Πόλεμος στο Ισραήλ: Ανησυχία για διμερές εμπόριο και αγροτικές εισροές

Οι πρώτες πληροφορίες που μεταδίδονται από μέσα του εξωτερικού για τις επιπτώσεις της πολεμικής σύρραξης στη Γάζα, μεταφέρουν μια ιδιαίτερα ανησυχητική κατάσταση. Σε ό,τι αφορά την αγροτική παραγωγή, στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρίσκεται το νότιο τμήμα του Ισραήλ, όπου μεταξύ άλλων καλλιεργούνται μαζικά καρότα, πατάτες και άλλα κηπευτικά, ωστόσο η δραστηριότητα έχει παραλύσει.

Αναλυτές εκτιμούν ότι η έκβαση του πολέμου είναι εξαιρετικά ρευστή και μια πιθανή κλιμάκωσή της θα εξαρτηθεί από την επικείμενη χερσαία επέμβαση των ισραηλινών δυνάμεων κατά της Λωρίδας της Γάζας.

Αποκλειστικές δηλώσεις στην «ΥΧ» παραχώρησε, με αφορμή τα τεκταινόμενα, ο πρόεδρος του ελληνοϊσραηλινού επιμελητηρίου, Βασίλης Παΐσιος, δίνοντας τη δική του εκτίμηση για τις πιθανές επιπτώσεις των τραγικών γεγονότων.

Περιορισμένες οι επιπτώσεις στα οπωροκηπευτικά της Ελλάδας

Την εξόχως προβληματική κατάσταση στον τομέα των οπωροκηπευτικών περιέγραψε Ισραηλινός εξαγωγέας, με δηλώσεις του στο Freshplaza: «Το εμπόριο, οι επιχειρήσεις και όλη η δραστηριότητα στο νότιο τμήμα της χώρας έχουν παραλύσει. Τα σύνορα είναι κλειστά και κανένας εργάτης δεν μπορεί να μεταβεί από τη Δυτική Όχθη στο Ισραήλ. Θα υπάρξουν σοβαρές επιπτώσεις στον τομέα των φρούτων, ωστόσο είναι νωρίς για να πούμε ποιος θα είναι ακριβώς ο αντίκτυπος».

Ωστόσο, σε ό,τι αφορά τις εισαγωγές φρούτων στην Ελλάδα από το Ισραήλ, σύμφωνα με τα στοιχεία που παραχώρησε στην «ΥΧ» ο Σύνδεσμος Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής, Διακίνησης Φρούτων Λαχανικών και Χυμών Incofruit-Hellas και αποτυπώνονται στον σχετικό πίνακα, τα μεγέθη είναι αρκετά περιορισμένα.

Συγκεκριμένα, η χώρα μας εισήγαγε το 2022 περίπου 1.416 τόνους νωπών φρούτων και καρπών. Από αυτούς, μεταξύ άλλων, οι 553 ήταν μανταρίνια, οι 514 χουρμάδες, οι 292 αχλάδια, οι 39 γκρέιπφρουτ και φράπες και οι 18 ακτινίδια. Σε ό,τι αφορά τα λαχανικά, η Ελλάδα εισήγαγε περίπου 416 τόνους νωπών, κατεψυγμένων κ.ά. λαχανικών.

Σύμφωνα με τον ειδικό σύμβουλο του Incofruit-Hellas, «οι επιπτώσεις του πολέμου στην ελληνική αγορά οπωροκηπευτικών είναι περιορισμένες. Αναφορικά με τις ελληνικές εξαγωγές, η προβληματική κατάσταση στην ισραηλινή παραγωγή ενδέχεται να δημιουργήσει περιθώριο, να καλυφθεί το κενό από επιπλέον ελληνικές εξαγωγές. Ένα από τα προϊόντα που εξελίσσεται πολύ θετικά φέτος από άποψη εξαγωγών είναι τα ακτινίδια, που έχουν ξεπεράσει αισίως τους 350 τόνους».

Ο κρίσιμος ρόλος των λιμανιών και το χειρότερο σενάριο

Παρότι οι πιθανές επιπτώσεις στις εισαγωγές οπωροκηπευτικών της Ελλάδας από το Ισραήλ να είναι περιορισμένες, υπάρχει ένας σοβαρότερος κίνδυνος: Το γεγονός, δηλαδή, ότι η Ελλάδα αποτελεί ενδιάμεσο «κρίκο» διακίνησης νωπών προϊόντων και αγροχημικών που εξάγει το ίδιο το Ισραήλ ή διαμοιράζει, από άλλες χώρες, στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Καταλυτικός θεωρείται ο ρόλος του λιμανιού της πόλης Ashdod, που βρίσκεται στα νότια της χώρας και αποτελεί τον σημαντικότερο εμπορικό κόμβο του Ισραήλ από τη θάλασσα. Μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, τα λιμάνια της χώρας λειτουργούσαν κανονικά, ωστόσο ουδείς μπορούσε να εγγυηθεί ότι η κατάσταση θα παραμείνει αμετάβλητη.

Σύμφωνα με τα όσα ανέφεραν γνώστες των εμπορικών ροών προϊόντων αγροχημικών στην περιοχή, «εφόσον διακοπεί η λειτουργία του λιμανιού της Ashdod, ενδέχεται να υπάρξουν σοβαρές επιπτώσεις στη διακίνηση κινεζικών λιπασμάτων που φτάνουν με μεγάλα πλοία στο ισραηλινό λιμάνι και εν συνεχεία διοχετεύονται στην Ευρώπη και την Ελλάδα». Πηγές επιχειρηματικών κύκλων που δραστηριοποιούνται στον τομέα των εισροών σημείωσαν στην «ΥΧ» ότι η χώρα μας εισάγει από το Ισραήλ προηγμένα λιπάσματα νιτρικού καλίου, που αποτελούν την πλειονότητα (σ.σ. περίπου το 75%) των προϊόντων που χρησιμοποιούνται στα ελληνικά θερμοκήπια. Επίσης, από το Ισραήλ εισάγονται φωσφορίτες, που αποτελούν βασική πρώτη ύλη για λιπάσματα που παράγονται στη χώρα μας.

Μικρότερες, αλλά όχι αμελητέες, ενδέχεται να είναι οι επιπτώσεις –όπως εκτιμούν οι ίδιες πηγές– της παύσης των εξαγωγών φυτοπροστατευτικών προϊόντων στη χώρα μας. Σύμφωνα με τους εν λόγω κύκλους, θα μπορούσε να λείψει από την ελληνική αγορά ένα ποσοστό της τάξης του 10%. Αξίζει να αναφερθεί ότι το σύνολο των εμπορικών συναλλαγών μεταξύ Ισραήλ και Ελλάδας φτάνει τα 800 εκατ. δολάρια σε ετήσια βάση.

Η «ΥΧ» ζήτησε από τον πρόεδρο του ελληνο-ισραηλινού επιμελητηρίου, Βασίλη Παΐσιο, να σχολιάσει τις πιθανές επιπτώσεις του πολέμου στον πρωτογενή τομέα.

Ο ίδιος προέβη στην ακόλουθη δήλωση: «Κάθε πολεμική εμπλοκή δημιουργεί προϋποθέσεις εμποδίων στην εμπορική δράση μεταξύ των χωρών. Έχουμε το παράδειγμα της ρώσοουκρανικής σύρραξης σχετικά πρόσφατα. Η Ελλάδα εισάγει πρώτες ύλες και έτοιμα κοκκώδη λιπάσματα, κυρίως υδατοδιαλυτά, καθώς και αρκετά φυτοπροστατευτικά προϊόντα. Ελπίζω ότι η κατάσταση θα εξομαλυνθεί μετά από 25 με 30 ημέρες και θα επανέλθουμε σε μια μορφή κανονικότητας, πρωτίστως για ανακούφιση των αμάχων και των δύο πλευρών, αλλά και για την επαναφορά της οικονομικής δραστηριότητας και των εμπορικών συναλλαγών, που σαφώς αφορούν και τη γεωργία. Μέχρι σήμερα, δεν έχει φανεί πρόθεση εμπλοκής από άλλες δυνάμεις και αυτό με κάνει αισιόδοξο, αν μπορώ να χρησιμοποιήσω τον όρο, για μια ταχεία ειρήνευση με τον πιο κατά το δυνατόν ανώδυνο τρόπο για τους λαούς του Ισραήλ και της Παλαιστίνης».

«Μαύρο» σενάριο για επιπτώσεις σε ενέργεια – καύσιμα

Αξίζει, τέλος, να αναφερθεί ότι στις αναλύσεις των διεθνών μέσων σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις του πολέμου, περιλαμβάνεται και το ενδεχόμενο ενός σοβαρού «επεισοδίου» στον τομέα της ενέργειας, στην περίπτωση που η σύρραξη κλιμακωθεί και εμπλακούν χώρες όπως το Ιράν, με αποτέλεσμα, σε αυτό το σενάριο, να πληγεί εκ νέου ο πρωτογενής τομέας.

Ελλάδα – Ισραήλ: Το «πάρε – δώσε» στα νωπά οπωροκηπευτικά (2022)

Πηγή: Incofruit-Hellas, με επεξεργασία από την ΕΛΣΤΑΤ.