Οι νέες αγρότισσες βγαίνουν από τη «σκιά» των αντρών και διεκδικούν σήμερα μερίδιο στην αγροτική παραγωγή

Ενώ η ευρωπαϊκή γεωργία ήταν και παραμένει ανδροκρατούμενη

Οι νέες αγρότισσες βγαίνουν από τη «σκιά» των αντρών και διεκδικούν σήμερα μερίδιο στην αγροτική παραγωγή

Μια νέα εποχή στην αγροτική παραγωγή φέρνουν οι νέες αγρότισσες, οι οποίες στην πλειονότητά τους είναι μορφωμένες και ικανές να αντεπεξέλθουν στα νέα οικονομικά δεδομένα, να καινοτομήσουν και να αναδείξουν τη νέα επιχειρηματικότητα με σημαντικές προοπτικές.

Οι γυναίκες διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη βιώσιμη ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών, καθώς αντιπροσωπεύουν το 48,9% του πληθυσμού στις αγροτικές περιοχές και εκτελούν λειτουργίες ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση του πρωτογενούς τομέα.

Άλλωστε, ο ρόλος της γυναίκας ανά τους αιώνες ήταν καθοριστικός για την αγροτική οικονομία, στηρίζοντας κατά βάση την ίδια την οικογένεια. Η γυναίκα προσέφερε την εργασία της στην οικογενειακή εκμετάλλευση συχνά ως σύζυγος του νόμιμου ιδιοκτήτη, χωρίς να λαμβάνει ξεχωριστό εισόδημα. Παρά τη συνεισφορά της στον αγροτικό τομέα, αυτή δεν αναγνωριζόταν και δεν καταγραφόταν, με αποτέλεσμα να υποεκτιμάται η γυναικεία αγροτική απασχόληση και να υπάρχει δυσκολία στη λήψη μέτρων ενδυνάμωσης.

Είναι αναγκαία η ύπαρξη συγκεκριμένων δράσεων, οι οποίες θα τις βοηθούν να αντεπεξέρχονται στα νέα δεδομένα

Σήμερα, με την αλλαγή των δεδομένων και ιδιαίτερα λόγω της κρίσης, οι νέες αγρότισσες επιστρέφουν συνειδητά στην ύπαιθρο. Από «μη αμειβόμενα συμβοηθούντα μέλη» που ήταν κατά κύριο λόγο στο παρελθόν, στη «σκιά» των αντρών, ο ρόλος τους πηγαίνει ακόμα παραπέρα και διεκδικούν σήμερα μερίδιο στην αγροτική παραγωγή.

Το branding και το επώνυμο αγροτικό προϊόν, οι ορθές πρακτικές, η χρήση ψηφιακών εργαλείων, η επιχειρηματικότητα και η καινοτομία είναι τα χαρακτηριστικά της νέας υγιούς αγροτικής οικονομίας, που αναπτύσσεται από γυναίκες.
Παρ’ όλα αυτά, όπως δείχνουν διάφορες μελέτες, η ευρωπαϊκή γεωργία ήταν και παραμένει ανδροκρατούμενη. Αν και αυξάνονται συνεχώς οι γυναίκες ιδιοκτήτριες γης σε σχέση με άλλους τομείς της παραγωγικής ζωής, εντούτοις θα πρέπει να γίνουν ακόμα πολλά, προκειμένου να επιτευχθεί ισότητα των δύο φύλων στο χωράφι.

Το 42% όσων εργάζονται σε αγροτικές εργασίες είναι γυναίκες, σύμφωνα με έρευνα της Deutscher LandFrauenverband (DLV), την οποία αναδημοσίευσε η Παγκόσμια Οργάνωση Αγροτών (WFO). Παρ’ όλα αυτά, κατέχουν γη μόνο σε ελάχιστες περιπτώσεις. Μόνο μία στις πέντε φάρμες στην Ευρώπη διοικείται από γυναίκα, σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία.

Σύμφωνα, πάντως, με τις μελέτες που κατά καιρούς βλέπουν το φως της δημοσιότητας, οι γυναίκες του αγροτικού τομέα συνεισφέρουν ιδιαίτερα στην ποικιλομορφία της γεωργίας και στην προστιθέμενη αξία των αγροτικών περιοχών και αυτή τους η συνεισφορά θα πρέπει να αναγνωριστεί.

Ο πολλαπλός ρόλος των αγροτισσών αναδεικνύει πόσο αναγκαία είναι η ύπαρξη συγκεκριμένων δράσεων, οι οποίες θα βοηθούν τις αγρότισσες να αντεπεξέρχονται στα νέα δεδομένα. Θα πρέπει να ενθαρρυνθούν οι πολιτικές, οι οποίες θα διευκολύνουν την εξισορρόπηση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής με ακόμα περισσότερες κοινωνικές υποδομές, την πρόσβαση των γυναικών στην γεωργική γη, τον δανεισμό τους από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, την εγκατάσταση στην ύπαιθρο νέων αγροτισσών από τα ευρωπαϊκά προγράμματα. Προτείνεται, δε, τα «κατορθώματα» των γυναικών αγροτών να γίνονται περισσότερο ορατά, από τις επιτυχίες τους στα χωράφια τους έως και τη συνεισφορά τους στην ανάπτυξη αγροτικών περιοχών.
Βασικό έλλειμμα παραμένει, επίσης, η δυσκολία στην πρόσβαση των γυναικών στην ενημέρωση. Για τον λόγο αυτόν, η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων αναλαμβάνει δράσεις σε συνεργασία με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, ενόψει και του νέου ευρωπαϊκού προγράμματος για την πρώτη εγκατάσταση νέων γεωργών, για την παροχή άμεσης ενημέρωσης στις νέες αγρότισσες, ώστε να αξιολογούν άρτια το επιχειρηματικό ρίσκο και τους παράγοντες επιτυχίας.

Σύμφωνα με τις κατά τόπους Ενώσεις Νέων Αγροτών της χώρας, η συμμετοχή των νέων γυναικών στα προγράμματα πρώτης εγκατάστασης νέων αγροτών αυξάνεται τα τελευταία χρόνια, ωστόσο παραμένει σημαντικά μικρότερη σε σχέση με των αντρών. Για το φετινό πρόγραμμα, όπως καταμαρτυρούν τα μέχρι στιγμής στοιχεία, το 20% των αιτήσεων προέρχεται από νεαρές γυναίκες.

Άννα Ντέμπη: Tο μέλλον βρίσκεται στην ύπαιθρο

Χαρακτηριστικό παράδειγμα νέου ανθρώπου, που αποφάσισε να επενδύσει στον πρωτογενή τομέα ως διέξοδο στην επαγγελματική αβεβαιότητα της εποχής που διανύουμε, αποτελεί η 21χρονη νέα αγρότισσα Άννα Ντέμπη από την Ωλένη Ηλείας.

Όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά, το μέλλον βρίσκεται στην ύπαιθρο και στην παραγωγή ποιοτικών αγροτικών προϊόντων από νέους ανθρώπους, που κατέχουν την τεχνογνωσία και έχουν όρεξη για δουλειά.

Η Άννα Ντέμπη από την Ωλένη Ηλείας
Η Άννα Ντέμπη από την Ωλένη Ηλείας

Η 21χρονη έχει 40 στρέμματα ελαιοδέντρων από τα οποία παράγει έξτρα παρθένο βιολογικό ελαιόλαδο και 10 στρέμματα κηπευτικών. Στα μελλοντικά της πλάνα είναι η επέκταση των καλλιεργειών της και η αγορά αγροτικών μηχανημάτων για τη διευκόλυνση της δουλειάς της, μέσω των Σχεδίων Βελτίωσης, που πρόκειται να εφαρμοστούν μετά την προκήρυξη του νέου προγράμματος εγκατάστασης νέων αγροτών, στο οποίο αναμένεται να υποβάλει αίτηση ένταξης. «Τα προγράμματα είναι ένα πολύ σημαντικό βοήθημα για έναν νέο στο πρώτο του ξεκίνημα», τονίζει η κα Ντέμπη και προσθέτει: «Οι νέοι και οι νέες που έχουν τις κατάλληλες γνώσεις και την απαιτούμενη υποδομή, είτε σε ζωικό είτε σε φυτικό κεφάλαιο, και θέλουν να ασχοληθούν με τον πρωτογενή τομέα, να μη διστάσουν να το πράξουν. Αν και πρόκειται για μια σκληρή δουλειά, που απαιτεί καθημερινή παρουσία στα χωράφια ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών, μπορεί, εφόσον γίνεται με αφοσίωση και ενδιαφέρον, να προσφέρει ένα σίγουρο επαγγελματικό μέλλον».