To χυτρίδιο της πατάτας έχει βυθίσει σε απόγνωση δεκάδες καλλιεργητές

Εκτός καλλιέργειας 2.000 στρέμματα στο Περιθώριο Δράμας

To χυτρίδιο της πατάτας έχει βυθίσει σε απόγνωση δεκάδες καλλιεργητές

Μεγάλη ζημιά έχει προκαλέσει η ασθένεια καραντίνας χυτρίδιο της πατάτας σε παραγωγούς του Περιθωρίου Δράμας που καλλιεργούν παραδοσιακά πατάτα, καθότι μετά τον εντοπισμό της ελήφθησαν αυστηρά φυτοϋγειονομικά μέτρα, με βάση την κοινοτική και εθνική νομοθεσία, για να μην εξαπλωθεί σε μη μολυσμένους αγρούς. Ο πρωτοεμφανιζόμενος στην Ελλάδα μύκητας σε καμία περίπτωση δεν είναι επικίνδυνος για την υγεία του ανθρώπου και έχει χρόνο επιβίωσης στο έδαφος πάνω από 30 χρόνια.

Το 2011, διαπιστώθηκε σε δύο αγροτεμάχια στην αγροτική περιοχή Περιθωρίου Δράμας η ασθένεια της πατάτας «χυτρίδιο το σαρκώδες», που οφείλεται στον εδαφογενή μύκητα καραντίνας Synchytrium endobioticum. Και στα δύο αγροτεμάχια διαπιστώθηκε η παρουσία του παθότυπου 18 (Τ1). Σύμφωνα με την Ιωάννα Σαρίγκολη, προϊσταμένη του Τμήματος Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου στη ΔΑΟΚ Δράμας, «ο εντοπισμός έγινε στο πλαίσιο των επισκοπήσεων για τις ασθένειες της πατάτας».

To χυτρίδιο της πατάτας έχει βυθίσει  σε απόγνωση δεκάδες καλλιεργητές

Διαπιστώθηκε το πρώτο κρούσμα και ελήφθησαν τα απαραίτητα μέτρα. Δημιουργήθηκε Zώνη Ασφαλείας, έκτασης 2.000 στρεμμάτων. Σύμφωνα με την απόφαση, ο συγκεκριμένος αγρός δεν θα καλλιεργηθεί με πατάτα για τουλάχιστον 30 χρόνια. Συνολικά, το Λεκανοπέδιο Νευροκοπίου έχει 83.000 καλλιεργήσιμα στρέμματα.

«Το 2013, σε συνεργασία με το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, αρχίσαμε τον πειραματισμό για την εύρεση ανθεκτικών ποικιλιών. Το υπουργείο χρηματοδότησε την έρευνα την περίοδο 2014-2016». Χρησιμοποιήθηκαν ποικιλίες ανθεκτικές στον παθότυπο 18, όπως διαπιστώθηκε σε άλλες χώρες. Πρόσφατα, το Μπενάκειο ανακοίνωσε δυο ποικιλίες που αποδείχθηκαν ανθεκτικές στον αγρό στο εργαστήριο, τις Kuba και Kandawa. Το 2013 εμφανίστηκε κι ένας άλλος μολυσμένος αγρός στο Νευροκόπι και το 2015 ένας ακόμη στο Περιθώριο.

Δυσβάσταχτο το οικονομικό βάρος, αυστηρά τα μέτρα ασφαλείας

Ο ίδιος παθότυπος έχει εντοπιστεί σε Γερμανία, Ολλανδία, Τουρκία και Βουλγαρία. Το ΥΠΑΑΤ ενημέρωσε την ΕΕ για τις δυο ποικιλίες, προκειμένου να συμπληρωθεί ο κατάλογος ανθεκτικών ποικιλιών. «Προτείναμε μια σειρά μέτρων που πρέπει να εγκριθούν από το υπουργείο ώστε να καλλιεργηθούν οι ανθεκτικές ποικιλίες». Τα μέτρα είναι πολύ αυστηρά και κοστοβόρα και επιβαρύνουν τον παραγωγό. Η ΠΕ Δράμας θα συνεισφέρει αρχικά σε κάποιο βαθμό. «Τα πειράματα επί τέσσερα χρόνια γίνονται στον συγκεκριμένο αγρό, λαμβάνοντας όλα τα μέτρα ασφαλείας. Όταν βγαίνουμε, αλλάζουμε ρούχα, παπούτσια, ό,τι έχουμε χρησιμοποιήσει», περιγράφει η κα Σαρίγκολη. Η καλλιέργεια των δυο ποικιλιών θα γίνει σε περιοχή γύρω από τον συγκεκριμένο αγρό που δεν είναι μολυσμένη. «Ο μύκητας μεταδίδεται με το χώμα, γι’ αυτό και θα καλλιεργηθούν εκεί οι ανθεκτικές ποικιλίες. Όπως αναφέρει το Μπενάκειο, δεν πρέπει να καλλιεργηθούν σε άλλο αγρό».

To χυτρίδιο της πατάτας έχει βυθίσει  σε απόγνωση δεκάδες καλλιεργητές

Τα μέτρα είναι τέτοια που παραπέμπουν σε καλλιέργεια εντός στεγασμένου θερμοκηπίου. Στη Ζώνη Ασφαλείας επιτρέπονται ορισμένες καλλιέργειες με τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων ασφαλείας, με εξαίρεση καλλιέργειες που είναι για σανό, γιατί ο μύκητας είναι ανθεκτικός στον πεπτικό σωλήνα των ζώων και μπορεί να μεταδοθεί με την κοπριά, χωρίς όμως να προκαλεί προβλήματα στα ζώα. Είναι σαφές ότι ο συγκεκριμένος μύκητας «δεν εγκυμονεί κανέναν κίνδυνο για τον άνθρωπο». Εξάλλου, από την όψη της πατάτας, είναι ξεκάθαρο ότι δεν θα καταναλωθεί. Η ΔΑΟΚ κυκλοφόρησε ενημερωτικό έντυπο για τους παραγωγούς και τους καταναλωτές.

«Νέκρωσαν»

Ο Δημήτρης Κουτσός είναι αγρότης στο Κ. Νευροκόπι και καλλιεργούσε 115 στρέμματα εντός Zώνης Ασφαλείας, ιδιόκτητα κι ενοικιαζόμενα. Στην περιοχή δραστηριοποιούνται περίπου 65 παραγωγοί. Ορισμένοι μάλιστα έχουν χωράφια μόνο εντός Ζώνης και υπέστησαν μεγάλη ζημιά. Αναγκάστηκαν να νοικιάσουν χωράφια σε άλλο μέρος του κάμπου, χωρίς να είναι το ίδιο παραγωγικά. Ο ίδιος ασχολείται μόνο με την καλλιέργεια της πατάτας και εδώ και 5 χρόνια νοικιάζει χωράφια. Μεταφέρει στην «ΥΧ» ότι σχεδιάζουν να καλλιεργήσουν λίγα στρέμματα αυτών των ποικιλιών, για να διαπιστώσουν την ποσότητα και την ποιότητα της παραγωγής, εάν οι πατάτες είναι εμπορικές, γευστικές και κατάλληλες για τις κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής.

Στην περίπτωση που αποφασίσουν να καλλιεργήσουν πατάτες ανθεκτικές στον συγκεκριμένο παθότυπο, προκύπτουν μια σειρά προβλημάτων. «Οι πατάτες που θα καλλιεργηθούν επιβάλλεται να πάνε σε ξεχωριστό συσκευαστήριο που πρέπει να απολυμαίνεται και φυσικά κανένας έμπορος δεν δεσμεύει το υπάρχον για δυο πειραματικές ποικιλίες». Επίσης, χρειάζεται να δημιουργηθούν υδάτινες δεξαμενές για ν’ αποθηκεύουν νερό και με πιεστικό μηχάνημα να πλένονται τα εργαλεία και τα μηχανήματα. Οι αγρότες αναρωτιούνται ποιο θα είναι το κόστος παραγωγής.

Τα 2.000 στρέμματα έμειναν χωρίς να σπαρθούν από το 2011 και οι παραγωγοί χρειάζονται την άποψη ενός αρμόδιου για το τι μέλλει γενέσθαι. Το βέβαιο είναι ότι πρέπει να αναζητήσουν μια διαφορετική καλλιέργεια. Αρχικά, τους πρότειναν από τη ΔΑΟΚ να καλλιεργήσουν σιτηρά ή φασόλια, με την προϋπόθεση τα μηχανήματα που θα μπαίνουν να απολυμαίνονται. Αυτό που ζητούν είναι αποζημίωση από την πολιτεία μέχρι να δουν το ενδεχόμενο ενός συσκευαστηρίου, αλλά απαιτείται και κλίβανος για να καίγονται τα όποια υπολείμματα της καλλιέργειας.