Παρέµβαση ΕΛΓΑ για τις ζηµιές στο επιτραπέζιο σταφύλι

των Μαρίας Αμπατζή, Ελένης Ριζάκη, Αφροδίτης Χρυσοχόου

Συνεχίζεται η φετινή παραγωγική περίοδος για το επιτραπέζιο σταφύλι, με μεγάλο μέρος της, όμως, να αντιμετωπίζει σοβαρές δυσκολίες. Συγκεκριμένα, οι πρόσφατες δυσμενείς καιρικές συνθήκες έχουν προκαλέσει ζημιές σε ορισμένες περιοχές της χώρας, ενώ ταυτόχρονα υπάρχει και το ζήτημα των μειωμένων εξαγωγών και των χαμηλών τιμών παραγωγού, που αδυνατούν να καλύψουν το κόστος παραγωγής.

Σύμφωνα με τον INCROFRUIT-HELLAS, οι εξαγωγές γνωρίζουν μείωση 37,2% σε σχέση με το 2021. Φως στο τούνελ δεν φαίνεται ακόμα, καθώς οι καταναλωτές ενδέχεται να αγοράζουν μόνο τα απαραίτητα, εξαιτίας του αυξημένου κόστους ζωής. Παρακάτω παρουσιάζεται αναλυτικά τι συμβαίνει στις σχετικές με την παραγωγή του συγκεκριμένου προϊόντος περιοχές.

Χτυπήθηκαν από χαλάζι τα σταφύλια της Καβάλας

Στην αρχή της εξαγωγικής δραστηριότητας των απύρηνων σταφυλιών βρίσκεται η Καβάλα. Η συγκομιδή άρχισε με τα Τόμσον και κάποια άλλα απύρηνα και θα διαρκέσει μέχρι το τέλος Οκτωβρίου. «Ολοκληρώσαμε την ποικιλία Βικτώρια, που είναι με κουκούτσι και ξεκίνησε στις 20 Ιουλίου. Η χρονιά ήταν πολύ δύσκολη παραγωγικά και εξαγωγικά, γιατί η μεγαλύτερη παραγωγή στην περιοχή καταστράφηκε από τις χαλαζοπτώσεις κι όσα έμειναν δεν προχώρησαν καλά», περιγράφει ο Γιώργος Κατσαγκιώτης, παραγωγός και εξαγωγέας στο Μυρτόφυτο Καβάλας.

Το κυριότερο πρόβλημα συνοψίζεται στην έλλειψη ζήτησης λόγω υποκατανάλωσης, που οδηγεί σε σταδιακή συρρίκνωση των ελληνικών εξαγωγών σταφυλιού τα τελευταία χρόνια: «Οι τιμές που δίνουν τα σούπερ μάρκετ και οι ξένοι οίκοι είναι πολύ χαμηλές, αντίθετα το κόστος παραγωγής είναι αυξημένο, όπως και τα μεταφορικά».

Η εταιρεία τους εξάγει σε όλη την Ευρώπη και ετοιμάζεται για τη Μεγάλη Βρετανία, όπου οι τιμές είναι επίσης χαμηλές, παρά τις απαιτήσεις των Βρετανών για υψηλή ποιότητα.
Η τιμή παραγωγού για τα Βικτώρια κυμάνθηκε στα 50 λεπτά.

O κ. Κατσαγκιώτης προβληματίζεται γιατί η μείωση του ελληνικού μεριδίου στην εξαγωγική πίτα του σταφυλιού σε συγκεκριμένες χώρες είναι δυσανάλογη της θέσης που κατείχε η χώρα λίγα χρόνια πριν. Ο ίδιος σημειώνει ότι, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσαν οι Γερμανοί, η κατανάλωση του σταφυλιού έπεσε σε ένα έτος κατά περίπου 12,5%. Οι εξαγωγές όμως του ελληνικού σταφυλιού στη Γερμανία έπεσαν κατά 23,5%. Οι λόγοι που οι Ισπανοί, όπως και οι Ιταλοί, μετρούν λιγότερες απώλειες, σχετίζονται με την ύπαρξη στρατηγικής στις χώρες τους, κάτι που δεν ισχύει στην Ελλάδα, με συνέπεια το ελληνικό σταφύλι να χάνει διαρκώς την ανταγωνιστικότητά του.

Περιορισμένο το αγοραστικό ενδιαφέρον σε Κιλκίς και Πιερία

Στο Κιλκίς, η ποικιλία Κρίμσον έχει διανύσει μια «σχετικά καλή χρονιά μέχρι τώρα», ωστόσο οι πρόσφατες βροχοπτώσεις, συνδυαστικά με την επιλογή κάποιων παραγωγών να συγκομίσουν πιο νωρίς, προκάλεσαν προβλήματα, όπως την εμφάνιση ασθενειών. «Ήδη, χωρίς επεμβάσεις, τα σταφύλια έχουν γλυκάνει, απλώς δεν έχει έρθει το χρώμα τους. Έτσι, δουλεύοντάς τα για να βγει και το χρώμα, κάποιοι ήταν έτοιμοι για συγκομιδή πάνω στις βροχές», εξηγεί ο Βασίλης Ιωαννίδης, από τη ΔΑΟΚ Κιλκίς. Αντίθετα, κάποιοι άλλοι άφησαν να προκύψει φυσικά το χρώμα, με αποτέλεσμα το αμπέλι να είναι «εμπορικό στις 5-10 Οκτωβρίου». Η ποσότητα που έχει συγκομιστεί μέχρι τώρα είναι πολύ μικρή, με το 90% να παραμένει στα κλήματα, καθώς τα Κρίμσον ωριμάζουν τον Οκτώβριο. Σύμφωνα με τον κ. Ιωαννίδη, τα Κρίμσον προορίζονται για το εξωτερικό, ειδικά την Αγγλία και τη Γερμανία. Εντούτοις, «φέτος δεν έχουν έρθει αρκετοί έμποροι», αναφέρει, ενώ την ίδια στιγμή «η Ευρώπη δείχνει κουμπωμένη σε σχέση με άλλες χρονιές».

Δύσκολη χρονιά προμηνύεται η φετινή για το σταφύλι και στον Νομό Πιερίας. Οι καιρικές συνθήκες προκάλεσαν σχεδόν καθολικές ζημιές στα Black Magic, ενώ έχουν προκύψει τεράστια προβλήματα στη διάθεση της κορωνίδας των σταφυλιών Κρίμσον.

Όπως δηλώνει ο πρόεδρος του ΑΣ ΠΕΣΚΟ Κοινοπραξία Παραγωγών Αγ. Σπυρίδωνα-Κονταριώτισσας, Ηλίας Γκρίνιας, οι καταρρακτώδεις βροχές προκάλεσαν καταστροφές στα Black Magic και ζητούν την ένταξη της ποικιλίας σε αναγγελία ζημιάς από τον ΕΛΓΑ.

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τον κ. Γκρίνια, η εμπορική διάθεση του επιτραπέζιου Κρίμσον είναι στο ναδίρ. «Έχουμε πληροφορίες ότι έχει κατακλύσει την ευρωπαϊκή αγορά το ισπανικό και ανταγωνιστικό προς εμάς σταφύλι. Το εμπορικό ενδιαφέρον είναι σχεδόν μηδενικό. Πέρυσι, σχεδόν όλες τις ποσότητες τις είχε απορροφήσει έμπορος από την Κρήτη, φέτος δεν υπάρχει κανένα ενδιαφέρον μέχρι στιγμής. Δυστυχώς, τα έξοδα της καλλιέργειας είναι μεγάλα και αν συνεχιστεί η κατάσταση προβλέπεται μείωση των καλλιεργούμενων εκτάσεων».

Ταυτόχρονα, ο κ. Γκρίνιας αναφέρει ότι στα τέλη του μήνα αναμένεται ο συνεταιρισμός να ξεκινήσει κύκλο ενημερωτικών συναντήσεων με φορείς και παράγοντες των υπουργείων Ανάπτυξης και Αγροτικής Ανάπτυξης, προκειμένου να συντονίσουν δράσεις για την πάταξη της αισχροκέρδειας. «Δεν είναι δυνατόν από τον παραγωγό ένα προϊόν να φεύγει σε χαμηλή τιμή, π.χ. το ακτινίδιο στα 60-90 λεπτά και στο σούπερ μάρκετ να το αγοράζεις 4,50 ευρώ. Τα προϊόντα είναι σε πολλές περιπτώσεις 200%-300% αυξημένα και πρέπει να μπει φρένο σε αυτή την κατάσταση», καταλήγει ο ίδιος.

Με απώλειες η συγκομιδή στη Λάρισα

Στη Λάρισα έχουν συγκομιστεί τα επιτραπέζια σταφύλια και ειδικά οι ποικιλίες Κάρντιναλ, Βικτώρια, Black Magic, αλλά και ελάχιστες ποικιλίες σταφίδας που βρίσκονται στην περιοχή, σύμφωνα με τον Αστέριο Τσικριτσή, πρόεδρο του ΑΣ Τυρνάβου. Οι τιμές τους κυμαίνονται στα 40-50 λεπτά. «Είναι πολύ χαμηλότερες από το κόστος παραγωγής για ακόμα μία χρονιά. Επίσης, έχουμε και ανοιχτές τιμές, δηλαδή ο παραγωγός δεν ξέρει πότε και πόσο θα πληρωθεί από τον έμπορο», περιγράφει ο κ. Τσικριτσής.

Ωστόσο, όπως αναφέρει, οι βροχοπτώσεις που ξεκίνησαν στις αρχές του καλοκαιριού και συνεχίζονται μέχρι τώρα, είχαν ως αποτέλεσμα «τα επιτραπέζια σταφύλια να σαπίσουν και οι ρώγες τους να έχουν υποστεί τεράστια ζημιά». Ο ίδιος προσθέτει πως ζητήματα στις εξαγωγές συνεπάγονται αδιάθετες ποσότητες, επισημαίνοντας πως τα παραπάνω έχουν οδηγήσει τους αμπελουργούς της περιοχής στον δρόμο της οργανωμένης διεκδίκησης για εξεύρεση λύσης σχετικά με το ρωσικό εμπάργκο και τις ζημιές από τα φυσικά φαινόμενα.

Με αργούς ρυθμούς μαζεύονται τα σταφύλια της Κορίνθου

«Διανύουμε τη χειρότερη εμπορική περίοδο του ελληνικού επιτραπέζιου σταφυλιού». Με αυτήν τη χαρακτηριστική φράση ο Μάρκος Λέγγας, πρόεδρος του ΑΣ Πήγασος
«7 Grapes», έδωσε το στίγμα σχετικά με το τι συμβαίνει αυτήν τη στιγμή στην Κορινθία. Μιλώντας στην «ΥΧ», ανέφερε ότι έχει συλλεχθεί μόλις το 20%-30% της σοδειάς και έχουν συγκομιστεί μόνο οι πρώιμες ποικιλίες, τα Τόμσον και τα Σίντλερ είναι σε εξέλιξη, ενώ αναμένονται τα Κρίμσον.

Παρ’ όλα αυτά, ο κ. Λέγγας τονίζει πως οι «συγκομιδές προχωρούν με αργούς ρυθμούς», τα περισσότερα κτήματα, αναλόγως των περιοχών, «είτε είναι ατρύγητα σε καλή κατάσταση, είτε χαλασμένα λόγω βροχοπτώσεων ή υπερωρίμανσης» και οι τιμές παραγωγού «προσεγγίζουν ή είναι κάτω από το κόστος καλλιέργειας». Τέλος, ο κ. Λέγγας επισημαίνει ότι «σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να νομίζουν οι παραγωγοί ότι αυτήν τη στιγμή τα συσκευαστήρια αισχροκερδούν και έχουν κέρδη. Τα συσκευαστήρια φυτοζωούν. Στην πραγματικότητα, απλά διακινούν το προϊόν».

Ο καιρός δεν ήταν σύμμαχος στην Κρήτη

Καταστροφές από βροχοπτώσεις, χαμηλές τιμές παραγωγού και μικρό ποσοστό συγκομιδής είναι μερικά μόνο από τα εμπόδια που ορθώνονται μπροστά στους αμπελουργούς της Κρήτης. Ειδικότερα, ο Μύρων Χιλετζάκης, αντιπρόεδρος της ΕΑΣ Ηρακλείου, μιλά για καταστροφή του 97% της παραγωγής. «Τα σταφύλια βρίσκονται στα αμπέλια, γεωπόνοι κάνουν εκτιμήσεις», ενώ σοβαρή ζημιά υπέστη και η «ναυαρχίδα» του νησιού, η Σουλτανίνα.

Επίσης, αναφέρει ότι από τη μία παραμένουν κάποιες ατρύγητες καλλιέργειες, που αφορούν συγκεκριμένα σκεπαστά αμπέλια και όψιμες επιτραπέζιες ποικιλίες. Από την άλλη, το ποσοστό συγκομιδής που έχει ολοκληρωθεί είναι 30%, επειδή η χρονιά φέτος ήταν όψιμη, λόγω του βαρύ χειμώνα. Σχετικά με τις τιμές παραγωγού, αυτές κυμαίνονταν στα 50-60 λεπτά. Τέλος, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, οι παραγωγοί έχουν ενημερώσει το ΥΠΑΑΤ για την καταστροφή που υφίστανται και περιμένουν τις αποφάσεις του ΕΛΓΑ για ενδεχόμενη κάλυψη της ζημιάς.