Συστατικό της βιώσιμης ανάπτυξης ο ελαιοτουρισμός

Με σημείο αναφοράς την ελαιοκομία, η λέσχη φίλων ελαιολάδου και ελιάς ΦΙΛΑΙΟΣ, σε συνεργασία με το Τμήμα Διοίκησης Τουρισμού του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, συνδιοργάνωσαν πρόσφατα εκδήλωση με θέμα «Ο ελαιοτουρισμός ως συστατικό της βιώσιμης ανάπτυξης του ελαιοκομικού τομέα».

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο του πανεπιστημίου με ενδιαφέρουσες εισηγήσεις, μέσα από τις οποίες εξήχθησαν σημαντικά συμπεράσματα για τις υπηρεσίες που μπορούν να αναπτυχθούν στον ελαιοκομικό τομέα. Στην εκδήλωση συμμετείχαν πολλοί φοιτητές διάφορων σχολών, που έχουν άμεση σχέση με τον τομέα της διατροφής και του τουρισμού.

Την εκδήλωση άνοιξε ο πρύτανης του ΠΑΔΑ και καθηγητής, Παναγιώτης Καλδής. Αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα της θεωρητικής γνώσης της ελαιοκομίας και πώς αυτή θα επηρεάσει τη μελλοντική σχέση των φοιτητών με την ελιά. Παρουσίασε συνοπτικά και το Πάρκο Ελιάς των 8 στρεμμάτων που δημιουργείται στην περιοχή του αρχαίου Ελαιώνα, με τη συνεργασία του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, ενώ ανέλυσε και τον ρόλο της ελιάς στην Ελλάδα.

«Η ελιά και το ελαιόλαδο είναι προϊόντα υψηλής διατροφικής αξίας και πρέπει να συνδεθούν με τον τουρισμό, ώστε να προκύψουν σημαντικά οφέλη για τους εμπλεκόμενους», πρόσθεσε. Παρουσίασε την αρνητική εικόνα για το ατυποποίητο ελαιόλαδο, λέγοντας ότι «ξεπερνά το 60% με 65% και αυτό δεν τιμά κανέναν από εμάς, με αποτέλεσμα να μας πληγώνει και να μη μας κάνει υπερήφανους».

Κλείνοντας, αναφέρθηκε στον ρόλο του ΠΑΔΑ, αλλά και των ειδικοτήτων που έχουν άμεση σχέση με την ελιά και το ελαιόλαδο και είπε ότι μπορεί, μέσα από τις συνέργειες που μπορούν να προκύψουν, να ωφεληθεί σημαντικά η ανάπτυξη του κλάδου της ελαιοκομίας.

Στη συνέχεια, τον λόγο πήρε ο Γρηγόρης Αντωνιάδης, πρόεδρος της ΦΙΛΑΙΟΣ, ο οποίος παρουσίασε τη δράση της Λέσχης μέσα από καινοτόμες πρωτοβουλίες, με σημείο αναφοράς την ελιά και το ελαιόλαδο στη χώρα μας. Μίλησε για τον σημαντικό ρόλο του ελαιοτουρισμού, που μπορεί να δώσει σημαντικά αποτελέσματα μέσα από μία δυναμική εξωστρέφειας με σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης.

«Ο ελαιοτουρισμός ενισχύει πολλές δράσεις. Σε συνδυασμό με το κρασί, η ελιά και το ελαιόλαδο μπορούν να δώσουν έναν ξεχωριστό τόνο και να αναδείξουν τα προϊόντα σε περισσότερες και δυναμικές αγορές».

Δρόμοι της ελιάς μέσα από σύγχρονα Cluster

Η εκδήλωση συνεχίστηκε με τον κύριο κορμό των εισηγήσεων όπου παρουσιάστηκαν ενδιαφέρουσες ομιλίες. Το άνοιγμα έκανε ο Κωνσταντίνος Μαρινάκος, επίκουρος καθηγητής του ΠΑΔΑ και πρόεδρος του Τουριστικού Οργανισμού Πελοποννήσου, ο οποίος αναφέρθηκε σε μία διαλεκτική σχέση μεταξύ τουρισμού, πολιτισμού και ελαιοκομίας.

Ο πρωταρχικός σκοπός του Οργανισμού, όπως είπε, είναι «η ενίσχυση της πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά και η προστασία και η διατήρηση των τοποθεσιών». Κλείνοντας, υποστήριξε τον σχηματισμό ενός Cluster για τη δημιουργία των Δρόμων της Ελιάς, ώστε να είναι περισσότερο αποτελεσματικοί οι εμπλεκόμενοι φορείς.

Στην συνέχεια, τον λόγο πήρε ο Γιώργος Ζακυνθινός καθηγητής ΠΑΔΑ και αντιπρόεδρος της Λέσχης ΦΙΛΑΙΟΣ. Ο τουρισμός είπε θα μπορούσε να είναι ένα βιώσιμο συστατικό στον ελαιοκομικό τομέα και πηγή εισοδημάτων.
Ο ελαιοτουρισμός δεν εξαντλείται στα θεματικά πάρκα, την ελαιογαστρονομία, τα μουσεία και άλλες συναφείς δράσεις, αλλά σημαίνει επίσης συμμετοχή και εμπειρία στη λειτουργία μιας επιχείρησης από το χωράφι στο ράφι.

«Πρώτη διαδρομή συγκομιδή, αυτό θα μπορούσε να συγκεραστεί με την έλλειψη εργατικών χεριών, που έχει τινάξει στα ύψη το κόστος ελαιοσυγκομιδής. Τα υψηλά μεροκάματα, οι ανασφάλιστοι μετανάστες που ζουν σε άθλιες συνθήκες και παραπήγματα, τα ακριβά καύσιμα και ο εξοπλισμός συνθέτουν μία εικόνα ελαιοπαραγωγής χωρίς περιβαλλοντικό κοινωνικό και οικονομικό θετικό πρόσημο».

Δράσεις αγροτουρισμού μέσα από τη στρογγυλή τράπεζα

Μετά την ολοκλήρωση των εισηγήσεων, ακολούθησε συζήτηση στρογγυλής τραπέζης, στην οποία συμμετείχε ο Γιώργος Οικονόμου, εκτελεστικός διευθυντής και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΦΙΛΑΙΟΣ. Ο κ. Οικονόμου έκανε αναφορά στην έννοια του αγροτουρισμού, λέγοντας ότι «μπορεί να εξελιχθεί σε διάφορες δραστηριότητες και συνεργασίες ώστε να είναι περισσότερο αποτελεσματικές».

Παρεμβάσεις έγιναν από τον Θεόδωρο Σδρούλια, δημοσιογράφο, που παρουσίασε δράσεις αγροτουρισμού από διάφορες περιοχές της Ιταλίας, συγκρίνοντας παράλληλα και τις δυνατότητες που έχει ο αγροτικός τομέας της χώρας. Τη συζήτηση στρογγυλής τράπεζας συντόνισε ο γράφων, ενώ η εκδήλωση έκλεισε μέσα από έναν γόνιμο διάλογο με διάφορες προτάσεις από τους συμμετέχοντες.

Συμπεράσματα-προτάσεις

Συγκεράζοντας την έλλειψη των εργατικών χεριών με τον ελαιοτουρισμό, δόθηκε μία άλλη προσέγγιση πολιτισμικού χαρακτήρα για την ελαιοσυγκομιδή. Αντλώντας «πολιτισμικούς εργάτες» από τη δεξαμενή των μακροχρόνιων ανέργων, καθώς και των νέων ανέργων, δίνεται το κίνητρο της εκπαίδευσης, της αντιμισθίας και της αποζημίωσης με vouchers και προϊόντα-αγαθά της συγκομιδής.

Μέσα από ένα θεσμικό πλαίσιο, θα ήταν δυνατό να αντληθούν πόροι, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα ταμείο συνεισφοράς, από την κοινωνική αιρεσιμότητα εργατών γης, ως εργαλείο χρηματοδότησης. Η τοπική αυτοδιοίκηση με την τοπική επιχειρηματικότητα και τους αγροτικούς συνεταιρισμούς θα μπορούσε να υποστηρίξει το εγχείρημα, δημιουργώντας συνθήκες καλής διαβίωσης και φιλοξενίας των πολιτισμικών εργατών.

Τέλος, από τον κ. Ζακυνθινό ειπώθηκε ότι ο ελαιοτουρισμός ως υπηρεσία πρέπει να εξυπηρετηθεί από εξειδικευμένα στελέχη. Έτσι, έδωσε την ιδέα ενός μεταπτυχιακού προγράμματος με τίτλο «Τροφο-τουρισμός και Τροφο-πολιτισμός: Επιστήμη και Επικοινωνία».