Ένα καινοτόμο έργο, με κύριο αντικείμενο την αύξηση της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων των ελαιώνων της Στερεάς Ελλάδας, μέσω της αξιοποίησης εφαρμογών ευφυούς γεωργίας και ανθρακικού αποτυπώματος, που ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2020 και ολοκληρώθηκε τον Νοέμβριο του 2023, έκλεισε με επιτυχία.
Τα αποτελέσματα του έργου OliveUp παρουσίασαν στελέχη της ομάδας του πρότζεκτ σε γεωπόνους και αγρότες σε πρόσφατη εκδήλωση που διοργάνωσε η ΑΕΙΦΟΡΙΚΗ ΑΕ στη Στυλίδα, με θέμα: «Εξοικείωση με τεχνολογικά εργαλεία στην καλλιέργεια ελιάς μέσω του έργου OliveUp».
Στην εκδήλωση συμμετείχε και ο αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστας Αποστολόπουλος, ο οποίος στον χαιρετισμό του έκανε αναφορά στη σημαντικότητα του έργου, αλλά και στα οφέλη που θα προκύψουν για τους παραγωγούς της περιοχής, σημειώνοντας ότι «ένα πρωτοποριακό έργο που ξεκίνησε από το 2017, για να πάρει σάρκα και οστά το 2020, ολοκληρώθηκε σήμερα με επιτυχία προς όφελος της τοπικής κοινωνίας».
Η ενημερωτική εκδήλωση άρχισε με την παρουσίαση της Παναγιώτας Λουκά, γεωπόνου MSc, project manager στην εταιρεία NEUROPUBLIC AE και υπεύθυνης συντονισμού του έργου OliveUp. Η κα Λουκά παρουσίασε αρχικά την αποτελεσματική σύμπραξη φορέων που απαρτίζουν την κοινοπραξία του έργου, η οποία αποτελείται από τον Αγροτικό Ελαιουργικό Συνεταιρισμό Στυλίδας, την εταιρεία παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών ΑΕΙΦΟΡΙΚΗ ΑΕ, το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και την εταιρεία πληροφορικής και επικοινωνιών NEUROPUBLIC ΑΕ.
Στη συνέχεια, έκανε αναφορά στους επιμέρους στόχους του έργου, οι οποίοι σχετίζονται με την ανάδειξη των προϊόντων ελιάς της περιοχής μέσω τεχνολογικών εργαλείων, την αξιοποίηση εφαρμογών ευφυούς γεωργίας και ανθρακικού αποτυπώματος και τη βελτιστοποίηση της παραγωγικής διαδικασίας και του τελικού προϊόντος. «Κομβικής σημασίας για την υλοποίηση των δράσεων του έργου ήταν το δίκτυο των τηλεμετρικών σταθμών, το οποίο εγκαταστάθηκε με την έναρξή του στα πιλοτικά αγροτεμάχια», όπως σημείωσε η κα Λουκά.
Μέσω των τηλεμετρικών σταθμών, πραγματοποιήθηκαν η συνεχής καταγραφή των ατμοσφαιρικών και εδαφικών συνθηκών στον αγρό, καθώς και η συλλογή πληροφοριών σχετικά με την κατάσταση της βλάστησης. Κλείνοντας την παρουσίασή της, η κα Λουκά έκανε ιδιαίτερη αναφορά στα κύρια τεχνολογικά εργαλεία στα οποία βασίστηκε η έρευνα του OliveUp, που «αφορούν την ανάπτυξη ενός συστήματος ευφυούς γεωργίας, εξειδικευμένου για τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες των ελαιώνων της περιοχής της Στυλίδας, αλλά και του συστήματος εκτίμησης του αποτυπώματος άνθρακα των καλλιεργειών ελιάς».
Ακριβείς μετρήσεις από την ευφυή γεωργία
Στη συνέχεια, ακολούθησε η παρουσίαση του Παναγιώτη Ζαμπέκα, γεωπόνου MSc, συμβούλου Ποιότητας στην εταιρεία ΑΕΙΦΟΡΙΚΗ ΑΕ. Η παρουσίαση επικεντρώθηκε στις γεωπονικές πρακτικές που ήταν απαραίτητες για την υποστήριξη της ανάπτυξης των εφαρμογών ευφυούς γεωργίας και το σύστημα υπολογισμού του ανθρακικού αποτυπώματος των καλλιεργειών. Αρχικά, ο κ. Ζαμπέκας έκανε μία σύντομη αναφορά στην ιστορία και στις δραστηριότητες της ΑΕΙΦΟΡΙΚΗ ΑΕ, που είναι εγκεκριμένος Φορέας Παροχής Γεωργικών Συμβουλών (ΦΠΓΣ) από τον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ στις Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας και Στερεάς Ελλάδας.
Στη συνέχεια, δόθηκαν χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με την ευφυή γεωργία, αλλά και τα επιμέρους βήματα που είναι απαραίτητα κατά τον σχεδιασμό και την υλοποίηση ενός συστήματος ευφυούς γεωργίας. Έπειτα, έγινε μία αναλυτική περιγραφή των εργασιών υποστήριξης που υλοποιήθηκαν από τους γεωπόνους πεδίου κατά τη διάρκεια του έργου, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, οι δειγματοληψίες, η αποτύπωση της αρχικά υφιστάμενης κατάστασης των καλλιεργειών, η συλλογή δεδομένων, η παρακολούθηση των καλλιεργειών και η πραγματοποίηση εξειδικευμένων μετρήσεων άρδευσης. Επίσης, παρουσιάστηκαν τα πρωτόκολλα εφαρμογής εισροών, ιχνηλασιμότητας και καταγραφής αποτυπώματος άνθρακα, τα οποία αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο του έργου.
Καταγραφές του κύκλου του άνθρακα και ο υπολογισμός του
Η επόμενη παρουσίαση πραγματοποιήθηκε από τον Γεώργιο Γαλάνη, γεωπόνο MSc, επιστημονικό συνεργάτη του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, και είχε ως αντικείμενο τη θεωρία και την εφαρμογή του υπολογισμού του αποτυπώματος άνθρακα στην καλλιέργεια ελιάς. Στην παρουσίαση αυτή, δόθηκε αρχικά ο ορισμός της έννοιας του αποτυπώματος άνθρακα, αλλά και του κύκλου άνθρακα, καθώς και οι εισροές και εκροές που αυτός περιλαμβάνει. Παράλληλα, τονίσθηκε ο στόχος που τέθηκε στο πλαίσιο του OliveUp, ο οποίος ήταν η καταγραφή και η μείωση του αποτυπώματος άνθρακα, αλλά και ο τρόπος που αυτός ο στόχος συνδέεται με την εναρμόνιση με τη νέα ΚΑΠ (Green Deal) και την παραγωγή πιο ανταγωνιστικών προϊόντων, καθώς χαρακτηρίζονται ως προϊόντα μειωμένου αποτυπώματος άνθρακα. Στη συνέχεια, παρουσιάστηκαν οι εργασίες καταγραφής εισροών άνθρακα στον αγρό, οι οποίες υλοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του OliveUp και οι μέθοδοι καταγραφής που επιλέχθηκαν ως οι πιο αποτελεσματικές.
Έπειτα, έγινε αναφορά στο λογισμικό μέσω του οποίου επεξεργάστηκαν όλα τα συλλεχθέντα δεδομένα, αλλά και αναπτύχθηκε ο αλγόριθμος υπολογισμού του αποτυπώματος άνθρακα. Ακολούθως, παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα υπολογισμού άνθρακα για καθένα από τα πιλοτικά αγροτεμάχια του έργου, καθώς και το ποσοστό συνεισφοράς της κάθε κατηγορίας εργασιών στο ανθρακικό αποτύπωμα του εκάστοτε αγροτεμαχίου (άρδευση, λίπανση, φυτοπροστασία, συγκομιδή και μεταποίηση).
Κλείνοντας την παρουσίασή του, ο κ. Γαλάνης επισήμανε «την ανάγκη για επέκταση του συστήματος σε μεγάλη κλίμακα (όχι σε επίπεδο αγρού), τη δυνατότητα που υπάρχει για μείωση του κόστους λειτουργίας του συστήματος μέσω χρήσης συστημάτων καταγραφής μεγάλης κλίμακας, αλλά και το πόσο σημαντική είναι η συνεισφορά της μεταποίησης στο αποτύπωμα του άνθρακα, καθώς η εργασία με τη μεγαλύτερη συνεισφορά στο αποτύπωμα άνθρακα σε όλα τα αγροτεμάχια συνδέεται με το υλικό παρασκευής των δοχείων αποθήκευσης».
Διαδραστικές εφαρμογές σε διάφορα καλλιεργητικά μοντέλα
Το τελευταίο και ιδιαίτερα ενδιαφέρον μέρος της εκδήλωσης κατάρτισης περιελάμβανε μια διαδραστική επίδειξη της πλατφόρμας του OliveUp. Πρόκειται για μια διαδικτυακή πλατφόρμα, στην οποία έχουν ενσωματωθεί τα τεχνολογικά εργαλεία που αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια του έργου και σχετίζονται με την ευφυή γεωργία και το αποτύπωμα άνθρακα των ελαιοκαλλιεργειών.
Παρουσιάστηκαν αναλυτικά τα διαφορετικά πεδία της πλατφόρμας, στα οποία προβάλλονται εξειδικευμένες πληροφορίες σχετικά με το ημερολόγιο εργασιών των πιλοτικών αγροτεμαχίων και την εναλλαγή των φαινολογικών σταδίων των καλλιεργειών, στατιστικά στοιχεία σχετικά με τις επεμβάσεις άρδευσης, λίπανσης και φυτοπροστασίας, αλλά και τη συγκομιδή.
Στη συνέχεια, παρατέθηκαν τα εξειδικευμένα πεδία άρδευσης και φυτοπροστασίας, όπου είναι συγκεντρωμένες πληροφορίες σχετικά με τα μοντέλα ευφυούς άρδευσης και φυτοπροστασίας που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο του έργου. Ακολούθως, παρουσιάστηκε το εξειδικευμένο πεδίο ανθρακικού αποτυπώματος, όπου περιλαμβάνονται τα αποτελέσματα υπολογισμού για καθένα από τα πιλοτικά αγροτεμάχια του έργου. Επιπρόσθετα, έγινε επίδειξη της συνδυαστικής αξιοποίησης των πληροφορίων που προβάλλονται στην πλατφόρμα και αναφέρθηκαν χρήσιμα συμπεράσματα για την καρποφορία των καλλιεργειών και πώς αυτή συνδέεται με τις επικρατούσες συνθήκες στον αγρό.
Κατά την ολοκλήρωση της εκδήλωσης κατάρτισης, έγινε διαμοιρασμός ενημερωτικού υλικού σχετικά με τα τεχνολογικά εργαλεία που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο του έργου, στο οποίο μπορούν να ανατρέξουν οι ενδιαφερόμενοι για περαιτέρω πληροφορίες. Επίσης, οι συμμετέχοντες στην εκδήλωση συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο αξιολόγησης πλατφόρμας του OliveUp, όπου αποτυπώθηκαν οι θετικές εντυπώσεις. Σε όλους τους συμμετέχοντες δόθηκε η δυνατότητα δοκιμαστικής πρόσβασης ενός μήνα στην πλατφόρμα του OliveUp, ώστε να έχουν την ευκαιρία να εξοικειωθούν καλύτερα με το εν λόγω εργαλείο και να αποκτήσουν οι ίδιοι εικόνα της χρησιμότητάς του για τη βέλτιστη διαχείριση των ελαιοκαλλιεργειών.
