γράφουν οι Μαρία Αντωνίου, Μαρία Αμπατζή, Γιώργος Αργυρίου, Γιώργος Ρούστας, Γιάννης Σάρρος, Νικολέτα Τζώρτζη, Αφροδίτη Χρυσοχόου

Με την Κρήτη να έχει ανοίξει την αυλαία, ξεκινά και φέτος το πρόγραμμα δακοκτονίας. Τα προηγούμενα χρόνια, ο δάκος επηρέασε σημαντικά την παραγωγή και αναπόφευκτα και το εισόδημα των ελαιοπαραγωγών. Οι φετινές συμβάσεις τριετούς διάρκειας με εργολάβους για παγιδοθεσία και ψεκασμούς φαίνεται ότι έχουν βελτιώσει χρονικά τις διαδικασίες, ωστόσο «αγκάθι» παραμένει η χρονοβόρα διαδικασία μέσω ΑΣΕΠ για την πρόσληψη προσωπικού. Περιοχές της χώρας ήδη παρατηρούν δακοπληθυσμούς που ευνοούνται από τον καιρό και προαναγγέλλουν έναρξη του προγράμματος, ενώ οι καιρικές συνθήκες που επικράτησαν κάνουν τις πρώτες -κατά τόπους- εκτιμήσεις να μιλούν για ανομοιομορφία και προβλήματα στην καρπόδεση.

 


ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΘΡΑΚΗ
Αναμένοντας το ΑΣΕΠ για γεωπόνους

Εν αναμονή της έγκρισης από το ΑΣΕΠ, ώστε να βγει η προκήρυξη για τους γεωπόνους, καθυστερήσεις παρατηρούν οι ΔΑΟΚ. «Η διαφοροποίηση των όρων έγκειται στην πρόσληψη των γεωπόνων» σημειώνει, μεταξύ άλλων, ο προϊστάμενος της ΔΑΟΚ Έβρου, Απόστολος Ξανθόπουλος, προσωπικό που έπρεπε να βρίσκεται ήδη στις διευθύνσεις.

Σε πρώτη φάση ολοκληρώθηκε η πρόσληψη εργατών, γίνεται η αξιολόγηση των αιτήσεων και εάν διαπιστώσουν κενά, ενδεχομένως να προχωρήσουν σε δεύτερη προκήρυξη. Η κατανομή είναι ίδια με πέρυσι, άρα το προσωπικό επαρκεί οριακά. «Για τη Μαρώνεια καλυπτόμαστε, αλλά θα δούμε αν υπάρχουν ανάγκες στη Σαμοθράκη. Συνολικά, θα προσληφθούν 45 αρχιεργάτες, διανομείς, ψεκαστές και δύο γεωπόνοι», συμπληρώνει.

Οι παράμετροι υγρασίας και θερμοκρασιών που θα επικρατήσουν, όταν οι ελιές είναι δεκτικές στο τσίμπημα, θα καθορίσουν την παρουσία του εντόμου, ενώ κατά τον ίδιο, οι παγίδες θα τοποθετηθούν το συντομότερο δυνατόν. «Δεν επείγει ο ψεκασμός, αφού ο ελαιόκαρπος θα πρέπει θα φτάσει το μέγεθος μπιζελιού για να δέχεται προσβολές και, άρα, να χρειάζεται παρέμβαση», υποστηρίζει.

Στη διαδικασία προσλήψεων προσωπικού βρίσκεται για την ελαιοπαραγωγό Θάσο και η ΠΕ Καβάλας. Με την ανθοφορία σε εξέλιξη, ξεκινώντας από τις 25 Μαΐου, παρατηρήθηκε καθυστέρηση στο βόρειο τμήμα του νησιού λόγω οψίμησης, σύμφωνα με τον γεωπόνο της Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης Καβάλας, υπεύθυνο δακοκτονίας, Θεόδωρο Μανιταρά. Οι προσλήψεις για τη δακοκτονία πέρασαν από Οικονομική Επιτροπή και θα γίνει η προκήρυξη εντός των ημερών για 86 εργάτες, ενώ βρίσκονται σε αναμονή από το ΑΣΕΠ για την πρόσληψη δύο γεωπόνων.


ΘΕΣΣΑΛΙΑ
Έτοιμη για άμεση έναρξη του προγράμματος

Έτοιμη δηλώνει η Περιφέρεια Θεσσαλίας για το φετινό πρόγραμμα της δακοκτονίας, με την ελπίδα περιορισμένων προσβολών και φέτος. Ήδη ξεκίνησαν οι διαδικασίες για τις προσλήψεις τριών γεωπόνων και 31 εργατών (παγιδοθέτες, εργατοτεχνίτες) στον Νομό Λάρισας και πέντε γεωπόνων στον Νομό Μαγνησίας, ενώ το κονδύλι που έχει στη διάθεσή της η περιφέρεια ανέρχεται σε 1.187.000 ευρώ. Η Μαγνησία έχει ζητήσει αύξηση του κονδυλίου, χωρίς μέχρι τώρα το ΥΠΑΑΤ να έχει ανταποκριθεί.

Υπενθυμίζεται ότι σε αρκετές περιοχές της Μαγνησίας αναμένεται έντονο το φαινόμενο της ακαρπίας. Αντιθέτως, στη Λάρισα και στους δήμους Τεμπών-Αγιάς και Τυρνάβου αναμένεται καλή παραγωγή.

«Στόχος μας είναι να περιορίσουμε την πρώτη γενιά και να μην υπάρξουν προβλήματα στην πορεία», επισημαίνει ο Δημήτρης Σταυρίδης, προϊστάμενος του Τμήματος Φυτοπροστασίας της ΔΑΟΚ Λάρισας, αναφέροντας άμεση έναρξη των ψεκασμών, καθώς από την προληπτική τοποθέτηση παγίδων φαίνονται προσβολές. Συνήθως πραγματοποιούνται κατά μέσο όρο 3-4 ψεκασμοί τον χρόνο. Καλώντας τους παραγωγούς να είναι σε επικοινωνία και συνεργασία με την υπηρεσία, υποστηρίζει ότι «θα πρέπει να τους κάνουν από μόνοι τους, μόνο εφόσον διαπιστώσουν προσβολές από πυρηνοτρήτη».


ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ
Αυλαία μετά τις 15 Ιουνίου

Έτοιμη δηλώνει και η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, όπως και οι ανάδοχες εταιρείες, για έναρξη των πρώτων ψεκασμών μετά τις 15 Ιουνίου, σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή Αγροτικής Οικονομίας, Γιάννη Καρνάβα. Ωστόσο, ο πρώτος κύκλος ψεκασμών θα πραγματοποιηθεί με το επιστημονικό προσωπικό που διαθέτει ήδη η υπηρεσία, αφού δεν έχουν πραγματοποιηθεί προσλήψεις. Επίσης, κατά τον ίδιο, δεν υπάρχει αύξηση σε σύγκριση με τα περσινά κονδύλια.

Στην περιφέρεια, πάντως, η γενικότερη ελαιοκομική εικόνα παρουσιάζει μεγάλες διακυμάνσεις. Υπάρχουν περιοχές στις οποίες η ακαρπία είναι εμφανής, με αποτέλεσμα να τίθεται το ερώτημα αν θα πρέπει να γίνει η δακοκτονία ή όχι. Από την άλλη πλευρά, οι τοπικοί φορείς ζητάνε να επιδοτηθούν για την ακαρπία. Στη συγκεκριμένη περίπτωση θα δημιουργηθεί πρόβλημα με τη δακοκτονία, διότι από τη μία μεριά γίνεται λόγος για ακαρπία και από την άλλη για προστασία της καρποφορίας από τον δάκο.

Με τα χρήματα που έχει εξασφαλίσει η περιφέρεια και κυρίως για το θέμα των φυτοφαρμάκων, δεν μπορούν να καλυφθούν πέραν των δύο ψεκασμών, ζήτημα που απασχολεί το σύνολο των εμπλεκομένων, ιδιαίτερα εάν χρειαστούν επιπλέον ψεκασμοί. Αξίζει να σημειωθεί, παράλληλα, ότι η περιφέρεια, με πρόσφατη απόφασή της, ανακοίνωσε τη δημιουργία ομάδας εργασίας με κύριο αντικείμενο τη δακοπροστασία.


ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ
Μέσα Ιούλη οι πρώτοι ψεκασμοί

Χωρίς τα «βαρίδια» του παρελθόντος, όπως οι καθυστερήσεις για την ανάδειξη εργολάβων, συνεχίζονται οι προετοιμασίες στις περιφερειακές ενότητες Ηλείας, Αιτωλοακαρνανίας και Αχαΐας, έχοντας από πέρυσι συμβάσεις τριετούς διάρκειας.

Το αμέσως επόμενο διάστημα θα μπουν οι παγιδοθέτες και οι πρώτοι ψεκασμοί υπολογίζονται για τα μέσα Ιούλη, αναλόγως των καιρικών συνθηκών που θα επικρατούν, σύμφωνα με τον Σταύρο Βέρρα, προϊστάμενο στη Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής. «Το μόνο χρονοβόρο της υπόθεσης είναι η πρόσληψη των γεωπόνων εποπτών, καθώς άλλαξε η διαδικασία και θα γίνεται μέσω ΑΣΕΠ ξεχωριστά σε κάθε περιφερειακή ενότητα», τονίζει. Η καρποφορία μέχρι τώρα έχει ξεπεράσει το 25%, αναφέρει, εκτιμώντας καλή παραγωγή.

Ικανοποιητική χαρακτήρισε την καρποφορία σε όλες τις περιοχές του Νομού Ηλείας, που έχει φτάσει το 60% έως τώρα, ο προϊστάμενος του τμήματος Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου της ΔΑΟΚ, Γιώργος Μικεόγλου. «Ο καιρός έχει βοηθήσει σημαντικά την καλλιέργεια από την ανθοφορία και την καρπόδεση» σημειώνει, συμπληρώνοντας ότι σε λίγο θα γίνουν και οι παγιδοθεσίες.


ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ
Δακοκτονία με υποστελέχωση ακόμη μία χρονιά

Σχεδόν 800.000 ελαιόδεντρα εντάσσονται στο πρόγραμμα Συλλογικής Καταπολέμησης του Δάκου της Ελιάς για το 2021 στην ΠΕ Χαλκιδικής, στο οποίο συμμετέχουν φέτος 11 δημοτικές και τοπικές κοινότητες. Σύμφωνα με τη διευθύντρια του τοπικού προγράμματος, Στυλιανή Στραβαρίδου, φέτος θα ενταχθούν έως 794.000 δέντρα, με τον συνολικό προϋπολογισμό να φτάνει τα 143.555 ευρώ, περιλαμβάνοντας τέσσερις δολωματικούς ψεκασμούς, αν και ο ακριβής αριθμός θα εξαρτηθεί από τα επιστημονικά δεδομένα που σχετίζονται με το ύψος του δακοπληθυσμού και τις καιρικές συνθήκες.

Ο ηλεκτρονικός διαγωνισμός, όπως σημειώνει, για την ανάδειξη των εργολάβων που θα αναλάβουν τους από εδάφους δολωματικούς ψεκασμούς, ολοκληρώθηκε τέλη Μαΐου και η αποσφράγιση των προσφορών πραγματοποιήθηκε στις 3 Ιουνίου. Θα ακολουθήσουν οι διαδικασίες για την πρόσληψη του απαραίτητου προσωπικού, γεωπόνων και τομεαρχών, όπως και οι διαδικασίες προκήρυξης για την πρόσληψη των εργατοτεχνιτών (παγιδοθέτες δακοπληθυσμών).

«Πιστεύω ότι θα εξελιχθούν όλα ομαλά και θα γίνουν οι διαδικασίες όπως τις έχουμε προγραμματίσει γιατί λόγω έλλειψης προσωπικού και υποστελέχωσης της υπηρεσίας δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι», τονίζει. Οι ψεκασμοί ξεκινούν περίπου στα τέλη Ιουνίου, αφού πρόκειται για πιο όψιμη περιοχή σε σύγκριση με άλλες της χώρας.


ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ
Σε καλό δρόμο, παρά τις καθυστερήσεις του ΑΣΕΠ

Σε προχωρημένο στάδιο φαίνεται ότι βρίσκεται η διαδικασία στην Πελοπόννησο, καθώς τα περισσότερα ζητήματα ήδη βρίσκονται στην τελική τους ευθεία. Στην Κόρινθο, στόχος για το 2021 είναι η δακοκτονία να καλύψει 1.350.000 ελαιόδεντρα, αναφέρει από τη ΔΑΟΚ ο Γιάννης Καλαντζής, ενώ για τη διαδικασία θα χρησιμοποιηθούν 820 παγίδες. Για τους εργολάβους παγιδοθεσίας έχει ολοκληρωθεί η ανάθεση, ενώ για εκείνους των ψεκασμών, εν αναμονή της οριστικής, έχει γίνει προσωρινή ανάθεση.  «Εκείνο που απομένει είναι η προκήρυξη των θέσεων για το προσωπικό, αλλά εάν αργήσει, θα πάμε με το μόνιμο προσωπικό», προσθέτει.

Με τον ψεκασμό να αφορά τα μισά από τα 9.277.000 ελαιόδεντρα που βρίσκονται στην περιοχή ευθύνης της ΔΑΟΚ Μεσσηνίας, η διαδικασία για τους εργολάβους προχωρά κανονικά και η υπηρεσία είναι στη φάση επιλογής τους, σύμφωνα με τον Ανδρέα Κρασσακόπουλο, από την τοπική ΔΑΟΚ. Για το προσωπικό έχει γίνει η προκήρυξη και αναμένονται οι προσλήψεις, ενώ «έχουν γίνει αιτήσεις και για τα εντομοκτόνα, αφού οι ποσότητες που διαθέτουμε είναι λίγες», αναφέρει.

Συνολικά, 5.500.000 ελαιόδεντρα από το σύνολο των 13 εκατομμυρίων έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα δακοκτονίας της Λακωνίας, σύμφωνα με τον Γιάννη Ράλλη, από την τοπική ΔΑΟΚ. Κατά τον ίδιο, η διαδικασία των εργολάβων αναμένεται να κλείσει οριστικά μέσα στον Ιούνιο, αφού βρίσκεται στο τελικό στάδιο, ενώ παραμένει το πρόβλημα με το προσωπικό, καθώς δεν έχει εγκριθεί ακόμη η προκήρυξη πρόσληψης. Για το πρόγραμμα θα χρησιμοποιηθούν 2.000 παγίδες περίπου, ενώ τα φάρμακα επαρκούν για δύο ψεκασμούς.

Από αύριο ξεκινά, εγκαίρως, η ανάρτηση 1.059 παγίδων για τα 2,1 εκατ. ελαιόδεντρα που καλύπτει μέσω του προγράμματος η ΔΑΟΚ Τριφυλίας. Σύμφωνα με τον προϊστάμενο της ΔΑΟΚ, Αντώνη Παρασκευόπουλο, τα υλικά επαρκούν για τους ψεκασμούς, ενώ κλείνει και η διαδικασία για τους εργολάβους.

Άλλα 3,2 εκατ. δέντρα αναμένεται να καλύψει η εφαρμογή του προγράμματος στην Αργολίδα, το 92% των ελαιώνων που υπάρχουν στον νομό, σύμφωνα με τη Μαρία Μαραθιανού από τη ΔΑΟΚ. «Το συνολικό ποσό που θα διατεθεί είναι 604.000 ευρώ και έτσι θα μπορέσουμε να υλοποιήσουμε 3-4 ψεκασμούς, αν χρειαστεί» εξηγεί, προσθέτοντας ότι η υπηρεσία χρησιμοποιεί τα τελευταία χρόνια 21 GPS για τις ανάγκες του προγράμματος.

Μέσα στον Ιούνιο αναμένεται να κλείσει το θέμα των εργολάβων παγιδοθεσίας και ψεκασμών και στην Αρκαδία, όπου το πρόγραμμα αφορά 1,63 εκατ. ελαιόδεντρα, κατά κύριο λόγο στην περιοχή της Κυνουρίας, σύμφωνα με τη Φωτεινή Θεοδωρακοπούλου από τη ΔΑΟΚ. «Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτήν τη χρονιά συμμετέχουν όλες οι κοινότητες», αναφέρει και υπογραμμίζει ότι τα πράγματα θα ήταν πολύ καλύτερα, εάν υπήρχαν περισσότερα χρήματα για τη δακοκτονία. Συνολικά, το ποσό που διατίθεται για την υλοποίηση του προγράμματος στην Περιφέρεια Πελοποννήσου ανέρχεται σε 4.285.000 ευρώ.


ΛΕΣΒΟΣ
Καθοριστικής σημασίας τα επόμενα 24ωρα

«Λόγω της κλιματικής αλλαγής, ο δάκος είναι μέσα στον ελαιώνα» σχολιάζει από τη ΔΑΟΚ Λέσβου ο προϊστάμενος, Γιώργος Λαγουτάρης, αναφέροντας ότι η υπηρεσία προσώρας έχει αναρτήσει από μόνη της παγίδες για την παρακολούθησή του. Σύμφωνα με τον ίδιο, η χρονιά φέτος είναι όψιμη για το νησί, ενώ παρατηρούνται προβλήματα από την ακανόνιστη καρποφορία λόγω του καιρού, παρότι πρωτύτερα υπήρχε ανθοφορία.

Χαρακτηρίζοντας καθοριστικές αυτές τις ημέρες για την εικόνα των ελαιώνων και του εντόμου, ο κ. Λαγουτάρης εξήγησε ότι λόγω της τριετούς σύμβασης με τους εργολάβους, η υπηρεσία έχει δυνατότητα να ξεκινήσει το πρόγραμμα όποτε θέλει, χωρίς καθυστερήσεις.

Κατά τον ίδιο, τα χρήματα από το υπουργείο επαρκούν για 3,5 ψεκασμούς, ωστόσο μπορεί να γίνει κι άλλος με έξοδα της περιφέρειας, αφού στις συμβάσεις προβλέπεται η αυξομείωση του φυσικού αντικειμένου. «Βέβαια, το μεγάλο πρόβλημα παραμένει, ότι δεν ψεκάζονται τα βιολογικά» υπογραμμίζει, επαναλαμβάνοντας ότι αυτό το ζήτημα, όπως και οι κλειστοί ελαιώνες εξακολουθούν να δυσκολεύουν την αντιμετώπιση του εντόμου.


ΚΡΗΤΗ
Από τις πρώιμες παραλιακές ζώνες ξεκίνησαν οι ψεκασμοί

Σε μία μέση παραγωγή συγκλίνουν οι πρώτες εκτιμήσεις για τους νομούς της Κρήτης, αφού ο ήπιος χειμώνας και οι ζέστες του Μαΐου φαίνεται ότι έφεραν αστοχίες στην καρποφορία, παρά την καλή ανθοφορία.

Από την άλλη, οι υγρασίες και οι θερμοκρασίες της τελευταίας περιόδου κρίνονται ευνοϊκές για τους δακοπληθυσμούς, με τις υπηρεσίες να έχουν ήδη ξεκινήσει τους δολωματικούς ψεκασμούς σε πρώιμες ζώνες σε Ηράκλειο και Ρέθυμνο, ενώ αναμένεται να ακολουθήσουν το επόμενο διάστημα Άγιος Νικόλαος και Χανιά.

«Έχουμε δώσει εντολή βόρεια και νότια στις πρώιμες ζώνες της χονδρολιάς να ξεκινήσουν και κάποιοι έχουν ήδη ξεκινήσει», αναφέρει η διευθύντρια Αγροτικής Ανάπτυξης στο Ρέθυμνο, Ευθυμία Βυδάκη. «Τα παραλιακά έχουν ξεκινήσει στις 28 Μαΐου» μεταφέρει από το Ηράκλειο η υπεύθυνη του προγράμματος, Βαρβάρα Σφακιανάκη, μιλώντας για το πρώτο ψέκασμα που δόθηκε προς τη Χερσόνησο, ενώ επόμενα είναι και τα παραλιακά του Δήμου Βιάννου.

Οι υπηρεσίες της Περιφέρειας Κρήτης δηλώνουν έτοιμες για τους πρώτους ψεκασμούς, αφού και οι συμβάσεις με τους εργολάβους βρίσκονται στο δεύτερο από τα τρία χρόνια διάρκειάς τους, ενώ και τα φάρμακα που έχουν στις αποθήκες επαρκούν για τους πρώτους, εν αναμονή και όσων θα τους προμηθεύσει η περιφέρεια και αργότερα το υπουργείο.

Ωστόσο, και στο νησί παραμένει το πρόβλημα της πρόσληψης τομεαρχών, αφού εκκρεμεί η έγκριση του ΑΣΕΠ για να βγει η προκήρυξη. «Το μεγάλο αγκάθι είναι ότι δεν έχουμε τομεάρχες και θα γίνονται ψεκασμοί χωρίς έλεγχο ουσιαστικά», σχολίασε μεταξύ άλλων η γεωπόνος, τμηματάρχης Φυτοϋγειονομικού και Ποιοτικού Ελέγχου και υπεύθυνη δακοκτονίας στον Νομό Λασιθίου, Αγγελική Καραταράκη, «πολύ περισσότερο που η περιφέρεια έχει προμηθευτεί καταγραφικά -και θα ενισχυθούν φέτος- για να παρακολουθεί ηλεκτρονικά τις διαδικασίες ψεκασμών κι αυτά απαιτούν προσωπικό», συμπληρώνει, δηλώνοντας ωστόσο την ετοιμότητα της υπηρεσίας.

«Οι πρώτοι ψεκασμοί έχουν γίνει πολλές φορές έτσι», υπενθυμίζει η Μαρία Μυλωνάκη, διευθύντρια στη Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης Χανίων, επισημαίνοντας ότι καλό είναι να υπάρχουν για την καλύτερη παρακολούθηση και άρα εκτέλεση του προγράμματος. «Δεν έχουν έρθει οι τομεάρχες για να βγουν έξω και οι επόπτες είναι επιφορτισμένοι και με άλλα αντικείμενα», αναφέρει η κα Σφακιανάκη. «Παρ’ όλα αυτά, ξεκινήσαμε και πιο γρήγορα στην πρώιμη περιοχή εποπτείας» κατά μία εβδομάδα, αφού, όπως εξήγησε, υπήρχαν οι προϋποθέσεις που επέβαλαν την ανάγκη εφαρμογής πρώτου δολωματικού ψεκασμού.

Στη συνεργασία και από πλευράς παραγωγών αναφέρθηκε επιπλέον η κα Βυδάκη, τονίζοντας την ανάγκη να βοηθούν και οι ίδιοι στο έργο της συλλογικής καταπολέμησης και να ανοίγουν τα χωράφια τους, ώστε να μπορούν να γίνουν οι ψεκασμοί. Επιπλέον, η κα Καραταράκη έθιξε και το ζήτημα των σκευασμάτων, καθώς ανάκληση εγκρίσεων και ανθεκτικότητα του εντόμου περιορίζουν τις διαθέσιμες επιλογές.

Στις ΠΕ της Κρήτης εκτιμώνται κατά μέσο όρο 5 ψεκασμοί φέτος, αναλόγως βέβαια των αναγκών που θα προκύψουν.