Ο γεωργικός ελκυστήρας ήταν και παραμένει ένα ειδικό όχημα, με πολύ μεγάλη χρησιμότητα στον αγροτικό τομέα. Αν και από μόνο του δεν μπορεί να παραγάγει έργο, δύναται ωστόσο να ελκύσει, να φέρει, να αναρτήσει, να προωθήσει γεωργικά μηχανήματα, να ισχυοδοτήσει με κινητική, υδραυλική και ηλεκτρική ενέργεια και, εφόσον συνδυαστεί με κάποιο άλλο γεωργικό μηχάνημα, να διεκπεραιώσει διάφορες γεωργικές εργασίες.
Τα τελευταία χρόνια, στον τομέα της γεωργίας έλαβαν χώρα πολλές τεχνολογικές αλλαγές, που είχαν ως βασική επιδίωξη την παραγωγή προϊόντων ικανών να καλύψουν τις ανάγκες της αγοράς, με τη συνεχή προσπάθεια μείωσης του μόχθου και του χρόνου εργασίας, εξασφαλίζοντας παράλληλα τη μέγιστη δυνατή απόδοση και ποιότητα του παραγόμενου έργου.
Με την εξέλιξη της επιστήμης δημιουργήθηκαν και εφαρμόστηκαν νέες τεχνολογίες, όπως ηλεκτροϋδραυλικά συστήματα, επίγεια και εναέρια υποστηρικτικά μέσα και ένα μεγάλο πλήθος τεχνολογικών συστημάτων και αυτοματισμών των λειτουργιών, συστήματα ευφυούς ελέγχου και αμφίδρομης επικοινωνίας (ISOBUS) με τα παρελκόμενα, αισθητήρες στο χωράφι και κεντρικοί servers.
Αυτά είναι μερικά από τα σημεία αιχμής για τους σύγχρονους γεωργικούς ελκυστήρες, τα οποία έχουν βελτιώσει τη χρήση τους. Κάποια συστήματα αυτόματης ή υποβοηθούμενης πλοήγησης, οθόνες διεπαφής πολλαπλών λειτουργιών, ασύρματα δίκτυα λήψης και μετάδοσης δεδομένων κ.ά. βρίσκουν ήδη ή θα βρουν σύντομα πολλαπλές χρήσεις προκειμένου να εξυπηρετήσουν εφαρμογές της ευφυούς γεωργίας και της γεωργίας ακριβείας που είναι πλέον επιβεβλημένες.
H χρηστικότητα και η λειτουργική ικανότητα του γεωργικoύ ελκυστήρα έχει γίνει πολύπλοκη και απαιτητική, γι’ αυτό σήμερα είναι επιτακτική η ανάγκη εκπαίδευσης των ατόμων που ασχολούνται με αυτόν
Σήμερα, η χρηστικότητα και η λειτουργική ικανότητα αυτών των πολύμορφων οχημάτων έχει γίνει πολύπλοκη και απαιτητική. Η ορθή και ασφαλής χρήση του γεωργικού ελκυστήρα, η συντήρηση, η τεχνική υποστήριξη, οι ρυθμίσεις των συνδυαζόμενων γεωργικών μηχανημάτων με τον γεωργικό ελκυστήρα και, τέλος, η επισκευή και η αντικατάσταση μερών και μηχανισμών του, καθιστούν επιτακτική την ανάγκη εκπαίδευσης των ατόμων ή των ομάδων που ασχολούνται ή απασχολούνται με τον γεωργικό ελκυστήρα.
Ως αποτέλεσμα και συνάμα απαίτηση των προαναφερθέντων, αναδύεται η αναγκαιότητα για ένα σύγχρονο πρόγραμμα σπουδών για την εκπαίδευση στους γεωργικούς ελκυστήρες που πρέπει να εμπεριέχει τις θεματικές ενότητες που ακολουθούν.
α) Χρήση, παρακολούθηση, έλεγχος, διάγνωση, συντήρηση και επισκευή
Η συγκεκριμένη ενότητα θα περιλαμβάνει την εκπαίδευση στην ασφάλεια εργασίας και την προστασία περιβάλλοντος με τη χρήση γεωργικών ελκυστήρων, την εκμάθηση χειριστηρίων και μέσων παροχής πληροφοριών, την αναγνώριση μερών μηχανισμών περιφερειακών συστημάτων και τη συντήρηση αυτών, την ανάγνωση-αναγνώριση αυτοδιαγνωστικών βλαβών και τη ρύθμιση των συστημάτων υποστήριξης (ρύθμιση ολίσθησης, τετρακίνηση κ.λπ.), τον συνδυασμό ηλεκτρονικών συστημάτων γεωργικών παρελκομένων με τον γεωργικό ελκυστήρα, την ορθή σύνδεση και ρύθμιση με τα παρελκόμενα, τις ρυθμίσεις ταχυτήτων εργασίας, ύψους, βάθους και ισχνοδότησης με τα γεωργικά παρελκόμενα, τη χρήση προγραμμάτων διάγνωσης βλαβών, την ορθή χρήση επίγειων και υπέργειων ηλεκτρονικών συστημάτων υποστήριξης γεωργικού ελκυστήρα, την αντικατάσταση βασικών αναλώσιμων εξαρτημάτων και την επισκευή υποστηρικτικών μηχανισμών του γεωργικού ελκυστήρα.
β) Αρχές εδαφολογίας και φυτικής παραγωγής
Η ενότητα αφορά την καλύτερη διαχείριση του εδάφους, με τις κατάλληλες ρυθμίσεις των γεωργικών μηχανημάτων με τον γεωργικό ελκυστήρα, σύμφωνα με τις εδαφικές συνθήκες και τη σύσταση του εδάφους, τις παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν στον κατάλληλο χρόνο ανάλογα με τη μορφολογία, τις συνθήκες και τις ανάγκες του εδάφους. Επίσης, σχετίζεται με καλλιεργητικές τεχνικές που πρέπει να εφαρμοστούν για τη μείωση της συμπίεσης και της δημιουργίας σκληρού ορίζοντα στο έδαφος. Τέλος, αφορά επεμβάσεις καλλιεργητικών φροντίδων, όπως η λίπανση και οι ψεκασμοί, σύμφωνα με τους όρους σωστής εφαρμογής, ανάλογα με τις ανάγκες των φυτών και την προστασία περιβάλλοντος.
γ) Αναφορά και ανάλυση βασικών εννοιών μηχανολογίας
Η ενότητα σχετίζεται με την κατανόηση βασικών εννοιών μηχανολογίας, όπως η δύναμη, η μεταβολή κινητικής κατάστασης, η παραμόρφωση, η ενέργεια, η ισχύς, το έργο κ.ά., τα οποία μπορούν να βοηθήσουν στην κατανόηση της λειτουργίας και της παραγωγής έργου του γεωργικού ελκυστήρα.
δ) Χρήση νέων τεχνολογιών και γεωργίας ακριβείας
Αφορά τη γνωριμία με τις νέες τεχνολογίες και μπορεί να πραγματοποιηθεί με την εκμάθηση προγραμμάτων διάγνωσης και τηλεδιάγνωσης, την αναγνώριση των εφαρμογών της γεωργίας ακριβείας, τη συλλογή απαραίτητων δεδομένων για την εφαρμογή της γεωργίας ακριβείας και την κωδικοποίηση των νέων τεχνολογιών που χρησιμοποιούνται στη σύγχρονη γεωργική παραγωγή (ρομποτική τεχνολογία, δίκτυα αισθητήρων, εικονική και επαυξημένη πραγματικότητα, τεχνητή νοημοσύνη, τεχνολογία μη επανδρωμένων ιπτάμενων οχημάτων, GIS κ.ά.).
Η προαναφερθείσα εκπαιδευτική προσέγγιση αποτελεί έναν βασικό πυλώνα εκπαίδευσης για χειριστές, αγρότες, τεχνίτες και τεχνικούς γεωργικών ελκυστήρων, εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό και μηχανικούς και μπορεί να διαμορφωθεί ανάλογα με την εκπαιδευτική ομάδα στην οποία απευθύνεται.
Τα παραπάνω θεματικά πεδία αποτελούν μέρος του νέου προγράμματος σπουδών της ειδικότητας «Τεχνικός Συντήρησης και Επισκευής Γεωργικών Μηχανημάτων» του ΔΙΕΚ Λάρισας – Αβερώφειος Γεωργική Σχολή του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, που έχει ως σκοπό την εκπαίδευση των καταρτιζομένων:
• Στις τελευταίες εξελίξεις της τεχνολογίας, για να είναι σε θέση να χειρίζονται αποτελεσματικά και με ασφάλεια, να συντηρούν, να ρυθμίζουν και να επισκευάζουν γεωργικούς ελκυστήρες και μηχανήματα που χρησιμοποιούνται για την εκτέλεση/διεκπεραίωση των διάφορων γεωργικών εργασιών.
• Στην αξιολόγηση της λειτουργικής αξιοπιστίας των μηχανημάτων, χρησιμοποιώντας τον κατάλληλο διαγνωστικό εξοπλισμό, τα κατάλληλα εργαλεία και όργανα ελέγχου με όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας.
• Στη γνώση της λειτουργίας μηχανημάτων και εξοπλισμού που χρησιμοποιούνται στη γεωργία ακριβείας και των νέων τεχνολογιών, όπως για παράδειγμα των αισθητήρων πάνω στα διάφορα συστήματα των ελκυστήρων, που επιβλέπουν την ομαλή τους λειτουργία και ενημερώνουν τον χειριστή όταν κάτι αρχίζει να μη λειτουργεί σωστά, προλαμβάνοντας σοβαρές βλάβες, έτσι ώστε να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των διαρκώς εξελισσόμενων συστημάτων των γεωργικών μηχανημάτων.
