Σε διαβούλευση το συνεταιριστικό: “Restart” και ξεκαθάρισμα σε νέες βάσεις

Τέθηκε από την Παρασκευή 27/12/2019 σε δημόσια διαβούλευση το προσχέδιο νόμου του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων , υπό τον τίτλο : «ΑΓΡΟΤΙΚΟΙ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΙ». Η διαβούλευση θα ολοκληρωθεί την Τρίτη, 14 Ιανουαρίου 2020.

Το προτεινόμενο νομοσχέδιο παρέχει αυξημένες δυνατότητες στα μέλη των αγροτικών συνεταιρισμών ώστε, μέσω των διατάξεων του Καταστατικού που εκείνα θα ορίσουν, να διαμορφώσουν το κατάλληλο γι’ αυτούς πλαίσιο λειτουργίας του ΑΣ ως ιδιωτικής και αυτόνομης επιχειρήσεως, η οποία θα έχει πρόσβαση σε όλες τις επιχειρηματικές δραστηριότητες που δεν αλλοιώνουν τον αγροτικό χαρακτήρα της.

Παράλληλα, προς επίλυση του παγίου προβλήματος χρηματοδοτήσεως της λειτουργίας των ΑΣ, πράγμα που τους καθιστά μη ανταγωνιστικούς, ενισχύεται η δυνατότητα συμμετοχής μελών-επενδυτών με δικαίωμα ψήφου, πράγμα που καθιστά ελκυστική την συμμετοχή τους, χωρίς όμως ο ΑΣ να αλλοτριώνεται ως θεσμός της αγροτικής οικονομίας.

Με το προτεινόμενο νομοσχέδιο ρυθμίζεται και ο ρόλος του κράτους, ο οποίος περιορίζεται στις διαδικασίες καταχώρησης στο Μητρώο, στον έλεγχο νόμιμης λειτουργίας και στην μέριμνα για την ανάπτυξη των ΑΣ.

Δεδομένης της σπουδαιότητας της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας, καλείται να συμμετάσχει στη δημόσια διαβούλευση κάθε κοινωνικός και οικονομικός εταίρος καθώς και κάθε ενδιαφερόμενος πολίτης, καταθέτοντας τις προτάσεις του για την όποια βελτίωση των διατάξεων του ανωτέρου νομοθετήματος.

Νωρίτερα το ypaithros.gr έγραφε:

Με μεγάλο ενδιαφέρον περιμένει ο αγροτικός κόσμος το νέο συνεταιριστικό νομοσχέδιο. Το νομοθέτημα κινείται σε δύο κατευθύνσεις: Αφενός, πρόθεση της πολιτικής ηγεσίας είναι να απαλλάξει τους συνεταιρισμούς από τα βαρίδια του παρελθόντος που χρόνια τους ταλαιπωρούν. Αφετέρου, υπάρχει στόχευση να δημιουργηθούν οι βάσεις για ένα πιο σύγχρονο και ευέλικτο συνεταιριστικό οικοδόμημα.

Η «ΥΧ» πρώτη απέκτησε το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο και, αφού εντόπισε τις σημαντικότερες αλλαγές, συνομίλησε με εκπροσώπους συνεταιρισμών για να εισπράξει τις πρώτες εντυπώσεις. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, στο υπουργικό συμβούλιο της Δευτέρας 23/12 υπήρξαν παρεμβάσεις και αλλαγές της τελευταίας στιγμής. Όπως πληροφορήθηκε η εφημερίδα μας, το νομοσχέδιο αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση σήμερα, Παρασκευή 27/12.

Πάγωμα διώξεων σε διοικήσεις για οφειλές στο Δημόσιο

Από τις πιο σημαντικές ρυθμίσεις που προωθούνται στο νομοσχέδιο είναι η διάταξη που προβλέπει το πάγωμα για μία πενταετία (σ.σ. υπό προϋποθέσεις μπορεί να γίνει εξαετία) των διώξεων σε μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου των συνεταιρισμών που είναι σε καθεστώς εκκαθάρισης, εξυγίανσης ή πτώχευσης, για μη καταβολή φόρων και εισφορών στο Δημόσιο. Σύμφωνα με ερώτημα που έθεσε η «ΥΧ» στο ΥΠΑΑΤ, η εν λόγω διάταξη αποκλείει, όπως είναι εύλογο, τις αξιώσεις τραπεζών προς τα μέλη των διοικήσεων. Κατά τον πρόεδρο του ΑΣ Βόλου, Νικήτα Πρίντζο, η συγκεκριμένη ρύθμιση είναι πολύ σημαντική:

«Η ρύθμιση αυτή βάζει τέλος στην ταλαιπωρία πολλών συνεταιριστών που διώκονταν δικαστικά. Η θέση μας είναι ότι εάν, κατά την έρευνα του εκκαθαριστή, σε μια πενταετία διαπιστωθεί ότι τα χρέη δεν δημιουργήθηκαν με δόλο, θα πρέπει οι συνεταιριστές να απαλλάσσονται οριστικά από τις διώξεις.

Εάν, αντίθετα, αποδειχθεί ότι δολίως δημιουργήθηκαν χρέη σε έναν συνεταιρισμό, εκεί θα πρέπει να επιβάλλονται αυστηρές ποινές σε αυτούς που έχουν την ευθύνη», δήλωσε ο πρόεδρος της ΕΒΟΛ για να προσθέσει: «Ο νόμος αυτός εκσυγχρονίζει το συνεταιριστικό κίνημα και συντελεί στην αναγέννησή του. Σε ό,τι αφορά τους υγιείς συνεταιρισμούς και τις υγιείς συνεταιριστικές επιχειρήσεις, θεωρούμε ότι ο νόμος δεν δημιουργεί κανένα εμπόδιο, γεγονός που είναι επίσης θετικό».

Τόλμη με ιδιώτη – επενδυτή, στοίχημα η άρση των επιφυλάξεων

Σημαντική είναι και η δυνατότητα που δίνει το νομοσχέδιο για την είσοδο ιδιώτη – επενδυτή («μέλος επενδυτής» κατά το κείμενο) σε έναν συνεταιρισμό. Πρόκειται για πρόβλεψη που υπήρχε και στον προηγούμενο νόμο (σ.σ. επί υπουργίας Β. Αποστόλου), ωστόσο, δεν εφαρμόστηκε στην πράξη, ενώ θεωρήθηκε ότι δεν θεσμοθετήθηκε με τρόπο ελκυστικό για τους επενδυτές.

Πλέον, το μέλος επενδυτής μπορεί να συμμετέχει στο συνεταιριστικό κεφάλαιο και να κατέχει περισσότερες από μία μερίδες με μία ψήφο, χωρίς όμως ο συνολικός αριθμός των ψήφων όλων των μελών επενδυτών να υπερβαίνει το 35% του συνολικού αριθμού των ψήφων που διαθέτουν τα μέλη του συνεταιρισμού.

Όπως αναφέρεται ακολούθως, «η Γενική Συνέλευση αποφασίζει για κάθε θέμα για το οποίο δεν προβλέπεται από τον νόμο ή το Καταστατικό απόφαση άλλου αρμόδιου οργάνου», ενώ στην αποκλειστική αρμοδιότητα της Γενικής Συνέλευσης ανήκει, μεταξύ άλλων, και η συμμετοχή νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου.

Το νομοσχέδιο προβλέπει, επίσης, ότι «τα μέλη επενδυτές και οι μερίδες τους δεν συμμετέχουν στον σχηματισμό απαρτίας στη Γενική Συνέλευση». Στο φύλλο της «ΥΧ» που κυκλοφόρησε στις 6/12, συνεταιριστές, μεταξύ των οποίων και ο Νικήτας Πρίντζος, είχαν εκφράσει τις επιφυλάξεις τους για την είσοδο μελών-επενδυτών στα συνεταιριστικά σχήματα.

Ωστόσο, φαίνεται ότι οι ανησυχίες του ιδίου πλέον απομακρύνονται: «Πλέον, οι επιφυλάξεις μου έχουν αρθεί μετά από συζητήσεις με το ΥΠΑΑΤ και την περαιτέρω μελέτη του νομοσχεδίου. Είναι σημαντικό ότι υπάρχει η δικλείδα της απόφασης από τη Γενική Συνέλευση και, μάλιστα, η αυξημένη πλειοψηφία με την οποία θα λαμβάνεται η απόφαση εισόδου ενός ιδιώτη».

Κατά τον Βασίλη Γκούντουβα, διευθυντή του ΑΣ «Ηλείας Κήπος», το νόμισμα έχει δύο όψεις: «Μπορώ να δω κάποιες σκοπιμότητες σε αυτό, όμως η ρύθμιση έχει διπλή ανάγνωση. Eίναι το πώς θα αξιοποιηθεί. Για παράδειγμα, σε μια περίπτωση ενός κτηνοτροφικού συνεταιρισμού, ένας τυροκόμος μπορεί να επενδύσει στον συνεταιρισμό.

Επίσης, σε έναν συνεταιρισμό, που τα προϊόντα κατευθύνονται στη μεταποίηση, δεν είναι κακό να επενδυθούν κάποια χρήματα προς όφελος των παραγωγών. Να πούμε, βέβαια, ότι τα τελευταία χρόνια υπήρξαν συνεταιρισμοί που ιδρύθηκαν με τη συμμετοχή εμπόρων ή μεταποιητών με αποκλειστικό σκοπό να εισπράττονται επιδοτήσεις, κάτι το οποίο μας βρίσκει κάθετα αντίθετους».

Σύμφωνα με ανώτατα στελέχη της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΑΑΤ, το προβλεπόμενο ποσοστό συμμετοχής του επενδυτή μέλους αυξήθηκε στις… καθυστερήσεις, σε 35% από 25% που ίσχυε αρχικά, και αυτό διότι κατά το υπουργείο δημιουργεί το λεγόμενο «blocking majority» (σ.σ. ανασταλτική πλειοψηφία), την πλειοψηφία δηλαδή που είναι ικανή να διασφαλίσει τον επενδυτή και να καταστήσει και στην πράξη ελκυστική την είσοδο και την επένδυσή του σε έναν συνεταιρισμό.

Διχάζει η μείωση των ιδρυτικών μελών

Όπως προβλέπει το νομοσχέδιο, για τη σύσταση ΑΣ απαιτείται η σύνταξη Καταστατικού και η υπογραφή του από τουλάχιστον δέκα άτομα, αριθμός που μειώνεται σε σχέση με το καθεστώς που ίσχυε μέχρι σήμερα και ήταν τα είκοσι άτομα.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «ΥΧ», το υπουργείο είχε γίνει αποδέκτης του αιτήματος μείωσης του αριθμού αυτού από παραγωγούς χωριών και ακριτικών περιοχών που έβρισκαν «τοίχο» από το μέχρι σήμερα υφιστάμενο καθεστώς.

Ωστόσο, οι συνεταιριστές που συνομίλησαν με την «ΥΧ» εξέφρασαν επιφυλάξεις για το αν η εν λόγω διάταξη θα αξιοποιηθεί και σε περιπτώσεις που δεν εμπίπτουν στην ανωτέρω. «Μου φαίνεται αρνητική αυτή η αλλαγή», ανέφερε στην «ΥΧ» ο πρόεδρος του ΑΣ Κριτσάς από την Κρήτη, Νίκος Αφορδακός, ο οποίος πρόσθεσε ότι ορισμένα αιτήματα που εμφανίζονται ως διεκδικήσεις της πλειοψηφίας του αγροτικού κόσμου δεν έχουν σχέση με τη βάση του αγροτικού κινήματος.

Την επιφύλαξή του εξέφρασε και ο πρόεδρος του ΑΣΕΠΟΠ Βελβεντού, Νίκος Κουτλιάμπας.

Στόχος μια νέα «μαγιά» υγιών συνεταιρισμών

Οι ανωτέρω ρυθμίσεις, όπως και αρκετές άλλες, κατά την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, έχουν ως απώτερο στόχο να «αναπνεύσουν» πολλοί υφιστάμενοι συνεταιρισμοί που έχουν αναπτυξιακές προοπτικές, ωστόσο έμεναν πίσω από αγκυλώσεις και βαρίδια του παρελθόντος.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «ΥΧ», η πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΤ και ο υπουργός, Μάκης Βορίδης, θεωρούν ότι οι δυνατότητες που θα δώσει ο νέος νόμος θα επιτρέψουν να γίνει μια μεγάλη εκκαθάριση του συνεταιριστικού μητρώου, ενώ θα ωφεληθεί σημαντικός αριθμός συνεταιρισμών με θετική αξιολόγηση και προοπτικές ως προς τον δείκτη EBITDA (κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων).

Έτσι, κατά το υπουργείο, αυτοί οι εν λειτουργία συνεταιρισμοί θα είναι σε θέση να επανέλθουν σε τροχιά ουσιαστικής κερδοφορίας και μαζί με τους ισχυρούς και εύρωστους συνεταιρισμούς, αλλά και τα νέα συνεταιριστικά σχήματα που θα δημιουργηθούν σε νέες, υγιείς και καθαρές βάσεις, θα αποτελέσουν μια βάση αρκετών εκατοντάδων συνεταιρισμών που θα συμβάλουν στην αναζωογόνηση και στην ανάταξη του ελληνικού πρωτογενούς τομέα.

Παραδοτέα παραγωγή: «Η ουσία δεν είναι στο ποσοστό»

Αλλαγή πραγματοποιείται και στην πρόβλεψη για το ποσοστό ελάχιστης ετήσιας παραγωγής που υποχρεούνται να παραδίδουν τα μέλη ενός ΑΣ. Πλέον, το ελάχιστο αυτό ποσοστό μειώνεται, από 80%, σε 75%. Ζητώντας από τον πρόεδρο του ΑΣΕΠΟΠ Βελβεντού, Νίκο Κουτλιάμπα, να σχολιάσει την εν λόγω εξέλιξη, μας είπε: «Θεωρώ λάθος τη μείωση του ποσοστού, αντίθετα θα έπρεπε να αυξηθεί.

Γνωρίζουμε τι συμβαίνει με συγκεκριμένα προϊόντα, όπως το ροδάκινο και τα προβλήματα της αδήλωτης διακίνησης». Από την πλευρά του, ο κ. Γκούντουβας σημείωσε: «Όποια αλλαγή και να γίνει, η πράξη δείχνει ότι, αν δεν μειωθεί η φορολογία, δεν μπορεί να καταπολεμηθεί η ‘’μαύρη’’ διακίνηση. Οι παραγωγοί μας στη συντριπτική τους πλειοψηφία παραδίδουν πάνω από το 80% της παραγωγής τους, ωστόσο μιλάμε για βιομηχανική ντομάτα και εκεί βοηθάει ότι κάνουμε εμείς την εμπορία.

Επίσης, ποιος θα ελέγξει πρακτικά το ποσοστό αυτό; Μόνο μέσω των συγκεντρωτικών καταστάσεων των παραγωγών που υποβάλλονται στην εφορία μπορεί να γίνει αυτό. Θα μπορούσαν να δοθούν φορολογικά κίνητρα στα μέλη των συνεταιρισμών που μέχρι στιγμής δεν έχουν δοθεί».