Θετική ήταν η ανταπόκριση των εθνικών αντιπροσωπειών στην έκθεση προόδου για την πρόταση κανονισμού σχετικά με την ορθολογική χρήση των φυτοπροστατευτικών προϊόντων (SUR) που παρουσίασε πριν από λίγες ημέρες η σουηδική προεδρία στο Συμβούλιο των Υπουργών Γεωργίας. Ωστόσο, δεν ήταν λίγοι οι υπουργοί που εξέφρασαν την άποψη ότι ο Κανονισμός χρειάζεται και επιπλέον αλλαγές, γι’ αυτό και περιμένουν περισσότερα από την Ισπανία που αναλαμβάνει την προεδρία του Συμβουλίου από την 1η Ιουλίου 2023.
Η πρόταση Κανονισμού αποτελεί μία από τις κύριες πρωτοβουλίες της στρατηγικής «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με στόχο τη μείωση της χρήσης και του κινδύνου των φυτοπροστατευτικών προϊόντων κατά 50% στην Ένωση έως το 2030. Εν αναμονή μελέτης που θα δημοσιεύσει η Επιτροπή, η οποία θα συμπληρώνει την υφιστάμενη εκτίμηση επιπτώσεων της πρότασης, η συζήτηση στο Συμβούλιο επικεντρώθηκε στην έκθεση προόδου και στο συμβιβαστικό κείμενο που υπέβαλε η σουηδική προεδρία.
Οι υπουργοί εξέτασαν την εφαρμογή της ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας (IPM), τις ευθύνες των «επαγγελματιών χρηστών» φυτοπροστατευτικών προϊόντων, την αλληλεπίδραση μεταξύ των ειδικών ανά καλλιέργεια κατευθυντήριων γραμμών και κανόνων, τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να εφαρμόζονται αυτοί οι κανόνες και το πώς συνδέονται με τη χρηματοδότηση της ΚΑΠ.
Συμβιβαστικό κείμενο
Σχετικά με την ολοκληρωμένη φυτοπροστασία, η προεδρία προτείνει να δοθεί στα κράτη-μέλη η ευελιξία να εγκρίνουν είτε ειδικές ανά καλλιέργεια/τομέα κατευθυντήριες γραμμές είτε νομικά δεσμευτικούς ειδικούς ανά καλλιέργεια/τομέα κανόνες. Η επιλογή αυτή θα δώσει στα κράτη-μέλη τη δυνατότητα να διατηρήσουν τους εθνικούς δεσμευτικούς κανόνες που ήδη διαθέτουν ή να θεσπίσουν αυτούς τους νέους κανόνες οικειοθελώς.
Ένα κράτος-μέλος θα μπορεί να επιλέξει να μετατρέψει ορισμένες μόνο πτυχές των εν λόγω κατευθυντήριων γραμμών σε κανόνες, ενώ οι υπόλοιπες θα μπορούν να παραμείνουν κατευθυντήριες γραμμές. Η υποχρέωση ενημέρωσης της Επιτροπής εννέα μήνες πριν από τη θέσπιση των ειδικών ανά καλλιέργεια ή τομέα κανόνων θα παραμείνει όπως προβλέπεται στην πρόταση της Επιτροπής, αλλά, σε περίπτωση που η Επιτροπή προβάλει αντιρρήσεις, το ενδιαφερόμενο κράτος-μέλος είτε θα τροποποιήσει το κείμενο των κανόνων είτε θα παράσχει αιτιολόγηση για τον λόγο που δεν έλαβε υπόψη τις αντιρρήσεις της Επιτροπής.
Η προεδρία προτείνει τα κράτη-μέλη να εγκρίνουν ειδικές ανά καλλιέργεια ή τομέα κατευθυντήριες γραμμές για τουλάχιστον το 75% της χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης (εξαιρουμένων των οικογενειακών κήπων), σε αντιδιαστολή με την πρόταση της Επιτροπής, η οποία προβλέπει ότι τα κράτη-μέλη θα πρέπει να θεσπίσουν ειδικούς ανά καλλιέργεια κανόνες για το 90% της ίδιας έκτασης.
Επαγγελματίες χρήστες
Το συμβιβαστικό κείμενο της προεδρίας διευκρινίζει ότι οι επαγγελματίες χρήστες πρέπει να εφαρμόζουν τις γενικές αρχές της ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας. Σε περίπτωση που επαγγελματίας χρήστης συμμορφώνεται με τις σχετικές ειδικές ανά καλλιέργεια ή ανά τομέα κατευθυντήριες γραμμές, τότε θεωρείται ότι έχει εφαρμόσει τις γενικές αρχές της ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας. Επιπλέον, οι επαγγελματίες χρήστες θα πρέπει να εφαρμόζουν τους ειδικούς ανά καλλιέργεια ή τομέα κανόνες, εάν έχουν θεσπιστεί τέτοιοι κανόνες από το κράτος-μέλος στο οποίο δραστηριοποιούνται.
Προτείνεται να είναι δέκα έτη η περίοδος κατά την οποία οι αρμόδιες αρχές διατηρούν τα δεδομένα στο μητρώο ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας, αλλά και να διευκρινιστούν οι προϋποθέσεις που απαιτούνται για την εναέρια εφαρμογή των φυτοπροστατευτικών προϊόντων.
Κατάρτιση
Όσον αφορά την κατάρτιση, την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση, το συμβιβαστικό κείμενο της προεδρίας προτείνει να συμπεριληφθεί νέος ορισμός για το «πιστοποιητικό κατάρτισης». Το κείμενο διευκρινίζει ότι εναπόκειται στα κράτη-μέλη να αποφασίσουν ποιο ή ποια συστήματα επιθυμούν να καταγράφουν και να παρέχουν ως αποδεικτικό κατάρτισης.
Επιπλέον, για τη λήψη πιστοποιητικού κατάρτισης, είναι απαραίτητο να αποδεικνύονται οι συναφείς γνώσεις μέσω εξέτασης ή δοκιμασίας. Μια άλλη πρόταση της προεδρίας είναι να ισχύει το πιστοποιητικό κατάρτισης για πέντε έτη κατ’ ανώτατο όριο (σε αντιδιαστολή με τα δέκα έτη που προβλέπει η πρόταση της Επιτροπής για διανομέα ή επαγγελματία χρήστη και τα πέντε έτη για τους συμβούλους).
Το συμβιβαστικό κείμενο της προεδρίας διευκρινίζει ότι οι επαγγελματίες χρήστες πρέπει να συμβουλεύονται ανεξάρτητο σύμβουλο για στρατηγικές συμβουλές σχετικά με την ολοκληρωμένη φυτοπροστασία (IPM) ανά τριετία (αντί για κάθε έτος που προβλέπει η πρόταση της Επιτροπής).
