Θετικά είναι τα πρώτα μηνύματα από τις Βρυξέλλες για το ελληνικό Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ, σύμφωνα με ανώτατη πηγή του ΥΠΑΑΤ. Υπενθυμίζεται ότι το Στρατηγικό Σχέδιο της Ελλάδας αναρτήθηκε στην ειδική πλατφόρμα (SFC) της Κομισιόν μεταξύ των πρώτων που υποβλήθηκαν από τα κράτη-μέλη της ΕΕ. Το πολυσέλιδο Στρατηγικό Σχέδιο περιλαμβάνει αναλυτικά τις προτάσεις της Ελλάδας για την περίοδο από το 2023 έως το 2027 και στους δύο Πυλώνες της ΚΑΠ. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι αλλαγές τριών εμβληματικών μέτρων, όπως οι Νέοι Αγρότες, τα Σχέδια Βελτίωσης και τα Βιολογικά. Σημειώνεται ότι το τελικό Σχέδιο, έτσι όπως ακριβώς θα εφαρμοστεί από την 1η Ιανουαρίου 2023, θα προκύψει μετά τις παρατηρήσεις της Κομισιόν προς τη χώρα και τις ενδεχόμενες τροποποιήσεις του ίδιου του ΥΠΑΑΤ.
1. ΝΕΟΙ ΑΓΡΟΤΕΣ
Έως 42.500 ευρώ η πριμοδότηση στις προκηρύξεις του 2023 και του 2025
Μπόνους για συμμετοχή τους σε επενδυτικά και βιολογικά
Αυξημένα κίνητρα για τους νέους αγρότες κατά τη νέα προγραμματική περίοδο δίνει το ελληνικό Στρατηγικό Σχέδιο, όπως υποβλήθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η πρόσθετη μοριοδότηση για την ένταξή τους στα Σχέδια Βελτίωσης όπως και στην παρέμβαση της βιολογικής γεωργίας, αλλά και η χορήγηση υψηλότερης συμπληρωματικής ενίσχυσης είναι μεταξύ των πλεονεκτημάτων. Επιπλέον, η ελληνική πλευρά προτείνει να υλοποιήσει και εθνικές παρεμβάσεις στήριξης των νέων αγροτών, όπως είναι η επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο.
Σύμφωνα με το Στρατηγικό Σχέδιο, η Ελλάδα προτείνει να ενεργοποιήσει δύο προσκλήσεις κατά τη νέα προγραμματική περίοδο τόσο για το μέτρο της Εγκατάστασης των Νέων Αγροτών όσο και των Σχεδίων Βελτίωσης. Έτσι, σχεδιάζεται η πρώτη πρόσκληση και των δύο μέτρων να τρέξει το έτος 2023 και η δεύτερη πρόσκληση το έτος 2025.
Μάλιστα, οι νέοι αγρότες θα έχουν ένα σημαντικό πλεονέκτημα, εφόσον ενταχθούν στα Σχέδια Βελτίωσης, καθώς προβλέπεται να τους παρασχεθεί 10% προσαύξηση του ποσοστού ενίσχυσης.
Με βάση την τελευταία πρόσκληση (έτους 2021) θα ενεργοποιηθούν και οι δύο επόμενες για την Εγκατάσταση Νέων Αγροτών, αλλά με κάποιες διαφοροποιήσεις. Για παράδειγμα, το βασικό ποσό ενίσχυσης προτείνεται στα 30.000 ευρώ για γεωργικές εκμεταλλεύσεις που θα έχουν (στη μελλοντική κατάσταση) φυτική-μεικτή παραγωγική κατεύθυνση. Το ποσό αυτό θα διαμορφώνεται έως και 42.500 ευρώ με βάση τα εξής:
α) Αύξηση κατά 2.500 ευρώ, εφόσον η περιοχή μόνιμης κατοικίας των αρχηγών των εκμεταλλεύσεων βρίσκεται σε περιοχές ορεινές ή μειονεκτικές ή σε μικρά νησιά (νησιά με πληθυσμό έως και 3.100 κατοίκους) και σε περιφερειακές ενότητες με πληθυσμιακή πυκνότητα μικρότερη ή ίση των 35 κατοίκων ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο με βάση την απογραφή πληθυσμού του 2021 ή συνδυασμός αυτών των κατηγοριών περιοχών.
β) Αύξηση κατά 10.000 ευρώ για ζωική παραγωγική κατεύθυνση (στη μελλοντική κατάσταση) της εκμετάλλευσης.
Ο νέος γεωργός, ο οποίος δεν διαθέτει επαρκή προσόντα (τίτλο σπουδών/πτυχίο γεωτεχνικής κατεύθυνσης, τουλάχιστον επιπέδου 3 του εθνικού πλαισίου προσόντων ή βεβαίωση-πιστοποιητικό παρακολούθησης πιστοποιημένου προγράμματος γεωτεχνικής κατάρτισης από πιστοποιημένο φορέα τουλάχιστον 250 ωρών), πρέπει να αποκτήσει επαγγελματική εκπαίδευση εντός 36 μηνών από την ημερομηνία ένταξής του, παρακολουθώντας εκπαιδευτικά προγράμματα διάρκειας τουλάχιστον 250 ωρών που παρέχονται από πιστοποιημένους παρόχους επαγγελματικής γεωργικής εκπαίδευσης. Για τους δικαιούχους της προκήρυξης του 2021, τα επαρκή προσόντα διαφοροποιούνται, οπότε και αν δεν τα διαθέτουν, θα πρέπει εντός 36 μηνών από την ημερομηνία ένταξης να έχουν παρακολουθήσει σχετικά προγράμματα κατάρτισης τουλάχιστον 150 ωρών.
Πρόσθετοι όροι
Στα κριτήρια βαθμολόγησης θα περιλαμβάνονται παράμετροι όπως το εκπαιδευτικό επίπεδο, η βιολογική παραγωγή, η συμμετοχή σε οργάνωση παραγωγών, η σύναψη συμβολαίων για τη διάθεση της παραγωγής, η συμμετοχή σε εργαλείο διαχείρισης κινδύνου, η περιοχή εγκατάστασης της γεωργικής εκμετάλλευσης με βάση τα χωρικά της χαρακτηριστικά (ενδεικτικά ορεινότητα, νησιωτικός χαρακτήρας, πληθυσμιακή πυκνότητα), ο τομεακός και διαρθρωτικός προσανατολισμός της εκμετάλλευσης.
Συμπληρωματική εισοδηματική στήριξη
Η συμπληρωματική ενίσχυση στους νέους γεωργούς θα χορηγηθεί όχι μόνο για τα εκτάρια για τα οποία ενεργοποιούν δικαιώματα ενίσχυσης, αλλά και για τα επιπλέον επιλέξιμα εκτάρια που δηλώνουν. Θα χορηγείται για μέγιστη διάρκεια πέντε ετών, ξεκινώντας από το πρώτο έτος υποβολής της αίτησης ενίσχυσης για γεωργούς νεαρής ηλικίας. Η ενίσχυση προτείνεται να διαμορφωθεί στα 7 ευρώ ανά στρέμμα δηλωθείσας έκτασης.
2. ΣΧΕΔΙΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ
Προνομιακές ενισχύσεις για «πράσινο» εξοπλισμό εις βάρος των γεωργικών ελκυστήρων
Για ποιους προβλέπεται προσαύξηση 10%
Στις δύο προσκλήσεις για τα Σχέδια Βελτίωσης το 2023 και το 2025, προβλέπεται προσαύξηση 10% του ποσοστού ενίσχυσης σε επενδύσεις που υλοποιούνται:
✱ Σε ορεινές και μειονεκτικές περιοχές της ηπειρωτικής χώρας.
✱ Στις περιφέρειες Βορείου και Νοτίου Αιγαίου.
✱ Από νέους γεωργούς.
Όσον αφορά το ποσοστό ενίσχυσης ανά επενδυτική δαπάνη, το ΥΠΑΑΤ προτείνει:
✱ Ποσοστό ενίσχυσης 40% για γεωργικούς ελκυστήρες και παρελκόμενα γεωργικών ελκυστήρων.
✱ Ποσοστό ενίσχυσης 50% για εξοπλισμό τεχνολογίας αιχμής, δαπάνες που σχετίζονται με την εξοικονόμηση ενέργειας και την παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ που ως ποσοστό αντιπροσωπεύει μέχρι το 20% του προϋπολογισμού του επενδυτικού σχεδίου, λοιπές δαπάνες επενδυτικού σχεδίου.
✱ Ποσοστό ενίσχυσης 60% για εξοπλισμό που συμβάλλει στη μείωση λίπανσης-διασποράς φυτοφαρμάκων στο περιβάλλον, δαπάνες που σχετίζονται με τη μείωση χρήσης αρδευτικού νερού που ως ποσοστό αντιπροσωπεύει μέχρι το 20% του προϋπολογισμού του επενδυτικού σχεδίου, δαπάνες θερμοκηπιακών εγκαταστάσεων και εξοπλισμού, κτηριακές εγκαταστάσεις και εξοπλισμό κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων και εξοπλισμό που συμβάλλει στη διαχείριση-επεξεργασία υγρών και στερεών αποβλήτων της κτηνοτροφικής εγκατάστασης.
3. ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ
Πώς διαμορφώνονται οι ενισχύσεις ανά προϊόν
Στα Οικολογικά Σχήματα (eco-scheme) του Α’ Πυλώνα εντάσσεται η «Διατήρηση μεθόδων βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας».
Εκτιμώμενες ενισχύσεις της δράσης για βιολογική γεωργία (παραδείγματα):
✱ Ελιά: 50,5 ευρώ/στρ.
✱ Σταφίδα: 63,6 ευρώ/στρ.
✱ Πυρηνόκαρπα: 94,1 ευρώ/στρ.
✱ Εσπεριδοειδή: 33,4 ευρώ/στρ.
✱ Σταφύλια οινοποιήσιμα: 65,7 ευρώ/στρ.
✱ Επιτραπέζια σταφύλια: 144 ευρώ/στρ.
✱ Ρόδια: 112 ευρώ/στρ.
✱ Ακτινίδια: 87 ευρώ/στρ.
✱ Σύκα: 101,5 ευρώ/στρ.
✱ Μικρόκαρπες/Δάσους: 94 ευρώ/στρ.
✱ Ακρόδρυα: 61,6 ευρώ/στρ.
✱ Αραβόσιτος βρώσιμος: 54,4 ευρώ/στρ.
✱ Αραβόσιτος κτηνοτροφικός: 64,4 ευρώ/στρ.
✱ Μηδική, τριφύλλι: 57,4 ευρώ/στρ.
✱ Χειμερινά σιτηρά: 12 ευρώ/στρ.
✱ Βαμβάκι: 51,6 ευρώ/στρ.
✱ Καπνός: 66 ευρώ/στρ.
✱ Ρύζι: 44,6 ευρώ/στρ.
✱ Λοιπές αροτραίες: 49,3 ευρώ/στρ.
✱ Αρωματικά: 129,5 ευρώ/στρ.
✱ Όσπρια: 49,1 ευρώ/στρ.
✱ Κτηνοτροφικά ψυχανθή: 49,1 ευρώ/στρ.
✱ Φυλλώδη Λαχανικά-σταυρανθή/βολβώδη/καρότο/πατάτα/κολοκυνθοειδή: 63,5 ευρώ/στρ.
✱ Ντομάτα/μελιτζάνα/πιπεριά: 114 ευρώ/στρ.
Εκτιμώμενες ενισχύσεις για τη βιολογική κτηνοτροφία:
✱ Αιγοπρόβατα: 24,7 ευρώ/στρ.
✱ Βοοειδή κρεατοπαραγωγικής-μεικτής κατεύθυνσης: 28 ευρώ/στρ.
✱ Βοοειδή γαλακτοπαραγωγής: 34,7 ευρώ/στρ.
Νεοεισερχόμενοι
Στον Β’ Πυλώνα παραμένει η Δράση «Ενισχύσεις για τη μετατροπή σε βιολογικές πρακτικές και μεθόδους (νεοεισερχόμενοι στη βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία)». Το ελάχιστο μέγεθος της ενταγμένης εκμετάλλευσης ανέρχεται σε 0,2 Ha για αροτραίες καλλιέργειες, 0,3 Ha για μόνιμες φυτείες και 0,3 Ha για μεικτές εκμεταλλεύσεις. Όσον αφορά την ομάδα καλλιέργειας «Ελαιοκομία», η ελάχιστη πυκνότητα φύτευσης των ενταγμένων ελαιοτεμαχίων ανέρχεται σε 80 ελαιόδεντρα/Ha, προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι πρόκειται για συστηματικό ελαιώνα. Το μέγιστο ύψος ενίσχυσης περιλαμβάνει το διαφυγόν εισόδημα και το κόστος για εργαστηριακές αναλύσεις και δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 60 ευρώ/στρ./έτος για τις αροτραίες καλλιέργειες και τα 90 ευρώ/στρ./έτος για τις μόνιμες.
Παραδείγματα
✱ Ελαιοκομία: 67,9 ευρώ/στρ./έτος
✱ Σταφίδα: 71,9 ευρώ/στρ./έτος
✱ Επιτραπέζια σταφύλια: 90 ευρώ/στρ./έτος
✱ Οινοποιήσιμα σταφύλια: 84,5 ευρώ/στρ./έτος
✱ Πυρηνόκαρπα: 90 ευρώ/στρ./έτος
✱ Εσπεριδοειδή: 34,5 ευρώ/στρ./έτος
✱ Αραβόσιτος κτηνοτροφικός: 60 ευρώ/στρ./έτος
✱ Αραβόσιτος εδώδιμος: 56,3 ευρώ/στρ./έτος
✱ Χειμερινά σιτηρά: 12,2 ευρώ/στρ./έτος
✱ Μηδική, τριφύλλι: 58,5 ευρώ/στρ./έτος
✱ Βαμβάκι: 49,6 ευρώ/στρ./έτος
✱ Αρωματικά-Φαρμακευτικά: 60 ευρώ/στρ./έτος
✱ Ακτινίδιο: 90 ευρώ/στρ./έτος
Όσον αφορά τη βιολογική κτηνοτροφία, οι τομείς παρέμβασης είναι οι εξής: βοοτροφία (αγελαδοτροφία-βουβαλοτροφία), προβατοτροφία και αιγοτροφία.
