Οδηγός για τον νέο αναπτυξιακό νόμο: Πότε εφαρμόζονται προσαυξήσεις στα ποσοστά ενίσχυσης

✱ Με συγκριτική αξιολόγηση η ένταξη των επενδυτικών σχεδίων για τον αγροδατροφικό τομέα

Με εξειδικευμένο καθεστώς για τον τομέα της αγροδιατροφής θα τρέξει ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος 4887/2022, δίνοντας τη δυνατότητα συμμετοχής τόσο σε ατομικές αγροτικές επιχειρήσεις, όσο και σε συλλογικά σχήματα, μεταξύ αυτών και σε Οργανώσεις Παραγωγών.

Εκτός από επενδύσεις που αφορούν την πρωτογενή παραγωγή, τη μεταποίηση γεωργικών προϊόντων, την αλιεία και την υδατοκαλλιέργεια, ο νέος Αναπτυξιακός δίνει τη δυνατότητα στήριξης για συστήματα net metering, δράσεις εξωστρέφειας, ανάπτυξη αγροτουρισμού κ.ά. Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, οι πρώτες προσκλήσεις αναμένονται από τον Μάρτιο και μετά και θα αφορούν τα καθεστώτα της Αγροδιατροφής, της Μεταποίησης και του Τουρισμού.

Τι πρέπει να ξέρω για τον νέο Αναπτυξιακό

H εκάστοτε πρόκληση θα αφορά ένα από τα 13 νέα καθεστώτα ενίσχυσης:

1. Ψηφιακός και τεχνολογικός μετασχηματισμός επιχειρήσεων.

2. Πράσινη μετάβαση, περιβαλλοντική αναβάθμιση επιχειρήσεων.

3. Νέο επιχειρείν.

4. Καθεστώς Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης.

5. Έρευνα και εφαρμοσμένη καινοτομία.

6. Αγροδιατροφή, πρωτογενής παραγωγή και μεταποίηση γεωργικών προϊόντων, αλιεία και υδατοκαλλιέργεια.

7. Μεταποίηση, εφοδιαστική αλυσίδα.

8. Επιχειρηματική εξωστρέφεια.

9. Ενίσχυση τουριστικών επενδύσεων.

10. Εναλλακτικές μορφές τουρισμού.

11. Μεγάλες επενδύσεις.

12. Ευρωπαϊκές αλυσίδες αξίας.

13. Επιχειρηματικότητα 360ο.

Παρέχονται τα ακόλουθα είδη ενισχύσεων: Φορολογική απαλλαγή, Επιχορήγηση, Επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing), Επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης και Χρηματοδότηση επιχειρηματικού κινδύνου (αφορά μόνο το καθεστώς Νέου Επιχειρείν).

Ειδικά για τις περιοχές που ανήκουν στις Ζώνες Απολιγνιτοποίησης, δύναται να ορίζεται για τις μεσαίες επιχειρήσεις συνδυασμός των ενισχύσεων της επιχορήγησης και της φορολογικής απαλλαγής.

Τα ποσοστά ενίσχυσης βασίζονται στο νέο Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων 2022-2027 που εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (πίνακας 1).

Για τις περιοχές δίκαιης μετάβασης εφαρμόζεται επιπλέον προσαύξηση 10%.

Προσαυξημένο ποσοστό ενίσχυσης κατά 20% έναντι των μεγάλων και κατά 10% έναντι των μεσαίων λαμβάνουν οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις.

Προβλέπεται πριμοδότηση στη βαθμολογία των επενδυτικών σχεδίων στη Θράκη.

Το μέγιστο ποσό ενίσχυσης ορίζεται στα 10 εκατ. ευρώ, με εξαίρεση το καθεστώς Νέου Επιχειρείν, όπου το μέγιστο ποσό ενίσχυσης δεν δύναται να υπερβαίνει τα 5 εκατ. ευρώ, και το καθεστώς Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, όπου το ύψος των ενισχύσεων θα καθοριστεί με Υπουργική Απόφαση. Σημειώνεται ότι ο νόμος αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να οριστεί μικρότερο όριο των κανονισμών για την πρωτογενή γεωργική παραγωγή, την αλιεία και την υδατοκαλλιέργεια.

Αξιοποιείται ο Γενικός Απαλλακτικός Κανονισμός 651/2014, παρέχοντας δυνατότητες για την υπαγωγή επενδυτικών σχεδίων αυτοτελώς, εκτός δηλαδή από τις ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα.

Υπόσχεται ταχύτερη διαδικασία αξιολόγησης επενδυτικών σχεδίων: Αξιολόγηση εντός 45 ημερών από τη λήξη του καθεστώτος για τις περιπτώσεις συγκριτικής αξιολόγησης ή εντός 30 ημερών για τις περιπτώσεις της άμεσης αξιολόγησης. Σε περίπτωση που η διάρκεια αξιολόγησης υπερβεί τα χρονικά αυτά όρια, ο έλεγχος ανατίθεται σε ανεξάρτητο ορκωτό- ελεγκτή από το Μητρώο Ορκωτών – Λογιστών, ο οποίος οφείλει να ολοκληρώσει τον έλεγχο εντός οκτώ ημερών.

Η αξιολόγηση των αιτήσεων γίνεται με τη μέθοδο της άμεσης αξιολόγησης (π.χ. καθεστώς Ψηφιακού και Τεχνολογικός Μετασχηματισμός) ή με τη μέθοδο της συγκριτικής αξιολόγησης (π.χ. καθεστώτα Αγροδιατροφής – Μεταποίησης).

Δικαιούχοι

Δικαιούχοι είναι οι φορείς επενδύσεων που είναι εγκατεστημένοι ή έχουν υποκατάστημα στην ελληνική επικράτεια κατά τη χρονική στιγμή έναρξης εργασιών του επενδυτικού σχεδίου και έχουν μία από τις ακόλουθες μορφές:

Εμπορική εταιρεία.

Συνεταιρισμός.

Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (ΚοινΣΕπ), Αγροτικοί Συνεταιρισμοί (ΑΣ), Ομάδες Παραγωγών (ΟμΠ) Οργανώσεις Παραγωγών (ΟΠ), Αστικοί Συνεταιρισμοί, Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (ΑΕΣ).

Υπό ίδρυση ή υπό συγχώνευση εταιρείες, με την υποχρέωση να έχουν ολοκληρώσει τις διαδικασίες δημοσιότητας πριν από την έναρξη εργασιών του επενδυτικού σχεδίου.

Κοινοπραξίες που ασκούν εμπορική δραστηριότητα.

Δημόσιες και δημοτικές επιχειρήσεις και θυγατρικές τους, εφόσον:

• δεν τους έχει ανατεθεί η εξυπηρέτηση δημόσιου σκοπού,

• δεν έχει ανατεθεί από το κράτος αποκλειστικά σε αυτούς η προσφορά υπηρεσιών,

• δεν επιχορηγείται η λειτουργία τους με δημόσιους πόρους για το διάστημα τήρησης των μακροχρόνιων υποχρεώσεων.

Επίσης, εντάσσονται ατομικές επιχειρήσεις με ανώτατο επιλέξιμο κόστος επενδυτικού σχεδίου ποσού 200.000 ευρώ, μόνο για το καθεστώς «Αγροδιατροφή – πρωτογενής παραγωγή και μεταποίηση γεωργικών προϊόντων – αλιεία και υδατοκαλλιέργεια», δηλαδή μόνο για τις επενδύσεις του αναπτυξιακού νόμου που αφορούν τον αγροτικό τομέα.

Επενδυτικά Σχέδια

Τα υπαγόμενα επενδυτικά σχέδια εξαρτώνται από την πρόσκληση του εκάστοτε καθεστώτος. Για παράδειγμα, στο καθεστώς «Αγροδιατροφή» ενισχύονται επιχειρηματικές δραστηριότητες της πρωτογενούς γεωργικής παραγωγής, της μεταποίησης γεωργικών προϊόντων, της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας. Σημειώνεται ότι συμπεριλαμβάνονται και επενδυτικά σχέδια της παραγωγής βάμβακος και των δραστηριοτήτων εκκοκκισμού.

Στο καθεστώς «Επιχειρηματική Εξωστρέφεια» ενισχύονται τα επενδυτικά σχέδια των επιχειρήσεων που στοχεύουν στη διείσδυση σε νέες αγορές του εξωτερικού με την εξαγωγή των προϊόντων ή των υπηρεσιών τους, στο καθεστώς «Εναλλακτικές Μορφές Τουρισμού» οι τουριστικές επενδύσεις που αφορούν εναλλακτικές μορφές τουρισμού και στοχεύουν στην αξιοποίηση και ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των περιοχών της χώρας, όπως γεωγραφικών, κοινωνικών, πολιτισμικών, θρησκευτικών.

Επιλέξιμες δαπάνες

Οι επιλέξιμες δαπάνες διακρίνονται σε δαπάνες Περιφερειακών Ενισχύσεων και εκτός Περιφερειακών Ενισχύσεων. Σχετικά με το καθεστώς «Αγροδιατροφή», στην πρώτη κατηγορία δηλαδή των Περιφερειακών Ενισχύσεων, περιλαμβάνονται:

Η κατασκευή, η επέκταση, ο εκσυγχρονισμός κτηριακών εγκαταστάσεων. Οι δαπάνες αυτές αθροιστικά δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 45% του συνόλου των ενισχυόμενων δαπανών περιφερειακού χαρακτήρα. Στο 60% διαμορφώνεται για τις αντίστοιχες δαπάνες που αφορούν επενδυτικά σχέδια φυτικής παραγωγής σε θερμοκήπια. Ο ως άνω συντελεστής διαμορφώνεται στο 80% για επενδυτικά σχέδια που υλοποιούνται σε κτήρια, τα οποία είναι χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα.

Η αγορά του συνόλου ή και μέρους των υφιστάμενων παγίων στοιχείων ενεργητικού, όπως κτίρια, μηχανήματα και λοιπός εξοπλισμός επιχειρηματικής εγκατάστασης, υπό προϋποθέσεις.

Η αγορά και εγκατάσταση καινούργιων σύγχρονων μηχανημάτων και λοιπού εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών εγκαταστάσεων και των μεταφορικών μέσων που κινούνται εντός του χώρου της εντασσόμενης μονάδας.

Τα μισθώματα της χρηματοδοτικής μίσθωσης καινούργιων σύγχρονων μηχανημάτων και λοιπού εξοπλισμού.

Οι δαπάνες εκσυγχρονισμού ειδικών εγκαταστάσεων (που δεν αφορούν κτήρια) και μηχανολογικών εγκαταστάσεων.

Μεταφορά τεχνολογίας, μέσω της αγοράς δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, αδειών εκμετάλλευσης, ευρεσιτεχνιών, τεχνογνωσίας και μη κατοχυρωμένων τεχνικών γνώσεων.

Συστήματα διασφάλισης και ελέγχου ποιότητας, πιστοποιήσεων, προμήθειας και εγκατάστασης λογισμικού και συστημάτων οργάνωσης της επιχείρησης.

Το μισθολογικό κόστος των νέων θέσεων εργασίας, που δημιουργούνται ως αποτέλεσμα της πραγματοποίησης του επενδυτικού σχεδίου υπολογίζεται για δύο έτη από τη δημιουργία κάθε θέσης.

Ποσοστό ενίσχυσης

Τα ποσοστά ενισχύσεων για τις επιλέξιμες δαπάνες των αρχικών επενδύσεων χορηγούνται με βάση τα ανώτατα όρια εντάσεων του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων ως εξής:

Για τις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις, τα ποσοστά ενισχύσεων για όλα τα είδη κινήτρων, πλην της επιχορήγησης, χορηγούνται στο ανώτατο ποσοστό του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων. Το κίνητρο της επιχορήγησης χορηγείται στο 80% του ανώτατου ορίου του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων.

Ειδικά για τα επενδυτικά σχέδια που υλοποιούνται σε ειδικές περιπτώσεις, το κίνητρο της επιχορήγησης χορηγείται στο 100% του ανώτατου ορίου, εκτός των επενδυτικών σχεδίων που υλοποιούνται σε κτήρια χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα, που χορηγείται στο 90%.

Ως ειδικές περιπτώσεις ορίζονται οι εξής: ορεινές περιοχές, περιοχές που βρίσκονται σε απόσταση έως 30 χιλιομέτρων από τα σύνορα, νησιά με πληθυσμό μικρότερο των 3.100 κατοίκων, και Βιομηχανικές και Επιχειρηματικές Περιοχές (ΒΕΠΕ), Επιχειρηματικά Πάρκα (ΕΠ) εξαιρουμένων των Επιχειρηματικών Πάρκων Ενδιάμεσου Βαθμού Οργάνωσης (ΕΠΕΒΟ), Τεχνολογικά Πάρκα και Θύλακες Υποδοχής Καινοτόμων Δραστηριοτήτων (ΘΥΚΤ) και σε Οργανωμένους Υποδοχείς Μεταποιητικών και Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων (ΟΥΜΕΔ), εφόσον δεν αφορούν εκσυγχρονισμό ή επέκταση υφιστάμενων δομών της ενισχυόμενης επιχείρησης, περιοχές που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές, σύμφωνα με απόφαση της Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής, αλλά και επενδυτικά σχέδια που αφορούν επαναλειτουργία βιομηχανικών μονάδων, Για τις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, τα κίνητρα χορηγούνται στο 80% του ανώτατου ορίου του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων.

Ειδικά για τα επενδυτικά σχέδια που υλοποιούνται σε ειδικές περιπτώσεις, τα κίνητρα χορηγούνται στο 100% του ανώτατου ορίου.

Στη δεύτερη κατηγορία (εκτός περιφερειακών ενισχύσεων) περιλαμβάνονται δαπάνες για:

Συμβουλευτικές υπηρεσίες προς ΜμΕ. Η ένταση της ενίσχυσης των δαπανών ορίζεται σε ποσοστό 50% αυτών. Οι δαπάνες ενισχύονται μέχρι ποσοστού 5% επί του συνολικού ενισχυόμενου κόστους περιφερειακών ενισχύσεων και έως του ποσού των 50.000 ευρώ.

Μέτρα ενεργειακής απόδοσης.

Συμπαραγωγή ενέργειας υψηλής απόδοσης από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Οι επενδυτικές ενισχύσεις χορηγούνται μόνο σε πρόσφατα εγκατεστημένη ή ανακαινισμένη δυναμικότητα παραγωγής.

Παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Επιλέξιμες είναι οι δαπάνες για αυτοπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ή και παραγωγή θερμότητας/ψύξης από ΑΠΕ για ιδία χρήση, για επενδυτικά σχέδια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από μικρά υδροηλεκτρικά έργα, για επενδυτικά σχέδια παραγωγής θερμότητας/ ψύξης από ΑΠΕ, για επενδυτικά σχέδια παραγωγής αειφόρων βιοκαυσίμων τα οποία δεν είναι βασιζόμενα σε εδώδιμα φυτά και δεν υπόκεινται σε υποχρέωση εφοδιασμού ή ανάμειξης, καθώς και για υβριδικούς σταθμούς ΑΠΕ.

Η ένταση της ενίσχυσης ορίζεται σε ποσοστό 30% ή 45% των επιλέξιμων δαπανών, με βάση των υπολογισμό τους. Η ένταση της ενίσχυσης μπορεί να αυξηθεί ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης, της περιοχής όπου υλοποιείται η επένδυση, ενώ οι δαπάνες στις περιπτώσεις αυτοπαραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ή και παραγωγής θερμότητας/ψύξης για ιδία χρήση από ΑΠΕ ενισχύονται μέχρι ποσοστού 20% του συνολικού ενισχυόμενου κόστους περιφερειακών ενισχύσεων.

Εγκατάσταση αποδοτικών συστημάτων τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης. Η ένταση της ενίσχυσης των δαπανών ορίζεται σε ποσοστό 45% αυτών, με δυνατότητα αύξησης.

Αποκατάσταση μολυσμένων χώρων. Η ένταση της ενίσχυσης των δαπανών ορίζεται στο 50% αυτών. Οι δαπάνες ενισχύονται μέχρι ποσοστού 5% επί του συνολικού ενισχυόμενου κόστους περιφερειακών ενισχύσεων.

Ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση αποβλήτων. Η ένταση της ενίσχυσης των δαπανών ορίζεται σε ποσοστό 35% αυτών, με δυνατότητα αύξησης. Οι δαπάνες ενισχύονται μέχρι ποσοστού 40% του συνολικού ενισχυόμενου κόστους περιφερειακών ενισχύσεων.

Επαγγελματική κατάρτιση. Η ένταση της ενίσχυσης των δαπανών ορίζεται σε ποσοστό 50% αυτών. Το ποσοστό αυτό μπορεί να αυξηθεί, μέχρι το 70% των επιλέξιμων δαπανών.

Συμμετοχή ΜμΕ σε εμπορικές εκθέσεις. Η ένταση της ενίσχυσης δεν υπερβαίνει το 50% των επιλέξιμων δαπανών. Οι δαπάνες ενισχύονται μέχρι ποσοστού 10% επί του συνολικού ενισχυόμενου κόστους περιφερειακών ενισχύσεων.

Πρόσληψη εργαζομένων σε μειονεκτική θέση και εργαζομένων με αναπηρία.

Χάρτης Περιφερειακών Ενισχύσεων 2022-2027

 

Μικρές
Επιχειρήσεις

Μεσαίες
Επιχειρήσεις

Μεγάλες
Επιχειρήσεις

Βόρειο Αιγαίο

70%

60%

50%

Ανατολική Μακεδονία – Θράκη

70%

60%

50%

Κεντρική Μακεδονία

70%

60%

50%

Ήπειρος

70%

60%

50%

Δυτική Ελλάδα

70%

60%

50%

Θεσσαλία

70%

60%

50%

Ιόνια Νησιά

60%

50%

40%

Δυτική Μακεδονία

60%

50%

40%

Πελοπόννησος

60%

50%

40%

Κρήτη

60%

50%

40%

Στερεά Ελλάδα

60%

50%

40%

Νότιο Αιγαίο

50%

40%

30%

Αττική

35% (Δυτικός Τομέας Αθηνών),
45% (Ανατολική Αττική, Δυτική Αττική & Πειραιά/Νήσων)

25% (Δυτικός Τομέας Αθηνών),
35% (Ανατολική Αττική, Δυτική Αττική & Πειραιά/Νήσων)

15% (Δυτικός Τομέας Αθηνών),
25% (Ανατολική Αττική, Δυτική Αττική & Πειραιά/Νήσων)

Ελάχιστο ποσό επένδυσης

Το ελάχιστο επιλέξιμο ύψος της επένδυσης για την υπαγωγή επενδυτικών σχεδίων και στα 13 νέα καθεστώτα ενίσχυσης ορίζεται με βάση το μέγεθος του φορέα. Συγκεκριμένα:

Για τις μεγάλες επιχειρήσεις, το 1 εκατ. ευρώ.

Για τις μεσαίες επιχειρήσεις, τα 500.000 ευρώ.

Για τις μικρές επιχειρήσεις, τα 250.000 ευρώ.

Για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις, τα 100.000 ευρώ.

Για Συνεταιρισμούς, ΚοινΣεπ, ΑΕΣ και ΟΠ, τα 50.000 ευρώ.