Ραγδαίες αναμένονται οι εξελίξεις στο μέτωπο της σύγκρουσης μεταξύ του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Λ. Αυγενάκη, και του προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ, Β. Σημανδράκου, καθώς σιγά – σιγά βλέπουν το φως προβλήματα που ήταν μήνες κάτω από το χαλί. Οι τελευταίες πληροφορίες αποκαλύπτουν έντονο παρασκήνιο, με πιέσεις να ασκούνται και εκ των άνω, προκειμένου να λήξει η διαμάχη υπέρ της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΑΑΤ, γεωργούς και κτηνοτρόφους να ετοιμάζονται να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη, ενώ το πρώτο εξώδικο κατά του ΟΠΕΚΕΠΕ κοινοποιήθηκε ήδη από τις 4 Οκτωβρίου.
Μάλιστα, ακόμα και μέσα ενημέρωσης που δεν έβλεπαν τα τελευταία δύο χρόνια προβλήματα στη νέα εφαρμογή του ΟΣΔΕ, πλέον μιλούν για ολέθρια λάθη και παραλείψεις, ρίχνοντας ωστόσο και πάλι την μπάλα στην εξέδρα. Δυστυχώς, σε αυτό το χαοτικό σκηνικό, οι Έλληνες παραγωγοί είναι για άλλη μία χρονιά αδικημένοι, με τους ίδιους να ζητούν να δοθούν επιτέλους και επισήμως απαντήσεις για όσα συνέβησαν στην πληρωμή της προκαταβολής της Βασικής Ενίσχυσης του έτους 2023.
«Δεν παραιτούμαι»
Πάντως, και τουλάχιστον μέχρι το βράδυ της Πέμπτης 2 Νοεμβρίου, ο πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ παρέμενε ανένδοτος, αρνούμενος να υποβάλει την παραίτησή του. Ο ίδιος έχει ζητήσει με προσωπική του επιστολή προς τον κ. Αυγενάκη να απαντηθούν γραπτώς οι λόγοι για τους οποίους πρέπει να αποχωρήσει από τον Οργανισμό. Ωστόσο, μέχρι και χθες, με βάση πάντα το ρεπορτάζ, η ηγεσία του ΥΠΑΑΤ δεν είχε απαντήσει γραπτώς.
Εξάλλου, από χθες, Πέμπτη, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη στην Ινδία, και ό,τι ακολουθήσει τις αμέσως επόμενες ημέρες θα γίνει εν τη απουσία του. Οι πιέσεις, πάντως, προς τον κ. Σημανδράκο πρόκειται να ενταθούν με κάθε τρόπο. Από το ρεπορτάζ γνωρίζουμε ότι έχουν επιστρατευθεί και άτομα σε υψηλά κλιμάκια της κυβέρνησης, ενώ βουλευτές και υπουργοί που θα κληθούν να σχολιάσουν σε ερωτήσεις δημοσιογράφων τα των πληρωμών είναι πλέον καλά διαβασμένοι.
Από την πλευρά του, ο κ. Σημανδράκος δεν φαίνεται διατεθειμένος να κάνει πίσω, ενώ αποφεύγει να κάνει δημοσίως οποιεσδήποτε δηλώσεις. Άνθρωποι από το κοντινό επαγγελματικό του περιβάλλον χαρακτηρίζουν «άδικη» τη στάση του ΥΠΑΑΤ, ενώ παραπέμπουν τους παραγωγούς να διαβάσουν την ανακοίνωση του Οργανισμού, που εξηγεί τι συνέβη με την πληρωμή.
Τις πταίει;
Στο ερώτημα «τις πταίει;», η κάθε πλευρά ρίχνει την ευθύνη στην άλλη. Η αλήθεια είναι ότι χρειάστηκε να περάσουν τουλάχιστον τέσσερις ημέρες για να μάθουμε τους ακριβείς λόγους, για τους οποίους ο κ. Αυγενάκης χαρακτήρισε «κακή» την πληρωμή, όταν, την Παρασκευή 27 Οκτωβρίου, το ίδιο το ΥΠΠΑΤ είχε αναδημοσιεύσει το δελτίο Τύπου του ΟΠΕΚΕΠΕ. Τότε αναφερόταν χαρακτηριστικά πως «η υλοποίηση της πληρωμής της προκαταβολής της Βασικής Ενίσχυσης μέσω του gov.gr από τον ΟΠΕΚΕΠΕ αποτέλεσε στόχο, για τον οποίο το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, η Διαχειριστική Αρχή, ο ΟΠΕΚΕΠΕ και οι λοιποί εμπλεκόμενοι φορείς συνεργάσθηκαν αποτελεσματικά».
Λίγα 24ωρα μετά, η «αποτελεσματική» αυτή συνεργασία ναυάγησε, αφού, μετά τις πρώτες αντιδράσεις των παραγωγών, ο γενικός γραμματέας του υπουργείου, Γ. Στρατάκος, επικοινώνησε τηλεφωνικά με τη διοίκηση του ΟΠΕΚΕΠΕ και ζήτησε εκ μέρους του υπουργού την παραίτηση όλων των μελών. Όλοι παραιτήθηκαν, εκτός από τον πρόεδρο. Βέβαια, η «διάλυση» του ΔΣ του ΟΠΕΚΕΠΕ προκάλεσε την αντίδραση των εργαζομένων του Οργανισμού, καθώς στο συμβούλιο συμμετέχει εκλεγμένος αντιπρόσωπός τους.
Τι λένε οι δύο πλευρές
Σύμφωνα με την πλευρά Αυγενάκη:
✱ Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, από την καρτέλα των παραγωγών απουσιάζουν η αιτιολόγηση και ο τρόπος υπολογισμού του ποσού της ενίσχυσης.
✱ Οι δικαιούχοι γεωργοί, κτηνοτρόφοι και επιχειρήσεις του κλάδου έλαβαν 88 εκατ. ευρώ λιγότερα από τα αρχικώς προγραμματισμένα, χωρίς καμία εύλογη εξήγηση.
✱ Για την έκδοση Υπουργικής Απόφασης που σχετίζεται με ενισχύσεις, είναι απαραίτητη η σύμφωνη γνώμη και του ΟΠΕΚΕΠΕ. Κατά τη διαδικασία έκδοσης των αποφάσεων αυτών, ο χρονικός μέσος όρος απάντησης του ΟΠΕΚΕΠΕ στο υπουργείο ξεπερνούσε τους δύο μήνες και, σε κάποιες περιπτώσεις, τους πέντε και τους έξι μήνες.
Σύμφωνα με την πλευρά Σημανδράκου:
✱ Η πληρωμή έγινε αποκλειστικά με τη χρήση δεδομένων από την κυβερνητική πλατφόρμα του gov.gr, όπου φιλοξενείται η μία και μοναδική Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης 2023, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην κοινή απόφαση των υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης και Επικρατείας, η οποία δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 14-4-2022.
✱ Υπήρξαν καθυστερήσεις στην έκδοση των Υπουργικών Αποφάσεων και έλλειψη σε τεχνική υποστήριξη.
✱ Εφαρμόστηκε το κανονιστικό πλαίσιο.
Ο ΟΠΕΚΕΠΕ δεν νομοθετεί, αλλά υλοποιεί τις Υπουργικές Αποφάσεις και τις λοιπές κανονιστικές πράξεις του ΥΠΑΑΤ και των Διαχειριστικών Αρχών της χώρας.
Βοσκοτόπια χωρίς ζώα
Μήλον της έριδος όμως, όπως όλα δείχνουν, φαίνεται να είναι τα βοσκοτόπια χωρίς ζώα, με πολλούς παραγωγούς να μην έχουν λάβει ούτε ένα ευρώ. Οι αντιδράσεις είναι περισσότερες και πιο έντονες σε συγκεκριμένες περιφερειακές ενότητες της χώρας, γεγονός που έχει κινητοποιήσει και τους τοπικούς άρχοντες και βουλευτές.
Η πλευρά Σημανδράκου υπενθυμίζει ότι οι βοσκοτοπικές εκτάσεις, οι οποίες δηλώνονται από τους δικαιούχους ως βοσκότοποι σε καλή γεωργική κατάσταση, είναι επιλέξιμες προς ενίσχυση μόνο με τη δήλωση ζωικού κεφαλαίου. Και υπεραμύνεται, λέγοντας πως «ο ΟΠΕΚΕΠΕ τον τελευταίο χρόνο προσπαθεί να αναστρέψει τη μεγάλη αναδιανομή δικαιωμάτων που επιχειρήθηκε το προηγούμενο διάστημα μέσω του Εθνικού Αποθέματος από εκείνους που δήλωναν βοσκοτόπια χωρίς ζώα, στερώντας από τους Έλληνες κτηνοτρόφους εκτάσεις και ποσά ενισχύσεων απαραίτητα για την επιβίωσή τους».
Όπως εξηγεί, «στο πλαίσιο των ελέγχων του, ο ΟΠΕΚΕΠΕ προχώρησε στη δέσμευση 6.000 ΑΦΜ, τα οποία ελέγχονται από τον Οργανισμό, αλλά και τη Δικαιοσύνη, για δημιουργία τεχνητών συνθηκών για τη λήψη κοινοτικών ενισχύσεων και το επόμενο διάστημα θα προχωρήσει στην ανάκτηση των παρανόμως εισπραχθέντων ενισχύσεων».
Η απάντηση του ΟΠΕΚΕΠΕ, όμως, δεν ικανοποιεί το ΥΠΑΑΤ, το οποίο αναρωτιέται με ποιον τρόπο έγινε ο έλεγχος για την κατανομή δικαιωμάτων για βοσκότοπο χωρίς ζώα. «Θα είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον να πει ο Οργανισμός αν έγινε καθολικός ή όχι έλεγχος, και ποια κριτήρια ακολούθησε για το πώς προκύπτουν τα 6.000 ΑΦΜ τα οποία, σύμφωνα με τον ΟΠΕΚΕΠΕ, δημιούργησαν τεχνητές συνθήκες για τη λήψη κοινοτικών ενισχύσεων», σημειώνει ηγεσία του υπουργείου.
Και συνεχίζει: «Είναι μόνο 6.000 ή υπάρχουν περισσότερες περιπτώσεις; Ο έλεγχος ήταν δειγματοληπτικός ή καθολικός; Θα βρεθούν κι άλλες περιπτώσεις πέραν των 6.000;».
Πού εντοπίζονται τα λάθη – Έρχεται συμπληρωματική πληρωμή
Σε επικοινωνία της «ΥΧ» με ΚΥΔ της χώρας, προσπαθήσαμε να καταγράψουμε τις πρώτες παρατηρήσεις σχετικά με την πληρωμή της προκαταβολής. Αν και πολλά σημεία παραμένουν θολά, καταγράφεται μειωμένη μοναδιαία αξία δικαιωμάτων –«ανεξήγητη», όπως μάς είπαν χαρακτηριστικά-, ενώ φαίνεται ότι στις μεταβιβάσεις δικαιωμάτων έχουν πληρωθεί αποδέκτες, αλλά και όχι, και μεταβιβαστές!
Όπως μάς μεταφέρουν κάποια ΚΥΔ, αιτήσεις που είχαν αποκτήσει δικαιώματα το έτος 2022 από το Εθνικό Απόθεμα, φέτος ούτε τα δικαιώματα φαίνονται ούτε συμμετείχαν στην πληρωμή.
«Από την πληρωμή της προκαταβολής έχουν εξαιρεθεί όλα τα αγροτεμάχια με αγρανάπαυση ή κοφτολίβαδο, ως αποτέλεσμα του monitoring, αλλά δεν υπάρχει από τον ΟΠΕΚΕΠΕ αιτιολόγηση ως προς αυτό», εξηγεί ένας μελετητής. Ο ίδιος υπογραμμίζει ότι δεν είναι σαφές εάν έχει γίνει κατανομή βοσκότοπων μέσω τεχνικής λύσης, σε ποιους παραγωγούς και με ποια κριτήρια.
Άλλο ένα θέμα, όπως επισημαίνουν τα ΚΥΔ, αφορά τα δικαιώματα από βοσκότοπους χωρίς ζωικό κεφάλαιο. Όπως εξηγούν, ενώ πράγματι δεν ενεργοποιούνται δικαιώματα ΠΕ1 από βοσκότοπους χωρίς ζωικό κεφάλαιο, ο ΟΠΕΚΕΠΕ έβγαλε εκτός πληρωμής τις αιτήσεις αυτές στο σύνολό τους, ακόμη δηλαδή και αν είχαν δικαιώματα ΠΕ2 ή ΠΕ3, που ενεργοποιούνταν με αρόσιμες ή δενδρώδεις καλλιέργειες.
Από το ρεπορτάζ μαθαίνουμε ότι θα υπάρξει διόρθωση όσον αφορά την τελευταία περίπτωση και ο ΟΠΕΚΕΠΕ θα προχωρήσει σε συμπληρωματική πληρωμή.
Το παραπάνω παραδέχεται και ίδιος ο Οργανισμός, λέγοντας πως «λόγω των αλλαγών της νέας ΚΑΠ δεν κατέστη δυνατός ο διαχωρισμός των δικαιωμάτων της κάθε αγρονομικής περιφέρειας, προκειμένου να εξαιρεθούν τα επίμαχα δικαιώματα και να πληρωθούν τα υπόλοιπα. Για τον λόγο αυτόν, τα ΑΦΜ των δικαιούχων δεσμεύθηκαν και θα ακολουθήσει νεότερη επεξεργασία. Πρόκειται για 9.300 ΑΦΜ, συνολικού ύψους 9 εκατ. ευρώ».
Στο Στρατηγικό Σχέδιο η αρχή του κακού
Η πληρωμή της προκαταβολής Βασικής Ενίσχυσης 2023 είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων, με αρχή όλων το Στρατηγικό Σχέδιο της χώρας. Ξεκινώντας από τις διαβουλεύσεις επί υπουργίας Βορίδη, στις διαπραγματεύσεις με την ΕΕ και την εκπόνηση του Σχεδίου επί υπουργίας Λιβανού, με την τελική έγκριση να δίνεται επί υπουργίας Γεωργαντά, το περιεχόμενο του Στρατηγικού Σχεδίου είχε εξαρχής σαφή κατεύθυνση.
Για να μην ανατρέξουμε στο παρελθόν, ας περιοριστούμε στο τι ισχύει: Η Βασική Ενίσχυση κατά τη νέα προγραμματική περίοδο, δηλαδή 2023-2027, είναι μειωμένη ανά έτος σε σχέση με την προηγούμενη. Φέτος, λοιπόν, το συνολικό ποσό της Βασικής ανέρχεται σε 829.567.104 ευρώ, όταν για το έτος 2022 ανερχόταν σε κάτι παραπάνω από 1 δισ. ευρώ.
Η μείωση αυτή μεταφράζεται ανά αγρονομική περιφέρεια ως εξής, σε σχέση με το 2022:
✱ 27% για τους βοσκότοπους
✱ 17% για τις αρόσιμες
✱ 19% για τις μόνιμες
Η εν λόγω μείωση οφείλεται στην Αναδιανεμητική Ενίσχυση, την οποία θα εφαρμόσει από φέτος για πρώτη η φορά η χώρα μας. Πρόκειται για 174.032.724 ευρώ για κάθε έτος από το 2023 έως το 2026 και 189.167.000 ευρώ για το 2027, σύμφωνα με το Στρατηγικό Σχέδιο της χώρας.
Πυρά από αντιπολίτευση
|
