Η ευρωπαϊκή αγορά αγελαδινού γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων συνεχίζει να βρίσκεται σε βαθιά κρίση. Η απορρύθμιση, που επέφεραν η κατάργηση των ποσοστώσεων στο αγελαδινό γάλα και η διεθνής οικονομική συγκυρία, επιδεινώνει το πρόβλημα. Ενώ οι τιμές παραγωγού καταρρέουν (15% το τελευταίο 12μηνο κατά μέσο όρο στην ΕΕ), πέντε χώρες (Ολλανδία, Γερμανία, Ιταλία, Πολωνία, Ιρλανδία) αυξάνουν την παραγωγή και τις παραδόσεις γάλακτος σημαντικά, θέλοντας να ελέγξουν την ευρωπαϊκή αγορά την επόμενη μετά την κρίση ημέρα, ενισχύοντας τον φαύλο κύκλο νέων μειώσεων των τιμών.
Όπως τόνισε και ο επίτροπος Γεωργίας, Φιλ Χόγκαν, στο τελευταίο Συμβούλιο Υπουργών στις 27 Ιουνίου, η κρίση πλήττει κυρίως τις μικρότερες εκμεταλλεύσεις και όσους έχουν προβλήματα ρευστότητας. Είναι ακριβώς αυτά τα δεδομένα που οδηγούν πολλούς να επιζητούν μία λύση σε δράσεις όπως η υποχρεωτική εφαρμογή της COOL αρχικά που υποδηλώνουν επισήμανση της χώρας προέλευσης. Δεν είναι τυχαίο ότι η ενέργεια αυτή ξεκίνησε από τη Γαλλία, ακολουθήθηκε πρόσφατα από την Ιταλία, ενώ έχουν εκφράσει το ενδιαφέρον τους η Ελλάδα και η Ισπανία, δηλαδή χώρες που πλήττονται ιδιαίτερα από τη συνεχιζόμενη υπερπαραγωγή κάποιων άλλων.
Οι δράσεις αυτές στηρίζονται στο κανονιστικό πλαίσιο του 1169/2011 – άρθρο 26. Η ενδιαφερόμενη χώρα προτείνει έναν «εθνικό φάκελο μέτρων» προς έγκριση στην ΕΕ, επικαλούμενη την ανάγκη διαφάνειας στην αγορά και την επιθυμία των πολιτών της να καταναλώνουν προϊόντα εγνωσμένης προέλευσης. Ουσιαστικά, με τον τρόπο αυτόν, κάθε χώρα επιθυμεί να ενισχύσει τη θέση των προϊόντων της, λόγω της προτίμησης που επιδεικνύουν πολλοί για την εγχώρια παραγωγή. Στην Ιταλία, για παράδειγμα, έχει υπολογιστεί ότι το 67% των καταναλωτών είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν 5%-20% επιπλέον της κανονικής τιμής, εάν το προϊόν είναι ιταλικής προέλευσης.
Το γαλλικό πρόγραμμα αφορά τη σήμανση προέλευσης του γάλακτος και του κρέατος που χρησιμοποιούνται νωπά ή σε προϊόντα απλής επεξεργασίας. Τα προτεινόμενα μέτρα αφορούν προϊόντα που παράγονται και καταναλώνονται στη Γαλλία και θα εφαρμοστούν έως το τέλος του 2018, όταν και θα αξιολογηθεί η συνολική τους αποτελεσματικότητα.
Η αντίδραση κάποιων χωρών-μελών ότι, με τον τρόπο αυτόν, αποκλείονται οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που εξάγουν τα προϊόντα τους στη Γαλλία και δεν μπορούν να τα υποστηρίξουν στην αγορά, επισκιάστηκε από το αποτέλεσμα της συζήτησης στην Ευρωβουλή. Παρά το γεγονός ότι πολλοί Χριστιανοδημοκράτες Ευρωβουλευτές κατηγόρησαν τους υπόλοιπους για έντονο προστατευτισμό και λαϊκισμό, το Κοινοβούλιο χαιρέτησε κατά πλειοψηφία τη θέσπιση παρόμοιων προγραμμάτων.
Μετά το πράσινο φως που έλαβε η Γαλλία, η Ιταλία απέστειλε πριν από λίγες μέρες στις Βρυξέλλες το δικό της πρόγραμμα, που αφορά την επισήμανση της πρώτης ύλης σε βούτυρο, γιαούρτι, τυρί και άλλα γαλακτοκομικά. Παρόμοια μέτρα εξετάζει και το ελληνικό ΥΠΑΑΤ, σε μία προσπάθεια αντιμετώπισης του φαινομένου αθρόας εισαγωγής φθηνής πρώτης ύλης, είτε αυτή προέρχεται από την ΕΕ είτε από τρίτες χώρες και συχνά ελληνοποιείται.
Ίσως σύντομα δοκιμαστούν οι αντοχές της εγχώριας παραγωγής και τι είναι διατεθειμένοι να κάνουν για τη «διάσωσή της» καταναλωτές, αρμόδιες υπηρεσίες και ελληνικές επιχειρήσεις.
Διαβάστε ακόμη: Σε ελεύθερη πτώση οι τιμές στο αγελαδινό
- Νίκος Λάππας
