Η «ΥΧ», θέλοντας να συμβάλει στη διαβούλευση για τη νέα ΚΑΠ, ακολουθώντας το παράδειγμα και άλλων ευρωπαϊκών εντύπων, ξεκινά σήμερα την παρουσίαση απόψεων ειδικών αφιερωμένων σε διαφορετικές θεματικές ενότητες.
Έμφαση στην ψηφιακή τεχνολογία
Για την περαιτέρω ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής είναι επιτακτική η ανάγκη της μεταφοράς γνώσης από τους ερευνητικούς φορείς, όπως τα πανεπιστήμια, τα ερευνητικά ιδρύματα, τις Διευθύνσεις του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και άλλων σχετικών Οργανισμών.
Ειδικά τα τελευταία χρόνια, υπάρχει μία ραγδαία αύξηση τεχνολογικών εργαλείων και υπηρεσιών στον αγροδιατροφικό τομέα, όπως και νέων καλλιεργητικών πρακτικών για όλες τις καλλιεργητικές φροντίδες, με κυρίαρχη εξέλιξη στη φυτοπροστασία, στη θρέψη φυτών και στην άρδευση.
Επιπρόσθετα, ο αγροτικός τομέας θα πρέπει να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις της Πράσινης Συμφωνίας (Green Deal) της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέχρι το 2030, με βάση τις οποίες θα πρέπει να μειωθούν τα χημικά φυτοπροστατευτικά σκευάσματα κατά 50% και τα χημικά λιπάσματα κατά 20%, να υποκατασταθούν με αντίστοιχα βιολογικά σκευάσματα όπου είναι εφικτό και να αυξηθεί η καλλιέργεια της βιολογικής γεωργίας, η οποία θα πρέπει να καλύπτει το 25% της καλλιεργήσιμης γης.
Αυτοί οι στόχοι της ΕΕ είναι πολύ φιλόδοξοι και θα είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθούν, αν δεν υπάρχουν συντονισμένες δράσεις για παροχή συμβουλών και μεταφορά γνώσης από ερευνητικούς, υπηρεσιακούς και εμπορικούς φορείς για εφαρμογή καινοτόμων λύσεων.
Στο πλαίσιο της μεταφοράς γνώσης στον αγροδιατροφικό τομέα, η ΕΕ προτείνει πολύ σθεναρά έναν καινούργιο όρο, που ονομάζεται Αγροτική Γνώση και Σύστημα Καινοτομίας (Agricultural Knowledge and Innovation System – AKIS). Αυτό σημαίνει πως για τη μεταφορά της καινοτομίας και της γνώσης στην πράξη θα πρέπει να συμβάλουν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, που είναι οι αγρότες, οι γεωπόνοι, οι εταιρείες που έχουν παραγάγει την καινοτομία, ερευνητές και άτομα λήψης αποφάσεων, όπως γεωπόνοι του ΥΠΑΑΤ και των ΔΑΟΚ.
Ειδικά για την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, που απαιτείται εξειδικευμένη γνώση και προσαρμογή, η σύμπραξη όλων των φορέων του συστήματος AKIS είναι απαραίτητη. Με αυτόν τον τρόπο, θα μπορεί να υπάρχει καλύτερη σύνδεση των φορέων που έχουν παραγάγει την τεχνολογία με αυτούς που θα την εφαρμόσουν στις καλλιέργειες.
Επίσης, συμμετοχή στο όλο σύστημα θα πρέπει να έχουν και οι φορείς του υπουργείου για να δημιουργήσουν χρηματοδοτικά πακέτα ή προγράμματα ενίσχυσης και επιδοτήσεων και ασφαλώς η συμμετοχή ερευνητικών φορέων που έχουν εμπειρία στην εφαρμογή και στη σωστή υλοποίηση της τεχνολογίας. Τέλος, σημαντικός θα πρέπει να είναι και ο ρόλος των γεωπόνων-συμβούλων με την ενδυνάμωσή τους και τη σωστή εκπαίδευση σε θέματα γεωργίας ακριβείας.
Συνεπώς, με τη νέα ΚΑΠ θα πρέπει να ενισχυθούν δράσεις για τη μεταφορά καινοτομίας και νέων τεχνολογιών στον αγροτικό κόσμο, εμπλέκοντας ταυτόχρονα όλους τους φορείς με συγκεκριμένη δομή και ενεργούς ρόλους για να καταφέρουμε να προσεγγίσουμε τους νέους στόχους της ΕΕ για την Πράσινη Συμφωνία.
Οι έξι αναγκαίες τομές στο πληροφοριακό σύστημα των γεωργικών συμβουλών
Το Ελληνικό Στρατηγικό Σχέδιο της περιόδου 2023-2027 αποτελεί το βασικό κείμενο πολιτικής για την ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα και των αγροτικών περιοχών της χώρας.
Ένας από τους κεντρικούς στόχους του Ελληνικού Στρατηγικού Σχεδίου είναι η δημιουργία ολοκληρωμένου συστήματος ανταλλαγής γνώσεων και πληροφοριών, μέσω της αξιοποίησης εθνικών και ευρωπαϊκών δικτύων.
Από τη μέχρι τώρα εμπειρία προκύπτει η ανάγκη προώθησης λύσεων, μέσω του ψηφιακού μετασχηματισμού, για την πιο αποτελεσματική μετάδοση της καινοτόμου γνώσης και των βέλτιστων πρακτικών στον αγροδιατροφικό τομέα. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός του αγροτικού τομέα περιλαμβάνει δράσεις όπως οι παρακάτω:
✱ Εκπαίδευση – κατάρτιση γεωργών και λοιπών ενδιαφερόμενων ομάδων σε ψηφιακές τεχνολογίες.
✱ Υποστήριξη επενδύσεων/εκσυγχρονισμός υποδομών των αγροτικών εκμεταλλεύσεων με ψηφιακές τεχνολογίες.
✱ Εγκατάσταση συμβούλων και συμβουλευτικών υπηρεσιών για τη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών σε γεωργούς και λοιπές ενδιαφερόμενες ομάδες. Ειδικότερα, η παροχή γεωργικών συμβουλών αποτελεί, κατά τη γνώμη μου, τον πιο σημαντικό κρίκο στην προώθηση του ψηφιακού μετασχηματισμού, της μεταφοράς γνώσης και, εντέλει, της ανάπτυξης του πρωτογενούς τομέα.
Από τη μέχρι τώρα πορεία και ενόψει της πρόσκλησης του Μέτρου 2 των Γεωργικών Συμβούλων, παρατηρώ την έλλειψη πληροφοριακού συστήματος που θα δίνει τη δυνατότητα σε καταγραφές και έλεγχο της ποιότητας των συμβουλών και των υπηρεσιών των συμβούλων. Αν θέλουμε να εναρμονιστούμε με τους στόχους του Ελληνικού Στρατηγικού Σχεδίου για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του αγροτικού τομέα, το πληροφοριακό σύστημα των γεωργικών συμβουλών θα πρέπει να το υπηρετεί. Ειδικότερα, το πληροφοριακό σύστημα θα πρέπει να είναι ικανό να:
1. Ιχνηλατεί αναλυτικά κάθε παρεχόμενη συμβουλή.
2. Αξιολογεί τα αποτελέσματα της κάθε συμβουλής.
3. Συμβάλλει στην οικονομική εκκαθάριση των εμπλεκόμενων μερών.
4. Παρέχει όλες τις απαιτούμενες αναφορές προόδου και αποτελεσμάτων του Μέτρου 2 στην πολιτεία.
5. Συμβάλλει στον έλεγχο και την εποπτεία του συστήματος από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Tροφίμων.
6. Συμβάλλει στην ανατροφοδότηση του ίδιου του συστήματος με νέα δεδομένα και αποτελέσματα, ώστε να υπάρχει συνεχής βελτίωση του συστήματος.
Αγροτικός τομέας και καινοτομία
Η συζήτηση για το μέλλον του αγροτικού τομέα είναι εξαιρετικά επείγουσα. Ο κύριος μοχλός αλλαγής είναι η προώθηση της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας.
Η καινοτομία στον αγροτικό τομέα θα πρέπει να στοχεύσει στην προστασία των φυσικών πόρων, της γεωργικής γης και των υδατικών πόρων, στη βιοποικιλότητα, καθώς και στην ενεργειακή απεξάρτηση από ορυκτά καύσιμα.
Απαιτείται ένα νέο πρότυπο βιώσιμης γεωργίας. Η ολοκληρωμένη υποστήριξη των αγροτών και της αγροτικής οικονομίας περιλαμβάνει:
✱ Την ορθή διαχείριση των εισροών, τη μείωση του κόστους παραγωγής, την ανάγκη καθετοποίησης και διασύνδεσης με τις αγορές.
✱ Την ασφαλή παραγωγή και την ολοκληρωμένη διαχείριση των εκμεταλλεύσεων.
✱ Τη σωστή οικονομική παρακολούθηση των εκμεταλλεύσεων.
Πρόκληση είναι η διαμόρφωση ελκυστικού οικονομικού περιβάλλοντος, με καινοτόμες ιδέες, ικανότητα, γνώση και επιχειρηματικές πρωτοβουλίες σε ολόκληρο το εύρος της εφοδιαστικής αλυσίδας, για τη δημιουργία νέων προϊόντων και την ικανοποίηση των αναγκών του καταναλωτή στις διεθνείς αγορές. Οι προτεραιότητες στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ είναι οι εξής:
α) Η ενίσχυση της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας σε ολόκληρο το εύρος της αγροδιατροφικής εφοδιαστικής αλυσίδας.
β) Η ενδυνάμωση των μηχανισμών υποστήριξης και παροχής υπηρεσιών σε καινοτομικές δραστηριότητες στον αγροτικό χώρο.
γ) Η αξιοποίηση των σύγχρονων τεχνολογιών σε ολόκληρο το φάσμα της αγροδιατροφικής αλυσίδας.
Για την υποστήριξη αυτής της διαδικασίας, απαιτείται η ανάπτυξη και η λειτουργία ενός Σύστηματος Παροχής Συμβουλών για να εξασφαλίζεται στους αγρότες η δυνατότητα να έχουν πρόσβαση σε κρίσιμες πληροφορίες, με στόχο τον εκσυγχρονισμό του αναπτυξιακού μοντέλου του πρωτογενούς τομέα, με την προώθηση και τη διάδοση της απαραίτητης γνώσης και της συμβουλευτικής υποστήριξης που χρειάζονται οι παραγωγοί μας.
Στην ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ Α.Ε. πιστεύουμε ότι η σύγχρονη γεωργία θα συμπεριλάβει τα αποτελέσματα της καινοτομίας, της γνώσης και των σύγχρονων τεχνολογιών στην αγροτική οικονομία και στην αγροτική επιχείρηση.
Με τους Γεωργικούς Συμβούλους συνδέουμε την παραγωγή με την αναγκαία επιστημονική υποστήριξη που πρέπει να έχει ο σύγχρονος αγρότης, προκειμένου να ενισχύσει την ποιότητα, την ανθεκτικότητα, τη βιωσιμότητα και την ανταγωνιστικότητα της καλλιέργειας.
Επιπλέον, με την ευφυή γεωργία παρέχουμε τα επιστημονικά εργαλεία, προκειμένου οι γεωργικές συμβουλές να είναι εστιασμένες στις ανάγκες του παραγωγού και να προκύπτουν ως αποτέλεσμα ορθολογικής επεξεργασίας και τεκμηριωμένης αποτελεσματικότητας. Επενδύουμε στην ανάπτυξη της ευφυούς γεωργίας, για ένα νέο αναπτυξιακό όραμα για την αγροτική παραγωγή.
