«Ανοιχτές» παραμένουν οι επιλογές του ΥΠΑΑΤ για τη στρατηγική που πρόκειται να ακολουθήσει, με στόχο τη στήριξη των Ελλήνων παραγωγών που πλήττονται από τις συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία. Επιλογές, που αφορούν τα ποσά από εθνικούς πόρους που πρόκειται να χορηγηθούν ως συμπλήρωμα των ευρωπαϊκών, τις συγκεκριμένες δράσεις (π.χ. ζωοτροφές, λιπάσματα, ενέργεια) στις οποίες θα κατευθυνθούν τα κονδύλια και τα μέτρα του ΠΑΑ που θα περικοπούν.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «ΥΧ», τον τελευταίο λόγο τόσο για την εθνική συμμετοχή όσο και για τα μέτρα που θα επιλεγούν θα έχει ο ίδιος ο πρωθυπουργός.
Η Ελλάδα και τα υπόλοιπα κράτη-μέλη πρέπει το αργότερο έως τα τέλη Ιουνίου να παρουσιάσουν την πρότασή τους στην Κομισιόν, όσον αφορά την αξιοποίηση ποσοστού έως 5% των αδιάθετων κονδυλίων από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης της διετίας 2021-2022 για τη στήριξη των παραγωγών.
Η ηγεσία του υπουργείου έχει τοποθετηθεί δημόσια υπέρ μίας γενναίας ενίσχυσης των πληττόμενων κτηνοτρόφων, αλλά, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, μέχρι σήμερα ακόμα αναζητά τη «δεξαμενή», από όπου θα αντλήσει τα χρήματα, κατά προτίμηση ευρωπαϊκά, για την παροχή αυτού του πακέτου στήριξης.
Το σενάριο για την αξιοποίηση των κονδυλίων του Αποθεματικού Κρίσης, ύψους 26 εκατ. ευρώ, προς αυτόν τον σκοπό απομακρύνεται, με δεδομένο ότι το ΥΠΑΑΤ φαίνεται πως καταλήγει στην απόφαση να διπλασιάσει –και όχι, τελικά, να τριπλασιάσει– το ποσό αυτό με εθνικά χρήματα.
Συνολικά, δηλαδή, ο κουμπαράς (Αποθεματικό Κρίσης + εθνική συνεισφορά) θα ανέλθει σε περίπου 52 εκατ. ευρώ, ποσό που, σύμφωνα με το ΥΠΑΑΤ, δεν επαρκεί για τη στήριξη των κτηνοτρόφων.
Έπειτα, η πρόταση της Κομισιόν για τις λεγόμενες «πολεμοενισχύσεις» έως 15.000 ευρώ ανά παραγωγό με κονδύλια του Β΄ Πυλώνα μπορεί να εγκρίθηκε πανηγυρικά από το Συμβούλιο των υπουργών Γεωργίας την Τρίτη 24 Μαΐου, αλλά στην πραγματικότητα φαίνεται ότι δυσκολεύει τους χειρισμούς της Ελλάδας.
Κι αυτό γιατί, σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν, οι ενισχύσεις που θα δοθούν μέσω νέου μέτρου αγροτικής ανάπτυξης πρέπει να κατευθυνθούν σε παραγωγούς που ναι μεν πλήττονται από τις επιπτώσεις του πολέμου, αλλά πληρούν κάποιες συγκεκριμένες προϋποθέσεις: «Να δραστηριοποιούνται στην κυκλική οικονομία, τη διαχείριση των θρεπτικών ουσιών, την αποδοτική χρήση των πόρων ή σε μεθόδους παραγωγής φιλικές προς το περιβάλλον και το κλίμα», όπως αναφέρεται στην πρόταση.
Οι επιλογές
Η δυνατότητα αξιοποίησης έως 5% των κονδυλίων αγροτικής ανάπτυξης της περιόδου 2021 – 2022 αντιστοιχεί σε περίπου 77 εκατ. ευρώ για την Ελλάδα. Ως πρώτο σενάριο, το ΥΠΑΑΤ εξετάζει να τα αξιοποιήσει για να αντιμετωπιστούν δυσχέρειες στην αγορά λιπασμάτων, στην άρδευση ή στα απόβλητα. Επίσης, έχει πέσει στο τραπέζι η πρόταση τα κονδύλια αυτά να ενισχύσουν τη βιολογική καλλιέργεια.
Σε κάθε περίπτωση και όπως ξεκαθαρίζεται από την Πλατεία Βάθη, σε αυτήν τη φάση είναι πρώιμη η όποια εκτίμηση, καθώς τις επόμενες ημέρες –εφόσον η πρόταση πάρει την έγκριση και από το Ευρωκοινοβούλιο- θα μπορούν να καταλήξουν με βάση την τελική τροποποιητική απόφαση του Κανονισμού.
Την ίδια ώρα, το ΥΠΑΑΤ προσανατολίζεται στο ευρωπαϊκό σχέδιο REPowerEU, το οποίο ανακοινώθηκε από την Κομισιόν, με στόχο την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και την απεξάρτησή της ΕΕ από τη Ρωσία.
Ένα σχέδιο, βέβαια, που δεν στηρίζεται από ένα νέο ταμείο, δηλαδή από πρόσθετα χρήματα, αλλά βασίζεται ουσιαστικά στα ήδη εγκεκριμένα κονδύλια των κρατών-μελών, όπως του Ταμείου Ανάκαμψης, του ΕΣΠΑ και της ΚΑΠ.
Οι Έλληνες αξιωματούχοι εμφανίζονται κατ’ αρχάς θετικοί να «θυσιάσουν» χρήματα από τη νέα ΚΑΠ για μέτρα αγροτικής ανάπτυξης, ώστε να προωθήσουν δράσεις για παραγωγή βιομεθανίου/βιοαερίου, ακόμη και εγκατάσταση φωτοβολταϊκών. Σε ανώτατα επίπεδα, θα μπορούσαν μέσω αυτής της δυνατότητας που παρέχει το σχέδιο, να διατεθούν έως και 550 εκατ. ευρώ από τη νέα ΚΑΠ προς αυτόν τον σκοπό.
Πρασίνισμα
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι πιέσεις πάντως συνεχίζονται. Τα κράτη-μέλη, αφού πέτυχαν να αποσπάσουν από την Κομισιόν τη δυνατότητα ευελιξίας για τη χρήση των κονδυλίων αγροτικής ανάπτυξης, πλέον προσπαθούν να την πείσουν να παρατείνει και για το έτος 2023 την εφαρμογή παρεκκλίσεων από το
Πρασίνισμα. Το αίτημα διατυπώθηκε εκ νέου την περασμένη Τρίτη κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου Υπουργών Γεωργίας, με τον επίτροπο, Γιάνους Βοϊτσεχόφσκι, για πρώτη φορά να εμφανίζεται θετικός σε μία τέτοια προοπτική. «Το συζητάμε» σημείωσε, εξηγώντας ότι η κατάσταση παρακολουθείται. Ο ίδιος, πάντως, συμπλήρωσε ότι «αν πρέπει να αυξηθεί η παραγωγή, προσωπική μου άποψη είναι ότι πρέπει να γίνει».
Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα έχει αποφασίσει να αξιοποιήσει τις παρεκκλίσεις από υποχρεώσεις του Πρασινίσματος για το έτος υποβολής αιτήσεων 2022, όπως αυτές προβλέπονται στην Εκτελεστική Απόφαση 2022/484 της Επιτροπής.
