Με διαφωνίες και έντονο προβληματισμό, όσον αφορά προτεινόμενους Κανονισμούς, αλλά και έντονη ανησυχία για την κατάσταση των αγορών έκλεισε για φέτος το τελευταίο Συμβούλιο των υπουργών Γεωργίας, με την Ισπανία να ετοιμάζεται να παραδώσει τα σκήπτρα της προεδρίας στο Βέλγιο.
Στο Συμβούλιο, που πραγματοποιήθηκε στις 10 και 11 Δεκεμβρίου, στις Βρυξέλλες, οι υπουργοί Γεωργίας της ΕΕ δεν κατάφεραν να συμβιβαστούν σχετικά με τον προτεινόμενο Κανονισμό για τις νέες γονιδιωματικές τεχνικές, ούτε όμως και με την πρόταση για τις αλιευτικές δυνατότητες και τις ποσοστώσεις.
Όπως εξήγησε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Λ. Αυγενάκης, σε παρέμβασή του για τις νέες γονιδιωματικές τεχνικές, η Ελλάδα δεν πρέπει να βρεθεί σε μειονεκτική θέση απέναντι σε άλλες μεσογειακές χώρες, σε σχέση με αυτό το ζήτημα. Ο ίδιος δεν υπερψήφισε την πρόταση του βασικού Κανονισμού για τις αλιευτικές δυνατότητες και τις ποσοστώσεις, καθιστώντας σαφές ότι η πρόταση δεν διασφαλίζει την προστασία του αποθέματος και τη βιωσιμότητα του χελιού.
Διαφορετική, επίσης, είναι η προσέγγιση πάνω στην επίμαχη πρόταση Κανονισμού για τη βιώσιμη χρήση φυτοφαρμάκων (SUR), με τον πρόεδρο του Συμβουλίου και υπουργό Γεωργίας της Ισπανίας, Λ. Πλάνα, να παραδέχεται πως ο φάκελος που έπρεπε να διαχειριστεί ήταν δύσκολος και να εκφράζει την ελπίδα ότι η βελγική προεδρία θα καταφέρει να αξιοποιήσει το έργο που έχει προηγηθεί, ώστε να προχωρήσει η πρόταση.
Η προεδρία υπέβαλε στο Συμβούλιο εκθέσεις προόδου σχετικά με τις εργασίες που πραγματοποιήθηκαν σε σχέση με τις προτάσεις για το φυτικό και το δασικό πολλαπλασιαστικό υλικό. Οι υπουργοί συμφώνησαν με τον στόχο, αλλά τόνισαν ότι είναι απαραίτητο να αποφευχθεί η δημιουργία αδικαιολόγητων διοικητικών και οικονομικών επιβαρύνσεων, ζητώντας οι νέες διατάξεις να λαμβάνουν δεόντως υπόψη τις εθνικές ιδιαιτερότητες.
Στρατηγικά σχέδια
Καθώς πλησιάζει το τέλος του πρώτου έτους εφαρμογής της νέας ΚΑΠ, οι υπουργοί προχώρησαν και σε έναν πρώτο απολογισμό. Αντάλλαξαν απόψεις για τα Στρατηγικά Σχέδια και συζήτησαν τις προκλήσεις σχετικά με την εφαρμογή τους. Ειδικότερα, τόνισαν την ανάγκη οι αγρότες να έχουν σταθερότητα, υπογραμμίζοντας τη σημασία της απλούστευσης και της διευκόλυνσης της διαδικασίας τροποποίησης των Στρατηγικών Σχεδίων.
Όπως τόνισε ο Έλληνας υπουργός, «η μετάβαση από τη συμμόρφωση στην απόδοση έχει ήδη υπονομευθεί από ένα σύνολο περίπλοκων κανόνων που περιορίζουν τις επιλογές των κρατών-μελών και ενίοτε καθιστούν αδύνατη την πλήρη αξιοποίηση της διαθέσιμης χρηματοδότησης. Επιπλέον, θέτουν διοικητικά και τεχνικά εμπόδια στην εφαρμογή συμπληρωματικών ενισχύσεων από άλλες πολιτικές, σε μια περίοδο κρίσιμη για την επιβίωση των γεωργών».
Πάντως, σύμφωνα με την προεδρία, «είναι αναγκαίο να παγιωθεί αυτή η μεταρρύθμιση της ΚΑΠ, να εστιάσουμε όλες τις προσπάθειές μας στην ορθή εφαρμογή της, καθώς και στη μέτρηση και στην αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της». Επίσης, υπογραμμίζει πως οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις αξίζουν ένα μήνυμα σταθερότητας και στήριξης. «Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να ζητάμε από τους γεωργούς μας περισσότερες προσπάθειες, οι οποίες δεν συνοδεύονται από πρόσθετη στήριξη», υπογραμμίζει.
Αγορά
Από την ατζέντα του Συμβουλίου δεν θα μπορούσε να λείψει και το θέμα των αγορών. Αντιπροσωπείες κρατών-μελών ανέφεραν στην Κομισιόν ότι η κατάσταση των γεωργικών αγορών της Ένωσης παραμένει δύσκολη. Όπως εξήγησαν, παρά την κάποια μείωση του κόστους σημαντικών εισροών σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, το κόστος της ενέργειας, των λιπασμάτων και των ζωοτροφών παραμένει υψηλό, γεγονός που ασκεί πίεση σε διάφορους τομείς, δεδομένου ότι η αύξηση του κόστους ελάχιστα αντικατοπτρίζεται στις τιμές που καταβάλλονται στους γεωργούς.
Ορισμένοι παράγοντες, όπως η κατάσταση στην Ουκρανία, η παγκόσμια οικονομική επιβράδυνση και οι πιο πρόσφατες γεωπολιτικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, σε συνδυασμό με τα δυσμενή καιρικά και κλιματικά φαινόμενα, τις ασθένειες των ζώων και τα υγειονομικά προβλήματα, διατηρούν τα περιθώρια κέρδους από τη γεωργία και τα εισοδήματα των γεωργών σε γενικά χαμηλά επίπεδα.
Ορισμένα κράτη-μέλη αναφέρουν μάλιστα ότι η παραγωγή, ιδίως ζωικού κεφαλαίου, εγκαταλείπεται σε ορισμένες περιπτώσεις. Ως εκ τούτου, όπως είπαν, η συνδρομή από την ΚΑΠ παραμένει καθοριστικής σημασίας για τη διατήρηση της επισιτιστικής ασφάλειας της Ένωσης.
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε για τις αροτραίες καλλιέργειες, στις οποίες το κόστος των εισροών που αντλήθηκαν εκ των προτέρων ήταν αρκετά υψηλό, ενώ, όπως αναφέρουν ορισμένα κράτη-μέλη, οι τιμές που καταβλήθηκαν στους γεωργούς μειώθηκαν σημαντικά κατά τη διάρκεια του 2023. Αρκετά κράτη-μέλη ανέφεραν μείωση των αποδόσεων, ιδίως ως αποτέλεσμα ακραίων καιρικών συνθηκών, και αύξηση του ανταγωνισμού από τις εισαγωγές από τρίτες χώρες.
Άλλα κράτη-μέλη ανέφεραν ελαφρά αύξηση των τιμών του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων, που εξακολουθούν όμως να παραμένουν κάτω από το επίπεδο του προηγούμενου έτους. Άλλες αντιπροσωπείες επισήμαναν ότι, κατά την ίδια περίοδο, οι παραγωγοί τους χρειάστηκε να πουλήσουν το γάλα τους σε τιμές κάτω του κόστους.
Μερικά κράτη-μέλη σημείωσαν ότι η ταχεία αύξηση των επιτοκίων έχει δημιουργήσει μια ακόμη επιβάρυνση ιδίως για τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις που έχουν επενδύσει και έχουν αναπτυχθεί με ταχείς ρυθμούς. Εάν, όπως είπαν, τα επιτόκια παραμείνουν υψηλά για μεγάλο χρονικό διάστημα, ενδέχεται να χαθούν ευκαιρίες γεωργικής ανάπτυξης.
