Στη Μέκκα του καπνού που πρωταγωνίστησε στην εμπορική εκμετάλλευση των καπνών της Βαλκανικής Χερσονήσου, λόγω γεωγραφικής θέσης, λειτουργεί από το 2004 το Μουσείο Καπνού Καβάλας.
«Ήταν το λιμάνι που είχε επιλεγεί από τα μέσα του 19ου αιώνα για εξαγωγές καπνού. Ο καπνός απαιτεί ειδικές συνθήκες συντήρησης και φύλαξης ώστε να είναι πάντα μαλακός», αναφέρει η ιστορικός πολιτισμού του μουσείου, Κλεοπάτρα Χαλβατζόγλου. Εξηγεί πως διαθέτουν ένα μεγάλο αρχείο που εμπλουτίζεται καθημερινά, μέσα και από δωρεές, αντικειμένων, βιβλίων, εγγράφων και φωτογραφιών και προσθέτει ότι πραγματοποιούν την ψηφιοποίηση του μουσείου.
Στους επισκέπτες συγκαταλέγονται μαθητές όλης της Ελλάδας. «Στα παιδιά μιλάμε για την καλλιέργεια, τον τρόπο ζωής, το γεγονός ότι το 1900 14χρονα δούλευαν στα καπνοχώραφα και τα καπνεργοστάσια, όπου αναπτύχθηκε η ρίζα του συνδικαλισμού.
Στην ξενάγηση συνδέουμε τον καπνό με την ιστορία της Καβάλας, από το 1840 και έπειτα. Το μουσείο αναμοχλεύει μνήμες που έχουν κάποιοι από τον καπνό» αναφέρει, σημειώνοντας πως ειδικά άτομα μεγαλύτερης ηλικίας διατηρούν αναμνήσεις παιδικών χρόνων που βελόνιαζαν καπνό. Το μουσείο πριν από την πανδημία παρουσίαζε μεγάλη επισκεψιμότητα και πλέον λειτουργεί με όλα τα προβλεπόμενα υγειονομικά πρωτόκολλα.
Η Καβάλα ξετυλίγει την ιστορία της μέσα από τον καπνό σε 300 τ.μ., όπου εκτίθεται όλη η σειρά παραγωγής, από την καλλιέργεια της γης, μέχρι την επεξεργασία, τη συσκευασία και τη δεματοποίηση: βελόνες μπουρλιάσματος, πλάστιγγες και ζυγαριές, κόσκινα και χαρμανιέρες, κάσες δεματοποίησης, μέγγενη και χαβάνια.
