Από αυστηρή αξιολόγηση θα περάσει το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας που αναμένεται να καταθέσει τον Οκτώβριο στην Κομισιόν η Ελλάδα, προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για την αξιοποίηση του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), του βασικού χρηματοδοτικού εργαλείου στο πλαίσιο του New Generation EU.
Η ευρωπαϊκή οδηγία είναι σαφής: Τα κριτήρια της συνεκτικότητας με τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις, καθώς και της ενίσχυσης του αναπτυξιακού δυναμικού, της δημιουργίας θέσεων εργασίας και της οικονομικής και κοινωνικής ανθεκτικότητας του κράτους-μέλους, θα λαμβάνουν την υψηλότερη βαθμολογία στην αξιολόγηση. Επιπλέον, προϋπόθεση για θετική αξιολόγηση αποτελεί και η αποτελεσματική συμβολή στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση.
Το τελευταίο, ειδικά, αποτελεί και μία από τις συστάσεις που εξέδωσε το Συμβούλιο προς την Ελλάδα τον περασμένο μήνα, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. «Προτεραιότητα αποτελεί επίσης η βελτίωση της διαθεσιμότητας δικτύων πολύ υψηλής χωρητικότητας και της διείσδυσης του διαδικτύου πολύ υψηλής ταχύτητας», αναφέρεται στο σχέδιο σύστασης για την Ελλάδα, η οποία καλείται να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στα άτομα από μειονεκτικά περιβάλλοντα, καθώς και σε όσους ζουν σε απομακρυσμένες και αγροτικές περιοχές.
Μάλιστα, και σύμφωνα με πληροφορίες της «ΥΧ», πρόκειται να σχηματοποιηθεί πλήρως το πλάνο για την ψηφιακή εποχή, το οποίο θα καλύπτει και τις ανάγκες της υπαίθρου.
Όσο για την πράσινη μετάβαση στο σχέδιο σύστασης, το Συμβούλιο προτρέπει την Ελλάδα να αξιοποιήσει και το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που έχει μπροστά της. Εξάλλου, κάθε κράτος-μέλος οφείλει να εναρμονίσει τους στόχους και τις πολιτικές του με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.
Οι πέντε κρίσιμες θεματικές
Η ομάδα κρούσης που συστάθηκε από τον πρωθυπουργό για την υλοποίηση του σχεδίου έχει ξεκινήσει τις επαφές με τα αρμόδια υπουργεία, με την ενδιάμεση έκθεση της Επιτροπής Πισσαρίδη να ετοιμάζεται προς ολοκλήρωση τον Σεπτέμβριο. Η Ελλάδα «δουλεύει» μέσω ομάδων εργασίας τις πέντε μεγάλες θεματικές ενότητες, που αφορούν την «πράσινη» ανάπτυξη υπό την εποπτεία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, την ψηφιακή πολιτική υπό την εποπτεία του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, την απασχόληση, τις δεξιότητες και την κοινωνική συνοχή υπό την εποπτεία του υπουργείου Εργασίας, τις υποδομές υπό την εποπτεία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και τον παραγωγικό μετασχηματισμό και τις ιδιωτικές επενδύσεις υπό την εποπτεία του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
Στόχος είναι το εθνικό σχέδιο ανάκαμψης, το οποίο πρέπει να περιλαμβάνει τη μεταρρυθμιστική και επενδυτική ατζέντα της Ελλάδας για τα έτη 2021-2023, να κατατεθεί στην Επιτροπή στις 15 Οκτωβρίου. Το σχέδιο θα επανεξεταστεί και θα προσαρμοστεί ανάλογα με τις ανάγκες το 2022, ώστε να ληφθεί υπόψη η τελική κατανομή των κονδυλίων για το 2023.
Να σημειωθεί ότι οι επιχορηγήσεις θα εκταμιευθούν μόνο και εφόσον πληρούνται τα συμφωνηθέντα ορόσημα και οι στόχοι που καθορίζονται στα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Επιπλέον, αναμένεται να θεσπιστεί καθεστώς αιρεσιμότητας για την προστασία τόσο του Next Generation EU, όσο και του νέου ευρωπαϊκού προϋπολογισμού.
Υπενθυμίζεται ότι το Next Generation EU, όπως ονομάζεται το Ταμείο Ανάκαμψης, ύψους 750 δισ. ευρώ, περιλαμβάνει τα εξής επτά προγράμματα:
✱ Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας: 672,5 δισ. ευρώ (δάνεια: 360 δισ. ευρώ, επιχορηγήσεις: 312,5 δισ. ευρώ).
✱ REACT-EU: 47,5 δισ. ευρώ.
✱ Ορίζων Ευρώπη (HORIZON Europe): 5 δισ. ευρώ.
✱ Πρόγραμμα InvestEU: 5,6 δισ. ευρώ.
✱ Αγροτική Ανάπτυξη: 7,5 δισ. ευρώ.
✱ Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης: 10 δισ. ευρώ.
✱ rescEU: 1,9 δισ. ευρώ.
Από το πρόγραμμα Next Generation EU, η Ελλάδα έχει εξασφαλίσει σε όρους επιχορηγήσεων και συνολικών πόρων περίπου 32 δισ. ευρώ.
Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF)
Το 70% των επιχορηγήσεων που θα παρασχεθούν από τον RRF δεσμεύεται για τα έτη 2021 και 2022. Το υπόλοιπο 30% δεσμεύεται πλήρως έως τα τέλη του 2023. Τα κονδύλια για το 2021-2022 θα καθοριστούν σύμφωνα με τα κριτήρια κατανομής της Επιτροπής, λαμβανομένων υπόψη του αντίστοιχου βιοτικού επιπέδου, του μεγέθους και των επιπέδων ανεργίας των κρατών-μελών. Πάντως, η προχρηματοδότηση θα καταβληθεί το 2021 και θα ανέρχεται σε 10%.
