Οικολογικά συστήματα: Πώς θα μοιράσει η Ελλάδα το 25% των άμεσων ενισχύσεων

Εύκολα εφαρμόσιμα μέτρα χωρίς οικονομικές απώλειες για τους παραγωγούς θέλει το ΥΠΑΑΤ

Στην επιλογή πρακτικών που δύναται να εφαρμοστούν σε όλη τη χώρα, αντικαθιστώντας πιο εύκολα την Πολλαπλή Συμμόρφωση στον Πρώτο Πυλώνα προσανατολίζεται το ΥΠΑΑΤ για την εφαρμογή των οικολογικών συστημάτων (eco-schemes) από το 2023, όπως απαιτεί η νέα ΚΑΠ.

Στόχος, όπως αποκαλύπτει μιλώντας στην «ΥΧ» ανώτατη πηγή της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου, είναι οι Έλληνες παραγωγοί να μην απολέσουν τις ενισχύσεις που λαμβάνουν μέχρι σήμερα στο πλαίσιο του Καθεστώτος της Πράσινης Ενίσχυσης (Πρασίνισμα), εφαρμόζοντας παράλληλα πρακτικές επωφελείς για το περιβάλλον.

Με τις διαπραγματεύσεις για τη νέα ΚΑΠ να βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη, δεν έχει διευκρινιστεί ο τελικός σχεδιασμός των οικολογικών συστημάτων που θα πρέπει να εφαρμόσουν τα κράτη-μέλη στο Στρατηγικό τους Σχέδιο. Πάντως, όλα δείχνουν ότι θα επιτευχθεί συμφωνία ώστε τουλάχιστον το 25% των άμεσων ενισχύσεων να προορίζεται προς τα οικολογικά συστήματα.

Αυτό σημαίνει ότι κάθε χρόνο το ελάχιστο ποσό που θα «δεσμεύεται» από τον Α’ Πυλώνα και θα προορίζεται αποκλειστικά για τα οικολογικά συστήματα, θα είναι της τάξεως των 500 εκατ. ευρώ περίπου.

Ευρωπαϊκός κατάλογος

Εδώ και πολλούς μήνες, η Κομισιόν έχει καταρτίσει έναν ενδεικτικό κατάλογο με προτεινόμενες γεωργικές πρακτικές ευεργετικές για το κλίμα και το περιβάλλον, τις οποίες μπορούν να επιλέξουν τα κράτη-μέλη με βάση τις ανάγκες και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους.

Τα Στρατηγικά Σχέδια, εξηγεί η Κομισιόν, θα πρέπει εφαρμόσουν στην πράξη οικολογικά προγράμματα, συμβουλευτικές υπηρεσίες, καθώς και αγροπεριβαλλοντικά και κλιματικά μέτρα, αλλά και επενδύσεις για την επίτευξη των στόχων της Πράσινης Συμφωνίας, ιδίως εκείνων που απορρέουν από τις ειδικές στρατηγικές «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο» και «Βιοποικιλότητα».

Στον κατάλογο προτείνονται πρακτικές που εφαρμόζονται στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής, όπως η Βιολογική Γεωργία, ολοκληρωμένες πρακτικές διαχείρισης επιβλαβών οργανισμών, αλλά και μία σειρά άλλων πρακτικών, όπως:

✱ Αγρο-οικολογία, π.χ. εναλλαγή καλλιεργειών με όσπρια, χρήση καλλιεργειών/ποικιλιών πιο ανθεκτικών στην κλιματική αλλαγή, μεικτά είδη/ποικίλα είδη σε μόνιμους βοσκότοπους με σκοπό τη βιοποικιλότητα (επικονίαση, πουλιά, ζωοτροφές θηραμάτων), βελτιωμένη καλλιέργεια ρυζιού για μείωση των εκπομπών μεθανίου (π.χ. εναλλακτικές υγρές και ξηρές τεχνικές) κ.ά.

✱ Σχέδια κτηνοτροφίας και καλής διαβίωσης των ζώων.

✱ Αγροδασικά, όπως δημιουργία και συντήρηση των χαρακτηριστικών τοπίου υπό προϋποθέσεις.

✱ Καλλιέργεια υψηλής φυσικής αξίας (HNV), όπως βόσκηση σε ανοιχτούς χώρους και μεταξύ μόνιμων καλλιεργειών, μείωση της χρήσης λιπασμάτων, διαχείριση χαμηλής έντασης σε αροτραίες καλλιέργειες κ.ά.

✱ Γεωργία δέσμευσης άνθρακα.

✱ Γεωργία ακριβείας.

✱ Βελτίωση της διαχείρισης των θρεπτικών συστατικών.

✱ Προστασία των υδάτινων πόρων.

✱ Άλλες πρακτικές ευεργετικές για το έδαφος.

✱ Άλλες πρακτικές που σχετίζονται με τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου όπως πρόσθετα ζωοτροφών για τη μείωση των εκπομπών από εντερική ζύμωση, βελτίωση της διαχείρισης και της αποθήκευσης κοπριάς.

Τι επιλέγει η Ελλάδα

Σύμφωνα με το αποκλειστικό ρεπορτάζ της «ΥΧ», το ΥΠΑΑΤ επεξεργάζεται ήδη τον κατάλογο αυτόν και βρίσκεται πολύ κοντά στην επιλογή των πρακτικών που θα περιληφθούν στο εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο.

Βιολογική γεωργία, εκτατική αιγοπροβατοτροφία, αισθητήρες στο χωράφι για τη διαχείριση του νερού και πρακτικές για τη διατήρηση της καλής κατάστασης του εδάφους συνθέτουν την παλέτα των eco-schemes που η Ελλάδα θα μπορούσε να εφαρμόσει στο πλαίσιο του Στρατηγικού της Σχεδίου.

Παράλληλα, το ΥΠΑΑΤ επεξεργάζεται και τη δυνατότητα να προστεθεί στα οικολογικά συστήματα και η γεωργία δέσμευσης άνθρακα, καθώς όπως εξηγεί στην «ΥΧ» η ανωτέρω πηγή, «δέντρα όπως είναι οι ελιές ή τα βοσκοτόπια συμβάλλουν σημαντικά στην απορρόφηση του διοξειδίου του άνθρακα και ως υπουργείο σκεφτόμαστε να προσθέσουμε τη μέθοδο αυτή στα οικολογικά συστήματα».

Βέβαια, πρέπει πρώτα να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις για τη νέα ΚΑΠ, ενώ σύμφωνα με το ρεπορτάζ η Κομισιόν αναμένεται στη συνέχεια να αποστείλει στα κράτη-μέλη μια πιο στοχευμένη ανακοίνωση σχετικά με τα eco-schemes. «Είμαστε σε αναμονή. Μελετάμε ποιες πρακτικές μπορούν να εφαρμοστούν πιο εύκολα και αποτελεσματικά σε ολόκληρη τη χώρα, και χωρίς να χάσουν οι παραγωγοί τις ενισχύσεις τους», επισημαίνουν από την πλατεία Βάθη.