Tα συμβόλαια και οι κινήσεις των συνεταιρισμών που ανεβάζουν ψηλά το σκληρό σιτάρι

των Μαρία Αμπατζή, Γιάννη Τσατσάκη, Γιώργου Ρούστα

Μετά από ένα μάλλον νωχελικό ξεκίνημα, που έγινε αισθητό και από την απουσία προπωλήσεων ενόψει της νέας σοδειάς στην αρχή του αλωνισμού, η εγχώρια αγορά του σκληρού σιταριού έχει ανεβάσει το τελευταίο διάστημα στροφές, δίνοντας την ευκαιρία σε κάποιες τάσεις που θα καθορίσουν τη μετέπειτα πορεία των τιμών να φανερωθούν.

Μέσα σε ένα διάστημα περίπου δέκα ημερών, πραγματοποιήθηκαν αρκετές εξαγωγικές δουλειές σε ένα εύρος τιμών από 270 έως 280 ευρώ FOB και με αποδέκτες γνωστούς εμπορικούς οίκους, αλλά και ιταλικούς μύλους. Οι εν λόγω πράξεις, που αφορούσαν συνολικά 40.000 τόνους σιταριού εξαγωγικής ποιότητας, είχαν ως αποτέλεσμα να αποκρυσταλλωθούν, τουλάχιστον προς στιγμήν, δύο «σκαλοπάτια» τιμών παραγωγού: Τα 23 (ή, σε κάποιες περιπτώσεις, ακόμα και 22) λεπτά/κιλό για σιτάρια με λιγότερο από 50% υαλώδη και τα 24 λεπτά/κιλό για προϊόν που ξεπερνά το όριο αυτό.

Μετά από τις συγκεκριμένες δουλειές, το εξαγωγικό εμπόριο φάνηκε να «κάθεται» ξανά, καθώς στην Ιταλία ο αλωνισμός επεκτάθηκε στο κεντρικό και, πλέον, και στο βόρειο μέρος της χώρας, δίνοντας στους εκεί μύλους περισσότερες αγοραστικές επιλογές. Επιπλέον, το σύνολο της αγοράς δεν μένει ανεπηρέαστο από τον φόβο των νέων περιοριστικών μέτρων που δημιουργεί η μετάλλαξη Δέλτα, τη στιγμή που, παρά την αύξηση της κινητικότητας και το άνοιγμα του τουρισμού, οι καταναλώσεις δεν έχουν ανακτήσει ακόμα τον βηματισμό τους.

Εντός των ελληνικών συνόρων, ωστόσο, οι κινήσεις τοπικών και όχι μόνο «παικτών» δείχνουν να αποτυπώνουν μια ανοδική δυναμική. Χαρακτηριστική είναι η κίνηση της Μέλισσα-Κίκιζας 25 λεπτά/κιλό για σιτάρια με συγκεκριμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά σε περιοχή της Β. Ελλάδας, κάτι που εκ των πραγμάτων ανεβάζει τον πήχη των εκεί τιμών.

Η τελευταία εξέλιξη έρχεται από τον Πλατύκαμπο, όπου ο τοπικός Αγροτικός Συνεταιρισμός αποφάσισε να παραλάβει από τα μέλη του στην τιμή των 27 λεπτών/κιλό. Πρόκειται για την υψηλότερη που έχει ακουστεί μέχρι σήμερα και η οποία μάλιστα υπερβαίνει την περσινή, όταν η οργάνωση είχε πληρώσει 26 λεπτά/κιλό. Όπως λέει στην «ΥΧ» ο πρόεδρος του συνεταιρισμού, Γιάννης Κουκούτσης, «οι διαπραγματεύσεις μας με τον έμπορο απέδωσαν και συμφωνήσαμε σε μία τιμή άκρως ικανοποιητική για τους παραγωγούς. Τα 27 λεπτά/κιλό αποτελούν ένεση αισιοδοξίας για τα μέλη μας. Ουσιαστικά, η τιμή είναι ενιαία τόσο για τα προβροχικά, όσο και για τα μεταβροχικά».

Ο κ. Κουκούτσης προσθέτει ότι ο ιδιώτης έμπορος, με τον οποίο συμφώνησε ο συνεταιρισμός, θα πληρώσει 285 ευρώ/τόνο και «κατανόησε την αναγκαιότητα στήριξης των παραγωγών σε αυτήν τη δύσκολη χρονιά, καθώς θέλουμε τον παραγωγό ενεργό και να αγωνίζεται να παραγάγει ποιοτικά σιτάρια». Ο ίδιος σημειώνει ότι οι αποδόσεις φέτος, λόγω καιρικών συνθηκών, δεν ήταν ικανοποιητικές, οπότε υπολογίζουμε να πουλήσουμε στον αγοραστή περί τους 3.000 τόνους. Σε διαφορετική περίπτωση, θα συγκεντρώναμε τη διπλάσια ποσότητα». «Θέλουμε να ευχαριστήσουμε τους παραγωγούς για την εμπιστοσύνη που δείχνουν τα τελευταία χρόνια και ουσιαστικά στέλνουμε ένα μήνυμα στην κυβέρνηση για τον σημαντικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ένας υγιής συνεταιρισμός, τον οποίο και οφείλει να στηρίξει με την πολιτική της», καταλήγει ο κ. Κουκούτσης.

Με πριμ το 90% των συμβολαιακών της Barilla

Στους κερδισμένους της φετινής χρονιάς αναμφισβήτητα ανήκουν όσοι παραγωγοί έχουν συμβάσεις με τις δύο βιομηχανίες ζυμαρικών που «τρέχουν» προγράμματα συμβολαιακής γεωργίας και οι οποίοι κατάφεραν να πιάσουν τις προβλεπόμενες ποιοτικές προδιαγραφές, κάτι που σημαίνει ότι θα λάβουν και τα αντίστοιχα πριμ.

«Αν και ο αλωνισμός στη Β. Ελλάδα δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα, με τα μέχρι στιγμής δεδομένα εκτιμούμε ότι θα έχουμε περί τους 22.000 τόνους συμβολαιακού σκληρού σιταριού να διαχειριστούμε. Από αυτά, το 90% δείχνει ότι πληροί τις προϋποθέσεις για πριμοδότηση», λέει στην «ΥΧ» ο Κώστας Θεοχαρίδης, υπεύθυνος Προμηθειών της Barilla Ελλάς, η οποία απορροφά ετησίως περί τους 70.000 τόνους σκληρού σιταριού.

Το σύστημα τιμολόγησης της εταιρείας προβλέπει πριμ 1 λεπτού στην εκάστοτε τιμή αγοράς για τα σιτάρια με πρωτεΐνη άνω του 13,5% και πριμ δύο λεπτών για σιτάρια με πρωτεΐνη άνω του 14%. Το πρόγραμμα συμβολαιακής της Barilla Ελλάς εκτείνεται σε 60.000 στρέμματα και αφορά τρεις ποικιλίες (Svevo, Pι-Greco και Puro που, σημειωτέον, αναπτύσσεται ταχύτατα), οι οποίες διατίθενται σε αποκλειστική χρήση.

Παράλληλα, η εταιρεία διαθέτει στους συνεργάτες της (γεωπόνους, επιχειρήσεις, αλλά και μεμονωμένους παραγωγούς, εφόσον το επιθυμούν) το granoduro.net, ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης γεωργικών πληροφοριών που αντλούνται από 40 μετεωρολογικούς σταθμούς, που η ίδια έχει εγκαταστήσει σε όλη τη χώρα. Όπως τονίζει ο κ. Θεοχαρίδης, πρόκειται για ένα «επιπλέον βοήθημα που έχει στόχο να βοηθήσει τους παραγωγούς να μειώσουν τα κοστολόγιά τους, να εξορθολογίσουν τις εισροές τους και να φτάσουν πιο εύκολα στο ποιοτικό αποτέλεσμα που η Barilla Ελλάς προσδοκά». Εξίσου σημαντικό, όμως, είναι ότι «καταγράφει και καθιστά μετρήσιμο το περιβαλλοντικό αποτύπωμα κάθε χωραφιού».

Στα 26 λεπτά φτάνουν οι συμβάσεις της Μέλισσα-Κίκιζας

Τα 70.000 στρέμματα αγγίζει το πρόγραμμα συμβολαιακής της Μέλισσα- Κίκιζας και, όπως δηλώνει στην «ΥΧ» ο Δημήτρης Μπακοδήμος, υπεύθυνος Αγορών Σίτου της εταιρείας, «σε αυτό το νούμερο θα επιδιώξουμε να σταθεροποιηθούμε τα επόμενα χρόνια, θέτοντας ως προτεραιότητα να το κάνουμε πιο ποιοτικό, αξιοποιώντας τη νέα τεχνολογία και τεστάροντας νέες ποικιλίες που έρχονται συνεχώς».

Σε αυτή την κατεύθυνση, το πρόγραμμα «έτρεξε» φέτος με κάποιες βελτιώσεις και αλλαγές, οι οποίες, όπως σημειώνει, αφορούν, μεταξύ άλλων, «την αξιοποίηση κάποιων λογισμικών που έχουν να κάνουν με παρακολούθηση του αγρού, δορυφορικές εικόνες, χάρτες παραλλακτικότητας κ.λπ. Παράλληλα, ξεκινήσαμε δοκιμαστικές συνεργασίες με δύο συνεργάτες που διαθέτουν αντίστοιχες εφαρμογές, ενώ κάνουμε και μια αντίστοιχη μελέτη για το αποτύπωμα άνθρακα στον αγρό και στην παραγωγή μας».

Επί του παρόντος, η εταιρεία διαθέτει σε ετήσια βάση έναν κατάλογο 5-6 ποικιλιών, από τις οποίες ο αγρότης μπορεί να διαλέξει εκείνες που «ταιριάζουν» στην περιοχή του. Οι καινούργιες ποικιλίες δοκιμάζονται σε διάφορες περιοχές και, ανάλογα με το αποτέλεσμα που θα δώσουν, τόσο στο χωράφι όσο και στον μύλο, παίρνουν τη θέση τους στον κατάλογο. Είναι μια δυναμική διαδικασία», προσθέτει ο κ. Μπακοδήμος.

Οι ποσότητες που παραλαμβάνει συμβολαιακά κυμαίνονται από 10.000 έως 12.000 τόνους ετησίως σε σύνολο 80.000 τόνων σκληρού σιταριού που απορροφά τον χρόνο, ενώ το σύστημα τιμολόγησης προβλέπει μια ελάχιστη εγγυημένη τιμή (διαχρονικά στα 20 λεπτά/κιλό) και πριμ 1 λεπτού για όσους «πιάνουν» την ποιότητα των 80 kg/hl ειδικού βάρους, 80% υαλώδη και 13,5% πρωτεΐνη. «Βέβαια, φέτος η τιμή ξεκινά από τα 25 λεπτά/κιλό, επομένως τα ποιοτικά συμβολαιακά μας θα πληρωθούν με 26 λεπτά/κιλό», σημειώνει ο κ. Μπακοδήμος.

Kέρδισε άλλα 5 ευρώ η Φότζια, ακριβότερος πλέον ο Καναδάς

Η ανησυχία για την επίπτωση των υψηλών θερμοκρασιών στη νέα σοδειά του Καναδά, αλλά και οι εκτιμήσεις για μείωση των καλλιεργούμενων εκτάσεων στις ΗΠΑ την επόμενη σεζόν δημιουργούν μια ανησυχία στην αγορά και συντηρούν επί του παρόντος μια ανοδική δυναμική.

Οι τελευταίες εκτιμήσεις θέλουν την παραγωγή του Καναδά να φτάνει τους 5,8 εκατ. τόνους από 6,1 εκατ. τόνους που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη και 6,8 εκατ. τόνους που ανήλθε η περσινή συγκομιδή, ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες το USDA κάνει λόγο για μείωση 12% στα στρέμματα. Ο συνδυασμός αυτός έχει οδηγήσει σε αύξηση των τιμών του καναδέζικου σκληρού, το οποίο, συμπεριλαμβανομένων και των ακριβότερων ναύλων, φτάνει πλέον στην Ευρώπη στα 315-320 ευρώ/τόνο.

Στη νέα λίστα της Φότζια, οι τιμές «τσίμπησαν» αυτή την εβδομάδα άλλα 5 ευρώ, με αποτέλεσμα τα πλέον ποιοτικά σιτάρια (ειδικό βάρος 79 kg/hl, υαλώδη 80%, πρωτεΐνη 12%) να τοποθετούνται μεταξύ 315 και 320 ευρώ/τόνο και η αμέσως επόμενη κατηγορία (ειδικό βάρος78 kg/hl, υαλώδη 65%, πρωτεΐνη 11,5%) μεταξύ 305 και 310 ευρώ/τόνο.

Tιμή σκληρού σιταριού στη Φότζια*

*Επί αυτοκινήτου στην αποθήκη του παραγωγού (ευρώ/τόνο)

Ικανοποιημένοι δηλώνουν στον Βόρειο Έβρο από τις αποδόσεις

Ικανοποιημένοι είναι οι αγρότες του Έβρου που στράφηκαν στο σιτάρι αντικαθιστώντας μέρος της καλλιέργειας του βαμβακιού, γιατί φέτος η χρονιά είναι καλή σε αποδόσεις και η ζήτηση παραμένει υψηλή.

Αθροιστικά, σε σκληρό και μαλακό παρατηρήθηκε αύξηση της τάξης του 35% στις καλλιεργούμενες εκτάσεις σε σχέση με πέρυσι λόγω των καλών τιμών και αποδόσεων. «Είμαστε στα μισά του αλωνισμού, σε κάποιες περιοχές ξεκίνησαν τώρα, αλλά όσο προχωράμε προς την Ορεστιάδα βαίνουμε προς το τέλος», περιγράφει στην «ΥΧ» ο αντιπρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Δημητριακών Ορεστιάδας «Η Ένωση» και αντιδήμαρχος Ορεστιάδας, Δημήτρης Σταματίου, εξηγώντας πως στον Βόρειο Έβρο η συγκομιδή θα ολοκληρωθεί μέχρι τις 15 Ιουλίου. «Οι αποδόσεις στο σκληρό σιτάρι κυμαίνονται από 550-600 κιλά/στρέμμα, στο δε μαλακό από 600-650 κιλά το στρέμμα. Επίσης, είναι πολύ καλές ποιοτικά οι παραγωγές», σημειώνει.

Με την ολοκλήρωση του αλωνισμού η ΕΑΣ Ορεστιάδας θα προχωρήσει σε έναν πρώτο διαγωνισμό και εάν οι τιμές δεν είναι συμφέρουσες για τους αγρότες, θα πραγματοποιήσει και δεύτερο. Στόχος της Ένωσης είναι να πετύχει την καλύτερη δυνατή τιμή για τους παραγωγούς, όπως έγινε τα τελευταία δύο χρόνια. Κατά την προσωπική εκτίμηση του κ. Σταματίου, θα πρέπει να τεθεί ως βάση τουλάχιστον η περσινή τιμή, ήτοι τα 25 λεπτά το κιλό για το σκληρό και τα 18-19 λεπτά για το μαλακό.

Πέρυσι, η Ένωση πούλησε στην εταιρεία Μύλοι Σόγιας μέσα από διαγωνιστική διαδικασία και ο παραγωγός πληρώθηκε για το σκληρό 25,6 λεπτά και για το μαλακό 17,5 λεπτά. Πέρυσι, συγκομίστηκαν 23.000- 24.000 τόνοι σκληρό σιτάρι και για φέτος ο κ. Σταματίου εκτιμά ότι θα φτάσουν τους 30.000. Επίσης, από τους 3.000 τόνους μαλακό σιτάρι πέρυσι υπολογίζει ότι θα φτάσουν τους 4.500-5.000 τόνους.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Υπαιθρος Χώρα»
που κυκλοφόρησε την Παρασκευή 9 Ιουλίου 2021