Αν και είναι ξεκάθαρα πιο επικεντρωμένη σε δράσεις για το περιβάλλον και το κλίμα και παρέχει μεγαλύτερη ευελιξία στην εφαρμογή της στα κράτη-μέλη, η νέα ΚΑΠ 2023-2027 ουσιαστικά αποτελεί τη «φυσική» συνέχεια της προηγούμενης.
Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν μελετητές της ευρωπαϊκής αγροτικής πολιτικής, υπογραμμίζοντας μάλιστα ότι έγινε ιδιαίτερος ντόρος κατά την προετοιμασία της, με την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση να έχει δώσει έμφαση στην επικοινωνιακή προβολή του νέου προγράμματος, ενώ το περιεχόμενο της ΚΑΠ στην ουσία δεν έχει αλλάξει την κατεύθυνσή της για τη νέα περίοδο.
Σαφώς, υπογραμμίζουν, υπάρχουν αλλαγές σε σχέση με την ΚΑΠ της τρέχουσας περιόδου, αλλά τα βασικά της χαρακτηριστικά παραμένουν σχεδόν αναλλοίωτα. Το αποδεικνύει εξάλλου το περιεχόμενο των Στρατηγικών Σχεδίων, που στην πλειονότητά τους δεν έχουν ακόμη πάρει έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Έως και την Τετάρτη 12 Οκτωβρίου, μόλις 9 Στρατηγικά Σχέδια είχαν λάβει το πράσινο φως από την Κομισιόν, με τον χρόνο πλέον να πιέζει, αφού η 1η Ιανουαρίου 2023 έχει οριστεί ως η πρώτη ημέρα της νέας προγραμματικής περιόδου.
Ο δημοσιογράφος και αναλυτής της γεωργικής πολιτικής, Κρις Χόρσεμαν, λαμβάνοντας υπόψη του τόσο τα εγκεκριμένα, όσο και τα μη εγκεκριμένα Στρατηγικά Σχέδια, προχώρησε, μεταξύ άλλων, στις ακόλουθες και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις.
Μόλις το ήμισυ του προϋπολογισμού των άμεσων ενισχύσεων αφορά τη Βασική Ενίσχυση
Με βάση τα στατιστικά στοιχεία, προκύπτει ότι το 51,1% του συνόλου των δαπανών για τις άμεσες ενισχύσεις στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ προορίζεται για τη Βασική Ενίσχυση. Από τα 28 Στρατηγικά Σχέδια (υπενθυμίζεται ότι το Βέλγιο καταθέτει δύο Στρατηγικά Σχέδια), στα μισά το μερίδιο των δαπανών άμεσων ενισχύσεων για τη Βασική είναι υψηλότερο του 50%. Αξίζει να αναφερθεί ότι το υψηλότερο ποσοστό καταγράφεται στη Δανία, καθώς είναι λίγο πάνω από το 75%.
Το 24,1% του προϋπολογισμού των άμεσων ενισχύσεων αφορά τα Οικολογικά Συστήματα
Τα Οικολογικά Συστήματα είναι κατά κάποιον τρόπο το νέο «Πρασίνισμα» της νέας ΚΑΠ, με την ουσιώδη διαφορά ότι πλέον δίνεται έμφαση στο αποτέλεσμα και όχι απλά στη συμμόρφωση. Υπολογίζεται ότι το 24,1% του προϋπολογισμού των άμεσων ενισχύσεων αφορά τα Οικολογικά Συστήματα για την περίοδο 2023-2027 (και όχι το κατώφλι του 25%), καθώς έχει δοθεί και μία περίοδος προσαρμογής στα κράτη-μέλη τα έτη 2023 και 2024. Αξιοσημείωτο είναι ότι η Τσεχία διαθέτει το 30% του προϋπολογισμού της για τις άμεσες ενισχύσεις μόνο για τα Οικολογικά Συστήματα.
«Μέρος» πια της ΚΑΠ η αναδιανεμητική ενίσχυση
Οι πληρωμές μέσω της αναδιανεμητικής ενίσχυσης θα αντιπροσωπεύουν το 10,4% των συνολικών δαπανών άμεσων ενισχύσεων στη νέα ΚΑΠ. Τα κράτη-μέλη έχουν επιλέξει ένα ευρύ φάσμα διαφορετικών παραμέτρων για το εν λόγω καθεστώς. Από αυτά, η Κροατία, η Τσεχία και η Λιθουανία αφιερώνουν πάνω από το 20% του προϋπολογισμού τους των άμεσων ενισχύσεων για την εφαρμογή της αναδιανεμητικής. Αντίθετα, η Δανία, η Μάλτα και η Σουηδία δεν εφαρμόζουν καθόλου το καθεστώς.
Το 2% του προϋπολογισμού για τους Νέους Γεωργούς
Μόλις το 2% του προϋπολογισμού των άμεσων ενισχύσεων διοχετεύεται στο καθεστώς της συμπληρωματικής εισοδηματικής υποστήριξης υπέρ των Νέων Γεωργών (CIS-YF). Από τα κράτη-μέλη, η Γερμανία αφιερώνει το 3,4% του προϋπολογισμού της στο εν λόγω καθεστώς.
Επέκταση του καθεστώτος των Συνδεδεμένων ΕνισχύσεωνΠερίπου 22,9 δισ. ευρώ πρόκειται να διατεθούν σε Συνδεδεμένες Ενισχύσεις τα επόμενα πέντε χρόνια. Αυτό αντιπροσωπεύει το 12,2% του συνολικού προϋπολογισμού των άμεσων ενισχύσεων. Το καθεστώς επικεντρώνεται κυρίως σε ενισχύσεις για βοοειδή και πρόβατα, αν και καλύπτει σχεδόν όλα τα αγροτικά προϊόντα, με βάση τον συνολικό κατάλογο από τους τομείς που έχει επιλέξει το εκάστοτε κράτος-μέλος. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ολλανδία είναι το μόνο κράτος-μέλος που δεν θα ενεργοποιήσει το καθεστώς κατά τη νέα προγραμματική περίοδο. Η Ολλανδία είναι το μόνο κράτος-μέλος που δεν θα ενεργοποιήσει το καθεστώς των Συνδεδεμένων Ενισχύσεων κατά τη νέα προγραμματική περίοδο. |
