Ακρίβεια: Προβληματίζουν οι ανατιμήσεις σε οπωροκηπευτικά, τι δηλώνουν οι αγρότες

Μετά τις μεγάλες καταστροφές που προκάλεσαν τα ακραία καιρικά φαινόμενα στη Θεσσαλία, πληθαίνουν οι καταγγελίες καταναλωτών στην «ΥΧ» για κηπευτικά προϊόντα που εμφανίζονται να πωλούνται τις τελευταίες ημέρες σε ιδιαίτερα αυξημένες τιμές, τη στιγμή μάλιστα που ορισμένα εξ αυτών δεν προέρχονται από τις πληγείσες περιοχές.

Την προηγούμενη εβδομάδα, τόσο ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, όσο και ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρης Αυγενάκης, έκαναν λόγο για «απαράδεκτα φαινόμενα αισχροκέρδειας», μιλώντας με ιδιαίτερα σκληρή γλώσσα για όσους προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τη συγκυρία και να αποκομίσουν υπέρογκα και αδικαιολόγητα κέρδη. Αμφότεροι εξέφρασαν την πρόθεσή τους να πατάξουν τέτοια φαινόμενα.

Να σημειωθεί ότι την Τετάρτη 20 Σεπτεμβρίου ο υπουργός Ανάπτυξης, Κώστας Σκρέκας, ανακοίνωσε σειρά μέτρων κατά της ακρίβειας και πιθανών φαινομένων αισχροκέρδειας σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα, με ιδιαίτερη στόχευση στη λιανική αγορά.

Την ίδια στιγμή, οι αγρότες επιμένουν ότι η ευθύνη για τις συνεχείς ανατιμήσεις στα τρόφιμα βαραίνει κυρίως τους μεσάζοντες και τις μεγάλες αλυσίδες λιανικής. Οι ίδιοι θεωρούν ότι θα υπάρξουν, δικαιολογημένα, διαρκείς ανατιμήσεις σε φυλλώδη λαχανικά, λόγω της μη υποχώρησης του αυξημένου κόστους παραγωγής.

Αύξηση 67% στις ντομάτες και 112% στα αγγούρια μέσα σε τρεις εβδομάδες

Αν και δεν υπάρχουν αντιπροσωπευτικά στοιχεία για τις τιμές κηπευτικών σε λαϊκές αγορές και σούπερ μάρκετ που να καλύπτουν την εξέλιξη των τιμών από τις αρχές του Σεπτεμβρίου μέχρι σήμερα, μια ματιά στα στοιχεία του Οργανισμού Κεντρικών Αγορών και Αλιείας (ΟΚΑΑ) με τις επικρατούσες αναγραφόμενες τιμές χονδρικής για το διάστημα 31 Αυγούστου – 18 Σεπτεμβρίου δημιουργεί την εντύπωση μιας έντονης και ταχέως αυξητικής τάσης στις τιμές ορισμένων προϊόντων.

Συγκεκριμένα, και σε ό,τι αφορά τις ντομάτες, η εξέλιξη της τιμής τους από τις 31/08/2023 και για τις επόμενες δύο εβδομάδες ήταν η εξής: Από 0,90 ευρώ/κιλό στις 31/8, σε 1,20 ευρώ/κιλό στις 7/9. Στις 11/9, δηλαδή λίγες ημέρες μετά την κορύφωση της θεομηνίας, η τιμή χονδρικής ανέβηκε στο 1,30 ευρώ/κιλό. Στις 14/9, η τιμή αυξήθηκε εκ νέου, στο 1,50 ευρώ/κιλό, και παρέμενε εκεί έως τις 18/9. Συμπερασματικά, στην ντομάτα, μέσα σε τρεις εβδομάδες υπήρξε αύξηση τιμής 66,6%. Επιπλέον, ελάχιστες ημέρες μετά τις καταστροφές (11 Σεπτεμβρίου) σημειώθηκε αύξηση της τιμής χονδρικής κατά 25%.

Στο αγγούρι (ζευγάρι), η τιμή εκτινάχθηκε από τα 0,40 ευρώ στις 31/8, στα 0,85 ευρώ στις 18/9. Μάλιστα, η αύξηση αυτή κατά 112% σημειώθηκε από τις 11/9 και μετά, δηλαδή λίγες ημέρες μετά τις καταστροφές από τα καιρικά φαινόμενα. Στο μαρούλι, η τιμή από 0,55 ευρώ στις 11/9 έφτασε τα 0,75 ευρώ στις 14/9 για να παραμείνει εκεί (18/9). Αυξήθηκε, δηλαδή, κατά 36% μέσα λίγες ημέρες μετά τη θεομηνία.

«Αναμενόμενες οι ανατιμήσεις, ασχέτως Θεσσαλίας», δηλώνουν παραγωγοί

Ο Σπύρος Σινγκ, παραγωγός φυλλωδών λαχανικών με σημαντική δραστηριότητα στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, δηλώνει τα εξής: «Η Θεσσαλία δεν είναι σημαντικός παίκτης ντομάτας για τις μεγάλες λαχαναγορές της χώρας. Ωστόσο, υπάρχουν άλλοι λόγοι για τις ανατιμήσεις που παρατηρούνται το τελευταίο διάστημα.

Οι πιο σημαντικοί είναι οι μειωμένες φυτεύσεις ντομάτας, οι καταστροφές που υπήρξαν σε υπαίθριες καλλιέργειες το καλοκαίρι και η μεγάλη αύξηση του εργατικού κόστους, καθώς τα μεροκάματα των αγρεργατών έχουν αυξηθεί κατά 30%-40% μέσα σε έναν χρόνο. Μαζί με ενέργεια και καύσιμα, το κόστος παραγωγής παραμένει ιδιαίτερα αυξημένο και μη ελεγχόμενο. Κατά τη γνώμη μου, οι αυξήσεις στα φυλλώδη λαχανικά είναι δικαιολογημένες έως έναν βαθμό. Δεν μου φαίνεται λογικό να βλέπουμε υπέρογκες αυξήσεις σε άσχετα με τις καταστροφές προϊόντα, όπως σε φρούτα που προέρχονται μάλιστα από περιοχές που δεν έχουν καμία σχέση με τη Θεσσαλία».

Ο ίδιος θεωρεί ότι θα υπάρξουν ανατιμήσεις στα «χειμερινά» φυλλώδη λαχανικά το επόμενο διάστημα λόγω μειωμένων φυτεύσεων για τους λόγους που αναφέρθηκαν πιο πάνω.

Ο πρόεδρος λαϊκών αγορών του Νομού Λάρισας, Δημήτρης Πούρικας, σχολιάζοντας στην «ΥΧ» την εξέλιξη των τιμών στα κηπευτικά, αναφέρει τα εξής: «Θεωρώ δεδομένο ότι θα έχουμε μειωμένη παραγωγή σε ορισμένα προϊόντα λόγω των καταστροφών. Δεν μιλάμε για 100% καταστροφή, αλλά σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικοί οι όγκοι που χάθηκαν σε ορισμένα προϊόντα.

Εκτός από ‘‘έτοιμη’’ παραγωγή, χάθηκαν και φυτεύσεις που επρόκειτο να συγκομιστούν τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο. Ένα τέτοιο προϊόν είναι, για παράδειγμα, το φασολάκι. Επιμένουμε ότι οι τιμές στις λαϊκές αγορές δεν συγκρίνονται με αυτές στο στεγασμένο εμπόριο. Η ντομάτα στην τοπική αγορά της Λάρισας αυτές τις ημέρες πωλείται από 1,50 έως 1,80 ευρώ/κιλό, ενώ πριν από τις καταστροφές πωλείτο από 1,30 έως 1,40 ευρώ/κιλό. Κατά τη γνώμη μου, μια ανατίμηση 20 ή 30 λεπτών είναι δικαιολογημένη. Τώρα, αν στην Αθήνα ο μεσάζων πουλάει την ίδια ντομάτα με υπερβολικό “καπέλο”, αυτά τα γνωρίζετε, δηλαδή ότι ορισμένοι αποκομίζουν υπερβολικά κέρδη».

Κατακόρυφη αύξηση εισαγωγών ντομάτας από τις αρχές Σεπτεμβρίου

Ο ειδικός σύμβουλος του Συνδέσμου Ελλήνων Εξαγωγέων Φρούτων, Λαχανικών και Χυμών, INCOFRUIT – HELLAS, Γιώργος Πολυχρονάκης, ενημέρωσε την «ΥΧ» ότι τις ημέρες που ακολούθησαν τις καταστροφές, οι εισαγωγές ντομάτας από την Τουρκία στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατακόρυφα: «Από την 1η Σεπτεμβρίου, εισήχθησαν στη χώρα 3.996 τόνοι, εκ των οποίων οι 2.640 από την Τουρκία.

Πέρυσι, το αντίστοιχο διάστημα, είχαν εισαχθεί 1.032 τόνοι (οι 575 από τη γειτονική χώρα). Είναι λογικό οι έμποροι να προσπαθούν να καλύψουν το κενό που δημιουργήθηκε. Στη Θεσσαλία, παράγονται αρκετές χιλιάδες τόνοι ετησίως, ποσότητα που, κατά κύριο λόγο, κατευθύνεται στην τοπική αγορά. Η έλλειψη αυτή, σε συνδυασμό με τη μη διαθεσιμότητα πανευρωπαϊκά σημαντικών ποσοτήτων ντομάτας συγκριτικά με τη ζήτηση η οποία αναμένεται να διαρκέσει τουλάχιστον έναν μήνα ακόμη, έφερε αυξήσεις και αστάθεια στην αγορά. Βεβαίως, αυτό δεν δικαιολογεί φαινόμενα υπερβολικών ανατιμήσεων, που έχω δει κι εγώ ο ίδιος αυτές τις ημέρες σε σούπερ μάρκετ και στη λαϊκή».

Ανατιμήσεις τιμών χονδρικής από 31/8 έως 18/9