«Οργανωμένα, στοχευμένα και με ορθολογικό τρόπο θα στηρίξουμε, όπου χρειαστεί, τους γεωργούς, τους κτηνοτρόφους και τους αλιείς μας», τονίζει σε συνέντευξή του στην «ΥΧ» ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Μάκης Βορίδης, ξεκαθαρίζοντας ότι σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να εφαρμοστούν οριζόντια μέτρα. Ο ίδιος προαναγγέλλει ότι την Παρασκευή 27 Μαρτίου θα ανακοινωθεί η λύση για τη διάθεση της Κάρτας του Αγρότη στους παραγωγούς, ενώ αποκαλύπτει όλα τα μέτρα που έχουν προωθηθεί στην Κομισιόν για την ευρωπαϊκή στήριξη των παραγωγών.
Συνέντευξη στους Νίκο Λάππα, Γεωργία Μπόχτη
Υπουργέ, επειδή ο κόσμος έχει μπερδευτεί, ανακεφαλαιώνετε τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι στιγμής για τους Έλληνες παραγωγούς;
Το πρώτο μέτρο που πήραμε είναι η αναστολή του ΟΣΔΕ, το οποίο ταυτόχρονα σε ευρωπαϊκό επίπεδο συνδέθηκε με την αποδοχή του αιτήματος μετακινήσεως των προθεσμιών για την υποβολή των δηλώσεων. Δεύτερον, δόθηκε παράταση δύο μηνών για την ασφαλιστική εισφορά στον ΕΛΓΑ.
Τρίτον, σε κλάδους που εντοπίσαμε ότι έχει διαμορφωθεί κατάρρευση της ζητήσεως, και επομένως υπάρχει άμεση επίπτωση στην παραγωγική τους δραστηριότητα, τους έχουμε εντάξει στους ΚΑΔ και στα μέτρα που έχει λάβει η κυβέρνηση. Δηλαδή, την αναστολή των φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων κατ’ αρχήν, και όπου υπάρχουν εργαζόμενοι στη χρηματοδότησή τους. Ποιοι είναι οι κλάδοι αυτοί; Είναι η αλιεία, για δύο λόγους: Το κομμάτι της ιχθυοκαλλιέργειας και της μεγάλης αλιείας, που είναι κυρίως εξαγωγικό προς την Ιταλία, έχει καταρρεύσει. Έχει καταρρεύσει όμως και η παράκτια αλιεία, γιατί έχουμε κλείσει τα καταστήματα εστίασης. Καθολική κατάρρευση καταγράφεται και στην ανθοπαραγωγή, γιατί κλείσαμε τα ανθοπωλεία και τις ανθαγορές. Ξεκαθαρίζουμε ότι στα μέτρα εντάσσεται ολόκληρος ο κλάδος.
Με βάση τα παραπάνω, δηλαδή, δεν προτίθεστε να προχωρήσετε σε οριζόντια μέτρα;
Λέμε όχι σε οριζόντιες λογικές. Και δεν πρόκειται να πάμε σε τέτοιες λογικές, διότι δεν έχουν όλοι οι κλάδοι τις ίδιες βαριές επιπτώσεις. Για παράδειγμα, ο κλάδος των σιτηρών παρουσιάζει θεαματική αύξηση της ζήτησης. Επομένως, δεν έχει νόημα μια οριζόντια προσέγγιση.
Ίσα – ίσα μια οριζόντια προσέγγιση θα ήταν βλαπτική τελικά για τους αγρότες, καθώς θα μοιράζονταν με οριζόντιο τρόπο κάποια χρήματα και δεν θα έλυναν τα παραγωγικά τους ζητήματα. Συνεπώς, πρέπει να υποστηρίξουμε κλάδους που πλήττονται πραγματικά.
Σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (de miminis), τι ακριβώς ισχύει; Θα υπάρξουν και άλλες αλλαγές;
Έχουν ληφθεί αποφάσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι οποίες χαλαρώνουν το ζήτημα των κρατικών ενισχύσεων. Τι συζητάμε τώρα; Ότι, στην πραγματικότητα, είχαμε πολύ αυστηρούς περιορισμούς στα θέματα των κρατικών ενισχύσεων, γιατί εθεωρείτο ότι στρεβλώνουν την ενιαία αγορά.
Και πράγματι σε έναν ορισμένο βαθμό, αυτό ισχύει. Όμως, έχουν εκδοθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσεις, σύμφωνα με τις οποίες έχουμε τη δυνατότητα να ενισχύσουμε οικονομικά τον παραγωγό, γεωργό ή κτηνοτρόφο μέχρι το ποσό των 100.000 ευρώ, τον δε αλιέα μέχρι τα 120.000 ευρώ. Τα de minimis σε σχέση με τα μεγέθη που συζητάμε τώρα έχουν ξεπεραστεί, γιατί ο Κανονισμός σήμερα δεν έχει αλλάξει –παρά το γεγονός ότι στο Συμβούλιο το ζήτησα– και σημαίνει ότι βρισκόμαστε με τα χρήματα που υπήρχαν το προηγούμενο διάστημα.
Αυτά τα ποσά θα προέλθουν από τον προϋπολογισμό για τα de minimis ή αφορούν και κάτι επιπλέον;
Αυτά τα χρήματα είναι κρατικές ενισχύσεις και προέρχονται όλα από τον κρατικό προϋπολογισμό. Υπάρχουν, όμως, περιορισμοί. Το μέτρο δεν πρέπει να είναι οριζόντιο, δεν μπορεί να αφορά επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις ή φυσικά/νομικά πρόσωπα που είχαν πρόβλημα πριν από τις 31/12/2019. Με λίγα λόγια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέτει ένα κριτήριο, ότι αυτές τις ενισχύσεις, λόγω της πρωτοφανούς καταστάσεως την οποία ζούμε, τις αφήνει –με τις όποιες δημοσιονομικές δυνατότητες υπάρχουν– στα κράτη-μέλη, προκειμένου να κάνουν ό,τι μπορούν σε σχέση με την αντιμετώπιση του κορωνοϊού.
Πρέπει, λοιπόν, να βρούμε μια μεθοδολογία, με την οποία θα γίνει αυτή η ενίσχυση. Δουλεύουμε πάνω σε αυτό. Αλλά πιο σημαντικό στην παρούσα φάση είναι, και πρέπει να το υπογραμμίσω, ότι η κρίση είναι σε εξέλιξη. Δεν έχει ολοκληρωθεί. Ακόμη, δηλαδή, και όταν λήξει υγειονομικά, οι επιπτώσεις της δεν θα τελειώσουν με την άρση των περιοριστικών μέτρων.
Τι ακριβώς σας ανησυχεί;
Η μεγάλη ανησυχία είναι ότι θα πρέπει να δούμε το εξής: Εμείς, στην Ελλάδα π.χ. το καλοκαίρι υποδεχόμαστε 4 εκατ. τουρίστες. Θα υπάρξουν, όμως, όλοι αυτοί οι τουρίστες αυτό το καλοκαίρι για να τους ταΐσουμε; Ή θα υπάρχει μια δραματική μείωση του τουρισμού και άρα μια βαριά συνέπεια στην ύφεση, η οποία θα πλήξει τον αγροδιατροφικό τομέα; Γι’ αυτό λέω, αντί να είμαστε στη λογική «όλα τα λεφτά τώρα», το σημαντικό είναι να διαμορφώσουμε τώρα τα εργαλεία, άρα το θεσμικό πλαίσιο, που θα μας επιτρέπει στοχευμένα να παρεμβαίνουμε για να αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα. Κανένας δεν πρόκειται να περάσει μόνος του αυτή την κρίση. Θα υπάρχουν εξορθολογισμένες λύσεις προς όλους όσοι πλήττονται ή πρόκειται να πληγούν στον αγροδιατροφικό τομέα, αλλά με σωστό και στοχευμένο τρόπο.
ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΚΟΝΔΥΛΙΑ
Υπάρχει το ενδεχόμενο μέτρα του ΠΑΑ και του ΕΠΑΛΘ, που δεν φαίνεται ότι
θα απορροφηθούν, να διαμορφώσουν έναν «κουμπαρά» πόρων;
Να ξεκαθαρίσουμε ότι όλα τα παραπάνω μέτρα αφορούν εθνικούς πόρους. Η ΕΕ μέχρι τώρα χαλαρώνει τη νομοθεσία για τις κρατικές ενισχύσεις, αλλά το χέρι στην τσέπη δεν το έχει βάλει ακόμα. Όσον αφορά, λοιπόν, τα προγράμματα, μιλάμε για τα ήδη υφιστάμενα και δεσμευμένα ευρωπαϊκά χρήματα, και όχι πρόσθετα για τον κορωνοϊό. Στο προχθεσινό Συμβούλιο τόσο εγώ όσο και πολλοί άλλοι υπουργοί κρατών-μελών συζητήσαμε για τα θέματα αυτά.
Τονίσαμε ότι δεν πρέπει να χαθεί ούτε ένα ευρώ από τα προγράμματα, δηλαδή ότι πρέπει να δοθεί ευελιξία. Αυτή η ευελιξία μεταφράζεται ως εξής: Πρώτον, στη δυνατότητα να υπάρξουν παρατάσεις σε όλες τις προθεσμίες προκειμένου να μη χαθούν λεφτά. Δεύτερον, να χαλαρώσει το λεγόμενο ν+3, δηλαδή ο έλεγχος ότι απορροφήθηκαν τα χρήματα μέσα σε ένα ορισμένο χρονικό διάστημα αλλιώς χάνονται. Τρίτον, να δοθεί η δυνατότητα να υπάρξουν προκαταβολές των ποσών ακόμα και από τις άμεσες ενισχύσεις, ώστε να έρθουν τα ποσά αυτά μπροστά και να λύσουν προβλήματα ρευστότητας, τα οποία πιθανόν δημιουργούνται.
Τέταρτον, να υπάρξει η δυνατότητα να μετακινούνται ποσά από μέτρο σε μέτρο, ώστε αν κάπου περισσεύουν να πηγαίνουν όπου χρειάζονται, αλλά και να μπορούν να εισάγονται και νέα μέτρα στα προγράμματα, σχεδιασμένα για να αντιμετωπίσουν την κρίση. Πρόκειται για μία δέσμη μέτρων, για την οποία και οι δύο επίτροποι, Γεωργίας και Αλιείας, δεσμεύτηκαν ότι θα μεταφέρουν στην Επιτροπή και θα έχουν θετική θέση στα ζητήματα αυτά. Είναι ένας πρόσθετος λόγος που επιβάλλει την συνεχή αξιολόγηση των χρημάτων που θα δίνονται από τον εθνικό προϋπολογισμό. Διότι, αν δοθεί αυτή η ευελιξία, ενδεχομένως θα έχεις και άλλα ποσά να χρησιμοποιήσεις για την ενίσχυση, που αυτήν τη στιγμή δεν φαίνεται να τα έχεις.
Έχετε προετοιμαστεί;
Είμαστε σε επαφή με τους κλάδους και καταγράφουμε, όπου υπάρχει πρόβλημα. Όπου βλέπουμε ότι αυτό ξεπερνάει ένα ορισμένο όριο, το εντάσσουμε στα μέτρα. Ενδεχομένως να προστεθούν κι άλλοι ΚΑΔ. Το κοιτάμε, όμως, προσεκτικά. Και να πούμε ότι τα μέτρα αυτά δεν είναι χωρίς κόστος.
Τα μέτρα που έχουμε λάβει μέχρι σήμερα για όλη τη χώρα είναι της τάξεως του 2,5% του ΑΕΠ. Άρα, θέλει ιδιαίτερη προσοχή. Παράλληλα, κάνουμε άσκηση για να δούμε ποια χρήματα θα μπορούσαμε ενδεχομένως να μετακινήσουμε στο ΠΑΑ και στο ΕΠΑΛΘ.
Δηλαδή, είναι στις προθέσεις σας να μεταφέρετε πόρους από εμβληματικά έργα, όπως το Μέτρο των Γεωργικών Συμβούλων;
Όχι, δεν θα διαγραφεί ένα τέτοιο μεγάλο μέτρο.
Και για τα μέτρα που τρέχουν, όπως τα Σχέδια Βελτίωσης, που είμαστε σε περίοδο υποβολής ενστάσεων;
Γι’ αυτό και είπαμε, όσον αφορά την εκτέλεση του προγράμματος, ότι πρέπει όλες οι προθεσμίες να πάνε πίσω.
Θα μπορούσαν να πληρωθούν νωρίτερα οι Συνδεδεμένες;
Ετέθη το θέμα, και εξετάζεται. Οι επίτροποι δεσμεύτηκαν ότι θα έρθουν γρήγορα με απαντήσεις.
Σχετικά με το ΟΣΔΕ. Έχει δοθεί παράταση 15 ημερών. Εάν συνεχιστεί
η κρίση;
Εξετάζουμε συνεχώς τις εξελίξεις και βέβαια είναι πιθανό να το πάμε πιο πέρα.
Κάποιοι μιλούν για ενδεχόμενη αναθεώρηση του πλαισίου πιστοποίησης των ΚΥΔ, όταν ανοίξει το ΟΣΔΕ. Το σκέφτεστε;
Δεν πρόκειται να ανοίξουμε τέτοια συζήτηση στην παρούσα φάση που βιώνουμε.
Είναι και η Κάρτα του Αγρότη. Υπάρχει ανησυχία από τους παραγωγούς.
Δουλεύουμε με τις τράπεζες γι’ αυτό. Είμαστε σε καλό δρόμο και θεωρώ ότι μέχρι το τέλος της εβδομάδας, ίσως και την Παρασκευή 27/3 να προβούμε σε ανακοινώσεις. Υπάρχουν διάφορα τεχνικά ζητήματα, και κάποια που «χτυπάνε» σε νομικές προβλέψεις. Νομίζω ότι θα διαμορφωθεί ένα σχήμα, το οποίο θα είναι αρκετά ευέλικτο, θα ικανοποιεί τους αγρότες και θα τους δώσει τη δυνατότητα να προμηθευτούν την κάρτα.
Θέλετε να στείλετε ένα μήνυμα;
Οι παραγωγοί μας να γνωρίζουν ότι η κυβέρνηση θα στηρίξει τους κλάδους, όπου αυτό χρειάζεται. Και είναι προφανές, και το λέω από τώρα, όπου χρειαστεί εκτεταμένη στήριξη και βοήθεια, είμαστε αποφασισμένοι να το κάνουμε.
Είναι, όμως, σημαντικό να το κάνουμε οργανωμένα, στοχευμένα, ορθολογικά, προκειμένου να παρεμβαίνουμε με τον πιο χρήσιμο τρόπο και έχοντας πάντα την αίσθηση ότι τα λεφτά δεν είναι ατελείωτα. Βρισκόμαστε σε μια πρωτόγνωρη κρίση και θέλει προσοχή ο τρόπος που θα τη διαχειριστούμε. Δεν είναι ώρα για λαϊκίστικες κορώνες, μπορεί να προκληθεί τεράστια ζημιά στους παραγωγούς, εάν η προσέγγιση δεν είναι ορθολογική και σωστή.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Υπαιθρος Χώρα»
την Παρασκευή 20 Μαρτίου 2020
