Προϊόντα ΠΟΠ: Πώς θα εµποδίζονται οι επιτήδειοι που παράγουν πολύ τυρί µε λίγο γάλα

Αλλαγές σε ελέγχους και ποινές φέρνει το νέο νοµοσχέδιο

Την Τρίτη 21/12, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Σπήλιος Λιβανός, παρουσίασε στο Υπουργικό Συμβούλιο τους βασικούς άξονες του νέου πλαισίου προστασίας των προϊόντων με Προστατευόμενες Ονομασίες Προέλευσης (ΠΟΠ), Προστατευόμενες Γεωγραφικές Ενδείξεις (ΠΓΕ) και Εγγυημένα Παραδοσιακά Ιδιότυπα Προϊόντα (ΕΠΙΠ).

Το νέο πλαίσιο αναμένεται να έρθει μέσα στους αμέσως προσεχείς μήνες σε νομοσχέδιο στη Βουλή και φιλοδοξεί να αποτελέσει το πρώτο βήμα για τη βελτιστοποίηση των ελεγκτικών και κυρωτικών διαδικασιών σε ό,τι αφορά προστατευόμενα προϊόντα, όπως η φέτα. Σύμφωνα με το αναλυτικό προσχέδιο του νέου πλαισίου, που έχει στη διάθεσή της η «ΥΧ», στόχος είναι η αποτελεσματική και γρήγορη επιβολή κυρώσεων σε όσους πραγματοποιούν παραβάσεις στα εν λόγω προϊόντα.

«Οδηγός» παραβάσεων για αποτελεσματικές και δίκαιες ποινές

Σύμφωνα με το υπουργείο, ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία που φέρνει το νέο πλαίσιο είναι ότι θα αναφέρεται με σαφήνεια στις πιθανές παραβάσεις στα προστατευόμενα προϊόντα.

Όπως δήλωσαν στην «ΥΧ» πηγές από επιτελείο του ΥΠΑΑΤ, που επεξεργάζεται το νομοσχέδιο, το παλαιό καθεστώς παρουσίαζε κενά τόσο ως προς τα κριτήρια που θα πρέπει να πληροί ένα τέτοιο προϊόν για να διαθέτει χαρακτηρισμό καθεστώτος προστασίας, όσο και στις διάφορες παραβάσεις που δύναται να διαπράξει μια επιχείρηση.

Με το νέο πλαίσιο θα υπάρχει κατηγοριοποίηση των παραβάσεων, με στόχο να επιβάλλονται αποτελεσματικές και αυστηρές ποινές σε όσους προβαίνουν σε «βαριές» παρανομίες, όπως για παράδειγμα η νόθευση φέτας ΠΟΠ με αγελαδινό γάλα. Επιπλέον, το νέο πλαίσιο θα λειτουργεί αναλογικά και όχι τιμωρητικά για όσους διέπραξαν ένα ελαφρύτερο ατόπημα από αβλεψία ή ακούσιο λάθος.

Σε ό,τι αφορά τις σοβαρές παραβάσεις, μία εκ των ποινών που προβλέπεται θα είναι ένα σημαντικό πρόστιμο επί του τζίρου. Ωστόσο, ανοιχτό παραμένει ακόμα το αν αυτό θα επιβάλλεται επί του συνολικού τζίρου της ελεγχόμενης επιχείρησης, ή του τζίρου που πραγματοποίησε η επιχείρηση στο προϊόν για το οποίο διαπιστώθηκε παράβαση. Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι το νέο αυτό πλαίσιο θα αξιοποιεί και τις πρόσφατες διατάξεις που θεσπίστηκαν επί υπουργίας Μ. Βορίδη για την επιβολή κυρώσεων.

Θέσπιση αποδόσεων γάλακτος ανά τυροκομικό προϊόν

Το ΥΠΑΑΤ θα θεσπίσει μέσω επιτροπής από ειδικούς επιστήμονες δείκτες απόδοσης γάλακτος ανά τυροκομικό προϊόν. Πρόκειται για σημαντική πρόβλεψη, που στοχεύει στην αντιμετώπιση της χρήσης τεχνικών μεθόδων αύξησης της απόδοσης γάλακτος στην τυροκόμηση, κατά παράβαση των κανόνων παραγωγής τυροκομικών ΠΟΠ προϊόντων.

Σκοπός είναι να αφαιρέσει τη δυνατότητα σε όσους μέχρι σήμερα χρησιμοποιούσαν τεχνολογίες, όπως η υπερδιήθηση, για να κερδίσουν σε ποσότητα παραγωγής ενός προϊόντος ΠΟΠ, καταστρατηγώντας έτσι τον παραδοσιακό και πρότυπο τρόπο παρασκευής του. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «ΥΧ» το υπουργείο στοχεύει στη δημιουργία δεικτών για μια σειρά τυριών ΠΟΠ, ξεκινώντας από τη φέτα, σε λίγους μήνες από σήμερα.

Επίσπευση της επιβολής ποινών

Με τη διαδικασία του νέου πλαισίου, η κύρωση θα επιβάλλεται σε πρώτο και τελευταίο βαθμό από τριμελή επιτροπή, στην οποία πλέον θα συμμετέχει και μέλος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.

Σύμφωνα με πηγές από την ηγεσία του ΥΠΑΑΤ, οι αλλαγές αυτές σε σχέση με το καθεστώς που ίσχυε μέχρι σήμερα θα αποφέρουν πολλαπλά οφέλη. Πρώτον, θα επιταχυνθούν σημαντικά οι διαδικασίες επιβολής κυρώσεων και, δεύτερον, θα υπάρξει νομική «θωράκιση» των εισηγήσεων της μίας και μοναδικής επιτροπής.

Υπενθυμίζεται ότι με το υφιστάμενο καθεστώς συνεδριάζει, σε πρώτο βαθμό, η επιτροπή παρατυπιών του ΥΠΑΑΤ. Αυτή πραγματοποιεί εισήγηση, χωρίς να επιβάλλεται κάποια κύρωση. Στη συνέχεια, η ελεγχόμενη επιχείρηση προσφεύγει κατά της εισήγησης της πρώτης επιτροπής, για να έρθει στη συνέχεια μια δευτεροβάθμια επιτροπή και να προχωρήσει στην τελική εισήγηση, ώστε να επιβληθεί κύρωση.

Πρόκειται για διοικητικές διαδικασίες που διαρκούσαν από εβδομάδες έως χρόνια. Ο στόχος εδώ είναι ο απαιτούμενος χρόνος ανάλογα με την υπόθεση να μειωθεί στο μισό.

Πρόβλεψη για τα «τρικ» των παραβατών στα ΠΟΠ

Ακόμη μία διάταξη που θα περιλαμβάνει το νέο πλαίσιο έχει σκοπό να καταργήσει τα «παραθυράκια» που έβρισκαν επιχειρήσεις οι οποίες είχαν τιμωρηθεί για σοβαρές παραβάσεις και, παρά το γεγονός ότι τους είχε επιβληθεί ποινή, κατάφερναν και έπαιρναν εκ νέου την πιστοποίηση για ΠΟΠ προϊόντα. Αυτό το πετύχαιναν αξιοποιώντας κενά στο υφιστάμενο πλαίσιο και χρησιμοποιώντας διάφορα «τρικ», όπως η δημιουργία νέου ΑΦΜ.

Πρόκειται για ένα λεπτό και σύνθετο σημείο, το οποίο επεξεργάζεται το νομικό επιτελείο του ΥΠΑΑΤ και θα περιλαμβάνεται στο επερχόμενο νομοσχέδιο.

Συνεργασία μεταξύ των ελεγκτών και αξιοποίηση ευρημάτων

Στο επερχόμενο νομοσχέδιο στόχος είναι να δοθεί η δυνατότητα περαιτέρω συνεργασίας μεταξύ των ελεγκτικών αρχών του ΥΠΑΑΤ και του κράτους, με στόχο τη μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας των ελέγχων. Για παράδειγμα, η εκάστοτε ελεγκτική αρχή του ΥΠΑΑΤ θα χρησιμοποιεί νόμιμα τα πορίσματα και το αποδεικτικό υλικό που συλλέγουν άλλες αρμόδιες αρχές.

Επίσης, η εκάστοτε αρχή θα δικαιούται να δεσμεύει προσωρινά, παράνομα προϊόντα για λογαριασμό άλλων ελεγκτικών αρχών του ΥΠΑΑΤ, ώστε να αποφεύγεται η απώλεια πολύτιμων αποδεικτικών στοιχείων.