Η τεχνολογία βάζει τη γυναίκα στο τιμόνι της αγροτικής επιχειρηματικότητας

Τι και αν θεωρείται από πολλούς το αδύναμο φύλο που υπολείπεται σε μυϊκή μάζα και δύναμη, που σε ένα ανδροκρατούμενο χειρωνακτικό επάγγελμα είναι δύσκολο να επικρατήσει αναλαμβάνοντας τα ηνία ως επικεφαλής μιας αγροτικής εκμετάλλευσης; Η γυναίκα, σε έναν αγροτικό τομέα που αλλάζει και εξελίσσεται, αποκτά την ώθηση που χρειάζεται για να μπει ενεργά στο επάγγελμα.

Τη στιγμή που ο αριθμός των γυναικών ως επικεφαλής αγροτικών εκμεταλλεύσεων αυξάνεται στην Ευρώπη, οι νέες τεχνολογίες μπορούν να γίνουν ένας από τους συμμάχους στη διευκόλυνση της εργασίας τους, έχοντας παράλληλα ως αποτέλεσμα το μειωμένο κόστος και τη βελτιωμένη παραγωγικότητα. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Eurostat (2016), ο αριθμός των γυναικών στη γεωργία τα τελευταία χρόνια, αν και αργά, έχει αυξηθεί. Τα στοιχεία δείχνουν ότι, κατά μέσο όρο, το 29% των αγροτικών εκμεταλλεύσεων σε ολόκληρη την ΕΕ βρίσκεται υπό τη διαχείριση γυναίκας.

Βασική πρόκληση αποδεικνύεται η προσέλκυση της επόμενης γενιάς αγροτών τόσο αντρών όσο και γυναικών. Όσον αφορά τις γυναίκες, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, μόλις το 4,2% των γυναικών γεωργών είναι κάτω των 35 ετών, ενώ το 42% των γυναικών που εργάζονται στη γεωργία είναι άνω των 65 ετών, σε αντίθεση με το 29,2% για τους άντρες. Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Υποστήριξης της Ευρυζωνικότητας με πρόσφατη ανάρτησή του υποστηρίζει ότι οι αγρότισσες μπορούν να έχουν καθοριστικό ρόλο στην προώθηση του ψηφιακού μετασχηματισμού των αγροτικών περιοχών.

Αγρότισσες της Ελλάδας και νέες τεχνολογίες

Στην Ελλάδα, η ψηφιοποίηση του αγροτικού τομέα προχωρά με γοργούς ρυθμούς, με τους αγρότες σταδιακά να χρησιμοποιούν και να αντιλαμβάνονται τα οφέλη των νέων τεχνολογιών. Ως αποτέλεσμα, αρκετές αγρότισσες έχουν βοηθηθεί από τα τεχνολογικά εργαλεία στο χωράφι και έχουν ενισχύσει τη θέση τους στο αγροτικό επάγγελμα. Ένα αντιπροσωπευτικό παράδειγμα είναι η Εύη Ψούνου-Προδρόμου ελαιοκαλλιεργητής στη Νέα Ποτίδαια Χαλκιδικής.

Η ίδια, μαζί με τον άντρα της, Γιάννη Προδρόμου, έχουν ιδρύσει την αγροτική επιχείρηση Yanni’s Olive Grove παράγοντας ένα πολυβραβευμένο και διεθνούς φήμης ελαιόλαδο με τη βοήθεια της τεχνολογίας. Όπως εξηγεί στην «ΥΧ» η κα Ψούνου-Προδρόμου, «η ένταξη μίας γυναίκας στο αγροτικό επάγγελμα έχει πολλές δυσκολίες από τη φύση της και πολύ περισσότερο εάν ακολουθηθεί το κλασικό μοντέλο του ‘‘συνηθισμένου’’ Έλληνα ελαιοκαλλιεργητή».

Το κλασικό αυτό μοντέλο απαιτεί μεγάλη χειρωνακτική εργασία και συνήθως είναι αναγκαία η συνεισφορά αντρών εργατών γης, λόγω της βαριάς φύσης των εργασιών. Οι σύγχρονες τεχνολογίες, στις οποίες οι περισσότερες γυναίκες διαθέτουν μεγάλη δεξιοτεχνία και έφεση, μπορούν να δώσουν διέξοδο ακόμα και μόνο μέσα από έναν υπολογιστή ή ένα έξυπνο τηλέφωνο σε μία γυναίκα να:

✱ προγραμματίσει όλες τις καλλιεργητικές πρακτικές ενός ελαιώνα,

✱ να βελτιώσει την εκροή εξόδων,

✱ να αναβαθμίσει την ποιότητα του παραγόμενου προϊόντος,

✱ να παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο κάθε κλιματολογική εξέλιξη στα χωράφια, που απαιτεί άμεση ενέργεια διόρθωσης,

✱ να μειώσει στο ελάχιστο τα εργατικά έξοδα με τον ανάλογο προγραμματισμό.

Βέβαια, όταν λέμε αγροτικό επάγγελμα, πλέον, συνήθως εννοούμε όχι μόνο την καλλιέργεια, αλλά και την ανάπτυξη της δυναμικής πωλήσεων των παραγόμενων προϊόντων υπό μορφή συνήθως τελικού συσκευασμένου και έτοιμου προς πώληση προϊόντος.

Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες γυναίκες εντάσσονται στον τομέα αυτόν, διότι πιστεύω πως από τη φύση τους οι γυναίκες είναι μεθοδικές, παρατηρητικές, δίνουν ιδιαίτερη σημασία στη λεπτομέρεια, έχουν φαντασία και κυρίως σκέφτονται πολύ πριν από κάθε βήμα. Όλα αυτά είναι βασικά και προαπαιτούμενα για έναν επιτυχημένο σχεδιασμό ενός νέου προϊόντος και μια επιτυχημένη πορεία του στην αγορά».

Έχοντας καταφέρει ως συνεταιρισμός να μειώσουν το κόστος ενέργειας και νερού μέσω της τεχνολογίας σε καλλιέργειες ακτινιδίου και ροδάκινου, η γεωπόνος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Επισκοπής, Κατερίνα Δηνώρη, εξηγεί στην «ΥΧ» τον τρόπο με τον οποίο οι σύγχρονες τεχνολογίες μπορούν να συμβάλουν στην αγροτική εργασία μιας γυναίκας.

«Οι νέες τεχνολογίες που εφαρμόζονται σε συγκεκριμένες καλλιέργειες, μπορούν και αποτελούν κίνητρα επαγγελματικής ενασχόλησης με τον αγροτικό τομέα για μία γυναίκα μέσα σε έναν ανδροκρατούμενο χώρο. Αυτό σημαίνει πως μία γυναίκα μπορεί να εφαρμόσει όλες τις τεχνικές (ραντίσματα, ποτίσματα, άρδευση), σύμφωνα πάντα με προγνωστικά μοντέλα που αναπτύσσονται για τον λόγο αυτόν. Αξίζει βέβαια να αναφερθούμε και στα διάφορα μηχανικά μέσα που πλέον έχουν κάνει τη ζωή του αγρότη ‘‘εύκολη’’». Όλα αυτά, σε συνδυασμό με την ένταξή τους σε οργανωμένους συνεταιρισμούς που παρέχουν εξειδικευμένο προσωπικό και τεχνογνωσία, όπου χρειαστεί, όπως ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Επισκοπής, μπορούν να δελεάσουν το γυναικείο φύλο να ασχοληθεί με αυτό. Άλλωστε, δεν μπορούμε να παραλείψουμε πως και στη δική μας οργάνωση υπάρχουν τέτοια παραδείγματα γυναικών που όχι μόνο χρησιμοποιούν αυτές τις νέες τεχνολογίες αλλά και εξελίχθηκαν από αυτές».

Πιο ελκυστική γεωργία

Την άποψη ότι οι νέες τεχνολογίες μπορούν να βοηθήσουν τις γυναίκες να ενταχθούν στο αγροτικό επάγγελμα έχει και η πρόεδρος του Συνεταιρισμού «Φαρσάλων Γη», Ματούλα Αϋφαντή. «Οι νέες τεχνολογίες μπορούν να κάνουν την αγροτική δραστηριότητα περισσότερο ελκυστική. Ο αγρότης πρέπει να είναι ένας σύγχρονος επιχειρηματίας που έχει στη διάθεσή του σύγχρονα εργαλεία τεχνολογίας, τα οποία τον αποδεσμεύουν από τα όρια του αγρού και του στάβλου και του επιτρέπουν να διεκδικήσει τη θέση που πραγματικά του ανήκει στο επιχειρηματικό γίγνεσθαι.

Πολύ περισσότερο, οι γυναίκες μπορούν πλέον να αισθάνονται πιο οικεία στο άλλοτε ανδροκρατούμενο αγροτικό περιβάλλον, αφού πια η σωματική δύναμη και η δυνατότητα χειρισμού εργαλείων βαρέως τύπου δεν συγκαταλέγονται στα απαιτούμενα για την άσκηση του αγροτικού επαγγέλματος προσόντα, όπως κάποτε. Η οργάνωση, η μεθοδικότητα, η διαρκής εκπαίδευση και ενημέρωση, η προσεγμένη ψηφιακή παρουσία και επικοινωνία είναι μερικά από τα προσόντα – κλειδιά για την επιτυχημένη επαγγελματική πορεία του σύγχρονου αγρότη».