Πυρά κατά Κομισιόν για τα Στρατηγικά Σχέδια και τη στρατηγική «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο»

Εξάμηνη παράταση στο προσωρινό πλαίσιο για τα μέτρα κρατικής ενίσχυσης

Στη σκιά των έντονων αντιδράσεων κατά της στρατηγικής «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο» (F2F) πραγματοποιήθηκε το Συμβούλιο των υπουργών Γεωργίας στο Λουξεμβούργο, που μετά από αρκετούς μήνες έθεσε στο τραπέζι των συζητήσεων πολλά άλλα θέματα, εκτός της νέας ΚΑΠ.

Στρατηγικά Σχέδια, αναθεώρηση της ευρωπαϊκής πολιτικής για τα αγροδιατροφικά προϊόντα, με στόχο την ενίσχυση των συστημάτων γεωγραφικών ενδείξεων, αύξηση της τιμής των λιπασμάτων, κρίση στον τομέα του χοίρειου κρέατος, παράνομη αλιεία τουρκικών αλιευτικών εντός ελληνικών χωρικών υδάτων και προσαρμογή στον στόχο του 55% (Fit for 55) ήταν μερικά μόνο από τα θέματα που συζητήθηκαν το διήμερο 11 και 12 Οκτωβρίου, κατά το δεύτερο Συμβούλιο υπό την προεδρία της Σλοβενίας.

Farm to Fork

Στο επίκεντρο του Συμβουλίου πάντως ερχόταν και επανερχόταν η στρατηγική «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο», αφού το πλαίσιο της κοινής ευρωπαϊκής γεωργικής πολιτικής κινείται αυστηρά προς τους στόχους που έχουν τεθεί, ακόμη και αν δεν αποτελούν σαφή ευρωπαϊκή οδηγία.

Εξάλλου, στις 11 Οκτωβρίου, σε συζήτηση που έγινε με τους ευρωβουλευτές της AGRI, η Κομισιόν προσπάθησε να υπεραμυνθεί της μελέτης που διεξήγαγε το Κέντρο Ερευνών για τις επιπτώσεις από την εφαρμογή της στρατηγικής, με τον διευθυντή της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας & Ανάπτυξης, Τάσο Χανιώτη, να απαντά στις επικρίσεις πολλών περί σκόπιμης δημοσίευσης της μελέτης εν μέσω καλοκαιρινών διακοπών.

Σύμφωνα με τον κ. Χανιώτη, η μείωση της παραγωγής κατά 10% που προβλέπει η μελέτη είναι «πολύ πιθανό να υπερεκτιμάται», καθώς το μοντέλο που ακολουθήθηκε δεν έλαβε υπόψη του επερχόμενα ευεργετικά μέτρα, όπως η μείωση της σπατάλης τροφίμων, το σχέδιο δράσης για τα Βιολογικά, η πλήρης ευρυζωνική κάλυψη σε αγροτικές περιοχές, που θα συμβάλει στην ανάπτυξη της γεωργίας ακριβείας κ.λπ. Στις Βρυξέλλες, πάντως, επικρατεί αναβρασμός, καθώς οι ευρωπαϊκές οργανώσεις COPA-COGECA έχουν ξεκινήσει εκστρατεία κατά της στρατηγικής, ζητώντας την απόσυρση έξι τροπολογιών/στόχων, με την απόσυρση του στόχου μείωσης της χρήσης λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων να κρίνεται ως «η πιο σημαντική».

Όπως καταγγέλλουν, από τις 10 Σεπτεμβρίου, οπότε υπερψηφίστηκε το κείμενο στόχων της στρατηγικής από τις επιτροπές του Ευρωκοινοβουλίου ENVY και AGRI, έχουν δημοσιευτεί αρκετές μελέτες επιπτώσεων με το ίδιο ακριβώς συμπέρασμα: Ότι, δηλαδή, η αγροτική παραγωγή της ΕΕ θα μειωθεί σημαντικά, οι παραγωγοί και οι τιμές θα επηρεαστούν αρνητικά, ενώ το όφελος για το περιβάλλον θα είναι μικρό.

«Επιπλέον, η εξάρτηση της ΕΕ από τις εισαγωγές τροφίμων θα αυξηθεί δραματικά», αναφέρουν χαρακτηριστικά. Μάλιστα, προσθέτουν ότι ο υπουργός Γεωργίας των ΗΠΑ, Τομ Βίλσακ, δήλωσε ότι θα δημιουργήσει έναν συνασπισμό (στον οποίο θα μετέχουν και ο Καναδάς και το Μεξικό) για να αντιμετωπίσει τον αντίκτυπο από την επιλογή παραγωγής στην Ευρώπη, εφόσον η ΕΕ αποφασίσει να συνεχίσει με τους στόχους του F2F.

Στο πλευρό των COPA-COGECA τάσσονται και πολλές αγροτικές οργανώσεις στην ΕΕ, οι οποίες σε κοινή τους δήλωση καλούν την Κομισιόν να λάβει υπόψη της τα στοιχεία των ερευνών και να πραγματοποιήσει μία ολιστική εκτίμηση επιπτώσεων, ώστε να ξεκινήσει ένας ουσιαστικός διάλογος για την εξεύρεση λύσεων.

Προβληματισμός για τα Στρατηγικά Σχέδια

Την ίδια ώρα και παρά το γεγονός ότι ο επίτροπος Γεωργίας, Γιάνους Βοϊτσεχόφσκι, εμφανίζεται αισιόδοξος για την πορεία προετοιμασίας των Στρατηγικών Σχεδίων, από το ρεπορτάζ προκύπτει ότι τα 27 κράτη-μέλη δεν φαίνεται ότι θα είναι έτοιμα να παραδώσουν το Σχέδιό τους στην Επιτροπή μέχρι τις 31/12/2021.

Μάλιστα, αρκετοί υπουργοί Γεωργίας είναι επικριτικοί απέναντι στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, καθώς δεν έχει επιτευχθεί ακόμη η νομική κατοχύρωση της ΚΑΠ, με δεδομένο ότι οι τρεις Κανονισμοί θα τεθούν στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου προς ψήφιση τον επόμενο μήνα. Σημειώνουν, δε, ότι ζητείται πλήρης εναρμόνιση με τη στρατηγική «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο», ενώ δεν αποτελεί υποχρέωση. Ο επίτροπος Γεωργίας, για να κατευνάσει τις ανησυχίες, προανήγγειλε –στο και πέντε– μια εργαλειοθήκη που θα βοηθήσει τα κράτη-μέλη να ολοκληρώσουν τα Στρατηγικά τους Σχέδια, χωρίς ωστόσο να προσδιορίσει το περιεχόμενό της.

Από την πλευρά τους, οι υπουργοί κάλεσαν την Κομισιόν να υιοθετήσει μία διάφανη διαδικασία κατά την αξιολόγηση των Σχεδίων, αίτημα που έγινε δεκτό από τον επίτροπο, ο οποίος ανέφερε ότι όλα τα Σχέδια θα δημοσιευτούν και ότι τίποτα δεν θα γίνει εν κρυπτώ. Επίσης, εξήγησε ότι, κατά τον διάλογο που θα ακολουθήσει, δύναται να προστεθούν ή ακόμα και να αφαιρεθούν παρεμβάσεις κατά την κρίση των κρατών-μελών.

Κατά τη διάρκεια του συμβουλίου, συζητήθηκε η αναθεώρηση των προτύπων εμπορίας της ΕΕ για τα αγροτικά προϊόντα, με τους υπουργούς να αναγνωρίζουν την ανάγκη εξέτασης τρόπων περαιτέρω βελτίωσής τους. Σχετικά με τη νέα δασική στρατηγική της ΕΕ για το 2030, οι υπουργοί ζήτησαν ισορροπία ανάμεσα στους περιβαλλοντικούς στόχους και στον οικονομικό και κοινωνικό ρόλο που διαδραματίζουν τα δάση της Ευρώπης, ενώ για το πακέτο «fit for 55» υπογράμμισαν την ανάγκη να ληφθούν υπόψη τα διαφορετικά σημεία εκκίνησης των κρατών-μελών κατά τον καθορισμό των κλιματικών στόχων. Ορισμένες, μάλιστα, αντιπροσωπίες ζήτησαν να πραγματοποιηθεί μελέτη εκτίμησης επιπτώσεων του πακέτου.