Σε επιφυλακή η χώρα από τα ανοιχτά μέτωπα με τις ζωονόσους
Σε επιφυλακή παραμένουν οι κτηνιατρικές υπηρεσίες της χώρας τόσο για την ευλογιά, τον καταρροϊκό πυρετό και την πανώλη όσο και για τη γρίπη των πτηνών μετά και την εμφάνιση, στις αρχές του μήνα, εστίας υψηλής παθογονικότητας σε εκτροφή πουλερικών στη γειτονική Βουλγαρία. Σύμφωνα με πηγές του ΥΠΑΑΤ, τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν μέχρι στιγμής λιγότερα κρούσματα ευλογιάς των προβάτων και εκτιμάται ότι ουσιαστικά τα μέτρα θα αρχίσουν να αποδίδουν από εδώ και πέρα.
Την ίδια ώρα, όμως, οι ελληνικές κτηνιατρικές υπηρεσίες έχουν τεθεί σε επιφυλακή και για τη γρίπη των πτηνών. Μετά την ενημέρωση των κτηνιατρικών υπηρεσιών της Βουλγαρίας προς τις ελληνικές για κρούσμα γρίπης των πουλερικών (Η5Ν1) στη γειτονική χώρα, οι κατά τόπους ΔΑΟΚ έχουν λάβει σαφείς οδηγίες για τη διενέργεια προληπτικών ελέγχων και τη λήψη δειγμάτων, προκειμένου να αποσταλούν για εργαστηριακές αναλύσεις στο Εθνικό Εργαστήριο Αναφοράς.
Θανατώθηκαν 25.000 ζώα λόγω ευλογιάς
Πιο αναλυτικά, και ως προς τα κρούσματα ευλογιάς των προβάτων, η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης εμφανίζει βελτιωμένη εικόνα, σύμφωνα με τα νεότερα στοιχεία της Διεύθυνσης Κτηνιατρικής. Παρ’ όλα αυτά, έχουν θανατωθεί συνολικά 25.000 ζώα και ο αριθμός ανεβαίνει ημέρα με την ημέρα.
Στην αρχή της εβδομάδας εμφανίστηκαν υποψίες κρουσμάτων στον Βόρειο και τον Νότιο Έβρο και τη Ροδόπη. «Διαπιστώνουμε μια σχετική ύφεση του νοσήματος συγκριτικά με την προηγούμενη εβδομάδα που ξεκίνησε με αρκετά κρούσματα σε κάθε περιφερειακή ενότητα», αναφέρει στην «ΥΧ» ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης, Νίκος Φωτεινιάς.
Ο ίδιος σχολιάζει πως το θέμα είναι εθνικό, μετά τα κρούσματα που εμφανίστηκαν σε Λάρισα, Θεσσαλονίκη, Κόρινθο και Φωκίδα, και το σημαντικό είναι να επιτευχθεί η εκρίζωση της νόσου, γιατί όταν επιβληθεί ο εμβολιασμός από την Ευρωπαϊκή Ένωση θα είναι καθολικός.
Θανάτωση κοπαδιού
Ο κ. Φωτεινιάς επισημαίνει πως για να προγραμματιστεί και να γίνει η θανάτωση ενός κοπαδιού προϋποτίθεται η επιβεβαίωση από το αρμόδιο εργαστήριο της Αθήνας. Σε περίπτωση που λειτουργήσει το Κέντρο Εξωτικών Νοσημάτων στην Ορεστιάδα, τα αρνητικά αποτελέσματα θα θεωρούνται αρνητικά, αλλά για τον έλεγχο των θετικών χρειάζεται μία διαπίστευση. «Θα στέλνεται αντίδειγμα στην Αθήνα προς επιβεβαίωση, γιατί το εργαστήριο Αθηνών είναι το κέντρο αναφοράς που δέχεται η Ευρωπαϊκή Ένωση ως επίσημο πιστοποιημένο φορέα για την εξαγωγή εργαστηριακών αποτελεσμάτων», περιγράφει.
Ο ίδιος σημειώνει ότι τα νέα κρούσματα που εμφανίζονται είναι εντός των ζωνών επιτήρησης. Στο μεταξύ, μετά την αναβάθμιση των μέτρων κατά της ευλογιάς των προβάτων γίνεται αστυνόμευση για την τήρησή τους. Η Κτηνιατρική Υπηρεσία δεν εντόπισε κοπάδια εκτός στάβλων και η Αστυνομία πραγματοποιεί απογευματινούς ελέγχους.
Κρούσματα στη Θεσσαλία
Σε συναγερμό βρίσκονται οι κτηνιατρικές υπηρεσίες και στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, προκειμένου να ληφθούν τα απαραίτητα προβλεπόμενα μέτρα από τα πρωτόκολλα διαχείρισης της ζωονόσου, ενώ αναμένεται να αξιοποιηθεί η εμπειρία αντιμετώπισης της πανώλης.
Η Θεσσαλία μετρά τέσσερα κρούσματα ευλογιάς σε κτηνοτροφικές μονάδες και, πιο συγκεκριμένα, στον Πυργετό Λάρισας, στο Κεραμίδι Πηλίου (συνολικά 70 γίδια θα θανατωθούν), στα γειτονικά Κανάλια, όπου εντοπίστηκε το πρώτο κρούσμα και θανατώθηκαν συνολικά 700 ζώα και σε μονάδα της Καρδίτσας (αναμένονταν τα αποτελέσματα του εργαστηριακού ελέγχου, αλλά οι κτηνίατροι θεωρούν δεδομένο το τέταρτο κρούσμα).
Οι κτηνοτρόφοι δηλώνουν ανάστατοι από τη νέα ζωονόσο, η οποία είναι πολύ πιο μεταδοτική από την πανώλη, με περίοδο επώασης τους έξι μήνες αντί των 72 ωρών της δεύτερης, ενώ, με βάση τα πρωτόκολλα, πέρα από τη θανάτωση ζώων περιλαμβάνει και καύση των ζωοτροφών. Μάλιστα, χθες, Πέμπτη, προγραμματίστηκε συνάντηση κτηνοτροφικών συλλόγων στη Λάρισα, για τον συντονισμό των ενεργειών τους.
Οι Θεσσαλοί κτηνοτρόφοι δηλώνουν ανάστατοι από την ευλογιά, η οποία είναι πολύ πιο μεταδοτική από την πανώλη
Ο εκπρόσωπος της Ομοσπονδίας Κτηνοτροφικών Συλλόγων, Ζήσης Παρλίτσης, αναφέρει ότι η Θεσσαλία έχει χάσει 105.000 ζώα από τον Daniel και την πανώλη. « Ήρθε και η ευλογιά, πόσο να αντέξουμε; Όποιες ζωοτροφές είχαμε στις μονάδες μας, τις χρησιμοποιήσαμε για να ταΐσουμε τα σταβλισμένα ζώα, ενώ η πολιτεία ακόμη να μας ενισχύσει για τις ζωοτροφές. Τα αρνιά μας δεν μπορούμε να τα σφάξουμε, πώς θα αντεπεξέλθουμε στα έξοδα;» αναρωτιέται.
Αυξημένα μέτρα και στη Στερεά Ελλάδα
Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται και ο έλεγχος από τις αρμόδιες κτηνιατρικές υπηρεσίες της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας για το κρούσμα ευλογιάς που παρουσιάστηκε στη Φωκίδα. Σύμφωνα με τον αντιπεριφερειάρχη Αγροτικής Οικονομίας, Κτηνοτροφίας και Αλιείας, Κώστα Αποστολόπουλο, η παρουσία του ιού επιβεβαιώθηκε σε μονάδα εκτροφής της Κοινότητας Ευπαλίου του Δήμου Δωρίδας. «Η συγκεκριμένη εκμετάλλευση αποτελούνταν από 175 πρόβατα και 69 αρνιά για τα οποία αποφασίστηκε η θανάτωσή τους», σημειώνει.
Τις τελευταίες ημέρες, ύποπτα κρούσματα ευλογιάς παρουσιάστηκαν στη Νότια Εύβοια και για τον λόγο αυτόν τέθηκαν σε εφαρμογή αυξημένα μέτρα για τις κτηνοτροφικές μονάδες. Οι κτηνοτρόφοι είναι ανάστατοι λόγω των έκτακτων μέτρων και των αντικειμενικών δυσκολιών στην εξεύρεση ζωοτροφών από τους βοσκότοπους. Όπως λένε, η εκτροφή με αγορασμένες τροφές αυξάνει το κόστος παραγωγής και τους οδηγεί σε αδιέξοδα.
Σε αναμμένα κάρβουνα και για τη γρίπη των πτηνών
Εν τω μεταξύ, στα δύο περιορίζονται τα κρούσματα της ευλογιάς των προβάτων που έχουν εντοπιστεί, μέχρι αυτή την ώρα, στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΚΜ). Το πρώτο κρούσμα εντοπίστηκε σε κτηνοτροφική μονάδα στην Τούμπα Σερρών και το δεύτερο στην περιοχή των Βρασνών Θεσσαλονίκης.
Και στις δύο περιπτώσεις, οι μονάδες ήταν κλειστού τύπου, περίπου από 300 ζώα η κάθε μία από αυτές και τα περιστατικά αντιμετωπίστηκαν εγκαίρως και αποτελεσματικά από τις κτηνιατρικές υπηρεσίες της ΠΚΜ. Στις συγκεκριμένες εκτροφές, εικάζεται ότι η διασπορά του ιού έγινε μηχανικά, ενδεχομένως από μεταφορά προϊόντων, καθώς οι κτηνοτρόφοι δεν είχαν κάνει αγορές ή εισαγωγές ζώων ούτε είχαν έρθει σε επαφή τα ζώα ή οι κτηνοτρόφοι με κάποια μολυσμένη περιοχή.
Σε κάθε περίπτωση, οι υπηρεσίες της Γενικής Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας παραμένουν σε επιφυλακή τόσο για την ευλογιά των προβάτων, τον καταρροϊκό πυρετό και την πανώλη των χοιρινών όσο και για τη γρίπη των πτηνών.
Μετά την ευλογιά, πάλι η πανώλη στην Κορινθία
Στην Κορινθία, μετά την εμφάνιση του κρούσματος ευλογιάς, κινητοποιήθηκαν όλοι οι μηχανισμοί και μέχρι σήμερα τα αποτελέσματα είναι καθησυχαστικά. Ωστόσο, την περασμένη Παρασκευή, εντοπίσθηκε νέο κρούσμα πανώλης στην περιοχή της Στυμφαλίας και, ήδη, έχει θανατωθεί ένα κοπάδι με 200 πρόβατα.
«Δυστυχώς, ενώ η ευλογιά δείχνει να μένει στο ένα κρούσμα, συνεχίζονται τα κρούσματα πανώλης και ήδη προχωράμε στη θανάτωση του κοπαδιού», εξηγεί η Δώρα Ρούσση από τη ΔΑΟΚ Κορινθίας. Και προσθέτει: «Συνεχίζουμε να βαδίζουμε σύμφωνα με τις οδηγίες που έχει δώσει το υπουργείο τόσο για την ευλογιά όσο και για την πανώλη. Η αναβάθμιση των μέτρων ασφαλείας, ύστερα από τον εντοπισμό κρουσμάτων σε Θεσσαλία και Πελοπόννησο, κρίθηκε απαραίτητη για όλη τη χώρα, για προληπτικούς λόγους, αλλά και με στόχο τον περιορισμό της εξάπλωσης και την εκρίζωση της νόσου».
Μέτρα ουσιαστικής στήριξης για την επιβίωση των κτηνοτρόφων ζητά η Γραμματεία της ΠΕΜ
Μέτρα ουσιαστικής στήριξης για την επιβίωση των κτηνοτρόφων ζητάει και διεκδικεί η Γραμματεία της Πανελλαδικής Επιτροπής των Μπλόκων (ΠΕΜ), με αφορμή την εξάπλωση της ευλογιάς των μικρών μηρυκαστικών σε μια σειρά από περιοχές της χώρας, η οποία έχει δημιουργήσει έντονη και δικαιολογημένη ανησυχία, ενώ δεν έχουν συνέλθει ακόμα από την πανώλη και οδηγεί σε καταστροφή πολλούς κτηνοτρόφους.
Σύμφωνα με τη Γραμματεία της ΠΕΜ, «το μέτρο της απαγόρευσης των σφαγών που πήρε η κυβέρνηση δεν μπορεί να ελέγξει την εξάπλωση των συγκεκριμένων ασθενειών, που έχουν οδηγήσει στη θανάτωση δεκάδων χιλιάδων ζώων. Δεν μπορεί διαχρονικά, όλες οι κυβερνήσεις, εφαρμόζοντας τις οδηγίες της ΚΑΠ διαρκώς να απαιτούν την επιμορφωτική και υλικοτεχνική αναβάθμιση των κτηνοτρόφων και την ίδια στιγμή να διατηρούν τον αναχρονιστικό κανονισμό του ΕΛΓΑ, που δεν αποζημιώνει στο 100%, διατηρώντας τον υποστελεχωμένο και υποχρηματοδοτούμενο». Τα μέτρα που προτείνονται είναι τα εξής:
- Αποζημίωση στο 100% της ζημιάς των κτηνοτρόφων που έχασαν τα ζώα τους και να αναπληρωθεί από το κράτος το χαμένο εισόδημά τους.
- Να μην επιβαρυνθούν οι μικρομεσαίοι αγροτοκτηνοτρόφοι από το κόστος των αναγκαίων μέτρων πρόληψης και διαχείρισης της νόσου.
- Να εξασφαλιστεί η πλήρης αναπλήρωση του κόστους ανασύστασης των κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων και οι απώλειες σε ζωικό κεφάλαιο σε περίπτωση εμφάνισης εστιών της νόσου.
- Να καλυφθούν άμεσα όλα τα κενά σε προσωπικό με προσλήψεις μόνιμων κτηνιάτρων και βοηθητικών ειδικοτήτων, με κατεπείγουσες διαδικασίες.
- Να ενισχυθεί η υλικοτεχνική υποδομή των κτηνιατρικών υπηρεσιών για να μπορέσουν να επιτελέσουν απρόσκοπτα το έργο τους σε όφελος του λαού και της εγχώριας κατανάλωσης.
Σε ποιες περιφέρειες εφαρμόζονται νέα μέτρα για την ευλογιά και σε ποιες αίρονται
Μετά την εφαρμογή των δεκαήμερων περιοριστικών μέτρων με στόχο την αποτροπή εξάπλωσης της ευλογιάς των προβάτων και με δεδομένα τα νέα επιβεβαιωμένα κρούσματα ανά την επικράτεια, κατόπιν εισήγησης της Γενικής Διεύθυνσης Κτηνιατρικής του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ισχύουν από 1/11/2024 έως 8/11/2024 τα εξής μέτρα:
1. Εφαρμόζονται οι διατάξεις για τις ζώνες προστασίας, επιτήρησης και περαιτέρω απαγορευμένες ζώνες, όπως ορίζονται στον Καν.687/2020, στις Εκτελεστικές Αποφάσεις της Επιτροπής, καθώς και στις σχετικές εγκυκλίους, όπως τροποποιούνται και ισχύουν κάθε φορά.
2. Απαγορεύονται όλες οι μετακινήσεις αιγοπροβάτων εντός της ελληνικής επικράτειας, με σκοπό την πάχυνση και την αναπαραγωγή.
3. Επιτρέπονται οι μετακινήσεις αιγοπροβάτων από θερινούς βοσκότοπους με τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
i. Τα αιγοπρόβατα δεν έχουν μετακινηθεί από τη σταβλική εγκατάσταση αποστολής για τουλάχιστον 30 ημέρες πριν από τη μετακίνηση.
ii. Διενεργείται κλινική εξέταση στα ζώα από επίσημους κτηνιάτρους (του ΥΠΑΑΤ, εποπτευομένων φορέων και περιφερειών), εντός 24 ωρών πριν από τη μετακίνηση.
iii. Τα αιγοπρόβατα παραμένουν εντός των σταβλικών εγκαταστάσεων στον τόπο προορισμού για τουλάχιστον 30 ημέρες μετά τη μετακίνηση. Κατά το διάστημα αυτό, πραγματοποιείται από επίσημους κτηνιάτρους κλινική επιτήρηση στα ζώα.
iv. Μετά την άφιξή τους, η διαχείριση των αιγοπροβάτων γίνεται σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις που ισχύουν για την επιζωοτία της πανώλης των μικρών μηρυκαστικών και την επιζωοτία της ευλογιάς των προβάτων, στην περιοχή της κάθε σταβλικής εγκατάστασης.
4. Επιτρέπονται οι μετακινήσεις αιγοπροβάτων προς σφαγή, μόνο στις περιφερειακές ενότητες που ανήκουν σε περιφέρειες της χώρας που είναι ελεύθερες του νοσήματος, ήτοι στις περιφερειακές ενότητες των περιφερειών Αττικής, Βορείου Αιγαίου, Νοτίου Αιγαίου, Ιονίων Νήσων, Κρήτης, Δυτικής Ελλάδας, Ηπείρου και Δυτικής Μακεδονίας. Δεν επιτρέπονται οι μετακινήσεις αιγοπροβάτων προς σφαγή στις περιφερειακές ενότητες που ανήκουν στις περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Κεντρικής Μακεδονίας, Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδας και Πελοποννήσου.
Για τις μετακινήσεις προς σφαγή, τα ζώα σφάζονται σε σφαγεία της ΠΕ ή στα πλησιέστερα με τη συγκεκριμένη εμπορική εκμετάλλευση σφαγεία βάσει ανάλυσης κινδύνου. Οι υπεύθυνοι σφαγείων μεριμνούν για την απαρέγκλιτη τήρηση των κανόνων υγιεινής και εφαρμογής των προγραμμάτων καθαρισμού και απολύμανσης (χώρων, εξοπλισμού και οχημάτων). Οι μετακινήσεις πραγματοποιούνται, με εφαρμογή αυστηρών μέτρων βιοασφάλειας (καθαρισμός, απολύμανση τροχών μεταφορικών μέσων πριν από τη φόρτωση, πριν από την εκφόρτωση και μετά την εκφόρτωση των ζώων, μέτρα ατομικής προστασίας των οδηγών κ.λπ.).
Στις 8/11/2024 θα επαναξιολογηθούν από τη Γενική Διεύθυνση Κτηνιατρικής και τις αρμόδιες κτηνιατρικές αρχές τα επιδημιολογικά δεδομένα της επιζωοτίας και θα καθορισθούν στοχευμένες δράσεις για τον έλεγχο και εκρίζωση του νοσήματος.
Τέλη Νοεμβρίου οι πρώτες αποζημιώσεις
Συνάντηση είχαν προ ημερών ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας, Δημήτρης Κουρέτας, με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστα Τσιάρα. Στο περιθώριο της εν λόγω συνάντησης, ο υπουργός, ερωτηθείς για το θέμα των αποζημιώσεων στους κτηνοτρόφους, ανέφερε ότι τις επόμενες ημέρες για τα περίπου 24.000 ζώα που θανατώθηκαν, κυρίως λόγω της πανώλης, θα ολοκληρωθεί η διαδικασία, θα γίνει η διασταύρωση των στοιχείων από το ΥΠΑΑΤ και θα ακολουθήσουν οι πληρωμές, περίπου στα τέλη Νοεμβρίου.
