Οι συνομιλίες τους στις Βρυξέλλες διήρκεσαν 27 ολόκληρες ώρες, χωρίς όμως να υπάρξει κάποιο αποτέλεσμα. Άλλωστε, οι ίδιοι οι ηγέτες των κρατών-μελών γνώριζαν εκ των προτέρων ότι να συμφωνήσουν τόσο γρήγορα για τον επόμενο κοινοτικό προϋπολογισμό ήταν σχεδόν ακατόρθωτο. Έτσι, για ακόμη μία φορά συμφώνησαν ότι… διαφωνούν, κυρίως για τα δύο επίμαχα χαρτοφυλάκια της μέλλουσας ευρωπαϊκής πολιτικής, την ΚΑΠ και την Πολιτική Συνοχής.
Όσο κι αν επιχείρησε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα στα κράτη-μέλη της ΕΕ, είτε με κατ’ ιδίαν συναντήσεις πριν και κατά τη διάρκεια της Πολύωρης Έκτακτης Συνόδου Κορυφής, είτε με την κατάθεση μίας συμβιβαστικής πρότασης, καμία του προσπάθεια δεν καρποφόρησε, με αποτέλεσμα το μέλλον του νέου επταετούς Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ) να μετατίθεται στις καλένδες. «Όπως έλεγε η γιαγιά μου, για να πετύχεις, πρέπει πρώτα να προσπαθήσεις» είπε ο ίδιος μετά το πέρας των εργασιών, ανακοινώνοντας το ναυάγιο των συνομιλιών.
Όσο για τις διαπραγματεύσεις που αφορούν το μέλλον της ΚΑΠ, η κατάσταση κρίνεται «μάλλον οριακή», όπως σημειώνουν χαρακτηριστικά μελετητές της γεωργικής πολιτικής, καθώς οι αποτυχημένες συνομιλίες σε ανώτατο επίπεδο καθυστερούν όλο και περισσότερο την αίσια έκβαση των μεταρρυθμίσεων, γεγονός που αναμένεται να φέρει σημαντικές εξελίξεις σύντομα.
Κρίσιμος μήνας
Δυνατό crash test θα αποδειχθεί σε λίγες εβδομάδες, και δη στις 23 Μαρτίου, το Συμβούλιο των υπουργών γεωργίας, οι οποίοι θα κληθούν να συζητήσουν και να λάβουν αποφάσεις χωρίς και πάλι να γνωρίζουν το ύψος της χρηματοδότησης. Λίγες ημέρες μετά θα ακολουθήσει η επίσημη παρουσίαση της ειδικής στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, ώστε να ξεδιπλωθεί το φιλόδοξο πρόγραμμα της ΕΕ και στον πρωτογενή τομέα.
Κάποιοι, ωστόσο, δεν αποκλείουν ο κοινοτικός προϋπολογισμός να συζητηθεί κατά τη διάρκεια της τακτικής Συνόδου Κορυφής (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο) που έχει προγραμματιστεί για τις 26-27 Μαρτίου. Με δεδομένο όμως, όπως παραδέχτηκε και η ίδια η Γερμανίδα Καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, ότι «οι διαφορές είναι απλά πολύ μεγάλες και χρειαζόμαστε περισσότερο χρόνο», το πιο πιθανό είναι τελικά να συγκληθεί νέα Έκτακτη Σύνοδος.
Μεταβατική περίοδος
Όσο για την ΚΑΠ, ευρωβουλευτές-μέλη της επιτροπής AGRI έχουν εκφράσει την άποψη ότι, με τον ρυθμό που εξελίσσονται οι συζητήσεις, είναι ανάγκη να αναθεωρηθεί η χρονική διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, προκειμένου να επιμηκυνθεί τουλάχιστον και για το έτος 2022.
Η πρώτη μεταβατική δέσμη, που καλύπτει κυρίως τεχνικά θέματα, έχει ήδη γίνει δεκτή από το Κοινοβούλιο και από το Συμβούλιο χωρίς αλλαγές. Τώρα όμως, τόσο οι ευρωβουλευτές όσο και οι υπουργοί Γεωργίας προετοιμάζουν τη θέση τους για το δεύτερο σκέλος των μεταρρυθμίσεων, με το οποίο ουσιαστικά θα καθοριστεί ο τρόπος στήριξης των αγροτών για ένα επιπλέον έτος.
Είναι όμως αρκετό ένα έτος; Η Φινλανδή ευρωβουλευτής Έλσι Κατεϊνάν, εισηγήτρια της επιτροπής AGRI, παρουσίασε στους συναδέλφους της, πριν από λίγες ημέρες, ένα προσχέδιο έκθεσης σχετικά με τη δεύτερη δέσμη. Μεταξύ άλλων, τόνισε ότι ναι μεν είναι ικανοποιημένη από την πρόταση της Κομισιόν, αλλά αυτό δεν μεταφράζεται σε καμία περίπτωση σε μείωση των χρημάτων στήριξης. Όσον αφορά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, εξήγησε ότι λόγω των διαπραγματεύσεων που είναι ακόμη σε εξέλιξη, είναι ανάγκη όλοι να προετοιμαστούν για τη δυνατότητα επέκτασής της κατά ένα επιπλέον έτος.
Πρότεινε, λοιπόν, στο άρθρο 1 του κανονισμού να προστεθεί τροποποιητική απόφαση, με τη μορφή ρήτρας, σύμφωνα με την οποία θα επιτραπεί παράταση της μεταβατικής περιόδου έως τα τέλη του 2022 «εάν δεν υπάρξει συμφωνία για το ΠΔΠ και την ΚΑΠ μέχρι τα τέλη Ιουνίου του τρέχοντος έτους». Με την άποψή της συντάσσονται πολλοί άλλοι ευρωβουλευτές.
Τα μέτωπαΗ εύθραυστη κατάσταση ουσιαστικά έχει προκληθεί από το μεγάλο χάσμα που χωρίζει τα κράτη-μέλη. Χάσμα, το οποίο αφορά τις διαφορετικές προτεραιότητές τους για το μέλλον της Ευρώπης. Από τη μία μεριά είναι το ισχυρό μέτωπο των «Frugal 4», δηλαδή της Αυστρίας, της Δανίας, της Σουηδίας και της Ολλανδίας, που έχουν δηλώσει ξεκάθαρα ότι θέλουν έναν όσο γίνεται χαμηλότερο κοινοτικό προϋπολογισμό και δεν είναι διατεθειμένες να βάλουν το χέρι πιο βαθιά στην τσέπη για να καλύψουν την τρύπα που αφήνει πίσω του το Ηνωμένο Βασίλειο. Για τις «σφιχτές» χώρες προτεραιότητες αποτελούν η ασφάλεια, η καινοτομία, το μεταναστευτικό και η κλιματική αλλαγή και είναι πρόθυμες να «θυσιάσουν» τα κονδύλια της ΚΑΠ για αυτές. Από την άλλη μεριά, είναι οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και του Νότου, οι οποίες θέλουν παρά το brexit να διατηρηθούν οι κοινοτικές χρηματοδοτήσεις στα ίδια υψηλά επίπεδα. Τις ισορροπίες εμφανίζεται να θέλει να κρατήσει η Γερμανία, η οποία τάχθηκε με την πρόταση του Μισέλ. Στο μέτωπο, πάντως, υπέρ ενός βιώσιμου προϋπολογισμού για τη νέα ΚΑΠ συντάσσονται συνολικά 17 κράτη-μέλη, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα. Τα δυνατά «χαρτιά» στη διαπραγματευτική σκακιέρα είναι η Γαλλία και η Ισπανία, οι οποίες επιμένουν να μη μειωθεί ο προϋπολογισμός. Μάλιστα, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, μία ημέρα μετά το διαπραγματευτικό ναυάγιο στις Βρυξέλλες, επισκέφτηκε μεγάλη αγροτική έκθεση στο Παρίσι, απ’ όπου διαμήνυσε για ακόμη μία φορά στους αγρότες ότι η Γαλλία δεν θα πάψει να μάχεται κατά της πρότασης για περικοπή των κονδυλίων στην Κοινή Αγροτική Πολιτική. «Υπερασπιζόμαστε έναν φιλόδοξο προϋπολογισμό. Δεν μπορεί η ΚΑΠ να αποτελέσει το στάδιο προσαρμογής μετά το brexit. Θα στηρίξουμε τους αγρότες μας», δήλωσε. Στις αδιέξοδες μέχρι στιγμής διαπραγματεύσεις, ηχηρό είναι και το μήνυμα που στέλνει προς πάσα κατεύθυνση το Ευρωκοινοβούλιο, το οποίο, μέσω του προέδρου του, Νταβίντ Σασόλι, δηλώνει αποφασισμένο να απορρίψει όποια συμφωνία δεν συμβάλλει στην αντιμετώπιση των προκλήσεων της νέας εποχής. |
Σύμφωνα με πληροφορίες, που προέκυψαν την τελευταία στιγμή, δεν αποκλείεται να συγκληθεί νωρίτερα νέα Έκτακτη Σύνοδος Κορυφής, με αποκλειστικό αντικείμενο τον επόμενο κοινοτικό προϋπολογισμό. Ανώτατος αξιωματούχος της Κομισιόν εκτιμά ότι η νέα συνεδρίαση θα πραγματοποιηθεί πριν από το Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας.
Η ίδια πηγή αποκάλυψε στην «ΥΧ» ότι, παρά τις μεγάλες διαφορές τους, τα κράτη-μέλη φαίνεται να καταλήγουν σε μία συμβιβαστική λύση αναφορικά με τη νέα ΚΑΠ και, δη, στο κομμάτι που αφορά μόνο τη διατήρηση των κονδυλίων για τον Πρώτο Πυλώνα (άμεσες ενισχύσεις κ.ά.). Μένει, βέβαια, η πληροφορία να επιβεβαιωθεί στην τελική συμφωνία των ηγετών των κρατών-μελών.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Υπαιθρος Χώρα»
την Παρασκευή 28 Φεβρουαρίου 2020
