Με ρυθμό 6,2% έτρεξαν οι πωλήσεις του οργανωμένου λιανεμπορίου το 2022, έχοντας ως «καύσιμο» τον πληθωρισμό, την ώρα που η κατανάλωση υποχώρησε και, μάλιστα, συνεχίζει να εμφανίζει έντονα πτωτικές τάσεις τις πρώτες εβδομάδες του νέου έτους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της IRI Ελλάς, στα ταμεία των σούπερ μάρκετ (σε ηπειρωτική Ελλάδα και Κρήτη), το 2022 εισέρευσαν 8,560 δισ. ευρώ, δηλαδή μισό δισ. (501 εκατ. ευρώ) παραπάνω από το 2021. Ωστόσο, στο μεγαλύτερο μέρος του αυτός ο επιπλέον τζίρος οφείλεται στις ανατιμήσεις οι οποίες, στα προϊόντα σταθερού barcode, ανήλθαν μεσοσταθμικά σε 6,8%, όταν οι όγκοι πωλήσεων εμφάνισαν πτώση 0,9%.
Στο 6,8% διαμορφώθηκε το ποσοστό της αύξησης στην τιμή μονάδας και για την κατηγορία των τροφίμων όπου, αν εξαιρέσουμε τα υλικά μαγειρικής (αύξηση τιμών 12%), τα γαλακτοκομικά ήταν η υποκατηγορία με τις μεγαλύτερες ανατιμήσεις, οι οποίες έφτασαν κατά μέσο όρο το 11,9%. Είναι χαρακτηριστικό ότι η αξία πωλήσεων της υποκατηγορίας ενισχύθηκε πέρυσι 7%, τη στιγμή που ο όγκος τους μειώθηκε 4,3%. Συγκριτικά, το 2021 τόσο ο τζίρος όσο και οι τεμαχειακές πωλήσεις των γαλακτοκομικών είχαν κινηθεί πτωτικά με τον ίδιο ουσιαστικά ρυθμό (-0,7% η αξία, -0,8% ο όγκος πωλήσεων).
Τις δεύτερες μεγαλύτερες ανατιμήσεις σε ποσοστό 7,9% εμφάνισαν τα κατεψυγμένα, τα οποία μάλιστα είχαν και τις περισσότερες απώλειες μεταξύ των τροφίμων στις πωλήσεις κατ’ όγκο, οι οποίες υποχώρησαν 4,9%. Ο τζίρος της υποκατηγορίας ενισχύθηκε μεν κατά 2,6%, ωστόσο η επίδοση αυτή ήταν η δεύτερη χειρότερη στον κλάδο των τροφίμων-ποτών, ξεπερνώντας μόνο τα αλκοολούχα που κατέγραψαν μείωση 1,3% σε αξία. Σημειωτέον ότι τα κατεψυγμένα τρόφιμα είχαν κλείσει το 2021 με αύξηση πωλήσεων 5,4% σε όρους αξίας και 6,4% σε επίπεδο όγκου.
Σταθερά ανοδικά τα συσκευασμένα τρόφιμα
Στην υποκατηγορία των συσκευασμένων τροφίμων που περιλαμβάνει μια ευρεία γκάμα προϊόντων, πολλά εκ των οποίων βασικά (π.χ. ζυμαρικά, όσπρια, ρύζι) οι ανατιμήσεις ανήλθαν στο 6,3%, με τους τζίρους να ενισχύονται κατά 7,6% (ποσοστό υψηλότερο και από το αντίστοιχο των γαλακτοκομικών), ενώ και οι τεμαχειακές πωλήσεις εμφάνισαν αύξηση 1,2%. Ουσιαστικά, η συγκεκριμένη κατηγορία συνέχισε να χτίζει πάνω στην καλή εικόνα του 2021, οπότε και είχε καταγράψει αύξηση πωλήσεων 2% σε αξία και 1% σε όγκο.
Πιο συγκρατημένες ήταν οι ανατιμήσεις στα σνακ που δεν ξεπέρασαν το 4,4%, γεγονός που προφανώς βοήθησε ώστε και οι όγκοι πωλήσεων να κινηθούν ανοδικά σε ποσοστό 2% (το υψηλότερο μεταξύ των τροφίμων) με τον τζίρο να παρουσιάζει τελικά αύξηση 6,5%. Το 2021 η εν λόγω υποκατηγορία είχε εμφανίσει αύξηση της αξίας πωλήσεων 1,2%, ωστόσο οι όγκοι είχαν υποχωρήσει 1,4%.
Συνολικά, η κατηγορία τροφίμων-ποτών εμφάνισε πέρυσι οριακή πτώση 0,3% στις πωλούμενες ποσότητες, ωστόσο ο τζίρος της ενισχύθηκε 6,5%, παρουσιάζοντας τη μεγαλύτερη αύξηση μεταξύ των προϊόντων σταθερού barcode (σ.σ. 4,7% ήταν το αντίστοιχο ποσοστό για τα προϊόντα προσωπικής υγιεινής και ομορφιάς και 3,1% για τα είδη οικιακής φροντίδας).
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο τζίρος των συσκευασμένων τροφίμων ξεπέρασε πέρυσι τα 4,939 δισ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 57,5% των πωλήσεων των σούπερ μάρκετ.
Η μεγάλη επιστροφή των επί ζυγίω με ρεκόρ τζίρου
Το 23,7% του τζίρου των σούπερ μάρκετ προήλθε πέρυσι από τα επί ζυγίω προϊόντα (τρόφιμα στο σύνολό τους), οι πωλήσεις των οποίων διαμορφώθηκαν σε 2,029 δισ. ευρώ, ποσό που αποτελεί ιστορικό ρεκόρ για το οργανωμένο λιανεμπόριο και συνιστά ανάπτυξη 7,5% σε σχέση με το 2021.
Σαφώς, οι ανατιμήσεις έπαιξαν και εδώ τον ρόλο τους, ωστόσο είναι δεδομένο ότι τα επί ζυγίω προϊόντα, σε μια περίοδο συμπίεσης της αγοραστικής δύναμης και λόγω της κατά κανόνα πιο ανταγωνιστικής τιμής τους, έχουν απορροφήσει ένα σημαντικό κομμάτι της κατανάλωσης που «έχασαν» οι φίρμες.
Στην ουσία, έχουμε μια αντιστροφή της τάσης που είχε καταγραφεί στη διάρκεια της πανδημίας, οπότε είτε για λόγους υγιεινής είτε προκειμένου να μειώσουν τον χρόνο παραμονής στις ουρές και, κατ’ επέκταση, στο κατάστημα, οι καταναλωτές είχαν αντικαταστήσει στο καλάθι τους ένα ποσοστό των επί ζυγίω προϊόντων με τα επώνυμα.
Υψηλές πτήσεις για το κοτόπουλο
Το κοτόπουλο, που αντιπροσωπεύει το 7,5% της συνολικής «πίτας» των επί ζυγίω προϊόντων, επιβεβαίωσε τη δυναμική του, σημειώνοντας το 2022 τη μεγαλύτερη αύξηση πωλήσεων (18%), όταν το 2021 είχε περιοριστεί στο 1,5%. Ακολούθησαν τα γαλακτοκομικά, μεγαλύτερη υποκατηγορία στα επί ζυγίω με μερίδιο 28,5% επί του συνόλου, τα οποία κατέγραψαν αύξηση πωλήσεων 12,4%, αντιστρέφοντας την πτωτική τάση του 2021, οπότε και είχαν απώλειες 1,9%.
Παρόμοια η εικόνα και στα κρέατα (18,8% του συνόλου), που οι πωλήσεις ενισχύθηκαν 11% μετά τη μείωση 1,3% του 2021, ενώ και τα λαχανικά που αντιπροσωπεύουν το 24,9% της εν λόγω αγοράς εμφάνισαν μικρή αύξηση 1,3%, όταν έναν χρόνο νωρίτερα είχαν παρουσιάσει οριακή μείωση 0,2%.
Οι δύο μοναδικές υποκατηγορίες που έχασαν έδαφος ήταν τα ψάρια, οι πωλήσεις των οποίων υποχώρησαν 7,7% (μεγαλύτερη κάμψη στο σύνολο των επί ζυγίω), όταν το 2021 είχαν σημειώσει αύξηση 2,9% και οι κρύες κοπές που εμφάνισαν απώλειες 1,2%, με τον ρυθμό της πτώσης πάντως να συγκρατείται, αν σκεφτεί κανείς ότι το 2021 είχαν σημειώσει πτώση 6,6%.
Γύρισε στο 2017 η ιδιωτική ετικέταΕκτός από τα επί ζυγίω προϊόντα, η ιδιωτική ετικέτα ήταν ο έτερος μεγάλος κερδισμένος της περσινής χρονιάς, καθώς το μερίδιό της στον συνολικό τζίρο των FMCGs ανήλθε στο 16,3%, «ισοφαρίζοντας» την επίδοση του 2017. Μάλιστα, η ετήσια αύξηση των πωλήσεών της ήταν 16,4%, η υψηλότερη των τελευταίων έντεκα ετών. Είναι προφανές ότι η ακρίβεια και η συμπίεση των εισοδημάτων έστρεψαν πολλούς καταναλωτές στα private label προϊόντα, στροφή την οποία ενέτεινε και η αισθητή μείωση των προσφορών από την πλευρά των λιανέμπορων και των προμηθευτών, προκειμένου να προστατευτούν τα περιθώρια κέρδους. Ειδικά στα τρόφιμα, οι πωλήσεις υπό καθεστώς κάποιας προωθητικής ενέργειας το 2022 υποχώρησαν 0,6%, ενώ πολλαπλάσια ήταν η μείωση στα είδη νοικοκυριού και στα προϊόντα προσωπικής υγιεινής και ομορφιάς (-3,2% και 2,1% αντίστοιχα). |
Eξέλιξη τιμών το 2022 σε προϊόντα σταθερού barcode
