QuantiFarm: Τα οφέλη της ευφυούς γεωργίας με… αποδείξεις

Ενα ιδιαίτερα φιλόδοξο και με σημαντικές προοπτικές έργο για τον πρωτογενή τομέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ξεκίνησε από μια κοινοπραξία 32 εταίρων από 20 χώρες και συντονίστρια τη GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ.

Το QuantiFarm χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από την ΕΕ και έχει στόχο να αναπτύξει μια ανεξάρτητη και κοινά αποδεκτή μεθοδολογία ώστε να διαπιστωθούν και να μετρηθούν τα οικονομικά περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη μιας σειράς ψηφιακών τεχνολογιών και τεχνολογιών ευφυούς γεωργίας που χρησιμοποιούν οι Ευρωπαίοι γεωργοί και κτηνοτρόφοι στις εκμεταλλεύσεις τους. Το έργο έχει διάρκεια 3,5 χρόνια (Ιούλιος 2022 – Δεκέμβριος 2025) και ο προϋπολογισμός του ανέρχεται σε 7,4 εκατ. ευρώ.

Η σημασία του γίνεται αντιληπτή, καθώς η ευρωπαϊκή γεωργία εισέρχεται στη νέα ΚΑΠ και σε μια εποχή με πολλαπλές προκλήσεις για τον αγροδιατροφικό τομέα. Ο υπεύθυνος για τον συντονισμό του έργου, Δρ. Νικόλαος Μαριάνος, δήλωσε στην «ΥΧ»:

«Το έργο επιχειρεί για πρώτη φορά να διαπιστώσει και, τελικά, να πείσει τους αγρότες, τους γεωπόνους και τους διαμορφωτές πολιτικής της ΕΕ, σχετικά με τα πραγματικά οφέλη που μπορούν να προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες στους παραγωγούς. Πρόκειται για τεχνολογίες που χρησιμοποιούν ήδη οι αγρότες και έχουν αποκτήσει μια εξοικείωση με αυτές.

Οι διαπιστώσεις αυτές θα γίνουν σε δύο άξονες, πρώτον ως προς τα οικονομικά οφέλη και δεύτερον ως προς την επίδραση των τεχνολογιών αυτών στη βιωσιμότητα (περιβαλλοντική, κοινωνική, ευζωία των ζώων κ.ά). Μέχρι σήμερα, δεν υπήρχε μεθοδολογία για να διαπιστωθεί κάτι τέτοιο, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν τεχνολογίες οι οποίες αξιοποιούνται εδώ και αρκετό χρονικό διάστημα στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις της Ευρώπης. Είναι σημαντικό να πούμε ότι η έρευνα θα πραγματοποιηθεί αποκλειστικά σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις, δηλαδή σε πραγματικές και όχι σε ελεγχόμενες ή πειραματικές συνθήκες», σημειώνει.

Οι τεχνολογίες, οι καλλιέργειες και οι εκτροφές που θα μελετηθούν

Για να διαπιστωθούν τα οφέλη των τεχνολογιών, το QuantiFarm προβλέπει τη διενέργεια δοκιμών σε αγροτεμάχια που χρησιμοποιούν ένα είδος τεχνολογίας, σε σύγκριση με πανομοιότυπα αγροτεμάχια που δεν αξιοποιούν την τεχνολογία. Επιπλέον, το έργο θα μελετήσει την επίδραση μιας τεχνολογίας σε χώρες και εκμεταλλεύσεις με διαφορετικά εδαφοκλιματικά και οικονομικά χαρακτηριστικά στην ίδια καλλιέργεια (11 διαφορετικές βιογεωγραφικές περιφέρειες), αλλά και διαφορετικών τεχνολογιών στην ίδια καλλιέργεια ή εκτροφή.

Όπως εξήγησε ο κ. Μαριάνος, «τον Δεκέμβριο του 2023 θα προκύψουν τα πρώτα αποτελέσματα που θα εξετάζουν το ετήσιο όφελος για έναν παραγωγό από τη χρήση μιας τεχνολογίας, σε σύγκριση με τα οικονομικά αποτελέσματα ενός άλλου παραγωγού, σε αντίστοιχα αγροτεμάχια της ίδιας καλλιέργειας. Σε κάποιες τεχνολογίες αυτό μπορεί να γίνει από τον πρώτο χρόνο. Για παράδειγμα, θα εξεταστούν τα οφέλη του συστήματος ευφυούς γεωργίας gaiasense σε αγροτεμάχια με ελιές στη Μεσσηνία.

Εδώ, επειδή το αρχικό κόστος της επένδυσης για τον αγρότη είναι μηδενικό, θα προκύψουν οφέλη από τον πρώτο χρόνο υλοποίησης του προγράμματος. Αν μιλάμε όμως για μια τεχνολογία ενός ακριβού αυτοματοποιημένου τρακτέρ όπου η αρχική επένδυση είναι υψηλή, τότε το όφελος θα αξιολογηθεί όχι μόνο σε ετήσια βάση, αλλά και σε ορίζοντα περισσότερων ετών.

Επίσης, θα εξεταστεί, για παράδειγμα, η επίδραση της ίδιας τεχνολογίας σε μια πολύ μεγάλη εκμετάλλευση με πατάτα στην Πολωνία και σε μία πολύ μικρότερη εκμετάλλευση με πατάτα στην Ελλάδα. Τον Δεκέμβριο του 2025, όταν και ολοκληρωθεί το έργο, θα δημοσιευθούν τα τελικά αποτελέσματα».

Το έργο εξετάζει την επίδραση πλειάδας τεχνολογιών, όπως συστήματα υποβοήθησης λήψης αποφάσεων, αισθητήρες, εφαρμογές διαχείρισης αποθεμάτων μέσω Τεχνητής Νοημοσύνης, drones, αυτοματοποιημένα θερμοκήπια, άρδευση ακριβείας, ρομποτική άμελξη, αυτόματο τάισμα των ζώων κ.ά. Συνολικά, θα εξεταστεί η επίδραση και τα οφέλη των παραπάνω τεχνολογιών σε τουλάχιστον 16 προϊόντα (μαλακό σιτάρι, βαμβάκι, καλαμπόκι, κριθάρι, ελαιοποιήσιμη ελιά, ντομάτα, μήλο, πατάτα, φράουλα, κρεμμύδι και σταφύλι, μεταξύ άλλων). Ως προς τις εκτροφές, περιλαμβάνονται η αγελαδοτροφία, η πτηνοτροφία και η χοιροτροφία.

Εργαλεία για τη στήριξη αγροτών και γεωπόνων

Αφού δημοσιευθούν τα τελικά αποτελέσματα του έργου, θα αναπτυχθούν εργαλεία και εφαρμογές για την υποστήριξη, τόσο των παραγωγών όσο και των γεωπόνων – γεωργικών συμβούλων, αλλά και των διαμορφωτών πολιτικής. Επιπλέον προβλέπεται η ίδρυση μιας «Ακαδημίας Ψηφιακής Καινοτομίας», με στόχο να βοηθά τους αγρότες να επιλέγουν την καταλληλότερη τεχνολογία ανάλογα με τα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες της εκμετάλλευσής τους.

Για τον σκοπό αυτόν, θα πραγματοποιηθούν εκπαιδευτικά σεμινάρια, ώστε να εκπαιδευτούν οι σύμβουλοι που, με τη σειρά τους, θα εκπαιδεύσουν τους παραγωγούς στην επιλογή και σωστή χρήση της κατάλληλης τεχνολογίας.