Οδηγός για το γιατί, πότε και πώς να κλαδεύουμε
του Χρήστου Πετρόπουλου, γεωπόνου
Πριν αντιμετωπίσετε το κλάδεμα των οπωροφόρων δέντρων σας, βεβαιωθείτε ότι γνωρίζετε γιατί κλαδεύετε και ότι έχετε τα κατάλληλα εργαλεία γι’ αυτήν τη δουλειά. Στο κείμενο που ακολουθεί παρατίθεται ένας χρηστικός οδηγός για το γιατί, πότε και πώς κλαδεύουμε.
Γιατί κλαδεύουμε
✱ Για τη μείωση του μεγέθους του δέντρου, ώστε να είναι ευκολότερη η συλλογή και η συγκομιδή.
✱ Για την προώθηση της ανθοφορίας και της καρποφορίας για αυξημένη απόδοση, καθώς το κλάδεμα ενθαρρύνει φρέσκα νέα στελέχη και, επομένως, αυξημένη συγκομιδή.
✱ Για περισσότερη ηλιακή ακτινοβολία και κίνηση του αέρα στο φυτό. Ακόμη κι ένα μικρό πουλί πρέπει να μπορεί να πετάξει μέσα από το κέντρο του δέντρου. Η βελτιωμένη κίνηση του αέρα αποτρέπει την ανάπτυξη προβλημάτων παρασίτων και ασθενειών, ενώ το περισσότερο φως ενθαρρύνει ακόμη και την ωρίμανση.
✱ Για την αφαίρεση νεκρών και άρρωστων κλαδιών και στελεχών.
✱ Για την αναζωογόνηση των δέντρων.
✱ Για ένα επιθυμητό σχήμα.
Πότε να κλαδέψουμε
✱ Μήλα και αχλάδια: Κάθε χειμώνα για να εξασφαλίσετε καλή καλλιέργεια φρούτων την επόμενη σεζόν. Σημειώστε ότι μερικές φορές, λόγω εποχικών διακυμάνσεων, τα αχλάδια γίνονται ανά διετία περισσότερο καρποφόρα, δηλαδή καρποφορούν καλύτερα κάθε δεύτερη σεζόν.
✱ Ελιές, σύκα και εσπεριδοειδή: Μετά το τέλος της συγκομιδής. Σε κρύες περιοχές, μην κλαδεύετε τα εσπεριδοειδή μέχρι να περάσουν οι παγετοί. Δεν είναι απαραίτητο να κλαδεύετε κάθε χρόνο.
✱ Νεκταρίνια, ροδάκινα, αμύγδαλα και δαμάσκηνα: Σας συνιστούμε να κλαδεύετε τα πυρηνόκαρπα οπωροφόρα δέντρα στα τέλη του καλοκαιριού, αφού ολοκληρωθεί η καρποφορία, ωστόσο μπορεί να γίνει στις αρχές του μέσου του φθινοπώρου, εάν είναι απαραίτητο. Εάν κάνετε κλαδέματα το φθινόπωρο, προστατέψτε τις περικοπές πληγών με βαφή νερού ή κλάδεμα για να σφραγίσετε με πάστα την πληγή και να αποτρέψετε την είσοδο της ασθένειας. Αυτά τα φρούτα δεν χρειάζονται κλάδεμα κάθε σεζόν και είναι σημαντικό να μην κλαδεύετε αργά τον χειμώνα, καθώς μπορεί να εξαπλώσετε τα σπόρια και μικκύλια μυκήτων.
✱ Σταφύλια και ακτινίδια: Κλαδέψτε τον χειμώνα, πίσω σε 3-5 μπουμπούκια και δέστε τα καινούργια νέα κλαδιά ή καλάμια για να εκπαιδεύσετε σε σχήμα.
✱ Κεράσια και βατόμουρα: Δεν χρειάζονται πολύ κλάδεμα, εκτός από το σχήμα και την αφαίρεση νεκρών ή ασθενών ξύλων. Άλλωστε και τα δύο φρούτα στο ίδιο ξύλο καρποφορούν για χρόνια. Ο καλύτερος χρόνος για κλαδέματα είναι αφού εμφανιστούν τα φρούτα το καλοκαίρι ή το φθινόπωρο.
Πώς να κλαδέψουμε
✱ Ερευνήστε την ποικιλία των δέντρων σας και το καλύτερο αναπτυσσόμενο σχήμα για οπωροφόρα δέντρα, π.χ. ανοιχτό κύπελο, κεντρικό άξονα, πέργκολα ή θάμνο.
✱ Κλαδέψτε μια ξηρή ημέρα, για να περιορίσετε την εξάπλωση των μυκητιακών σπορίων και ασθενειών.
✱ Χρησιμοποιήστε αιχμηρά ψαλίδια για να κάνετε καθαρές τομές υπό γωνία, πάνω από ένα μπουμπούκι ή κλαδί.
✱ Κλαδέψτε ελαφρά και όχι υπερβολικά.
✱ Κατά το κόψιμο ή τη μείωση της κόμης και του θόλου, κάντε κοψίματα ακριβώς πάνω από έναν οφθαλμό που βλέπει προς τα έξω.
✱ Οι περικοπές πρέπει να είναι πάντα υπό γωνία κλίσης 45 μοιρών, ώστε το νερό να μη μαζεύει και να αφήνει μύκητες να εισέλθουν στην πληγή.
✱ Κατά την αφαίρεση ολόκληρων βλαστών, κόβετε κοντά στο κύριο κλαδί, αντί να αφήνετε στέλεχος (τακούνι).
✱ Αφαιρέστε όλα τα αποκόμματα και τα κλάσματα και απορρίψτε νεκρά και νοσούντα τμήματα, ακόμη και ολόκληρα κλαδιά και βλαστούς.
✱ Καθαρίστε τα εργαλεία μετά τη χρήση.
✱ Οπωσδήποτε απαιτείται στεγανοποίηση όποιας κοπής μεγαλύτερης από 2,5 εκατοστά με πάστα κλαδέματος ή κάποια βαφή με βάση το νερό.
✱ Ψεκάστε τα φυλλοβόλα οπωροφόρα δέντρα τον χειμώνα με σπρέι με βάση τον χαλκό για να εξαλείψετε τις ασθένειες που διαχειμάζουν. Τα σπόρια μπορούν να αναπτυχθούν κατά τη διάρκεια του χειμώνα και εξαπλώνονται μέσω αέρα και υγρασίας, καθώς και με τα εργαλεία.