Οδοιπορικό «ΥΧ»: Κτίζει βάση στα 3,30 το ελαιόλαδο (Α’ μέρος)
Λιγότερο, αλλά ποιοτικό αναμένεται σε γενικές γραμμές το ελαιόλαδο της νέας περιόδου. Σύμφωνα με την τελευταία εκτίμηση του ΥΠΑΑΤ, οι ποσότητες φέτος αναμένονται στους 235.000 τόνους, χαμηλότερα από το επίπεδο των 275.000 τόνων που κινήθηκαν πέρυσι (κατά 14,55%), ενώ καλή προβλέπεται η ποιότητα, καθώς η παραγωγή έχει γλυτώσει σε μεγάλο βαθμό από τον δάκο. Βάσει των ίδιων στοιχείων, μία καλή χρονιά υπολογίζεται στους 300.000 τόνους.
των Μαρίας Αντωνίου, Μαρίας Αμπατζή, Γιώργου Αργυρίου, Γιώργου Ρούστα, Γιάννη Σάρρου, Νικολέτας Τζώρτζη, Αφροδίτης Χρυσοχόου
Κρήτη
Καλές οι αποδόσεις, αλλά μικρότεροι οι όγκοι
Από τις αρχές Οκτώβρη μπήκαν στη συλλογή τα Χανιά, νωρίς λόγω της μικρής παραγωγής, και σταδιακά προστέθηκαν οι υπόλοιπες περιοχές της Κρήτης, η οποία έρχεται και φέτος αντιμέτωπη με μειώσεις. Περίπου 22.000 τόνους ελαιολάδου εκτιμά η ΔΑΟΚ Χανίων, χαμηλότερα από τη δυναμική της περιοχής (έως 30.000-35.000 τόνοι).
Στους 35.000 τόνους εκτιμάται η παραγωγή για το Ηράκλειο, ενώ στους 12.000-13.000 τόνους, χαμηλότερα από την αρχική εκτίμηση των 16.000 τόνων, αναμένεται η παραγωγή του Λασιθίου. Λίγο υψηλότερα από τους 8.000 τόνους της εκτίμησης μπορεί να κινηθεί το Ρέθυμνο, «καθώς οι αποδόσεις πάνε καλά», εξηγεί η Ευθυμία Βυδάκη, διευθύντρια στη ΔΑΟΚ. Καλές για την εποχή αποδόσεις, όμως, αναφέρουν και Χανιά και Ηράκλειο, ενώ το Λασίθι αναμένει να βελτιωθούν.
Εκεί, άλλωστε, κάθε μέρα προστίθενται ελαιοτριβεία, αφού η μεγαλύτερη παραγωγή έρχεται τον Δεκέμβρη, εξηγεί ο Γιώργος Τζανάκης, προϊστάμενος Φυτικής και Ζωικής Παραγωγής στη ΔΑΟΚ, εκτιμώντας ότι το 1/3 περίπου των ελαιοτριβείων έχει ανοίξει. Οι καύσωνες ήταν και φέτος το κύριο πλήγμα για την Κρήτη, τόσο αυτοί του Πάσχα όσο και του καλοκαιριού, οι οποίοι μπορεί να αφυδάτωσαν τα δέντρα, όμως συνέβαλαν σημαντικά στο έργο της δακοκτονίας. Φέτος, η μείωση θα είναι πάνω από 60%-70% από μία καλή χρονιά για το Ηράκλειο, υπολογίζει ο Μιχάλης Καμπιτάκης, πρόεδρος του ΑΣ Κάτω Ασιτών.
Για τον βόρειο άξονα των Χανίων, οι απώλειες θα είναι στο 80% των περσινών όγκων, ενώ τα ορεινά τμήματά της έχουν μία σχετικά καλή παραγωγή, της τάξεως του 60%-70% της περσινής, εξηγεί ο Νεκτάριος Παρασκάκης, υπεύθυνος δραστηριότητας ελαιολάδου στον ΑΣ Χανίων.
Κατά τον ίδιο, οι βροχές του Οκτώβρη αρχίζουν να βελτιώνουν οργανοληπτικά ζητήματα που αντιμετώπιζαν τα ορεινά των Χανίων, ωστόσο, για τον βόρειο άξονα δεν φαίνεται να βελτιώνονται οι κάπως ανεβασμένες οξύτητες (περίπου στις 6 γραμμές) παρά το γεγονός ότι δεν υπήρχε δάκος.
Πάντως, όπως εξηγεί, αυτό δεν αναμένεται να προκαλέσει πρόβλημα, αφού τα λάδια έχουν φρουτώδη γεύση και αρώματα. Ωστόσο, δεν είναι τόσο πικρά και πικάντικα, προβλέποντας ότι μπορούν να προκύψουν ιδανικά χαρμάνια με εκείνα της περσινής εσοδείας, τα οποία θα προσδώσουν το πικρό και πικάντικο.
Στάσιμη ακόμη η αγορά
Όμως, η αγορά παρουσιάζει μία στασιμότητα, όπως αναφέρουν από την Κρήτη. Πιο συγκεκριμένα, στο Ηράκλειο γίνεται λόγος για πάγωμα στη ζήτηση από το εξωτερικό, αλλά και τους εγχώριους τυποποιητές, αποδίδοντάς το στην ψυχολογία που προωθεί η άνοδος των κρουσμάτων, αλλά και στην κατάσταση των καταστημάτων λόγω των μέτρων που ισχύουν.
Ευρύτερα για την περιοχή της Κρήτης, ο κ. Παρασκάκης μιλάει για τιμές μεταξύ 3-3,10 ευρώ, χωρίς να υπάρχει ακόμη διαφοροποίηση τιμών μεταξύ φρέσκων και παλιών και χωρίς ουσιαστικές συναλλαγές με φρέσκα λάδια. Μάλιστα, προσθέτει ότι στην πραγματικότητα και η τιμή βυτίου είναι στα ίδια επίπεδα, κάτι που προμηνύει μάλλον περαιτέρω πτώση, αν δεν υπάρξει κάποια καλή συναλλαγή για τα φρέσκα.
Δυτική Ελλάδα
Λιγότερα τα λιοτρίβια που έπιασαν δουλειά φέτος
Στους 22.000 περσινούς τόνους αναμένεται και φέτος η παραγωγή ελαιολάδου στην Ηλεία, λόγω του φρένου που έβαλαν οι πυρκαγιές, στερώντας περίπου 5.000 τόνους προϊόντος, ενώ οι βροχοπτώσεις του Οκτώβρη, που ήρθαν μετά την παρατεταμένη ξηρασία, δεν ήταν αρκετές για να ευνοήσουν τον καρπό, αναφέρει ο προϊστάμενος Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου της ΔΑΟΚ Ηλείας, Γιώργος Μικέογλου. Σε ό,τι αφορά τις αποδόσεις, εκτιμά ότι 1.000 κιλά καρπού αναμένεται να δώσουν 120 κιλά ελαιολάδου, αναφέροντας παράλληλα αυξημένους δακοπληθυσμούς σε κάποιες περιοχές από τις 10 Νοέμβρη. Με τη συγκομιδή να βρίσκεται σε εξέλιξη, τιμή που ξεπερνά τα 3 ευρώ και φτάνει έως 3,30, αναλόγως οξύτητας, αναφέρεται από την περιοχή. Οι υψηλές θερμοκρασίες και η ξηρασία, που επηρέασαν την καρπόδεση, φέρνουν μείωση κατά 20%-30% σε σύγκριση με πέρυσι και για την Αχαΐα, εξηγεί ο γεωπόνος του Τμήματος Ποιοτικού, Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου και Φυτοπροστασίας της ΔΑΟΚ, Δημήτρης Νικολακόπουλος. Την προηγούμενη χρονιά, η παραγωγή κυμάνθηκε στους 5.000 τόνους ελαιολάδου. Οι μειώσεις αποτυπώνονται και στη δραστηριότητα των ελαιοτριβείων, καθώς μόνο το 40% αυτών λειτουργεί.
Μειωμένη κατά 50% σε σύγκριση με μία μέση χρονιά (10.000 τόνοι) αναμένεται και η παραγωγή της Αιτωλοακαρνανίας, σύμφωνα με τον γεωπόνο της ΔΑΟΚ, Γιώργο Κοντογιάννη, ο οποίος κάνει λόγο για σημαντική ακαρπία. Αναφορικά με τις αποδόσεις, όπως εξηγεί, αυτές φτάνουν το 15%-17%.
Για μεγαλύτερη παραγωγή στην Κορωνέικη και λιγότερο στην Κουτσουρελιά, που επηρεάστηκε σημαντικά την περίοδο της ανθοφορίας, κάνει λόγο ο Δημήτρης Αντωνόπουλος, ιδιοκτήτης ελαιοτριβείου από το Μεσολόγγι, αναφέροντας πως γενικά στην περιοχή η παραγωγή αναμένεται μειωμένη κατά 40%, ωστόσο η ποιότητα του ελαιολάδου είναι πολύ καλή.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η τιμή πώλησης ξεπερνά τα 3 ευρώ, χωρίς όμως να εντοπίζεται ζήτηση από Ιταλία, εκτιμώντας πως η τιμή δεν θα κρατηθεί για πολύ. Ακαρπία που φτάνει μέχρι και το 90% αναφέρεται από την περιοχή του Αγρινίου. Όπως επισημαίνει ο Γιάννης Μυλωνάς, παραγωγός και ιδιοκτήτης ελαιοτριβείου στην περιοχή της Μακρυνείας, η κατάσταση είναι απελπιστική. Μάλιστα, ενδεικτικό της ακαρπίας είναι και η λειτουργία των ελαιοτριβείων στο ελάχιστο, ενώ υπό άλλες συνθήκες θα δούλευαν στο φουλ.
Λέσβος
Έλλειψη χεριών, αλλά και προσβολές από δάκο
Με παραπάνω ποσότητες από πέρυσι, αλλά χωρίς να λείπουν τα προβλήματα, εδώ και περίπου δύο βδομάδες έχει ξεκινήσει η συλλογή στον λεσβιακό ελαιώνα. Οι εκτιμήσεις της ΔΑΟΚ βλέπουν την παραγωγή στους 6.000 τόνους φέτος, υψηλότερα από πέρυσι, όχι όμως στα επίπεδα που φτάνει η δυναμική του νησιού. Ο προϊστάμενος στη ΔΑΟΚ, Γιώργος Λαγουτάρης, επισημαίνει ξανά τις ζημιές στο προανθικό στάδιο, οι οποίες είναι και αίτημα των παραγωγών, καθώς δεν αποζημιώνονται από τον ΕΛΓΑ, αλλά και την ανάγκη αύξησης της χρηματοδότησης, ώστε να ψεκάζονται και οι βιολογικοί ελαιώνες.
Το μεγάλο ζήτημα της έλλειψης εργατικών χεριών τονίζει ο Χρήστος Κουτλής, πρόεδρος του ΑΣ Ακρασίου. Παράλληλα, αναφέρεται στις υψηλότερες οξύτητες που παρατηρούνται, καθώς η ανθεκτικότητα του δάκου στο σκεύασμα που χρησιμοποιήθηκε φέτος στο νησί, σε συνδυασμό με τον καιρό, έφερε προσβολές και καρπόπτωση, η οποία άρχισε να παρατηρείται από τα μέσα Σεπτέμβρη, ιδίως στα νότια και την Κολοβή ποικιλία, εν αντιθέσει με την Αδραμυτιανή στα βόρεια, που δεν προσβάλλεται τόσο εύκολα, γεγονός που αυξάνει τον προβληματισμό και ως προς τις ποσότητες.
Στερεά Ελλάδα
Στις κάδες και όχι στα λιοτρίβια κατευθύνονται οι ελιές
Η μειωμένη καρποφορία των ελαιοδέντρων σε συνδυασμό με τη ζήτηση της βρώσιμης ελιάς συνθέτουν ένα αρνητικό κλίμα για τη λειτουργία των ελαιοτριβείων στην Περιφέρεια Στερεάς.
Το μεγαλύτερο ποσοστό των ποικιλιών Καλαμών και Αμφίσσης κατευθύνεται στις κάδες και το ελάχιστο που περισσεύει (συνήθως ελιές πολύ μικρού μεγέθους) πηγαίνει για ελαιοποίηση. Το θετικό είναι η ποιοτική υπεροχή καρπού και ελαιόλαδου λόγω της χαμηλής προσβολής από τον δάκο. Σύμφωνα με τον Κώστα Αποστολόπουλο, αντιπεριφερειάρχη Αγροτικής Ανάπτυξης, «ένα μεγάλο ποσοστό των ελαιοτριβείων υπολειτουργεί λόγω της μειωμένης παραγωγής καρπού».
Παράλληλα, μιλά για σημαντικό πρόβλημα στον τομέα της ελαιοποίησης, καθώς η συντριπτική πλειονότητα των καρπών αξιοποιείται ως επιτραπέζια λόγω καλών τιμών. Από τους 6.000 τόνους ελαιολάδου που παρήχθησαν πέρυσι, φέτος με δυσκολία θα ξεπεράσουν τους 2.000, μεταφέρει με βάση τα στοιχεία. «Ακόμα και οι μικρού μεγέθους ελιές κατευθύνονται στην εμπορία ή στις κάδες, με αποτέλεσμα τη μειωμένη παραγωγή του ελαιολάδου στην περιοχή μας», υποστηρίζει ο Δημήτρης Κλητοράκης, παραγωγός και τυποποιητής. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι από τα επτά ελαιοτριβεία στην περιοχή του Μώλου Φθιώτιδας υπολειτουργούν μόνο τα δύο, ενώ τα υπόλοιπα, όπως αναφέρει, μάλλον θα μείνουν κλειστά.
Εικόνα μειώσεων παρουσιάζει και η Βοιωτία, σε σύγκριση με προηγούμενες χρονιές. Φέτος, δύσκολα θα ξεπεραστούν οι 1.300 τόνοι, όπως εκτιμά ο Χρυσόστομος Σίσκος, γεωπόνος της ΔΑΟΚ, όταν μια μέση χρονιά κυμαίνεται μεταξύ 1.800-2.200 τόνων. Οι τιμές στις επιτραπέζιες Αμφίσσης περιορίζουν τις ποσότητες προς ελαιοποίηση και στη Φωκίδα. «Ένα τελάρο με 20 κιλά ελιές ξεπερνά τα 30 ευρώ, ενώ από το ελαιόλαδο οι παραγωγοί θα κερδίσουν 15 ευρώ», είναι η απάντηση που μας δίνουν στελέχη της ΔΑΟΚ, με αποτέλεσμα η παραγωγή ελαιολάδου να μην ξεπερνά τους 300 τόνους, μισοί όγκοι σε σύγκριση με άλλες χρονιές.
Όσον αφορά την Εύβοια, λόγω των πυρκαγιών, η εκτίμηση της παραγωγής στην παρούσα φάση είναι δύσκολη, σύμφωνα με τα στελέχη της ΔΑΟΚ.
