Τη βούλησή τους να παραμείνουν στην ύπαιθρο και να αποτελέσουν συστατικό στοιχείο της αγροτικής ανάπτυξης, μέσα από ένα σύγχρονο μοντέλο παραγωγής, εκφράζουν νέοι αγρότες από διάφορες περιοχές της χώρας. Στο οδοιπορικό που πραγματοποίησε η «ΥΧ», δέκα παραγωγοί, οι οποίοι και διακρίνονται για τις επιδόσεις τους, καταθέτουν τις σκέψεις και τις προτάσεις τους για το τι πρέπει να αλλάξει στον αγροτικό τομέα και στις πολιτικές που υλοποιούνται, ώστε το αγροτικό επάγγελμα και η ύπαιθρος να γίνουν πιο ελκυστικά για τους νέους. 

Όλγα Παναγιωτίδου, Θεσσαλονίκη
Σύγχρονα μοντέλα συνεργατισμού

Μέσα από αυτόν τον τίτλο, η Όλγα Παναγιωτίδου, κτηνοτρόφος από τη Θεσσαλονίκη, μας εξηγεί τι πρέπει να γίνει στον αγροτικό τομέα για να ενισχυθεί η παραμονή των νέων στην ύπαιθρο.

«Η δημιουργία ενός σύγχρονου μοντέλου συνεργατικότητας είναι αναγκαία για τη βιωσιμότητα των μικρών παραγωγών, λόγω του αυξημένου κόστους παραγωγής από την καλλιέργεια μέχρι και τον τελικό προϊόν».

Παράλληλα, η ίδια αναφέρει ότι θα πρέπει να ενισχυθούν επιμορφωτικά προγράμματα για την οικοδόμηση ικανοτήτων, με στόχο την προώθηση των συνεργατικών σχημάτων. Επίσης, αναφέρεται σε έναν δίαυλο επικοινωνίας και επαφής των νέων αγροτών μεταξύ τους, ώστε να βρουν κοινές συνισταμένες με στόχο την προώθηση των προϊόντων τους στην αγορά. Τέλος, η ίδια επιμένει ότι «χρηματοδοτικά εργαλεία και άλλα κίνητρα μπορούν να δώσουν λύσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αγρότες και ειδικότερα οι νέοι».

Δημήτρης Βλαχάκης, Μεσολογγί
Καλύτερη ενημέρωση

Για μία άμεση και καλύτερη ενημέρωση των αγροτών κάνει λόγο ο Δημήτρης Βλαχάκης, από το Νεοχώρι Μεσολογγίου.

Αναφέρεται στις δυσκολίες που συναντά ο ίδιος μέσα από την καθημερινότητά του σε θέματα που έχουν σχέση με τα προγράμματα των νέων αγροτών, αλλά και τη γραφειοκρατία σε διάφορα επίπεδα της δημόσιας διοίκησης.

Επιμένει για τον ρόλο της νέας τεχνολογίας και την ενίσχυση των συλλογικών σχημάτων. Περισσότερο, όμως, προβληματίζεται για τη συλλογική δράση των νέων της υπαίθρου. «Γνωρίζουμε την αναγκαιότητα των νέων συλλογικών σχημάτων, ώστε να ξεπεράσουμε τα προβλήματα και να βγούμε δυναμικά στις αγορές. Δυστυχώς, όμως, κυριαρχούν λογικές του παρελθόντος και δεν απελευθερώνουν τις δυνάμεις του “εμείς”, κόντρα στο “εγώ”».

Δημήτρης Τσίλιας, Θεσσαλονίκη
Συνέργειες με ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια

Με το σκεπτικό ότι η κοινωνία και η τεχνολογία εξελίσσονται, ο Δημήτρης Τσίλιας, νέος αγρότης από τον Τρίλοφο Θεσσαλονίκης, θεωρεί ότι μέσα από τις νέες μορφές συλλογικότητας μπορούν να ξεπεραστούν τα προβλήματα που απασχολούν τους αγρότες σήμερα.

«Δεν μπορούμε να δώσουμε λύσεις στα προβλήματά μας, γιατί ένα σημαντικό ποσοστό από τους νέους αγρότες δεν έχει λάβει ούτε τη βασική εκπαίδευση, αλλά παρ’ όλα αυτά ασχολούνται επαγγελματικά με τον αγροτικό τομέα. Αυτό το κενό μπορούμε να το υπερκαλύψουμε μέσα από τη συνεργασία».

Τέλος, ο ίδιος υποστηρίζει τη χρήση της νέας τεχνολογίας, καθώς μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της υπαίθρου.

Κυριάκος Αποστολάκης, Μονεμβασιά
Το χάσμα των γενεών της υπαίθρου

Για ένα πρόβλημα που συναντούν πολλοί νέοι αγρότες, το οποίο τους εμποδίζει να εισέλθουν ομαλά στο αγροτικό επάγγελμα, είναι η μεταβίβαση της γης από τους γονείς τους, όπως μας εξηγεί ο Κυριάκος Αποστολάκης από τη Μονεμβασιά. «Θα πρέπει να βρεθούν λύσεις, ώστε να ξεπεραστεί αυτό το πρόβλημα», τονίζει.

Ο ίδιος αναφέρεται και στον πολυλειτουργικό ρόλο του αγρότη, ο οποίος δίνει τη δυνατότητα στους νέους να αξιοποιήσουν περισσότερες ευκαιρίες. «Δεν είναι μόνο ο πρωτογενής τομέας. Πρέπει να στραφούμε και στους άλλους κρίκους της παραγωγικής αλυσίδας, ώστε να κερδίσουμε μέρος από την προστιθέμενη αξία», υποστηρίζει και καταλήγει: «Αρωγός σε αυτή την προσπάθεια είναι η νέα τεχνολογία όπως επίσης και η γνώση, που είναι διάχυτη σε πολλούς τομείς, με τους οποίους όμως θα πρέπει να συνεργαστούμε σοβαρά».

Ισαάκ Κυπάρογλου, Κοζάνη
Συμβουλευτική σε νέο πλάνο

Στην αναγκαιότητα για υποστήριξη των νέων αγροτών σε τοπικό επίπεδο μέσα από ένα σύγχρονο συμβουλευτικό μοντέλο, το οποίο να παρέχει άμεσες λύσεις στα προβλήματά τους, αναφέρεται ο νεαρός Ισαάκ Κυπάρογλου.

«Για να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε βιώσιμες εκμεταλλεύσεις, θα πρέπει να έχουμε και γνώσεις, τις οποίες όμως μέχρι σήμερα πολλοί από εμάς δεν τις έχουν αποκτήσει. Η αναγκαιότητα της συμβουλευτικής μάς δίνει λύσεις ώστε να ξεπεράσουμε προβλήματα που συναντούμε στο χωράφι, αλλά και στην προώθηση των προϊόντων που παράγουμε».

Παράλληλα, ο ίδιος εκφράζει το παράπονο και την ανησυχία του για πλασματικές μελέτες στα Σχέδια Βελτίωσης, οι οποίες αλλοιώνουν την εικόνα της βιωσιμότητας με εικονικές καλλιέργειες. «Το σπανάκι δεν αποτελεί λύση βιωσιμότητας για πολλούς αγρότες, παρ’ όλα αυτά χρησιμοποιείται κατά κόρον ώστε να επιτευχθεί καλύτερη βαθμολόγηση στα Σχέδια Βελτίωσης. Θα πρέπει να έχουμε περισσότερες και ουσιαστικές προτάσεις για την καλύτερη διαχείριση των χρηματοδοτικών εργαλείων».

Μάρκος Ζούλης, Νάξος
Αποτελεσματικότερος ο ενημερωμένος

Στον ρόλο των συνεταιρισμών στη στήριξη των αγροτών επικεντρώνεται ο Μάρκος Ζούλης από τη Νάξο, κτηνοτρόφος, παραγωγός ζωοτροφών και ελιάς.

«Στις μέρες μας, που οι εξελίξεις τρέχουν ταχύτατα, ο νέος αγρότης οφείλει να είναι καλά ενημερωμένος, ώστε να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τα προβλήματα του κλάδου του και να υποστηρίζει την παραγωγή του.

Την πολύτιμη γνώση μπορεί να την κατακτήσει, θεωρώ, μέσω των αγροτικών συνεταιρισμών, που οφείλουν να παρακολουθούν τις νέες εξελίξεις και να ενημερώνουν γι’ αυτές τα μέλη τους.

Παράλληλα, ένας ακόμη τρόπος είναι η συμμετοχή σε σεμινάρια που διοργανώνουν κατά καιρούς αξιόπιστοι φορείς. Πρόκειται για σεμινάρια κατά κανόνα εύκολα προσβάσιμα, που προσφέρουν πλήθος διαφορετικών γνώσεων, ενώ πολλές φορές είναι και επιδοτούμενα».

Αργυρώ Κουτσουράδη, Χίος
Η αλλαγή ξεκινάει από τα σχολεία

Για μία νέα γεωργία και έναν πρωτογενή τομέα που πρέπει να ξεκινήσουν από… το σχολείο κάνει λόγο η Αργυρώ Κουτσουράδη, παραγωγός αρωματικών φυτών από τη Χίο.

Η αναγκαιότητα των μαθητών να έρθουν πιο κοντά στη φύση δίνει τη δυνατότητα σε πολλούς από αυτούς να επιλέξουν την παραμονή στην ύπαιθρο όταν μεγαλώσουν, γιατί θα έχουν αποκτήσει βιωματική σχέση μαζί της.

Επίσης, η κα Κουτσουράδη επισήμανε την καλύτερη αξιοποίηση των προγραμμάτων, όπως επίσης και την ενίσχυση των νέων αγροτών μέσα από το Ταμείο Εγγυήσεων. Περιγράφοντας ένα μοντέλο τοπικής ανάπτυξης που μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο και σε διάφορες άλλες περιοχές της χώρας, ανέφερε το «δίκτυο αγροδιατροφής της Χίου, για την ενίσχυση της τοπικής εφοδιαστικής αλυσίδας».

Δημήτρης Σχοινοπλοκάκης, Χανιά
Λύνουμε τα προβλήματα με σύγχρονες μεθόδους

Απομυθοποιώντας τις λογικές των μπλόκων ως τη μόνη διέξοδο για την επίλυση των προβλημάτων των αγροτών, ο Δημήτρης Σχοινοπλοκάκης από τις Λουσακιές Χανίων καταλήγει στο συμπέρασμα ότι μπορούν να βρεθούν λύσεις με σύγχρονες μεθόδους.

Ο ίδιος επιμένει ότι υπάρχουν και άλλες, εναλλακτικές λύσεις, μέσα από πιο οργανωμένες ομάδες. Σε τοπικό επίπεδο, ξεκινώντας από την αυτοδιοίκηση πρώτου και δεύτερου βαθμού «γνωρίζουν τα προβλήματα του τόπου και μέσα από αυτές, να δοθούν λύσεις».

Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα, ανέφερε τον φάκελο για την κλιματική αλλαγή που κατέθεσαν νέοι αγρότες της περιοχής των Χανίων στην τοπική αυτοδιοίκηση και το θέμα έφτασε στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Παράλληλα, όπως τόνισε, «κάποια γενικότερα θέματα μπορούν να αναδειχθούν και σε εθνικό επίπεδο, ώστε να ενισχυθεί ο ρόλος των νέων αγροτών στην ανάπτυξη της υπαίθρου». Σε ό,τι αφορά ζητήματα που έχουν σχέση με τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική, ο ίδιος δήλωσε ότι «πρέπει να ενισχυθεί ο θεσμός των ομάδων παραγωγών και άλλων συλλογικών σχημάτων».

Τάσος Μποντρότσιος, Ροδόπη
Αγροτικές και κοινωνικές υποδομές

Η ανυπαρξία υποδομών σε πολλές περιοχές της υπαίθρου φέρνει ως αποτέλεσμα την αδυναμία κάλυψης των αναγκών των νέων αγροτών και, άρα, τη βραχυπρόθεσμη παραμονή τους στον τόπο τους.

Τον προβληματισμό αυτόν θέτει ο Τάσος Μποντρότσιος, από το Φανάρι Ροδόπης, ο οποίος κάνει λόγο για σύγχρονες συλλογικές δράσεις με τη χρήση της νέας τεχνολογίας.

«Πρέπει να ενισχύσουμε τις ομάδες παραγωγών και τα άλλα συλλογικά σχήματα, για να μπορέσουμε να σπάσουμε την “παλιά” νοοτροπία σε αυτόν τον τομέα». Ο ίδιος τονίζει, ακόμη, την αναγκαιότητα της ένταξης νέων αγροτών στο επάγγελμα με λιγότερη γραφειοκρατία και την ενίσχυσή τους με χρηματοδοτικά εργαλεία.

Νίκος Γούσιος, Φάρσαλα
Εκσυγχρονισμός εκμεταλλεύσεων μέσα από τη νέα ΚΑΠ

Στον εκσυγχρονισμό των γεωργικών εκμεταλλεύσεων εστιάζει ο Νίκος Γούσιος, από το Ευύδριο Φαρσάλων.

Ο νέος αγρότης υποστηρίζει ότι «με τη νέα ΚΑΠ πολλά πράγματα θα αλλάξουν και εκεί θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις του μέλλοντος.

Εμείς οι νέοι πρέπει να αναλάβουμε τον εκσυγχρονισμό των αγροτικών μας εκμεταλλεύσεων, την υιοθέτηση καινοτομιών και τη μετάβασή μας στη νέα εποχή.

Αυτήν τη στιγμή, η ποιοτική παραγωγή των προϊόντων μας, η ταυτότητά τους, αλλά και η οργάνωση για την άμεση διάθεσή τους, ενισχύοντας έτσι τη φράση “από το χωράφι στο ράφι”, αποτελούν μονόδρομο».

 

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Υπαιθρος Χώρα»
που κυκλοφόρησε Παρασκευή 1 Οκτωβρίου 2021