζω να συναντώ διανομείς και συνεργάτες μας. Την ίδια στιγμή, είμαστε σε διαρκή εγρήγορση, ώστε να αφουγκραζόμαστε τα μηνύματα που έρχονται από το χωράφι. Αυτά τα μηνύματα φτάνουν σε εμάς είτε από τους διανομείς μας είτε από το δίκτυο των περίπου 150 γεωπόνων που διαθέτουμε εκτός Ισραήλ.
Έχετε αναφέρει αρκετές φορές ότι πιστεύετε στην «ανοιχτή γνώση». Πώς μεταφράζεται αυτό ακριβώς;
Με απλά λόγια, ως Haifa, μοιραζόμαστε τη γνώση που αποκτούμε και το κάνουμε δωρεάν. Για παράδειγμα, όποιος επισκεφτεί το site μας θα διαπιστώσει ότι είναι γεμάτο τεχνικές πληροφορίες, οι οποίες μάλιστα παρέχονται σε 16 γλώσσες. Μπορεί να είμαστε ένας ηγετικός «παίκτης», όμως δεν διακατεχόμαστε από κανέναν φόβο ότι θα έρθουν οι ανταγωνιστές για να «κλέψουν» τις αγορές μας. Όσο περισσότεροι συνειδητοποιούν και κατανοούν την αναγκαιότητα της απευθείας παροχής και κάλυψης των αναγκών των φυτών, τόσο το καλύτερο για ολόκληρη την αγροδιατροφική αλυσίδα.
Βλέπετε, ο πληθυσμός της γης αυξάνεται διαρκώς, το επίπεδο ζωής και η ζήτηση για τρόφιμα επίσης και, την ίδια στιγμή, διαπιστώνουμε μια διαρκή μείωση της διαθέσιμης αγροτικής γης. Έχουμε, λοιπόν, μπροστά μας ένα ερώτημα, στο οποίο πρέπει να απαντήσουμε και, κατά τη γνώμη μου, η απάντηση περνάει μέσα από λύσεις, όπως η γεωργία ακριβείας και η στάγδην άρδευση.
Πώς προσεγγίζετε, λοιπόν, ως Haifa την υπόθεση «γεωργία ακριβείας»;
Θα έλεγα ότι η γεωργία ακριβείας βρίσκεται στην καρδιά της φιλοσοφίας μας. Έχουμε ενσωματώσει το σκέλος της νέας τεχνολογίας στη στρατηγική μας κατεύθυνση. Οτιδήποτε υποστηρίζει τη γεωργία ακριβείας βρίσκεται… στο ραντάρ μας. Για παράδειγμα, πρόσφατα υπογράψαμε συμφωνία με μια ισραηλινή startup που φέρει την ονομασία ΑgrIOT.
Η startup αυτή έχει αναπτύξει μια εξαιρετική ιδέα: Χρησιμοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη και προηγμένη οπτική τεχνολογία, δίνει τη δυνατότητα στον παραγωγό με μια φωτογραφία που παίρνει με το κινητό του, δηλαδή πρακτικά με ένα «κλικ», να γνωρίζει αμέσως πληροφορίες, όπως η κάλυψη του φυτού σε συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά ή αν πέρασε πρόσφατα κάποιο στρες. Ακριβώς τέτοιες τεχνολογίες που φέρνουν επανάσταση στον αγρό είναι που αναζητάμε. Γι’ αυτό, άλλωστε, έχουμε συγκροτήσει μια task force από επιστήμονες πολλών κλάδων, οι οποίοι επεξεργάζονται όλες τις ιδέες με τις οποίες σχεδόν καθημερινά μας προσεγγίζουν οι άνθρωποι των startups. Είμαστε ανοιχτοί σε αυτές τις νέες ιδέες και είμαστε διατεθειμένου να μπούμε σε αυτές τις startups ως στρατηγικοί επενδυτές. Κρατάμε τα δικαιώματα διάθεσης και, την ίδια στιγμή, παρέχουμε σε αυτούς τους ταλαντούχους ανθρώπους μια πλατφόρμα για να συνεχίσουν να αναπτύσσονται και να πειραματίζονται. Νομίζω ότι πρόκειται για μια «win-win» συνεργατική σχέση.
Να σημειώσω εδώ ότι η Haifa Southeastern Europe ήταν μία από τις τρεις θυγατρικές που επιλέχθηκαν για να κάνουν τις πρώτες δοκιμές στην τεχνολογία της AgrIOT. Για την ακρίβεια, έχουμε ήδη διαθέσει 300 κωδικούς στην Ελλάδα και εδώ και περίπου δύο εβδομάδες Έλληνες παραγωγοί, φωτογραφίζοντας τα φυτά τους, έχουν άμεσα εικόνα των επιπέδων αζώτου. Η τεχνολογία αυτή, δηλαδή, εφαρμόζεται τη στιγμή που μιλάμε στην Ελλάδα προτού διατεθεί σε εμπορικό επίπεδο, κάτι που πιθανότατα θα γίνει μέσα στο 2022.
Όλα βέβαια ξεκινούν από την πίστη μας ότι για να εκπληρώσουμε την αποστολή μας σήμερα πρέπει να βρούμε λύσεις σε περιβαλλοντικά ζητήματα. Η προσέγγισή μας είναι ολιστική: Από τη μια πλευρά, αυξάνουμε τις αποδόσεις και από την άλλη μειώνουμε το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και το κόστος παραγωγής. Φέρνουμε στο ίδιο καλάθι προϊόντα αιχμής, γεωπονική τεχνογνωσία και τεχνολογία πρώτης γραμμής.
Μια και αναφερθήκατε στα περιβαλλοντικά ζητήματα, πώς τοποθετείστε απέναντι στις νέες ευρωπαϊκές πολιτικές για τη χρήση λιπασμάτων;
Νομίζω ότι δημιουργεί προκλήσεις στις οποίες εμείς ως Haifa είμαστε στην καλύτερη θέση για να ανταποκριθούμε. Ακριβώς γιατί η χρήση του portfolio της Haifa βοηθάει στην αύξηση των αποδόσεων, δίνοντας στο φυτό αυτό ακριβώς που έχει ανάγκη τη στιγμή που το χρειάζεται, τίποτε λιγότερο, τίποτε περισσότερο.
Την ίδια στιγμή, μειώνεται στο ελάχιστο η μόλυνση του εδάφους και των υδάτων, όπως και οι εκπομπές αερίων. Αυτό είναι το πλεονέκτημα της γεωργίας ακριβείας, η οποία στοχεύει απευθείας στις ανάγκες του φυτού και όχι στο να αλλάξει τα χαρακτηριστικά του εδάφους και εκεί νομίζω ότι βρίσκεται το μέλλον της βιομηχανίας λιπασμάτων.
Γι’ αυτό και, όπως προανέφερα, μας ενδιαφέρει να μοιραστούμε τη γνώση μας με όλους. Θα πω κάτι που ίσως ακουστεί σκληρό, όμως το πιστεύω ακράδαντα: Η παραδοσιακή, συμβατική βιομηχανία λιπασμάτων είναι πράγματι μια βιομηχανία που μολύνει και η ΕΕ το αναγνωρίζει αυτό. Είναι, επομένως, αναγκαίο να υιοθετήσουμε ως κλάδος την περιβαλλοντική βιωσιμότητα.
Στη Haifa, ακολουθούμε αυτήν τη φιλοσοφία από την πρώτη μέρα της ύπαρξής μας. Δεδομένης της έλλειψης νερού στο Ισραήλ, έπρεπε από το μίνιμουμ να πάρουμε το μάξιμουμ. Αυτό που προωθεί σήμερα η ΕΕ, εμείς το έχουμε ενσωματώσει στην πρακτική μας με τη φράση «Νutrient Use Efficiency», η οποία αποτελεί το μότο μας εδώ και 40 χρόνια.
Τι εικόνα έχετε σχηματίσει για την ελληνική γεωργία και τους Έλληνες αγρότες;
Η Ελλάδα έχει μεγάλη σημασία για εμάς. Όχι μόνο επειδή προσωπικά αγαπώ τη χώρα σας, αλλά και γιατί η γεωργία εδώ βρίσκεται σε πολύ υψηλό επίπεδο. Οι Έλληνες αγρότες, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει σε κάποιες άλλες χώρες, θεωρώ ότι είναι πολύ ανοιχτοί σε νέες ιδέες. Βλέπω πολλές ομοιότητες με την προσέγγιση του Ισραήλ στη γεωργία και αυτό νομίζω ότι εξηγεί γιατί η Haifa είναι εδώ τόσο επιτυχημένη. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Θανάσης εξακολουθεί να είναι επικεφαλής εδώ και 22 χρόνια (γέλια). Υπάρχει πολύ υψηλός επαγγελματισμός, η σχέση με τους διανομείς και τους παραγωγούς είναι πολύ στενή και αυτή η εμπιστοσύνη μας δίνει τη δυνατότητα να ερχόμαστε διαρκώς με καινούργιες ιδέες και πρωτοβουλίες.
Όσον αφορά τώρα την επικοινωνία, προ κορωνοϊού η Haifa διοργάνωνε τουλάχιστον 100 σεμινάρια τον χρόνο σε παγκόσμιο επίπεδο. Μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, τα αντικαταστήσαμε με τα webinars, η συμμετοχή στα οποία μπορώ να πω ότι ξεπέρασε ακόμα και τις δικές μου προσδοκίες.
Πρόσφατα, η Haifa παρουσίασε τη σειρά βιοδιεγερτών HaifaStim. Τι καινούργιο μπορούμε να περιμένουμε το αμέσως επόμενο διάστημα από εσάς;
Τo λανσάρισμα των HaifaStim ήταν για εμάς πολύ σημαντικό. Μάλιστα, η Ελλάδα πρωτοστάτησε και σε αυτό, καθώς, μετά την Ιταλία, ήταν η δεύτερη χώρα στην οποία κυκλοφόρησαν. Πρόκειται για μια σειρά οκτώ προϊόντων, τα οποία μπορούν να αγοραστούν είτε μεμονωμένα είτε σε μείγμα με άλλα θρεπτικά συστατικά, ανάλογα με τις ανάγκες κάθε εκμετάλλευσης. Αυτό το διάστημα ετοιμάζουμε και μια δεύτερη σειρά βιοδιεγερτών για την οποία σύντομα θα μπορούμε να πούμε περισσότερα.
Παράλληλα, συνεχίζουμε να επενδύουμε σε νέα προϊόντα. Αναφέρω χαρακτηριστικά τα λιπάσματα ελεγχόμενης απελευθέρωσης (Controlled Release Fertilizers ή, συντομογραφικά, CRF), τα οποία ενσωματώνουν τη λογική της βιωσιμότητας και της γεωργίας ακριβείας που προαναφέραμε.
Στα CRF λιπάσματα, το ενεργό συστατικό περιέχεται σε ένα μικροσκοπικό πολυμερές, το οποίο είναι κατασκευασμένο με τέτοιον τρόπο, ώστε να το απελευθερώνει, ανάλογα με τη θερμοκρασία του εδάφους και μέσω μικροσκοπικών τούνελ, σε έναν χρονικό ορίζοντα, τον οποίο εμείς υπαγορεύουμε. Ο ορίζοντας αυτός μπορεί να είναι από δύο μήνες μέχρι δυόμισι χρόνια.
Όπως καταλαβαίνετε, αυτές οι κάψουλες περικλείουν υψηλή τεχνογνωσία, η οποία έχει άμεσα οφέλη στον προγραμματισμό και στην οικονομική κατάσταση του αγρότη. Για παράδειγμα, δεν χρειάζεται να επενδύσει σε ακριβό εξοπλισμό άρδευσης, ενώ, με μόνο μία εφαρμογή, μπορεί να είναι σίγουρος ότι το φυτό θα έχει όλα τα θρεπτικά συστατικά τη χρονική στιγμή που τα χρειάζεται. Εξυπακούεται ότι και τα CRF μπορούν να αναμειχθούν με άλλα προϊόντα, όπως είναι οι βιοδιεγέρτες, διευρύνοντας έτι περαιτέρω την γκάμα των επιλογών για τον πελάτη.
Η ποιότητα κοστίζει, αλλά φέρνει προστιθέμενη αξία στον αγρότηΠώς επηρέασε η πανδημία την εταιρεία σας; Διαπιστώσατε κάποια αλλαγή στην ένταση της ζήτησης και πώς αντιμετωπίσατε τα προβλήματα που δημιούργησαν οι περιορισμοί στην προσωπική επαφή;Ως βιομηχανία λιπασμάτων, αποτελούμε μέρος της αγροδιατροφικής αλυσίδας. Ακόμα και εν μέσω πανδημίας, ο κόσμος πρέπει να τρέφεται και το ίδιο ισχύει για τα φυτά. Επομένως, συνολικά δεν είδαμε κάποια μείωση της ζήτησης, πέρα από κάποιες διαταραχές σε επίπεδο logistics και μεταφορών, κυρίως στην αρχή της κρίσης. Σε οργανωτικό επίπεδο και σε συνεργασία με τα συνδικάτα εργαζομένων, προχωρήσαμε στις απαραίτητες αναπροσαρμογές στις βάρδιες, ενώ παρείχαμε όλα τα μέσα στο διοικητικό προσωπικό, ώστε να εργάζεται με ασφάλεια από το σπίτι. Μιλώντας με αριθμούς, η Haifa μεσοσταθμικά έχει έναν τζίρο της τάξης των 700-800 εκατ. δολαρίων ετησίως. Είμαστε μια πολύ κερδοφόρος εταιρεία και τα προϊόντα μας πωλούνται ως premium. Δεν πιστεύουμε στον «πόλεμο των τιμών» και δεν μπαίνουμε ποτέ σε αυτήν τη λογική. Συχνά μου τίθεται το ερώτημα «γιατί τα προϊόντα σας είναι πιο ακριβά;» και η απάντησή μου είναι πάντα η ίδια: «Η ποιότητα φέρνει προστιθέμενη αξία στον αγρότη». Κι εμείς πάντα επενδύουμε στο προϊόν, αλλά και στις υπηρεσίες που παρέχουμε μαζί με αυτό. Το γεγονός ότι στον χώρο των specialties είμαστε η μόνη εταιρεία που πουλάει παγκοσμίως το 90% των προϊόντων της στη λιανική, νομίζω ότι αποδεικνύει πως η στρατηγική μας είναι σωστή. Αυτό έρχεται να συνδυαστεί με τη δέσμευσή μας για τη διαθεσιμότητά του ανά πάσα στιγμή, κάτι που ειδικά για την Ελλάδα και λόγω της γεωγραφικής εγγύτητας ισχύει σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό. Θέλω να τονίσω εδώ ότι φροντίζουμε να διατηρούμε πάντα ένα σημαντικό στοκ προϊόντων. Διαθέτουμε σήμερα 130 αποθηκευτικά κέντρα σε όλο τον κόσμο και όλα τους είναι ανά πάσα στιγμή γεμάτα με προϊόν. Σαφώς, αυτό συνεπάγεται ένα επιπλέον κόστος για εμάς, όμως διασφαλίζει ότι ακόμα και σε δύσκολες συγκυρίες ή περιόδους, ο αγρότης θα έχει πάντα στη διάθεσή του το προϊόν που χρειάζεται. |
