Πρωτογενής τομέας και Ευρωεκλογές

Καθηγητής Γιάννης Μανιάτης
Υποψ. Ευρωβουλευτής ΠΑΣΟΚ, 
Πρ. υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής

Τα θέματα της γεωργίας και της κτηνοτροφίας και οι αστοχίες της ΚΑΠ στην πράσινη εφαρμογή της, ήταν ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που αναδύθηκαν αυτή τη χρονιά τόσο την Ευρωπαϊκή Ένωση, όσο και στην Ελλάδα. Οι κινητοποιήσεις των αγροτών σε όλες τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, ήταν η απόδειξη μιας λαθεμένης προσέγγισης στα ζητήματα του μέλλοντος του ευρωπαϊκού πρωτογενούς τομέα.  Οι αστοχίες, που ήταν μάλιστα και το κύριο θέμα του ευρωκοινοβουλίου πριν την λήξη των εργασιών του, προέκυψαν με κύρια ευθύνη του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και βεβαίως και της κυβέρνησης της ΝΔ στην Ελλάδα.

Το μεγάλο ερώτημα των Ελλήνων και Ευρωπαίων αγροτών είναι ασφαλώς ποια πολιτική οικογένεια μπορεί να εγγυηθεί την αποτελεσματικότερη και δικαιότερη ΚΑΠ, με παράλληλη στήριξη του αγροτικού εισοδήματος και της διατροφικής επάρκειας, την προστασία του περιβάλλοντος, την περιφερειακή ανάπτυξη και ανάπτυξη της υπαίθρου και ασφαλώς με λιγότερη γραφειοκρατία.

Το ΠΑΣΟΚ και η ομάδα των Ευρωσοσιαλιστών, με τις προτάσεις τους για δράσεις και μέτρα μιας ολοκληρωμένης πολιτικής παρέμβασης με εγγυημένη χρηματοδότηση,  αποτελούν τους μοναδικούς εγγυητές αυτής της διαδικασίας. Οι προτάσεις μας, που περιλαμβάνουν συνέργειες ανθρώπινου δυναμικού, μείωσης της κατανάλωσης σε νερό, ενέργεια και αγροτικά εφόδια, καθώς και αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας, στηρίζονται στη συλλογική δράση ομάδων παραγωγών, συνεταιρισμών, ενεργειακών κοινοτήτων και ΤΟΕΒ. Η ποιοτική παραγωγή αγροτικών προϊόντων και η παράλληλη προστασία της βιοποικιλότητας, με τη διαμόρφωση ενός αξιοβίωτου περιβάλλοντος για παραγωγή και διαβίωση των αγροτών, η αντιμετώπιση της τεράστιας δημογραφικής γήρανσης της υπαίθρου, απαιτούν τη συνεργασία παραγωγών, μεταποιητών και εξαγωγέων.

Κεντρική στόχευσή μας είναι οι νέοι, που απαιτούν σταθερότητα και αυξημένη ροή κοινοτικών κι εθνικών χρηματοδοτήσεων. Οι δράσεις μπορούν να διακριθούν σε τρεις κατηγορίες:

1. Άνθρωποι και χώρος. Τα γνωστά διαρθρωτικά προβλήματα του μικρού κλήρου στην Ελλάδα, όπως και το ζήτημα της γήρανσης του αγροτικού πληθυσμού, απαιτούν την ισχυροποίηση των συνεταιρισμών και των ομάδων παραγωγών. Η κάλυψη των ασύμμετρων ζημιών της Κλιματικής Αλλαγής, η ενσωμάτωση των καινοτομιών και η κατάρτιση των αγροτών, όπως και η προστασία των φυσικών πόρων, μπορούν με επιπλέον 150-200 εκατ. ευρώ τον χρόνο, να στηρίξουν τους νέους, αλλά και τους μεγαλύτερης ηλικίας αγρότες της χώρας.
2. Φυσικοί πόροι κι ενέργεια. Κυρίως το νερό, με τη μείωση των απωλειών, τη δημιουργία νέων φραγμάτων, τα αντιπλημμυρικά έργα και την ανακύκλωση αστικών λυμάτων, μαζί με την προστασία από την υφαλμύρωση κι ερήμωση των εδαφών, μπορούν με ένα κόστος 150εκατ. ευρώ τον χρόνο, να δημιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες. Με άλλα 75εκατ. τον χρόνο, μπορεί να προωθηθεί η μείωση του κόστους ενέργειας από την αξιοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, κυρίως από τους 416 ΤΟΕΒ, όπου ανήκουν 300.000 αγρότες, μαζί με την εξασφάλιση επιπλέον εισοδήματος στις μειονεκτικές περιοχές της χώρας. Υπενθυμίζω, ότι εδώ και μια δεκαετία, από το 2014, είχαμε προβλέψει την ανεπάρκεια του ηλεκτρικού χώρου, λόγω διάθεσής του σε μεγάλα ενεργειακά συμφέροντα, γι’ αυτό, νομοθετήσαμε (ν. 4296/2014), την κατά προτεραιότητα έναντι οποιουδήποτε ιδιώτη, διάθεση ηλεκτρικού χώρου σε ΤΟΕΒ/ΓΟΕΒ, όταν εγκαθιστούν μονάδες ΑΠΕ, με παράλληλη δυνατότητα συμψηφισμού σε ετήσια βάση. Ταυτόχρονα, υπήρχε σχεδιασμός για την ισχυρότατη επιδότηση της εγκατάστασης των μονάδων αυτών, από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης. Δυστυχώς, αυτή η πρόβλεψη ουδέποτε αξιοποιήθηκε είτε από την κυβέρνηση Τσίπρα – Καμμένου, είτε από την κυβέρνηση Μητσοτάκη.

Γ)    Τεχνολογία. Για την αξιοποίηση των σύγχρονων τεχνολογικών εξελίξεων με ένα χαμηλό κόστος των 50 εκατ. ευρώ, μπορούμε να δημιουργήσουμε τη βασική δημόσια υποδομή, προκειμένου να προωθηθούν οι φιλοπεριβαλλοντικές στρατηγικές στο πλαίσιο της Γεωργίας Ακριβείας. Εκτιμώ, ότι με άλλα 100εκατ. ευρώ, μπορεί σε διάστημα 2-3 ετών να υπάρξει πλήρης εκπαίδευση σε όλη τη χώρα των δυναμικότερων αγροτικών στρωμάτων  που στη συνέχεια μπορούν να λειτουργήσουν ως παράδειγμα για μίμηση στο σύνολο των αγροτικών περιοχών της χώρας.

Τελικός στόχος μας, στο πλαίσιο και των αρμοδιοτήτων του επόμενου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, να αντιμετωπιστούν οι 5 μεγάλες προκλήσεις του πρωτογενούς τομέα:

1. Παραγωγή τροφίμων ποιότητας, στήριξη της διατροφικής αυτάρκειας της χώρας, ενίσχυση των εξαγωγών προς τα υπόλοιπα κράτη – μέλη, ή τρίτες χώρες.
2. Μείωση του κόστους παραγωγής τόσο στον τομέα της ενέργειας,κυρίως μέσα από την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών, όσο και μείωση της χρήσης νερού, φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων.
3. Αντιμετώπιση και προστασία από τις ζημιές λόγω Κλιματικής Αλλαγής.
4. Προσαρμογή των καλλιεργειών και των ποικιλιών στην Κλιματική Κρίση, με ταυτόχρονη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα.
5. Στήριξη της κοινωνικής και παραγωγικής συνοχής στην ύπαιθρο, συνέργειες με τον τουρισμό, ανανέωση του αγροτικού πληθυσμού.