Συνέντευξη στον Χρήστο Διαμαντόπουλο
Στις αγκυλώσεις της αγοράς που φρενάρουν την εξαγωγική πορεία των ελληνικών προϊόντων αλλά και στις προοπτικές τους αναφέρθηκε, σε συνέντευξή της στην «ΥΧ», η Χριστίνα Σακελλαρίδη, πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ). Σύμφωνα με όσα τονίζει, απαιτούνται δράσεις υπέρ της υποκατάστασης εισαγωγών (ειδικά κτηνοτροφικών προϊόντων), η παροχή κινήτρων για συνεργασίες ώστε να αυξηθεί το κρίσιμο μέγεθος παραγωγής (κυρίως στα παραδοσιακά ελληνικά προϊόντα) και η υποστήριξη επενδύσεων για την ανάπτυξη νέων προϊόντων, δικτύων διανομής και σύνδεσης της προσφοράς με την παγκόσμια ζήτηση.
Σε πρόσφατη ανακοίνωση του συνδέσμου γίνεται γνωστό ότι υποχώρησαν κατά πολύ οι εξαγωγές ελαιολάδου, αλλά παραμένουν τα ανοδικά τρόφιμα, τα ποτά και ο καπνός. Πώς εξηγούνται αυτές οι αυξομειώσεις;
Όντως τον περασμένο Μάρτιο καταγράφηκε μία μείωση της τάξης του 24,7% στην αξία εξαγωγών του ελαιολάδου. Ωστόσο, σε επίπεδο α’ τριμήνου του 2016, η μείωση αυτή περιορίζεται στο 9,7%. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το 2015 αποτέλεσε χρονιά ρεκόρ για τις εξαγωγές ελαιολάδου, με αποτέλεσμα η σύγκριση να «αδικεί» εν μέρει τις φετινές επιδόσεις. Χαρακτηριστικό είναι επίσης το γεγονός ότι στη γειτονική Ιταλία, το προηγούμενο διάστημα, οι τιμές παραγωγού υποχώρησαν ως και 40%, ενώ πτωτικά κινήθηκαν οι τιμές και στην Ισπανία. Σε ό,τι αφορά τα αγροτοδιατροφικά προϊόντα, επιβεβαιώνουν για μία ακόμη φορά ότι παραμένουν στην εμπροσθοφυλακή των ελληνικών εξαγωγών, κερδίζοντας την εμπιστοσύνη των ξένων αγορών. Γι’ αυτό και επιδεικνύουν τέτοιες αξιοσημείωτες αντοχές και δυναμική, ακόμη και όταν οι υπόλοιποι κλάδοι των εξαγωγών πιέζονται. Φέτος, υπήρξε και η ιδιαιτερότητα της μεγάλης απόστασης των εορτών του Πάσχα για Καθολικούς και Ορθόδοξους, γεγονός που αποτυπώθηκε στα στοιχεία εξαγωγών του Μαρτίου, ως μικρότερη αύξηση της αναμενομένης. Η κατηγορία, όμως, ποτά και καπνός, παραμένει ο αδιαμφισβήτητος πρωταγωνιστής της φετινής χρονιάς, σημειώνοντας αύξηση 20,6% σε επίπεδο τριμήνου.
Ποια είναι τα αγροτικά προϊόντα αιχμής των ελληνικών εξαγωγών;
Πλέον τα προϊόντα του αγροτικού τομέα ξεπερνούν το 20% της αξίας των συνολικών εξαγωγών της χώρας, ενώ 33 εκ των 100 πιο εξαγόμενων αγροτικών προϊόντων έχουν άμεση σχέση με την αγροτική παραγωγή. Ασφαλώς τα φρουτολαχανικά, το ελαιόλαδο και οι ελιές, τα ψάρια, τα τυριά, το βαμβάκι και ο καπνός αποτελούν το βαρύ πυροβολικό του κλάδου.
Ποια στοιχεία λειτουργούν ανασταλτικά στις εξαγωγές αγροτικών μας προϊόντων;
Ο μικρός κλήρος και η κατακερματισμένη παραγωγή σε πολλούς τομείς της ελληνικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, δεν επιτρέπουν πολλές φορές στα ελληνικά προϊόντα να στέκονται ανταγωνιστικά, τουλάχιστον σε επίπεδο τιμής, με αντίστοιχα προϊόντα άλλων χωρών. Επιπροσθέτως, οι αποσπασματικές προσπάθειες προώθησης/προβολής των ελληνικών προϊόντων δε βοηθούν στο «χτίσιμο» ενός ισχυρού brand name στην παγκόσμια αγορά. Αν και τα ελληνικά προϊόντα φημίζονται για την ποιότητα τους, συχνά μοιάζει να τους λείπει το «πακέτο». Η αφήγηση, δηλαδή, και η συσκευασία εκείνη που θα τα καταστήσει ελκυστικά για καταναλωτές υψηλής εισοδηματικής στάθμης και γενικά προς εκείνους που είναι διατεθειμένοι να καταβάλουν προστιθέμενη αξία στην αγορά ενός προϊόντος.
Πώς θα επηρεάσουν τις εξαγωγές τα νέα μέτρα που ψηφίστηκαν από την κυβέρνηση; Ποιες είναι οι προτάσεις του ΠΣΕ για την ανάπτυξη της εξωστρέφειας αγροτικών προϊόντων;
Ο ΠΣΕ από την αρχή της κρίσης έχει διατρανώσει την άποψή του κατά της μονομερούς οικονομικής προσαρμογής, αν αυτή δεν υποστηρίζεται και από παράλληλες δράσεις αναπτυξιακού χαρακτήρα. Οι φορολογικές επιβαρύνσεις, οι περικοπές και τα πρόσθετα βαρίδια στο κόστος παραγωγής των ελληνικών προϊόντων από όλους τους τομείς, όχι μόνο δεν έχουν τα επιθυμητά αποτελέσματα εισπραξιμότητας εσόδων, αλλά απειλούν να βυθίσουν σε μόνιμο καθεστώς αποεπένδυσης τη χώρα. Το ζητούμενο είναι ένα Εθνικό Σχέδιο Ανάπτυξης «ελληνικής ιδιοκτησίας», που να κινείται στο τρίπτυχο Εμπιστοσύνη, Επενδύσεις, Εξαγωγές, με τον αγροτικό τομέα να βρίσκεται στον πυρήνα του στρατηγικού σχεδιασμού.
Στο πλαίσιο αυτό, απαιτούνται δράσεις υπέρ της υποκατάστασης εισαγωγών (ειδικά κτηνοτροφικών προϊόντων), η παροχή κινήτρων για συνεργασίες, ώστε να αυξηθεί το κρίσιμο μέγεθος παραγωγής (κυρίως στα παραδοσιακά ελληνικά προϊόντα) και η υποστήριξη επενδύσεων για την ανάπτυξη νέων προϊόντων, δικτύων διανομής και σύνδεσης της προσφοράς με την παγκόσμια ζήτηση.
Ασφαλώς, πέρα από την ευθύνη της επίσημης πολιτείας, πρέπει και οι επαγγελματίες του χώρου να εντάξουν την εξωστρέφεια στην επιχειρησιακή στρατηγική τους και να επικεντρωθούν σε δράσεις αποτελεσματικής προώθησης/προβολής των προϊόντων μας στο εξωτερικό, με παράλληλη βελτίωση συσκευασιών και πρακτικών branding.
Θα πρέπει όλοι, λοιπόν, να εργαστούμε από κοινού, ώστε να δημιουργήσουμε επώνυμη ζήτηση στις διεθνείς αγορές για τα ελληνικά προϊόντα, διασφαλίζοντας την ποιότητα και την ασφάλειά τους.
Σε αυτή την περίπτωση, με την απόκτηση κρίσιμου μεγέθους παραγωγής, θα δημιουργηθεί μία αλυσιδωτή αντίδραση, που θα απελευθερώσει την πραγματική δυναμική και προοπτική της ελληνικής υπαίθρου και των προϊόντων της.
